is. Quşçuluğun toyuq saxlayıb bəsləməklə məşğul olan sahəsi. Toyuqçuluğu inkişaf etdirmək. // Yumurta və ət almaq üçün toyuq, saxlayıb bəsləmə
cəm zool. Qısa və möhkəm dimdiyi, qüvvətli ayaqları olan kəklik, qırqovul, bildirçin və s.-nin daxil olduğu quş dəstəsi
sif. Toyuq ətindən bişirilmiş, toyuq əti olan. Toyuqlu xəmiraşı
is. Dəmə qoyularkən bütöv bişmiş toyuğu qazanın dibinə qoymaqla bişirilən plov növü. Varlılar yeddi gün yeddi gecə cibidolu başıboşlara, din dəllallar
is. 1. Hava axını ilə yerdən qalxıb şeylərin üzərinə qonan xırda hissəciklər. Kömür tozu. Ayaqqabının tozunu silmək
is. Havada həm toz, həm də duman olduğu hal; toz və duman. Kül rəngli havada toz-duman var; Dəhşətli soyuq, ayaz, boran var
is. Toz və torpaq, həm toz, həm də torpaq. Cana gəldim toz-torpağın əlindən. M.Müşfiq. [Bulud:] Çəmənlərdən toztorpağı silərsən; Yağ, yağışım, al çiçə
sif. Toz və torpaq basmış. Belə pərakəndəlik, evlərin müxtəlif biçimi, …yolların toz-torpaqlı olması [Şahmarı] darıxdırırdı
is. Bərk tozanaq, küləklitozlu hava. // Toz, tozanaq. Külək əsir, qum sovrulur, gözə girir toz-tozanaq; Qoca alim yer altından ayrılmayır hələ ancaq
is. bot. Ağ qabığı olan yarpaqlı ağac
is. Külək nəticəsində qalxan toz. Yaman tozanaqdır. – Bakının dəhşətli, gözçıxaran tozanağı hamıya məlumdur
sif. Çox tozlu, tozla qarışıq. Bir həftə idi ki, tozanaqlı külək adada bayquş kimi ulayırdı. Ə.Məmmədxanlı
is. bot. Toxumlu bitkilərin tozluğunda inkişaf edən və hamısı birlikdə toz əmələ gətirən toxumcuqlar şəklində çoxlu xırda mikroskopik törəmələrdən hər
bax tozyığan 1-ci mənada. Tozgötürən parça
1. “Tozlamaq”dan f.is. 2. f.is. bot. Mayalama məqsədilə çiçəyin tozcuğunu erkəkcikdən dişiciyə keçirmə
f. 1. Toza bulamaq, tozlu etmək. Pencəyi tozlamaq. Paltarını tozlamaq. 2. Toz qaldırmaq, tozlu etmək
1. “Tozlandırmaq”dan f.is. 2. bax tozlama 2-ci mənada
bax tozlamaq. Miçurin bu iki bitkini bir-birilə çarpaz tozlandırmağa başladı. M.Axundov
“Tozlanmaq”dan f.is
məch. 1. Toza bulanmaq, toz basmaq, tozla örtülmək, tozlu olmaq. 2. Tozlama aparılmaq (bax tozlama 2-ci mənada)
f.sif. 1. Toz basmış, toza batmış, üstü tozla örtülmüş, üstünə toz qonmuş. Üstü-başı gəc ilə tozlanmış ulağı… gətirdilər
is. xüs. Bitkiləri tozlamaq üçün cihaz (bax tozlamaq 4-cü mənada). // Sif. mənasında. Tozlayıcı əl aparatları
sif. Toz basmış, toza bulaşmış, tozlanmış, üstünə toz çökmüş. Tozlu palto. – [Fərhad:] Bu gələn kişilərin tozlu, çirkli ayaqları çox adamın ürəyindən
is. bot. Çiçək erkəkciyinin toz əmələ gələn yuxarı hissəsi; toz kisəsi, toz yuvacığı (bax toz 2-ci mənada)
is. Müxtəlif şeylərin tozunu təmizləmək üçün cihaz; tozyığan. Yeni markalı tozsoran. Tozsoranla xalçanın tozunu təmizləmək
is. 1. Küçədə, yolda olan tozu təmizləyən maşın. Toztəmizləyənlə küçəni təmizləmək. // Sif. mənasında
is. xüs. Havanı tozdan təmizləmək üçün cihaz; toztəmizləyən
sif. Toz kimi, un kimi, narın. Tozvari reagentlər
1. sif. Tez tozlanan, tozu özündə saxlayan; tozgötürən (parça haqqında). 2. bax tozsoran. Tozyığanla döşəmənin tozunu silmək
is. [ər.] Hədiyyə, bəxşiş, ərməğan, pay. [Məhəmməd:] Bizim eşqimizdən bir xatirətək; Bu kiçik töhfəni alasan gərək
is. [ər.] Danlama, danlayış, məzəmmət, danlaq. Lətif … Mərdanovanın ona dikilmiş düşüncəli gözlərində həm özünə qarşı töhmət, həm də böyük qayğı hiss
sif. Töhmətli, məzəmmətli; töhmətləndirici, məzəmmətedici, töhmət, məzəmmət ifadə edən. [Yaşlı kişi:] [Şirinnaz] başını sərzənişlə bulayıb, töhmətedic
“Töhmətləndirmək” dən f.is
f. Töhmət etmək, danlamaq, məzəmmət etmək, pisləmək. [Nadir] …özünü töhmətləndirib, Məcidin hərəkətini haqlı görərək onun evləndiyini ağıllı iş hesab
bax töhmətedici. [Dəlilərin] töhmətli sözləri Koroğluya dağdan ağır gəlirdi. “Koroğlu”
icb. Tökmə işi gördürmək; boşaltdırmaq, tökməyə məcbur etmək. Dəni kisələrə tökdürmək. Suyu vedrələrə tökdürmək
1. “Tökmək”dən f.is. 2. is. tex. Əridilib qəlibə tökülmüş metal məmulat. Polad tökmələr. 3. sif. Tökmə yolu ilə hazırlanmış, qəlibə tökülməklə hazırla
sif. dan. Sağlam, möhkəm, sərrast bədənli. Gödəkboy, tökməbədən, kürən Daşdəmirin yanaqları yaylaq havasından qıpqırmızı idi
is. Tökmə işi mütəxəssisi (bax tökmə 2-ci mənada)
is. Tökməçinin işi, sənəti, ixtisası
is. xüs. Tökmə üsulu ilə metal məmulat hazırlanan emalatxana, sex
f. 1. Mayeləri, narın və ya dənəvər halında olan şeyləri olduqları qabdan başqasına və ya başqa yerə boşaltmaq
sif. Kök, dolğun. Cavanların arasından çesuça kostyumla lak çəkmə geymiş, saçlı, tökmərək bir oğlan çıxıb irəli gəldi
“Töküb-töküşdürmək” dən f.is
f. Nizamsız, qarışıq halda tökmək, şeyləri ora-bura necə gəldi atmaq. Evi töküb-töküşdürmək
bax tökməçi
“Tökülmək”dən f.is. [Xəlil:] Bax, çay hazır, tökülməsi də gənc xanıma həvalə olunur. Çəmənzəminli