miqd. s. Səkkizdən sonra gələn və 9 rəqəmi ilə işarə olunan say və miqdar. Səkkizdən sonra doqquz gəlir
sif. Doqquz ay davam edən, doqquz ay müddətində olan, əmələ gələn, doqquz ay ömrü olan. Doqquzaylıq hesabat
say. Ancaq doqquz. Doqquzca manat pulum qalıb
is. bot. Meşələrdə bitən, park və bağlarda isə əkilən kol bitkisi. Doqquzdonun oduncağı çox davamlı olur
sif. Doqquz vahiddən ibarət olan; doqquz xalı olan, 9 rəqəmi ilə işarə olunan. [Cəbi:] Mən Mehdi bəyin yerinə olsaydım, onluğa vurulanda qaçardım doqq
sif. Doqquz mərtəbəsi olan. Doqquzmərtəbəli bina
sıra s. 8-cidən sonra gələn, sırası, dərəcəsi, növbəsi doqquz olan. Doqquzuncu skamya. Doqquzuncu sıra
sif. Doqquz il yaşı olan, doqquz yaşında. Doqquzyaşlı qız
[yun.] kit. Bütün dövrlər və tarixi şərait üçün dəyişməz bir həqiqət kimi qəbul edilən hökm, müddəa; ehkam
is. Doqmatizmə mail olan adam; ehkamçı
[yun.] bax ehkam
sif. [yun.] 1. Doqma (ehkam) mahiyyətində olan, doqmaya aid olan. 2. Mücərrəd, abstrakt, sxematik. Doqmatik izah üsulu
is. Doqma (ehkam) mahiyyətində olma. Şərhin doqmatikliyi. // Mücərrədlik, abstraktlıq, sxematiklik
[yun.] kit. Doqmalara (ehkamlara) əsaslanan qeyri-tənqidi təfəkkür; ehkamçılıq
is. köhn. Keçmişdə quyudan su, neft (mazut) çəkmək üçün mal dərisindən, yaxud brezentdən və s.-dən tikilən tuluq
bax dovla
is. Quyudan su çıxarmağa məxsus çarx. Su quyusunun dolabı xarab olmuşdur
is. Evin divarında düzəldilən rəf, şkaf. Dolabın qarşısında bir boşqabın qırıqları görünürdü. S.Hüseyn
is. Kələk, hiylə, fənd, biclik, dolaşıq iş. □ Dolab gəlmək – hiylə gəlmək, aldatmaq, fırıldaq işlətmək
is. Kiçik dolab (bax dolab1)
sif. dan. Hiyləgər, fırıldaqçı, kələkbaz, bic
is. dan. Hiyləgərlik, fırıldaqçılıq, kələkbazlıq, biclik
sif. Dolabı olan. Dolablı divar
is. 1. Qılçaya sarılan, yundan və s.-dən toxunma sarğı, yaxud parça zolağı. Dolaqsız gedən oğlan; Dolaq tamam oldu, gəl
is. məh. Biçinçilərin qollarına sarıdıqları sarğı
“Dolaqlamaq”dan f.is
f. Dolaq sarımaq. // Sarımaq
“Dolaqlanmaq”dan f.is
məch. Dolaq sarınmaq. // Sarınmaq
sif. Qılçasına dolaq sarımış. Dolaqlı əsgər
is. Dolağa yarayan, dolağa yetəcək qədər olan. Bir dolaqlıq şal parça
is. Sarılan bir şeyin hər bir sarğısı, dövrəsi. // Sarılan bir şeyin hər dəfədəki sarılmış miqdarı
sif. Dolama-dolama, əyriüyrü, dolamalar halında olan. □ Dolam-dolam olmaq – qıvrılmaq, burum-burum olmaq
sif. və zərf Tamamilə dolaşıq, çox dolaşıq, anlaşılmaz. Burmabığ rəis boğuq səslə öz qəzasında yaranan mürəkkəb vəziyyətdən dolam-dolaşıq raport vermə
is. Dırnaq altının iltihabı və irinləməsi; qılbaş. Barmağına dolama çıxıb
1. “Dolamaq”dan f.is. 2. sif. Dümdüz olmayan; birbaşa, düz xətlə getməyən, o yana-bu yana burulan, əyri-üyrü, dolanbac
sif. Əyri-üyrü, döngələri, dolamaları çox olan, tez-tez o yana-bu yana burulan, dolanbac. Dolama-dolama yol
is. Quyudan dol və s. vasitəsilə su çəkmək, keçmişdə neft çıxarmaq üçün onun üzərində qurulan sadə, qaldırıcı (çarxlı) qurğu
f. 1. Sarımaq, sarıqlamaq. Dolağı ayağına doladı, çəkməsini geydi. – [Durna:] Çay başından gəlirkən saçlarımı əllərinə doladı, kəndin içindən sürüdü
is. Yaşama şəraiti; güzəran, məişət, keçinəcək, yaşayış. Mirzə Fətəli komediyalarında hər nə yazıbsa, dolanacağımızın eynindən və məişətimizin özvaiəh
1. sif. Çox dolaşıq, əyri-üyrü. Cığır dolanbac yol kimi əyri idi. M.İbrahimov. Oğul! – deyə Güllü arvad, dolanbac yollarla yox, öz ana ürəyi ilə duyub
zərf Düz xətt ilə yox, əyriüyrü, dolama xətt üzrə. [Kişi] qaraquş kimi qanad gərib, … dolanbacı getməyə başladı
sif. Dolama, əyri-üyrü, dolanbac olan. Dəli və azğın dərədən dolanbaclı yollarla hücum edən bulanıq sellərin əkinləri, tikintiləri basmasına, uşaq apa
is. Adam aldatmağı özünə peşə etmiş adam; fırıldaqçı, aldadıcı
is. Dolandırıcının işi, peşəsi; fırıldaqçılıq
“Dolandırılmaq”dan f.is
məch. 1. Hərləndirilmək, fırlandırılmaq. 2. Gəzdirilmək
“Dolandırmaq”dan f.is
f. 1. Hərləndirmək, fırlandırmaq, aylandırmaq, dövr etdirmək. Çarxı dolandırmaq. – O əllər … cəhrə dolandırmaqdan, lülə sarımaqdan qabar olub ağaca dö