kripto

Kriptoiudaizm və ya Gizli yəhudilik — gizlincə yəhudiliyi tətbiq edərək, lakin cəmiyyətdə fərqli bir dini tətbiq edirmiş kimi görünməkdir. XV əsrin sonunda inkvizisiya tərəfindən İspaniyadan qovulan minlərlə yəhudi Portuqaliyaya sığındı. Kral I Manuel onları müdafiə edəcəyinə dair söz verdi. Ancaq bir müddət sonra yəhudilər burada da təqiblərə məruz qalmağa başladılar. Ölüm təhdidi ilə Xristianlığı qəbul etməyə məcbur oldular, balaca uşaqlar ailələrinin əlindən alındı. Təxminən iki mini öldürüldü, yüzlərlə yəhudi isə ölkədən qovuldu. Təqib və ölümdən qurtulmaq üçün çoxu formal olaraq katolikliyi qəbul etdi, ancaq gizli şəkildə İudaizmə etiqad bəsləyirdilər. Onları kriptoyəhudilər (gizli yəhudilər) adlandırırlar. Uzun müddət hesab olunurdu ki, Portuqaliyada artıq yəhudi qalmayıb. Yalnız XX əsrin sonunda Belmonte şəhərciyində öz ənənələrinə sadiq qalan yəhudilərin gizli icması aşkarlandı.

Kriptoiudaizm və ya Gizli yəhudilik — gizlincə yəhudiliyi tətbiq edərək, lakin cəmiyyətdə fərqli bir dini tətbiq edirmiş kimi görünməkdir. XV əsrin sonunda inkvizisiya tərəfindən İspaniyadan qovulan minlərlə yəhudi Portuqaliyaya sığındı. Kral I Manuel onları müdafiə edəcəyinə dair söz verdi. Ancaq bir müddət sonra yəhudilər burada da təqiblərə məruz qalmağa başladılar. Ölüm təhdidi ilə Xristianlığı qəbul etməyə məcbur oldular, balaca uşaqlar ailələrinin əlindən alındı. Təxminən iki mini öldürüldü, yüzlərlə yəhudi isə ölkədən qovuldu. Təqib və ölümdən qurtulmaq üçün çoxu formal olaraq katolikliyi qəbul etdi, ancaq gizli şəkildə İudaizmə etiqad bəsləyirdilər. Onları kriptoyəhudilər (gizli yəhudilər) adlandırırlar. Uzun müddət hesab olunurdu ki, Portuqaliyada artıq yəhudi qalmayıb. Yalnız XX əsrin sonunda Belmonte şəhərciyində öz ənənələrinə sadiq qalan yəhudilərin gizli icması aşkarlandı.

Cryptobia borelli (lat. Cryptobia borelli )-Mastigophora tipinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Bədən oraqvari əyri formadadır, öndən genişlənmiş, arxadan müəyyən qədər sıxılmışdır. Ön qamçı uzundur, arxa qamçı bir az qısadır. Nüvə müxtəlif dərəcədə uzunsovdur, adətən bədənin dorzal şişkin hissəsində yerləşir, arxaya yaxındır, bir qayda olaraq kinetoplasta paraleldir. Kinetoplast nisbətən kiçik ölçülü, çubuq formasındadır. Bədənin uzunluğu 12.6-24.5, eni 2.5-7.5, ön qamçının uzunluğu 6.5-18.0, arxa qamçının uzunluğu 5.6-15.0, nüvənin uzunluğu 3.0-5.5, kinetoplastın uzunluğu 2.0-9.0 mkmdir. == Yayılması == Cryptobia borelli Kür çayı, Araz çayıDəvəçi limanı, Kiçik Qızılağaç körfəzi, Ağgöl, Naxalıqçala gölü, Çınqıl karxanası, Şəmkir və Yekəxana su anbarlarında yayılmışdır. == Həyat tərzi == Kriptobilər içərisində Azərbaycan su tutarlarında balıqların qanında parazitlik edən ən geniş yayılmış növdür. Sahiblər: mursa, qızılüzgəc, çapaq, daban, lil, çəki balıqlarıdır.

Cryptobia cyprini (lat. Cryptobia cyprini )-Mastigophora tipinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Cryptobia cyprini Bədən oraqvari əyri formadadır, öndən genişlənmiş, arxadan müəyyən qədər sıxılmışdır. Nisbətən uzunqamçılar iri, qısa və ya böyük kineto-plastın yaxınlığından başlanğıc götürürlər ki, o da adətən ön qurtaracağa yaxın yerləşir. Ölçüləri kəskin dəyişən nüvə çox vaxt bədənin ön hissəsində yerləşir, bəzən bədənin arxasında da olur. Kinetoplast intensiv rənglənir. Bədənin uzunluğu 12.0–28.5, eni 3.8–9.0, ön qamçının uzunluğu 9.4–16.5, arxa qamçının uzunluğu 6.2–15.7, nüvənin uzunluğu 3.5–6.0, kinetoplastın uzunluğu 3.0–8.0 mkm-dir. == Yayılması == Kür çayı, Araz çayı, Dəvəçi limanı, Kiçik Qızılağaç körfəzi, Ağgöl, Naxalıqçala gölü, Çınqıl karxanası, Nohurqışlaq, Şəmkir və Yekəxana su anbarlarında yayılmışdır. == Həyat tərzi == Sahiblər: çəki, karp balıqlarıdır.

Cryptobia guerneyorum (lat. Cryptobia guerneyorum )-Mastigophora tipinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Cryptobia guerneyorum Bədən oraqvaridir, öndən enliləşmişdir, arxadan bu və ya digər dərəcədə nazikləşmişdir. Ön qamçı uzundur, arxa qamçı nisbətən qısadır. Titrək membran nisbətən enlidir. Bədənin önündə yerləşən nüvənin ölçüləri dəyişir. Çubuqvari kinetoplast nisbətən kiçikdir. Rənglədikdə sitoplazma intensiv-göy rənglənir. Əsasən iri qatı dənəçiklər müşahidə edilən, bədənin arxa hissəsi intensiv rənglənir. Bədənin uzunluğu 18.2–42.0, eni 3.9–8.2, ön qamçının uzunluğu 10.0–15.3, arxa qamçının uzunluğu 6.7–10.7, nüvənin uzunluğu 3.0–6.7, kinetoplastın uzunluğu 2.5–6.5 mkm-dir.

Cryptobia khaibulaewi (lat. Cryptobia khaibulaewi )-Mastigophora tipinə aid olan növ. == Xarici quruluşu == Cryptobia khaibulaewi Bu parazitin bədən forması dəyişkəndir, uclardan kütləşmiş amöb formalı əyri, oval formalı ön və iti arxa qurtaracaqlı formalara qədər dəyişir. Uzanmış, azca əyilmiş formalara da rast gəlinir. Nüvə müəyyən formada deyil, ön qurtaracaqda və ya arxada yerləşir, ya da lap arxa qurtaracaqda olur. Bu növün xarakterik xüsusiyyəti ön tərəfin əyri tərəfində yerləşən kinetoplastın ölçülərinin iri olmasıdır. Əksər fərdlərdə o intensiv qırmızı rəngə boyanır. Sitoplazma tünd göy rəngdədir, bədənin ön hissəsi əksər halda açıq rəngdədir. Bədənin uzunluğu 15.0–26.0, eni 3.0–14.0, ön qamçının uzunluğu 11.0–21.0, arxa qamçının uzunluğu 9.0–18.0, nüvənin uzunluğu 3.0–8.5, kinetoplastın uzunluğu 6.5–12.0 mkmdir. == Yayılması == Dəvəçi limanı, Kiçik Qızılağaç körfəzində yayılmışdır.

Kriptoiudaizm və ya Gizli yəhudilik — gizlincə yəhudiliyi tətbiq edərək, lakin cəmiyyətdə fərqli bir dini tətbiq edirmiş kimi görünməkdir. XV əsrin sonunda inkvizisiya tərəfindən İspaniyadan qovulan minlərlə yəhudi Portuqaliyaya sığındı. Kral I Manuel onları müdafiə edəcəyinə dair söz verdi. Ancaq bir müddət sonra yəhudilər burada da təqiblərə məruz qalmağa başladılar. Ölüm təhdidi ilə Xristianlığı qəbul etməyə məcbur oldular, balaca uşaqlar ailələrinin əlindən alındı. Təxminən iki mini öldürüldü, yüzlərlə yəhudi isə ölkədən qovuldu. Təqib və ölümdən qurtulmaq üçün çoxu formal olaraq katolikliyi qəbul etdi, ancaq gizli şəkildə İudaizmə etiqad bəsləyirdilər. Onları kriptoyəhudilər (gizli yəhudilər) adlandırırlar. Uzun müddət hesab olunurdu ki, Portuqaliyada artıq yəhudi qalmayıb. Yalnız XX əsrin sonunda Belmonte şəhərciyində öz ənənələrinə sadiq qalan yəhudilərin gizli icması aşkarlandı.

Kriptomneziya— (kryptos – yunan sözü olub, gizli deməkdir.) başqasının başına gələn hadisələri, onlara məxsus xidmətləri öz adına çıxmaqla xarakterizə olunan yaddaş pozuntusudur. Xəstələr bildikləri, eşitdikləri hadisələrin kimə məxsus olduğunu, nə vaxt baş verdiyini unudaraq onları öz adına çıxır, keçmişdəki hadisələri isə təzə baş vermiş hadisə kimi qələmə verirlər. Başqa sözlə, kriptomneziyalarda məlumatın mənbəyi və vaxtı unudulur. Bunun üçün şəxs həmin hadisələri öz başına gələn hadisə kimi yadına salır. Xəstələrin bunu qəsdən və müəyyən məqsəd üçün etmədikləri söhbət əsnasında asanlıqla aydın olur.

Ar Kripton kk(Kr) – D.İ.Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 36-cı element. Fotoqrafiyada istifadə olunan bəzi flaş lampalarının istehsalında istifadə olunur. Floresan lampalarda və dalğa boyu standartı olaraq ultrabənövşəyi (UB) Lazer də istifadə edilir. Kripton-85 izotopu, müxtəlif qatların tərkibinə yerləşdirilərək, kimyəvi təhlillərdə istifadə olunur.

== Giriş == Kripton (II) flüor (KrF2), nadir qazlardan olan kriptonun flüor ilə birləşməsindən yaranan kimyəvi birləşmədir. Bu maddə yüksək oksidləşmə qabiliyyətinə malikdir və əsasən laborator tədqiqatlarda və bəzi sənaye tətbiqlərində istifadə olunur. Kripton difluorid nadir hallarda rast gəlinən birləşmələrdən biridir və digər nadir qaz flüoridlərinə nisbətən daha stabil və reaktivdir. == Tarixçə == Kripton (II) flüor ilk dəfə 1963-cü ildə Neil Bartlett tərəfindən sintez edilmişdir. Bartlett, nadir qazların kimyəvi reaktivliyini sübut etmək üçün bu birləşməni yaratmışdır. Onun tədqiqatları nadir qazların inert olmadığı və müəyyən şəraitdə kimyəvi reaksiyaya girə biləcəyini göstərmişdir. == Kimyəvi Tərkibi və Xüsusiyyətləri == Kripton (II) flüor molekulyar formulu KrF2 olan birləşmədir. Onun molekulyar kütləsi 121.795 q/mol-dur. Bu birləşmə ortogonal kristallik quruluşa malikdir və linear koordinasiya həndəsəsinə sahibdir. Kripton difluorid qatı halında sabitdir, lakin yüksək temperaturda parçalanmağa meyllidir.

Kriptoniyalılar — Kripton planetində yaranan DC Komiks Kainatı içərisində humanoid lərin uydurma xaricdən gələn irqi. Termin DC Comics superqəhrəmanı Supermen hekayələrindən yaranmışdır. Hekayələr "Kripton"dan planetin özü və ya onun üzərində mövcud olan mədəniyyətlər tərəfindən yaradılan və ya əlaqəli bir şeyə aid bir sifət kimi istifadə edir. Kripton planetinin dominant növlərinin üzvləri görünüşü baxımından insandan ayrılmazdır; onların fiziologiyası və genetikası, lakin onlar tamamilə fərqlidirlər. Bəzi davamlılıqlarda Kriptoniklərin klonlaşdırılması çətindir, çünki DNTləri o qədər mürəkkəbdir ki, insan elmi onu deşifrə edə bilmir. Kriptoniklərin hüceyrə quruluşu günəş enerjisinin son dərəcə yüksək səviyyədə udulmasıipton an verir. Krypton planetində Ana ulduzu olan tez-tez nisbətən aşağı enerji çıxışı ilə qədim qırmızı supergigant kimi təsvir olunurdu, təbii qabiliyyətləri insanlarla eyni idi. Günəşlərindən daha kiçik və çox yüksək enerji çıxışı olan Earth 'nin Günəş kimi bir gənc sarı ulduza məruz qaldıqda, bədənləri o qədər enerjini mənimsəyə və emal edə bilir nəticədə geniş fövqəltəbii güclər (fövqəlinsan gücü, fövqəlinsan sürəti, toxunulmazlıq, uçuş, rentgen görmə, istilik görmə və fövqəladə hisslər kimi) özünü göstərir. Planet körpənin Kal-El dünyaya göndərilməsindən qısa müddət sonra partladığı zaman demək olar ki, bütün Kriptonilər öldürüldü. Bəzi davamlılıqlarda o, planetin yeganə sağ qalmasıdır.

Kriptoqrafiya — yunanca Κρυπτός (gizli) və Γραφος (yazı) sözlərindən yaranmışdır. == Predmeti == Müasir kriptoqrafiyanın predmeti informasiyanı bədniyyətlinin müəyyən əməllərindən mühafizə etmək üçün istifadə edilən informasiya çevirmələridir. Kriptoqrafiya konfidensiallığı, bütövlüyə nəzarəti, autentikasiyanı və müəlliflikdən imtinanın qeyri-mümkünlüyünü təmin etmək üçün tətbiq edilir. == Proseduru == Şifrləmə proseduru adətən müəyyən kriptoqrafik alqoritmdən və açardan istifadəni nəzərdə tutur. Kriptoqrafik alqoritm – məlumatların çevrilməsinin müəyyən üsuludur. Açar isə çevirmə üsulunu konkretləşdirir. Müasir kriptoqrafiya o prinsipdən çıxış edir ki, kriptoqrafik çevirmənin məxfiliyi yalnız açarın məxfi saxlanması ilə təmin edilməlidir. == Tarixi == Kriptoqrafiyanın yaşını heç kim bilmir, lakin kriptoqrafiya — "gizli yazı" mənasına görə də güman etmək olar ki, yazı ilə həmyaşdır, onunla bir vaxtda meydana gəlmişdir. Yazı təxminən e.ə. 3300-cü ildə Şumerdə, e.ə.

Kriptoqrafiya — yunanca Κρυπτός (gizli) və Γραφος (yazı) sözlərindən yaranmışdır. == Predmeti == Müasir kriptoqrafiyanın predmeti informasiyanı bədniyyətlinin müəyyən əməllərindən mühafizə etmək üçün istifadə edilən informasiya çevirmələridir. Kriptoqrafiya konfidensiallığı, bütövlüyə nəzarəti, autentikasiyanı və müəlliflikdən imtinanın qeyri-mümkünlüyünü təmin etmək üçün tətbiq edilir. == Proseduru == Şifrləmə proseduru adətən müəyyən kriptoqrafik alqoritmdən və açardan istifadəni nəzərdə tutur. Kriptoqrafik alqoritm – məlumatların çevrilməsinin müəyyən üsuludur. Açar isə çevirmə üsulunu konkretləşdirir. Müasir kriptoqrafiya o prinsipdən çıxış edir ki, kriptoqrafik çevirmənin məxfiliyi yalnız açarın məxfi saxlanması ilə təmin edilməlidir. == Tarixi == Kriptoqrafiyanın yaşını heç kim bilmir, lakin kriptoqrafiya — "gizli yazı" mənasına görə də güman etmək olar ki, yazı ilə həmyaşdır, onunla bir vaxtda meydana gəlmişdir. Yazı təxminən e.ə. 3300-cü ildə Şumerdə, e.ə.

[[Cryptosporiae]diid] (lat. Cryptosporidiidae) — Sporlular tipinə aid ibtidai dəstəsi. == Xarakterik əlamətləri == Buraya bircə Cryptosporidium cinsi daxildir. Kriptosporidiyaların cəmi 19 növü təsvir edilmişdir, ancaq hazırda valid olaraq 4 növ məlumdur. Onurğalı heyvanların bağırsaqlarındakı epiteli hüceyrələrində parazitlik edirlər. Bu parazitin endogen inkişaf xüsusiyyəti odur ki, o, sahibin hüceyrəsinə nüfuz etmir, xüsusi yapışıcı orqanellaları vasitəsilə hüceyrənin membranına yapışır. 3–6 mkm ölçüsündə olan oosistaların sporosistaları yoxdur, 4 sporozoiti vardır. == Yayılması == Azərbaycanda C.muris Tyzzer və C.parvumbuzovlarda və donuz potalarında tapılmışdır. == Ədəbiyyat == Azərbaycanın heyvanlar aləmi. I cild, Elm nəşriyyatı, 2002, 266 səh.

Kriptosporlar — ölçüləri <200 μ fossil spor və sporabənzər mikrofosillər. Kriptosporlar izosporlar, həqiqi mikrosporlar, xırda meqasporlar, mikrosporlar yaxud toxumlu ayıdöşəyilərinin tozcuqları daxildirlər. Kriptosporlar müxtəlif funksiyalar daşıyan sporları fərqləndirmək üçün işlənilən sərbəst termindir. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.

Kriptovalyuta və ya qısaca kripto - mübadilə vasitəsi olaraq istifadə etmək üçün yaradılan rəqəmsal aktiv. Burada fərdi koin sahiblərinin qeydləri əməliyyat prosesini mühafizə etmək, əlavə koinlərin yaradılmasına nəzarət etmək və koin mülkiyyətinin ötürülməsini təsdiq etmək üçün güclü kriptoqrafiya istifadə edərək hazırlanan, komputerləşdirilmiş verilənlər bazası formasında mövcud olan ledcerdə saxlanılır. Bu valyuta növü fiziki formada mövcud deyil (kağız pul kimi) və hər hansısa bir mərkəzi hakimiyyət tərəfindən dövriyəyə buraxılmır. Kriptovalyutalar tipik olaraq mərkəziləşmiş rəqəmsal aktivlərin və mərkəz bankçılıq sistemlərinin əksinə, desentralizasiyadan istifadə edir. Kriptovalyuta buraxılmadan əvvəl zərb edildikdə və ya yaradıldıqda və ya tək bir emitent tərəfindən verildikdə, ümumi olaraq mərkəzləşdirilmiş sayılır. Desentralizasiyalaşdırılmış nəzarət prinsipi ilə tətbiq edilən hər bir kriptovalyuta bölüşdürülmüş ledcer vasitəsi ilə işləyir. Ən çox istifadə edilən ledcer vasitələrindən biri ictimai maliyyə əməliyyatı verilənləri olan blokçeyn texnologiyasıdır. Bitkoin ilk dəfə 2009-cu ildə açıq mənbəli proqram təminatı kimi buraxıldıqda ilk desentralizasiyalaşmış kriptovalyuta oldu. Bitkoin yaradıldıqdan sonra digər kriptovalyutalar da yaradıldı. == Tarixi == 1983-cü ildə amerikalı kriptoqraf Deyvid Çom e-pul olaraq adlandırılan, anonim, kriptoqrafik elektron pul barədə fikirləşdi.

Bitcoin yaradıldıqdan sonra mövcud kriptovalyutaların sayı artır.

Kriptozoologiya — biologiyada mövcud olmayan və ya əfsanəvi qəbul edilən heyvanları araşdıran elm. == Ədəbiyyat == Peter Dendle. (2006). Cryptozoology in the Medieval and Modern Worlds. Folklore 117 (2): 190-206. Daniel Loxton; Donald Prothero. (2015). Abominable Science! Origins of the Yeti, Nessie, and Other Famous Cryptids. Columbia University Press.

Kriptokokkoz (lat. cryptococcosis) — kriptokokkoz neoformans göbələklərinin törətdiyi, meningit simptomlarına oxşar, mərkəzi sinir sisteminin, ağciyərlərin, dəri və selikli qişaların zədələnməsi ilə xarakterizə olunan yoluxucu xəstəlik. == Simptomları == Ağciyərlər yoluxduqda öskürək, tənəffüs çətinliyi, sinə ağrısı və qızdırma müşahidə olunur. Simptomları pnevmoniyaya bənzəyir. Yorğunluq hissi də olur. Beyin yoluxduqda simptomlara baş ağrısı, qızdırma, boyun ağrısı, ürəkbulanma və qusma, işığa həssaslıq, çaşqınlıq və davranış dəyişiklikləri daxildir. Kriptokokkoz həmçinin ölü toxuma ilə bir neçə maye ilə dolu düyünlər kimi dəri də daxil olmaqla bədənin digər hissələrinə təsir göstərə bilər və dəri, gözlər, sümüklər, prostat və s. hissələrinə də təsir edə bilər. Simptomların başlanğıcı tez-tez ağciyərlər yoluxduqda qəfil və mərkəzi sinir sistemi təsirləndikdə bir neçə həftə ərzində tədricən baş verir. == Epidemiologiyası == Bu xəstəliyə kriptokokkoz neoformans və ya daha az rast gəlinən kriptokokkoz gattii göbələkləri səbəb olur və havadan sporlar vasitəsilə tənəffüs yolu ilə ötürülür.

Kriptomeriya (lat. Cryptomeria) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Milli Elektronik və Kriptoloji Araşdırma İnstitutu (UEKAE) — TUBİTAK-ın nəzdində bir institut. UEKAE-in vəzifəsi, "informasiya təhlükəsizliyi, xəbərləşmə və irəli elektron sahələrində Türkiyənin texnologiya müstəqilliyini təmin etmək və davam etdirmək üçün xüsusiyyətli insan gücü və beynəlxalq səviyyədə qəbul görmüş infrastrukturu ilə, elmi və texnoloji həllər çıxarmaq və tətbiqi". Bu ana hədəf göz qarşısında saxlanılaraq təyin olunan "informasiya təhlükəsizliyi, xəbərləşmə və irəli elektron sahələrində yeni texnologiyaların inkişaf etdirilməsinə liderlik edən beynəlxalq elm, texnologiya və istehsal mərkəzi olmaq" vizyonuna çata bilməyi və ölkənin ehtiyacı olan texnologiyaların inkişaf etdirilməsi üçün İnstitutun akkreditə test mühit və laboratoriyalarında təməl və tətbiqli araşdırmalar aparılır və ehtiyac sahiblərinə texniki dəstək təmin edilməkdədir. UEKAE həmçinin, açıq qaynaq kodlu proqramlara Uludağ Layihəsi ilə Türkiyədə dəstək verən ilk dövlət qurumudur. Cəmiyyət quruluşlarına elektron imza sertifikatı dağıdacaq olan Cəmiyyət Sertifikatlaşdırma Mərkəzi də bu institutda var. UEKAE optoelektronik qrupu, laser və sensor proqramlar, ədədi / ağıllı kamera dizayn, görüntü emal, tekstil və şüşə sənayesi üçün sənaye keyfiyyətə nəzarət avtomatlaşdırılması, sənəd araşdırma cihazları, DLP proyeksiya sistemləri kimi layihə və məhsullar inkişaf etdirir. İTİ Elektrik Fakültəsi müəllimlərindən Yılmaz Tokad tərəfindən ODTÜ Mühəndislik korpusunda Elektron Araşdırma Bölməsi adı ilə 1968-ci ildə yaradılmış və 4 il sonra Marmara Araşdırma İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərməklə TÜBİTAK-ın Gebzedəki şəhərciyinə köçürüldü. TÜBİTAK-ın nəzdində fəaliyyət göstərən TÜBİTAK Milli Elektronik və Kriptoloji Araşdırma İnstitutu (UEKAE) ilə əvvəllər TÜBİTAK Marmara Araşdırma Mərkəzinin (MAM) nəzdində fəaliyyət göstərən İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu (BTE) TÜBİTAK BİLGEM adı altında birləşdirildi. İnstitut TUBİTAK-ın ən fəal və məhsuldar vahididir. Adından da aydın olduğu kimi kriptoloji, informasiya və elektroniğin irəli mövzularında fəaliyyət göstərir.

Kriptoiqtisadiyyat — rəqəmsal iqtisadiyyatların və mərkəzləşdirilməmiş maliyyə (DeFi) tətbiqlərinin öyrənilməsi haqqında fənnlərarası yanaşmada iqtisadi paradiqma. Kriptoiqtisadiyyat ənənəvi iqtisadiyyat, kriptoqrafiya, informatika və oyun nəzəriyyəsi fənnlərindən anlayış və prinsipləri birləşdirir. == Təriflər və məqsədlər == Kriptoiqtisadiyyat termini "Ethereum" icması tərəfindən 2014–2015-ci illərdə icad edilmişdir, lakin ilkin olaraq 2008-ci ildə orijinal "Bitcoin" protokolunda iqtisadi təşviqlərin tətbiqindən ilhamlanmışdır. Bu ifadə adətən Vitalik Buterinə aid edilsə də, ən erkən ictimai sənədləşdirilmiş istifadə Vlad Zamfirin 2015-ci ildə "Kriptoiqtisadiyyat nədir?" adlı məruzəsidir. Zamfirin kriptoiqtisadiyyata baxışı nisbətən geniş və akademik xarakter daşıyır: "Bu, mərkəzləşdirilməmiş rəqəmsal iqtisadiyyatda məhsulların və xidmətlərin istehsalı, paylanması və istehlakını tənzimləyən protokolları öyrənən rəsmi intizamdır. Kriptoiqtisadiyyat bu protokolların dizaynı və xarakteristikasına diqqət yetirən praktiki elmdir". Alternativ olaraq, 2017-ci ildəki çıxışında Buterinin baxışı daha dar və praqmatik olmuşdur: "Bu, müəyyən növ informasiya təhlükəsizliyi xüsusiyyətlərinə zəmanət verməyə çalışan sistemlərin qurulması metodologiyasıdır". "Binance"ə görə, kriptoiqtisadiyyatın əsas məqsədləri DeFi sistemlərinin necə maliyyələşdirilməsini, dizaynını, inkişaf etdirilməsini və əməliyyatlarını asanlaşdırmağı başa düşmək, inkişaf etməkdə olan rəqəmsal iqtisadiyyatlarda məhsul və xidmətlərin paylanmasını tənzimləmək üçün iqtisadi təşviqlər və cəzalar tətbiq etməkdir. Kriptoiqtisadiyyat öz növbəsində ənənəvi iqtisadiyyatdan (ümumiyyətlə mikroiqtisadiyyat və makroiqtisadiyyata bölünür) inkişaf etmiş rəqəmsal iqtisadiyyatın təkamülü hesab edilir. Nəticə etibarilə, məhsul və xidmətlərin istehsalı, paylanması və istehlakı ilə bağlı ənənəvi iqtisadi anlayışlar kriptoiqtisadiyyat üçün də tətbiq olunur.

Ağ kriptokariya (lat. Cryptocarya alba) — bitkilər aləminin dəfnəçiçəklilər dəstəsinin dəfnəkimilər fəsiləsinin kriptokariya cinsinə aid bitki növü.

Kriptokariya (lat. Cryptocarya) — bitkilər aləminin dəfnəçiçəklilər dəstəsinin dəfnəkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.