(latın apparatus - cihaz) 1) müəyyən funksiyaları icra edən, vahid (idarə, müəssisə və s.) orqanın institutları və işçi personalı; 2) cihaz
(yunan. a - inkar və patris - vətən) – bu, hər hansı bir dövlətin vətəndaşlığından (təbəəliyindən) məhrum edilimiş şəxsdir, o, heç bir dövlət tərəfind
(latın appellatio - müraciət) Məhkəmə hökmündən şikayətvermə formalardan biri; - 1) birinci Məhkəmə instansiyasının qərarının (hökmünün) qanuni qüv85
(yunan archáios-qədim) siyasi proseslərdə, ictimai-siyasi münasibətlərdə, xüsusilə siyasi idarəçilikdə sosial-siyasi elmlərin çağdaş naililiyyətlərini
(latın archivum, yunan archéion-hökumət idarəsi) mühüm əhəmiyyətli sənəd və materialların qorunub saxlandığı dövlət idarəsi (və yaxud dövlət orqanının
(latın a-inkar və yunan symmetriya-eyni ölçülük, mütənasiblik) (federasiyanın) subyektləri qeyri-bərabər Konstitutsiya-hüquqi statusa, müvafiq olaraq,
cəmiyyətin ictimai-siyasi həyatında demokratik dayaqlarından biridir; dövlətin idarəetmə orqanlarının ictimaiyyət üçün açıq olmasını və, hətta ictimai
(attribut)-(latın attribuo-əlavə edirəm, pay verirəm) mühüm zəruri ayrılmaz hissə, dövlətin mövcudluğunu sübut edən amil(lər)
(latın attestatio-şəhadətnamə) işçinin ixtisasının, bilik səviyyəsinin müəyyən edilməsi; bir sıra idarə və təşkilatlarda işçiyə dərəcə, ad, rütbə veri
(latın auditor-dinləyən, dinləyici, audio eşidirəm sözündən) – 1. aksioner (səhmdar) cəmiyyətlərin və döv87 lət qurumlarının maliyyətəsərrüfat fəaliyy
(yunan autárkeia, autós-özü və arkéōfiravanlıqdayam) bir dövlətin bütün başqa dövlətlərin iqtisadi və siyasi təsir və təzyiqlərindən azad olmaqdan ötr
(yunan auto-bir kratos-hakimiyyət) dövlət hakimiyyətinin tam surətdə, şəriksiz, heç bir məhdudiyyətsiz bir şəxsin ixtiyarında olması, xalq və ya xalqı
rahat idarəçiliyin təmin edilməsi naminə, sosial-iqtisadi məlumatların yığılmasına, təkmilləşdirilməsinə, saxlanılmasına və ötürülməsinə xidmət edən t
(yunan autos-özü, öz; nomos-qanun) - bax muxtariyyət.
(latın. au(c)toritas - tam hakimiyyət, təsir, nüfuz) 1. demokratik institutların məhdudlaşdırılması, cəmiyyətin asılı vəziyyətə salınması, insan hüquq
bax diskriminasiya.
(ingilis free economic area) azad ticarət zonası, harada ki, həm yerli həm də xarici kommersiya qurumları üçün xüsusi imtiyazlı şərait mövcuddur
hakimiyyətin seçkili orqanına seçilmış Deputatın, seçicilərin tapşırığı ilə bağlı olmadığını və onların qarşısında heç bir məsuliyyət daşımadığını bil
(italyan ballottare-kürə vasitəsilə seçmək, ballotta-kürə) seçkilərdə öz namizədliyini irəli sürmək; səsvermə, seçkilər vasitəsilə müəyyən seçkili orq
(italyan banco-kürsü, oturacaq, dəyişmə dukanı) vətəndaşlara və digər (misal: hüquqi) şəxslərə maliyyə-kredit xidmətlərini göstərən iqtisadiyyatın müh
yüksək inzibati vəzifə: 1. ictimai-siyasi qurumlarda müəyyən fəaliyyət dairəsində yüksək səlahiyyətlərə malik olan ya seçilən və ya təyin olan şəxs; 2
müəyyən səbəblərdən (seçkilərdə (və ya referendumda) seçicilərin fəallığının aşağı olması, səslərin düzgün hesablanmamasının sonradan aşkar olunması,
üzərində dövlət, təşkilat (ictimai birlik, siyasi partiya, kommersiya və ya beynəlxalq təşkilatı), yaxud hərbi hissə, birləşmə və gəminin fərqlənmə ni
(ərəb-şəhər idarəsi) 1. yaşayış məntəqələrində (inzibati-ərazi vahidlərində) quruculuq, abadlıq, inkişaf və problemlərin həlli məqsədlərini güdən, xal
demokratik prinsiplərə arxalanan, ümumxalq səsverməsi və referendum vasitəsilə müəyyən yaş həddinə çatmış vətəndaşlara dövlətin işlərində və idarə olu
(yunan bi - iki və patris - vətən) iki vətəndaşlığı olan şəxslər, yəni onlar hər iki dövlətlə formal qeydiyyata alınmış siyasi-hüquqi əlaqədədirlər, h
demokratik prinsiplərinə arxalanan ümumixalq səsverməsi və referendum vasitələri ilə, müəyyən yaş həddinə çatmış vətəndaşlarına dövlətin işlərində və
(bəzi məlumatlara görə latın bursa-pul kütləsi, digər məlumatlara görə: Brüdge (Niderland) şəhərində yaşamış nəsil gerbində üç pul kisəsinin təsviri o
(türk, latın partio, partis – hissə, dəstə, qrup, bölürəm və yunan sýstema-bütöv, tam, birləşmə) – siyasi səhnədə yalnız bir və əvəzolunmaz syasi part
(fransız bonification; yeni latın bonificoyaxşılaşdırıram) – 1. dövlət daxilində istehsal edilmiş və ixrac edilmiş malların dünya bazarlarında rəqabət
şəxsiyyət əleyhinə qəsdən törədilən əməl; başqa şəxsi və ya təşkilatı nüfuzdan salan, ləkələyən yalan, uydurma məlumatların yalan olduğunu bilə-bilə y
(fransız braconier – brakonyer, yəni qadağan olunmuş ovla və balıq tutmaqla, yaxud meşə qırmaqla məşğul olan adam) - təsərrüfat cinayəti-ovetmə, balıq
(ingilis budget - hərfi mənada: çanta) - dövlət hakimiyyəti tərəfindən qəbul edilən, növbəti il üçün, dövlətin maliyyə gəlirlərini və xərclərini (pul
(fransız bulletin, italyan bulletino - qeyd, vərəq; latın bulla -möhürlü sənəd) 1) vacib hadisələr barəsində qısa rəsmi məlumat; 2) dövlət və ya ictim
(fransız bureau - dəfətərxana və yunan kratos - hakimiyyət sözlərindən, fransız bureaucratie - hərfi mənada: dəftərxana (kanselyariya) hakimiyyəti) 1)
cinayət törətməkdə təqsirli olan (yəni (qanunla qorunan) ictimai münasibətlərə təcavüz edən) şəхs(lər)ə cavab olaraq, dövlət adından yalnız Məhkəmə tə
dövlətin ictimai quruluşuna, siyasi və iqtisadi sisteminə, onun mülkiyyətinə, cəmiyyətə, şəхsiyyətə, vətəndaşların (insanların) sağlamlığına və həyatı
(ekstradisiya) beynəlxalq hüquqda cinayət üstündə təqib edilən şəxsləri cinayət məsuliyyətlərinə cəlb etmək, yaxud təyin edilmiş Məhkəmə hökmünü icra
(devriliş) mövcu olan (legitim və ya qeyrilegitim) hakimiyyətin (bəzi hallarda hakimiyyətlə paralel siyasi hüquqi rejimin) zorakılıq üsul və vasitələr
bax dolayı seçkilər.
dövlətlərdə hökm sürən ictimai və siyasi prularizm şəraitində, mürəkkəb, çoxşaxəli cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrinin zümrələrinin, qatlarının maraqlar
ümumi mahiyyəti, hüquq qaydasını təmin etməkdən ibarət olan, geniş ixtisaslı hüquqmühafizə orqanıdır
(latın de-ayrılma, uzaqlaşdırma və fransız bureaucratie-dəftərxana hakimiyyəti) bürokratizmin fəsadlarının aradan qaldırılmasına yönəlmiş tədbirlər si
(latın deflare-üfürmək) infilyasiya dövründə qiymətlərin artım sürətini dayandırmaq, azaltmaq, pulun dəyərini, alıcılıq qabiliyyətini qaldırmaq, iqtis
(latın deficit-çatışmır) xərclərin gəlirdən çox olması, zərər. D. pul ehtiyatına (kassa, maliyyə D.-i) və həm də maddi sərvətlərə (xammal, yanacaq və
(latın de-ayrılma, uzaqlaşdırma və yunan idea-anlayış, təsəvvür və lógos-söz, təlim, nəzəriyyə) ideologiyanın ləğvi; dövlətin, cəmiyyətin və yaxud bir
Parlament tərəfindən Hökumətə verilmiş səlahiyyət əsasında sonuncunun normativ hüquqi aktların qəbul etməsi
(latın delegatus-göndərilmiş, nümayəndə) bax nümayəndə.
hibrid siyasi-hüquqi rejimlərin növlərindən biri, yəni eyni dövlətdə və eyni zamanda bir-birini təkzib edən həm avtoritarizmin, həm də demokratiyanın
(latın delictum - xəta, hüquq pozğunluğu) 1) cəmiyyəti maraqlarına zidd olmaqla, cəmiyyətə ziyan vuran və qanunla cəzalandırılan təqsirli əməl; 2) bey