is. [ər.] 1. Yiyələnmə, zəbt etmə. 2. Qənaətlə işlətmə
is. [ər.] 1. iqt. Hər hansı bir ictimai quruluşun istehsal üsulu, istehsal münasibətlərinin məcmusu. Kapitalist təsərrüfatı
is. Sənayenin, kənd təsərrüfatının hər hansı sahəsinin təsərrüfatına rəhbərlik edən adam. Təsərrüfatçı [Qədirə] qırıq bir taxt göstərib dedi: – Hələli
is. Təsərrüfatı yaxşı, qənaətlə idarə etmə bacarığı
is. Təsərrüfatı idarə edə bilməmə və ya pis idarə etmə nəticəsində əmələ gələn vəziyyət, pozğunluq, qənaətsizlik
is. [ər.] bax mistika
is. [ər.] 1. Xəyala gətirmə, xəyalən göz qabağına gətirmə. Ucsuz-bucaqsız bir meşə təsəvvür edin. – Xanım … Qafqazın şəklini xəyalına gətirərək onu fü
is. [ər.] 1. Yazı və s.-də səhvləri, nöqsanları düzəltmə; düzəliş. □ Təshih etmək – düzəliş aparmaq, düzəltmək
is. [ər.] Ələ keçirmə, zəbt etmə
is. [ər.] 1. Əsər etmə və bunun nəticəsində əmələ gələn hal, əlamət, iz. Təsir altında olmaq. Təsir altına düşmək
sif. Təsir edən, təsir göstərən, təsirli. Hüseyn çox mülayim və təsiredici səsi olan bu müəllimin danışıqlarına diqqətlə qulaq asırdı
“Təsirlənmək”dən f.is
f. Təsir altına düşmək, bir şeyin təsirini hiss etmək. // Kədərlənmək, doluxsunmaq, riqqətə gəlmək, mütəəssir olmaq
sif. Təsir edən, təsir göstərən, təsiri olan, təsiredici. Təsirli musiqi. Təsirli dərman. – Xoş və təsirli bir səs meşəyə yayıldı
is.: təsirlik hal qram. – ismin kimi, nəyi (müəyyən təsirlik hal), bəzən də kim, nə (qeyri-müəyyən təsirlik hal) suallarına cavab olan halı
is. Təsir etmə; təsir qabiliyyəti (gücü). Dərmanın təsirliliyi. Musiqinin təsirliliyi
sif. Təsir etməyən, təsir göstərməyən, heç bir təsiri olmayan, nüfuz etməyən. Təsirsiz nitq. ◊ Təsirsiz feil qram
is. Təsir etməmə, nüfuz etməmə, heç bir təsiri olmama. Dərmanın təsirsizliyi. Sözün təsirsizliyi
is. [ər.] Əsasını, binasını, təməlini qoyma; qurma, yaratma. □ Təsis etmək – əsasını, təməlini qoymaq, yaratmaq
is. [ər. “təsis” söz. cəmi] kit. 1. Qurulmuş, təsis edilmiş, yaradılmış müəssisələr, idarələr, qurğular
is. [ər.] Sakitləşdirmə, təsəlli vermə; sakitlik, təsəlli. Dərdli könüllərə təskindir şerim. S.Rüstəm
sif. Sakitləşdirici, rahatlandırıcı, təsəlliverici. Toxtamış Səba xanıma müraciət edərək həyəcanını təskinedici bir surətdə dedi: – Həyatda bu cür had
is. Sakitlik tapma, rahatlıq tapma, təsəlli tapma, aram tapma; sakitlik, rahatlıq, təsəlli. Sevgilin həsrətlə baxır üzünə; Səndən söz istəyir, təskinl
is. [ər.] 1. Bir şeyi lazımi yerinə və ya şəxsə vermə, tapşırma. □ Təslim etmək – lazımi yerinə və ya şəxsə vermək
is. siyasi Çətinliklər qarşısında təslim olan, xaincəsinə geri çəkilən adam
is. siyasi. Təslimçinin hərəkəti; mübarizəni davam etdirməkdən xaincəsinə boyun qaçırma
is. [ər.] 1. Hər hansı fərqlənmə əlamətlərinə və ya xüsusiyyətlərinə görə siniflərə, qruplara, dərəcələrə ayırma; təsnifat
is. [ər.] mus. Dəsgah şöbələri arasında əvvəlkinə nəhayət vermək sonrakına keçmək üçün ifa olunan mahnı formasına bənzər dəqiq və sabit ölçülü nəğmə
is. [ər. “təsnif” söz. cəmi] Hər hansı eynicinsli şeylərin və ya anlayışların müəyyən ümumi əlamətlərə görə siniflərə, qruplara, bölmələrə ayrılması s
is. Təsnifat mütəxəssisi; klassifikator
is. [ər.] : felin təsrifi qram. – felin şəxs, kəmiyyət və zamana görə dəyişməsi
is. [ər.] Bəyənmə, təsdiq. Komisyon məsələnin həll olunması yolunu tapıb, təsvib üçün dövlətə və əncümənə versin
sif. Təsvib ifadə edən, təsdiqedici, tərifləyici. Təsvibedici cavab. Təsvibedici alqışlar. – Qonaqlar təsvibedici sima ilə başlarını tərpətdilər
is. [ər.] 1. Şeyin surətini, şəklini çəkmə; şəkil, rəsm. Mənzərə təsviri. 2. Bir adam və ya şey haqqında yazılı, ya şifahi surətdə nəql etmə, danışma
sif. İşin və ya şeyin mahiyyətinə deyil, xarici görünüşünün təsvirinə həddən artıq fikir verən sənətkar (rəssam, qrafika ustası, heykəltəraş, yazıçı,
is. İncəsənət və ədəbiyyatda: hadisələrə üzdən yanaşma, onların dərin mahiyyətinə deyil, zahiri görünüşlərinin təsvirinə meyil etmə
sif. Çox gözəl, çox maraqlı, çox təsirli olduğu üçün təsvir oluna bilməyən; əla. Təbriz baharının təsvirəgəlməz bir gözəlliyi var
sif. [ər.] Təsvirlə əlaqədar olan, təsvir olunan, bir şeyi əyani surətdə təsəvvür etməyə, təsvir etməyə kömək edən
is. [ər.] Ləğv, aradan qaldırma. □ Təsviyə etmək – 1) ləğv etmək, fəaliyyətini dayandırmaq, bağlamaq
is. tar. Təsviyəçilik tərəfdarı olan adam
is. tar. 1908-1912-ci illərdə RSDFP-də proletariatın qeyri-leqal inqilabi partiyasını təsviyə (ləğv) etməyə və inqilabi mübarizənin zəruriliyini inkar
is. [ər.] 1. Bənzər, oxşar; bənzətmə, oxşatma, bənzəmə, oxşama. Ağ günə təşbehdir sənin cəmalün; Eşqindən salmışam aləmə bir ün
sif. Təşbehi olan, təşbehlə ifadə olunan (bax təşbeh 2-ci mənada). Təşbehli ifadə. Təşbehli təsvir
is. [ər.] Ərəb əlifbasında samit hərfin iki dəfə oxunması üçün onun üzərinə qoyulan işarə (məs.: – şiddət, hiddət və s
is. [ər.] 1. Bir işə başlama, iqdam etmə. Rzaquluxan hansı təşəbbüsə başladısa da, yarımçıq qaldı. M
is. Hər hansı işə başlamaq niyyətində olan, buna təşəbbüs göstərən adam; təşəbbüskar. [İldırımov:] Bir-iki kəlmə danışmaq üçün ilk təşəbbüsçüyə söz ve
is. Təşəbbüs göstərmə, bir işi birinci olaraq başlama; təşəbbüskarlıq
[ər. təşəbbüs və fars. …kar] bax təşəbbüsçü
is. Təşəbbüskar olma, təşəbbüs irəli sürmə; təşəbbüsçülük. Təşəbbüskarlıq gənclərin əsas xüsusiyyətidir
[ər.] is. 1. Lovğalıq, təkəbbür; özünü çəkmə, iddia satma. [Nökər] ancaq təşəxxüs üçün, kim bilsin, hansı yaralının köhnə paltarını geyinibdir