I
сущ.
1. враг:
1) кто-л. враждебно относящийся к кому-л. (противник, недруг). Qatı düşmən заклятый враг, bəşəriyyətin düşməni враг человечества
2) неприятельские вооружённые силы; противник. Düşmən mövqeyi позиция врага
3) о том, что приносит вред, зло. Dilim mənim düşmənimdir язык мой – враг мой; sovka pambığın düşmənidir совка – враг хлопчатника
2. условный противник (участник игры, военно-спортивного соревнования по отношению к другим участникам)
II
прил.
1. вражеский. Düşmən ordusu вражеская армия, düşmən təbliğatı вражеская пропаганда
2. враждебный. Düşmən qüvvələr враждебные силы
Düşmən
Düşmən və ya Yağı — fərdi və ya güclü şəkildə mənfi və ya təhlükəli olaraq təsdiqlənmiş bir qrup. Düşmən anlayışı "fərdlər və icmalar üçün əsasdır". "Düşmən" termini müəyyən bir şəxsin təhlükə kimi təyin edilməsi ilə bağlı sosial funksiyaya xidmət edir, buna görə də həmin şəxsin sıx bir emosional cavabını tələb edir.
Kollektiv bir düşmənin varlığı və ya aşkarlanması qrupun birləşməsini artırmağa çalışır. Ancaq digər qurumların düşmən kimi tanınması və rəftarı səmərəsiz ola bilər və psixoloji disfunksiyanın əlaməti ola bilər. Məsələn, qrup polarizasiyası digər qrupları düşmən olaraq qəbul etməyə qadir ola biləcək qrupun birləşməsinə gətirib çıxara bilər.
Düşmən (film, 2013)
Düşmən (ing. Enemy) — Deni Vilnövün 2013-cü ildə neo-noir, psixoloji triller janrında çəkdiyi film. Kino Joze Saramaqonun "Double" romanının əsasında ekranlaşdırılıb. Ceyk Cillenhol filmdə fiziki cəhətdən eyni, lakin şəxsiyyət baxımından müxtəlif olan iki kişi rolunu birdən ifa edir. Kişilərin sevgilliləri rollarını Melani Loran və Sara Gadon almışdı. İlk göstərimi 2013-cü ildə Toronto Beynəxalq Film Festivalında olmuşdur.
Düşmən 5 dənə Kanada Film Mükafatını almışdır: ən yaxşı rejissor (D. Vilynov), ikinci plan qadın rolu (Sara Gadon), operator işi (Nikolya Boldyuk), montaj (Metyu Hannam), orijinal musiqi (Denni Bensi, Sonder Yurriaans). Həmçinin film 5 kateqoriyada namizəd idi: ən yaxşı film, uyğunlaşdırılmış ssenari (Havyer Qullon), kişi rolu (Ceyk Cillenhol), rəssam işi (Patris Vermett), vizual effektlər.
== Süjet ==
Adam Bell asıq sifətli (?), dağınıq bir tarix professorudur. Bir iş yoldaşının tövsiyəsi ilə video prokatdan baxmadığı komediya filmini götürür.
Qapıdakı düşmən (film, 2001)
Qapıdakı düşmən (ing. Enemy at the Gates) — Cean-Cacques Annaud tərəfindən 2001-ci ili Paramount Pictures istehsalı müharibə filmi.
Filmin adı William Craigin "Enemy at the Gates: The Battle for Stalingrad" kitabından alınmışdır. Ümumiyyətlə Sovet snayperi Vasili Zaytsevin necə iti snayperçi olması və Stalinqrad Döyüşündə rəqibi Alman snayperi Mayor Erwin Königlə mübarizəsi canlandırılmışdır.
Bu film 1942 ci ildə Stalininqrad uğrunda gedən amansız döyüşlərdən bəhs edir.Almanlar ən yaxşı atıcıları olan mayor Keninqi Stalininqrada xüsusi tapşırıqla yollayırlar.O rusların "ölüm mələyi" ləqəbi ilə tanınan atıcısını məhv etməli idi.
Ətraf mühitə təsir vasitələrindən hərbi və ya başqa bir düşmən istifadəsinin qadağan edilməsi haqqında Konvensiya
Ətraf mühitə təsir vasitələrindən hərbi və ya başqa bir düşmən istifadəsinin qadağan edilməsi haqqında Konvensiya (ing. Environmental Modification Convention или ENMOD) — iştirakçılarına biota, litosfer, hidrosfer daxil olmaqla, Yerin dinamikasını, tərkibini və quruluşunu dəyişdirmək üçün təbii proseslərin qəsdən idarə olunması yolu ilə ətraf mühitə təsir vasitələrindən hərbi və ya başqa bir düşmən istifadəsi ilə qadağan edən BMT-nin əsas sənədlərindən biri, atmosfer və ya xarici məkan.
Konvensiyanın inkişafı SSRİ-nin təşəbbüsü ilə başlandı, imzalanma üçün açılışı 18 may 1977-ci ildə baş verdi və 5 oktyabr 1978-ci ildə qüvvəyə mindi. 1997-ci ilin ortalarından etibarən, SSRİ-nin hüquqi varisi kimi Rusiya Federasiyası da daxil olmaqla 58 dövlət iştirakçı oldu.
Müqavilə çərçivəsində iştirakçılar təbiətə yaradıcı təsir və ətraf mühitin dinc istifadəsi sahəsindəki işlər barədə elmi və texniki məlumat mübadiləsində əməkdaşlıq etməyi öhdələrinə götürürlər. Konvensiya konstruktiv məqsədlər üçün təbii proseslərə təsirində maneə yaratmır, lakin müddəalarına bütün iştirakçı dövlətlər tərəfindən ciddi şəkildə əməl olunmasını təmin etmək üçün bir sıra sərt tədbirləri nəzərdə tutur. Konvensiyanın müddəalarının pozulması barədə məlumat varsa, istənilən dövlət birbaşa BMT Təhlükəsizlik Şurasına şikayət etmək hüququna malikdir . Bundan əlavə, hər hansı bir iştirakçı ölkənin ətraf mühitdəki şübhəli hadisələrin faktiki hallarını aydınlaşdırmaq və qiymətləndirmək üçün bir aydan gec olmayaraq toplanmalı olan bir Mütəxəssis Məşvərət Komitəsinin çağırılması üçün BMT Baş Katibinə rəsmi bir müraciət göndərmək hüququ vardır.
Konvensiyanın razılaşmalarının müddəti məhdud deyil, açıq sənəddir, yəni hər bir dövlət istənilən vaxt müstəqil olaraq ona qoşulmaq hüququna malikdir. Mətni giriş, on məqalə və Əlavədən ibarətdir.
Bir qadın düşməni (roman)
Bir qadın düşməni — yazıçı, dramaturq Rəşad Nuri Güntəkinin ən çox oxunan romanlarından biridir.
== Romanın mövzusu ==
Çox xoş və baxımlı, baxımlı olduğu qədər də gözəl hər istədiyini əldə etməyə vərdiş etmiş bir qızın sevgiyə hər zaman yad olan bir adama yaxınlaşmaq istəyi.
== Süjet ==
Kitab iki hissədən ibarətdir.Birinci hissədə Saranın atasına ve rəfiqəsi Nərminə yazdığı məktublardan,ikinci hissədə isə romanın ikinci baş qəhrəmanı olan Homongolosun ölən dostuna yazmış olduğu məktublardan ibarətdir.
Adnan paşanın qızı Sara cox gözəl baxımlı diqqət mərkəzində olmağı sevən 20 yaşlarında bir qızdır. Atasi Adnan paşa Ərzurum paşasıdır.Sara anası ilə İstanbulda yaşayır ,lakin hər il atasının yanına getmək istəyəndə atası Ərzurumda qışın sərt keçdiyini bildirdiyindən atasının yanına gedə bilmir. Sara dayısı qızının toyunda iştirak etmək üçün atasına bir balaca oyun oynayır. Ve nəhayət o dayısıgilə yola düşür.Sara Mərmərənin kiçik kəndinə dayısıgilə gəmi ilə yola çıxır .O, gəmidə özünü boğulurmuş kimi göstərərək zarafat edən Homongolos ləqəbli Ziya adlı bir idmançını tanıyır .Saranın gəlməyi münasibətilə qəsəbədə şənlik düzəldilir gəmidə olanlar da bu şənlikdə iştirak edir,lakin həmin idmançı şənlikdə olmur bunu bilən Sara özünə söz verirki, o həmin idmançını özünə aşiq edəcək.Sara bunu
dayısının yoldaşına və qizlarına deyir . Ziya xarakter baxımından kobud olduqca diqqətsiz biri kimi təsvir olunur.Sara çalışır ki, məqsədinə çatmaq üçün əksər vaxtlarda onun yanında olsun ve o artıq anlayırki Homongolos onu istəyir lakin hələ etiraf etməyib. Sonra heç gözlənmədiyi anda Homongolosun ölüm xəbəri gəlir.Homongolos motosiklet qəzasına düşərək dünyasını dəyişir.Sara buna pis olur.
Homongolos haqqında həqiqət ölümündən əvvəl onun dostuna yazdığı məktubda aydın olur.Homongolos müharibə zamanı ailəsi tərəfindən internata atıldıqdan sonra onun ağır günləri başlayır və o burada sevgi hissini itirir lakin məktubda artıq Saranı həqiqətən sevdiyini yazır ama Saranın ona qarşı etdiyi oyundan xəbərdar olduğunu da ve məktubdan 7- 8 saat sonra Sara ilə görüşəcəyini de qeyd edir.
Düşmənlə yataqda (film, 1991)
«Düşmənlə yataqda» (ing. Sleeping with the Enemy) — 1991-ci ilin psixoloji triller filmi. Rejissoru Cozef Ruben olan və baş rollarda Culiya Roberts və Patrik Berginin çəkildiyi ABŞ filmidir.
== Məzmun ==
Lora və Martin dördüncü ildir ki, evlidirlər. Xoşbəxt və şanslı həyat yoldaşlarına bənzəyirlər. Ancaq xarici əmin amanlıqın arxasında heç xoşbəxt bir münasibət dayanmır. Martin uzun illərdir ki, Loranı kiçik qanun pozuntularına görə döyərək cəzalandırır, buna, həm qonşusuna Loranı qısqanmağı, həm Loranın pedantik tələblərə tam riayət etməməsi və s. səbəb olur. Neçə illər dözüb heç nə edə bilməyən Lora, bir gün dənizə çıxan zaman öz ölümünü saxtalaşdıraraq evdən qaçır. O, Ayova ştatında bir şəhərcikdə məskunlaşaraq həyatını təzə adla, təzə səhifə ilə başlayır.
Sağlamlığın düşmənləri (film, 1950)
Elmi-kütləvi filmdir. Kinolent sağlamlıq üçün təhlükəli olan hər cür vərdişlərdən və onlara qarşı mübarizə üsullarından bəhs edir.
Film saxlanılmayıb.
Qadın düşmənliyi
Qadın düşmənliyi və ya Mizoginiya (ing. Misogyny) — qadınlara qarşı soyuqluq, antipatiya və ya şişirdilmiş düşmənçilikdir. İngilis dilindəki “misogyny” termini yunanca qadın (gyne) və nifrət (misein) sözlərindən əmələ gəlmişdir.
Mizoginiya cinsiyyətçiliklə müqayisə edildikdə, mizoginiya həm kişilərdə, eləcə də bəzi qadınlarda rastlanır.
Feminist nəzəriyyədə mizoginiyaya kişilərin qadınları ikinci planda gördükləri irqçilik və ya antisemitizmə oxşar siyasi ideologiya kimi baxılır.
Psixi pozğunluğdan yarana biləcəyi kimi, çox vaxt fərdin uşaqlıq təcrübələri, xüsusən də ana və ata ilə əlaqəli təcrübələrindən də bu hal meydana gələ bilər. Həm kişilərdə, həm də qadınlarda görünə bilər. Edip kompleksi dövründə yaşayan uşaqlara valideynlərin göstərdikləri yanlış münasibət, göstərdikləri yanlış davranış belə bir vəziyyətə səbəb ola bilər.
Bəzi ataların öz qızlarına qarşı alçaldıcı və təhqiredici davranışları, oğlan uşaqlarını qız uşaqlarından üstün tutması halları belə münasibətə səbəb olan amillərdəndir. Mizoginiya bəzən ifrat səviyyədə inkişaf edib, dünyadakı bütün dişilərə nifrət səviyyəsinə qədər yüksələ bilər.
Qadın düşmənçiliyi
Qadın düşmənliyi və ya Mizoginiya (ing. Misogyny) — qadınlara qarşı soyuqluq, antipatiya və ya şişirdilmiş düşmənçilikdir. İngilis dilindəki “misogyny” termini yunanca qadın (gyne) və nifrət (misein) sözlərindən əmələ gəlmişdir.
Mizoginiya cinsiyyətçiliklə müqayisə edildikdə, mizoginiya həm kişilərdə, eləcə də bəzi qadınlarda rastlanır.
Feminist nəzəriyyədə mizoginiyaya kişilərin qadınları ikinci planda gördükləri irqçilik və ya antisemitizmə oxşar siyasi ideologiya kimi baxılır.
Psixi pozğunluğdan yarana biləcəyi kimi, çox vaxt fərdin uşaqlıq təcrübələri, xüsusən də ana və ata ilə əlaqəli təcrübələrindən də bu hal meydana gələ bilər. Həm kişilərdə, həm də qadınlarda görünə bilər. Edip kompleksi dövründə yaşayan uşaqlara valideynlərin göstərdikləri yanlış münasibət, göstərdikləri yanlış davranış belə bir vəziyyətə səbəb ola bilər.
Bəzi ataların öz qızlarına qarşı alçaldıcı və təhqiredici davranışları, oğlan uşaqlarını qız uşaqlarından üstün tutması halları belə münasibətə səbəb olan amillərdəndir. Mizoginiya bəzən ifrat səviyyədə inkişaf edib, dünyadakı bütün dişilərə nifrət səviyyəsinə qədər yüksələ bilər.
Qadınlara düşmənlik
Qadın düşmənliyi və ya Mizoginiya (ing. Misogyny) — qadınlara qarşı soyuqluq, antipatiya və ya şişirdilmiş düşmənçilikdir. İngilis dilindəki “misogyny” termini yunanca qadın (gyne) və nifrət (misein) sözlərindən əmələ gəlmişdir.
Mizoginiya cinsiyyətçiliklə müqayisə edildikdə, mizoginiya həm kişilərdə, eləcə də bəzi qadınlarda rastlanır.
Feminist nəzəriyyədə mizoginiyaya kişilərin qadınları ikinci planda gördükləri irqçilik və ya antisemitizmə oxşar siyasi ideologiya kimi baxılır.
Psixi pozğunluğdan yarana biləcəyi kimi, çox vaxt fərdin uşaqlıq təcrübələri, xüsusən də ana və ata ilə əlaqəli təcrübələrindən də bu hal meydana gələ bilər. Həm kişilərdə, həm də qadınlarda görünə bilər. Edip kompleksi dövründə yaşayan uşaqlara valideynlərin göstərdikləri yanlış münasibət, göstərdikləri yanlış davranış belə bir vəziyyətə səbəb ola bilər.
Bəzi ataların öz qızlarına qarşı alçaldıcı və təhqiredici davranışları, oğlan uşaqlarını qız uşaqlarından üstün tutması halları belə münasibətə səbəb olan amillərdəndir. Mizoginiya bəzən ifrat səviyyədə inkişaf edib, dünyadakı bütün dişilərə nifrət səviyyəsinə qədər yüksələ bilər.
Qadınlara düşmənçilik
Qadın düşmənliyi və ya Mizoginiya (ing. Misogyny) — qadınlara qarşı soyuqluq, antipatiya və ya şişirdilmiş düşmənçilikdir. İngilis dilindəki “misogyny” termini yunanca qadın (gyne) və nifrət (misein) sözlərindən əmələ gəlmişdir.
Mizoginiya cinsiyyətçiliklə müqayisə edildikdə, mizoginiya həm kişilərdə, eləcə də bəzi qadınlarda rastlanır.
Feminist nəzəriyyədə mizoginiyaya kişilərin qadınları ikinci planda gördükləri irqçilik və ya antisemitizmə oxşar siyasi ideologiya kimi baxılır.
Psixi pozğunluğdan yarana biləcəyi kimi, çox vaxt fərdin uşaqlıq təcrübələri, xüsusən də ana və ata ilə əlaqəli təcrübələrindən də bu hal meydana gələ bilər. Həm kişilərdə, həm də qadınlarda görünə bilər. Edip kompleksi dövründə yaşayan uşaqlara valideynlərin göstərdikləri yanlış münasibət, göstərdikləri yanlış davranış belə bir vəziyyətə səbəb ola bilər.
Bəzi ataların öz qızlarına qarşı alçaldıcı və təhqiredici davranışları, oğlan uşaqlarını qız uşaqlarından üstün tutması halları belə münasibətə səbəb olan amillərdəndir. Mizoginiya bəzən ifrat səviyyədə inkişaf edib, dünyadakı bütün dişilərə nifrət səviyyəsinə qədər yüksələ bilər.
Açıq cəmiyyət və onun düşmənləri
Açıq cəmiyyət və onun düşmənləri — 1938–1943-cü illərdə İkinci Dünya müharibəsi zamanı Karl Popper tərəfindən yazılmış siyasi fəlsəfəyə dair ikicildlik əsər. İlk dəfə 1945-ci ildə Londonda nəşr edilmişdir. SSRİ -də nəşr olunmamış, ilk dəfə 1992-ci ildə Rusiyada nəşr edilmişdir.
Müəllif Platonun, Hegelin və Marksın əsərlərini tənqid edir, onları teleoloji historisizm nəzəriyyələri adlandırır və onların müəlliflərini totalitarizmin ideoloji əsasını təşkil etməkdə ittiham edir .
== Quruluşu ==
Rus dilindəki nəşrinə olan ön sözdə Popper yazır :Hitlerin doğma Avstriyaya hücumu haqqında öyrəndiyim gün bu kitabı yazmağa qərar verdim […]. Kitab nasizm və kommunizmə — 1939-cu il paktının bir müddətlik müttəfiq etdiyi Hitler və Stalinə qarşı yönəlmişdi.
Bu kitabda hitlerizmin yaranmasına səbəb olan tarixi izləmək qərarına gəldim və siniflər baxımından düşünən ilk siyasi ideoloq olan böyük filosof Platonun təlimlərinə müraciət etdim […]. Stalin fiquru məni Karl Marksın fəlsəfəsini öyrənməyə yönəltdi. Marksizmi tənqid edərkən mən özümü də müəyyən dərəcədə tənqid edirdim, çünki ilk gəncliyimdə marksist, hətta kommunist olmuşdum. (Bu təlimi rədd edəndə isə heç 17 yaşım yox idi.)Kitab iki cilddən ibarətdir:
I cild.
Xalq düşməni
Xalq düşməni və ya Vətən xaini — Roma hüququndakı termin olub, düşmən obrazıdır və bu, bir şəxsin qanundankənar elan edilməsini, qeyd-şərtsiz məhv edilməsini nəzərdə tutur (və bu mənada onu respublikaya qarşı silahla döyüşən düşmən əsgərinə bərabərləşdirir). əllər).
== Qədim Romada ==
Qədim Romada “xalq düşmənləri” (lat. hostis publicus - "xalq düşməni" və hostis populi Romani - "Roma xalqının düşməni") Lusi Korneli Sulla tərəfindən qadağan edilmiş şəxslər elan edildi. Sonra 68-ci ildə Neron, 192-ci ildə isə imperator Kommod “xalq düşməni” elan edildi.