I
сущ.
1. соперничество (стремление превзойти, победить кого-л.). İdmanda rəqabət соперничество в спорте, əmək rəqabəti трудовое соперничество, iqtisadi rəqabət экономическое соперничество
2. конкуренция:
1) соперничество на каком-л. поприще, борьба за достижение лучших результатов. Azad rəqabət свободная конкуренция, sahələrarası rəqabət межотраслевая конкуренция
2) борьба между производителями товаров за более выгодные условия производства и сбыта. İnhisarların rəqabəti конкуренция монополий, kapitalist rəqabəti капиталистическая конкуренция, bazar rəqabəti рыночная конкуренция
II
прил.
1. конкурентный. Rəqabət mübarizəsi конкурентная борьба, rəqabət qabiliyyati конкурентная способность (конкурентоспособность); rəqabət aparmaq, etmək
1. соперничать с кем-л.
2. конкурировать
Rəqabət
Rəqabət (ing. competition, rus. конкуренция) geniş mənada iqtisadiyyat, sosiologiya və ekologiyada istifadə olunur və şəxslərin, qrupların və ya orqanizmlərin resurslar üzrə bir biri ilə mübarizə aparmağını bildilir. Rəqabəti bildirmək üçün xarici dillərdə əsasən lat. competitionem ("razılaşma"). və ya lat. concurrere ("toqquşmaq") sözlərindən əmələ gələn terminlər istifadə olunur. Azərbaycan dilinə isə rəqabət sözü ərəb dilindən (ərəb. رقابت "yarış" deməkdir) gəlib.
İqtisadi rəqabət bazarlarda satıcılar və alıcılar arasında baş verir.
Mükəmməl rəqabət
Təkmil rəqabət (ing. perfect competition) — mikroiqtisadiyyatda xüsusi bir bazar növüdür. Nəzəri cəhətdən bu bazarın növü əhəmiyyətli nümunə kimi istifadə olunur, və digər növlər ona müqayisə olunur. Real həyatda mükəmməl rəqabət ən yaxın olaraq kənd təsərrüfatının bazarını əks etdirir.
Mükəmməl rəqabət bazarı növbəti xüsusiyyətlərə malikdir:
Satıcıların çox olmağı
Standartlaşdırılmış mallar
"Qiymət ilə razılıq"
Sərbəst giriş və çıxış
Çox inkişaf etmiş rəqabət bazarına müstəqil satıcıları sayı çox olur. Onlar müştərilərə standartlaşdırılmış malı təklif edirlər, yəni ki mallar bir biri ilə eynidir, və alıcı üçün müəyyən qiymətə hansını almaq fərqi yoxdur. "Qeyri-qiymət" rəqabəti (misal üçün keyfiyyət, reklam) üçün stimullar yoxdur. Ayrıca götürülən şirkətlər qiymətin əmələ gəlməsinə təsir göstərə bilmirlər, çünki onlardan hər biri cəm məhsulun əncaq balaca hissəsini istehsal edir. Əgər şirkət bazar qiymətindən bir az yüksək qiymət qoyarsa, həmin mal heç kimə satılmaz, çünki ondan başqa eyni malı aşağı qiymətə təklif edən çoxlu digər satıcılar var. Əgər şirkət bazar qiymətindən bir az aşağı qiymət qoyarsa, gəlir itkilərinə məruz qalacaq.
Rəqabət (iqtisadiyyat)
Rəqabət (lat. concurrentia, lat. concurro — bərabər olmaq) — bütün iştirakçıları üçün vahid qaydalarla istehsal amillərinin ən səmərəli istifadəsi üçün iqtisadi iştirakçılar arasındakı mübarizədir. Rus dilində mənbələrdə ilk dəfə 1878-ci ildə alman mənşəli bir konsepsiya olaraq xatırlanır, Marksın əsərlərində bəhs edilmir (səhv məlumatlar, çünki "Fəlsəfənin Yoxsulluğu" əsərində "Rəqabət və İnhisar" adlı bir fəsil var), lakin sinonimi "ictimai istehsal"-dır.
İqtisadiyyatda, hər biri öz hərəkətləri ilə bir rəqibin malların bazarda dövriyyə şərtlərinə birtərəfli təsir etmək qabiliyyətini məhdudlaşdıran iqtisadi subyektlərin işgüzar rəqabətindən, yəni bazar şərtlərinin ayrı-ayrı bazar iştirakçılarının davranışlarından asılılıq dərəcəsindən danışırlar. Rusiya Federasiyasının 26 iyul 2006-cı il tarixli 135-FZ saylı "Rəqabətin qorunması haqqında" Qanununa uyğun olaraq, rəqabət, hər birinin müstəqil hərəkətlərinin, hər birinin malların dövriyyəsinin ümumi şərtlərinə uyğun olaraq birtərəfli təsir göstərməsini istisna etdiyi və ya məhdudlaşdırdığı iqtisadi subyektlərin rəqabətidir. əmtəə bazarı.
İqtisadi baxımdan rəqabət 4 əsas aspektdə nəzərdən keçirilir:
Bütün iştirakçılar üçün qaydaların birliyi.
Bazarda rəqabət dərəcəsi olaraq;
Bazar mexanizminin özünü tənzimləyən elementi kimi;
Sənaye bazarı növünün təyin olunduğu bir meyar kimi.
Mükəmməl rəqabət — hər biri nisbətən az bazar payı tutan və malların alqı-satqı şərtlərini diktə edə bilməyən istehsalçı olan çox sayda alıcı və satıcı olduğu bazar vəziyyətidir.
Rəqabət (iqtisadiyyatı)
Rəqabət (lat. concurrentia, lat. concurro — bərabər olmaq) — bütün iştirakçıları üçün vahid qaydalarla istehsal amillərinin ən səmərəli istifadəsi üçün iqtisadi iştirakçılar arasındakı mübarizədir. Rus dilində mənbələrdə ilk dəfə 1878-ci ildə alman mənşəli bir konsepsiya olaraq xatırlanır, Marksın əsərlərində bəhs edilmir (səhv məlumatlar, çünki "Fəlsəfənin Yoxsulluğu" əsərində "Rəqabət və İnhisar" adlı bir fəsil var), lakin sinonimi "ictimai istehsal"-dır.
İqtisadiyyatda, hər biri öz hərəkətləri ilə bir rəqibin malların bazarda dövriyyə şərtlərinə birtərəfli təsir etmək qabiliyyətini məhdudlaşdıran iqtisadi subyektlərin işgüzar rəqabətindən, yəni bazar şərtlərinin ayrı-ayrı bazar iştirakçılarının davranışlarından asılılıq dərəcəsindən danışırlar. Rusiya Federasiyasının 26 iyul 2006-cı il tarixli 135-FZ saylı "Rəqabətin qorunması haqqında" Qanununa uyğun olaraq, rəqabət, hər birinin müstəqil hərəkətlərinin, hər birinin malların dövriyyəsinin ümumi şərtlərinə uyğun olaraq birtərəfli təsir göstərməsini istisna etdiyi və ya məhdudlaşdırdığı iqtisadi subyektlərin rəqabətidir. əmtəə bazarı.
İqtisadi baxımdan rəqabət 4 əsas aspektdə nəzərdən keçirilir:
Bütün iştirakçılar üçün qaydaların birliyi.
Bazarda rəqabət dərəcəsi olaraq;
Bazar mexanizminin özünü tənzimləyən elementi kimi;
Sənaye bazarı növünün təyin olunduğu bir meyar kimi.
Mükəmməl rəqabət — hər biri nisbətən az bazar payı tutan və malların alqı-satqı şərtlərini diktə edə bilməyən istehsalçı olan çox sayda alıcı və satıcı olduğu bazar vəziyyətidir.
Rəqabət bazarı
Təkmil rəqabət (ing. perfect competition) — mikroiqtisadiyyatda xüsusi bir bazar növüdür. Nəzəri cəhətdən bu bazarın növü əhəmiyyətli nümunə kimi istifadə olunur, və digər növlər ona müqayisə olunur. Real həyatda mükəmməl rəqabət ən yaxın olaraq kənd təsərrüfatının bazarını əks etdirir.
Mükəmməl rəqabət bazarı növbəti xüsusiyyətlərə malikdir:
Satıcıların çox olmağı
Standartlaşdırılmış mallar
"Qiymət ilə razılıq"
Sərbəst giriş və çıxış
Çox inkişaf etmiş rəqabət bazarına müstəqil satıcıları sayı çox olur. Onlar müştərilərə standartlaşdırılmış malı təklif edirlər, yəni ki mallar bir biri ilə eynidir, və alıcı üçün müəyyən qiymətə hansını almaq fərqi yoxdur. "Qeyri-qiymət" rəqabəti (misal üçün keyfiyyət, reklam) üçün stimullar yoxdur. Ayrıca götürülən şirkətlər qiymətin əmələ gəlməsinə təsir göstərə bilmirlər, çünki onlardan hər biri cəm məhsulun əncaq balaca hissəsini istehsal edir. Əgər şirkət bazar qiymətindən bir az yüksək qiymət qoyarsa, həmin mal heç kimə satılmaz, çünki ondan başqa eyni malı aşağı qiymətə təklif edən çoxlu digər satıcılar var. Əgər şirkət bazar qiymətindən bir az aşağı qiymət qoyarsa, gəlir itkilərinə məruz qalacaq.
Rəqabət hüququ
Rəqabət, və ya antiinhisar, hüquq — iqtisadi cəhətdən güclü şirkətlərin sahibkarlıq fəaliyyəti və müqavilə azadlığının məhdudlaşdırılmasına yönəlmiş hüquqi normalar, qaydalar toplusu. Ən ümumi məhdudiyyətlər kartellərin və ya digər qiymətlərin saxlanması və bazarın bölüşdürülməsi mexanizmlərinin yaradılmasını nəzərdə tutur; satıcının qiymətə təsir etmək qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilən əsas birləşmələr və hərəkətlər. Hazırda dünyanın əksər ölkələrində antiinhisar qanunları mövcuddur.
Antiinhisar qanununun tərəfdarlarının fikrincə, o, istehlakçıların iqtisadi maraqlarını qoruyur və iqtisadi inkişafı təşviq edir. Müxaliflərin fikrincə, antiinhisar qanunvericiliyi mülkiyyət hüquqlarının pozulması sistemidir və çox vaxt və ya adətən istehlakçılar və bütövlükdə iqtisadiyyat üçün mənfi nəticələrə gətirib çıxarır. Müasir hüquq doktrinasında sahibkarlıq hüququ kursunda öyrənilən “Rəqabət hüququ” anlayışı önə çəkilir.
Eyni zamanda, son vaxtlar rəqabət qanunvericiliyinin təcrid olunması tendensiyası müşahidə olunur. Və biz yeni hüquq sahəsinin formalaşmasından danışmasaq da, yeni qanunvericilik sahəsinin formalaşmasından danışmaq olar. Rəqabət hüququnun biznes hüququndan ayrılması təhsil sahəsində də baş verir.
Müasir tarixdə ilk antiinhisar qanunu 1889-cu ildə Kanadada qəbul edilmişdir.
Rəqabət qabiliyyəti
Rəqabət qabiliyyəti — müəyyən bir obyektin və ya subyektin müəyyən şərtlərdə rəqibləri üstələmək qabiliyyəti.
Rəqabət qabiliyyəti subyektin öz növü ilə rəqabətə tab gətirmək qabiliyyətini, rəqabətli hərəkətləri yerinə yetirmək qabiliyyətini və s. göstərən xüsusiyyəti kimi də müəyyən edilir.
Rəqabət qabiliyyətli obyektləri dörd qrupa bölmək olar :
mallar;
müəssisələr (mal istehsalçıları kimi);
sənaye sahələri (mal və ya xidmətlər təklif edən müəssisələrin toplusu kimi);
regionlar (rayonlar, bölgələr, ölkələr və ya onların qrupları).
Bu baxımdan, belə növlər haqqında danışmaq adətdir:
Milli rəqabət qabiliyyəti
Məhsulun rəqabət qabiliyyəti
Müəssisənin rəqabət qabiliyyəti
Bundan əlavə, müəyyən obyektlərin rəqabət qabiliyyətini qiymətləndirən dörd növ subyekti əsaslı şəkildə ayırd edə bilərik:
istehlakçılar;
istehsalçılar;
investorlar;
dövlət.
Rəqabət üstünlüyü
Rəqabət üstünlüyü — iqtisadi kateqoriya, iqtisadi subyektin bu təsərrüfat subyektini bazardakı digər oxşar subyektlərdən müsbət mənada fərqləndirən unikal xüsusiyyətlərə malik olduğunu bildirir.
"Rəqabət üstünlüyü" anlayışı ilk dəfə 1970–80-ci illərin sonunda Maykl Porter tərəfindən elmi əsaslandırılmışdır.
Rəqabət üstünlükləri və çatışmazlıqları bazar iştirakçılarının fəaliyyət elementləri ilə rəqiblərin fəaliyyət elementlərinin müqayisəsi prosesində müəyyən edilir. Beləliklə, məsələn, bir biznes ideyasının daha yaxşı və ya daha pis olduğunu, yaradılan və ya alınan şirkətin adını, işçilərin tərkibini, şirkətin rəhbərliyini və top menecmentini, biznes modellərini, istifadə olunan əmək vasitələrini və obyektlərini müəyyən edə bilərsiniz. biznes, işgüzar ünsiyyət.
Birbaşa rəqiblərlə daimi müqayisə ehtiyacı ona gətirib çıxarır ki, bazar iştirakçılarının rəqabət üstünlükləri və çatışmazlıqlarının qiymətləndirilməsi təhlil edilən rəqib qruplarından asılı olaraq dəyişə bilər. Bazar iştirakçılarının rəqabət üstünlükləri və çatışmazlıqlarının səviyyəsi müxtəlif növ bazarların — yerli, milli, beynəlxalq bazarların sektorları və seqmentləri üzrə də dəyişə bilər.
"Rəqabət gücü" və "rəqabət zəifliyi" anlayışları tez-tez "rəqabət üstünlükləri" və "rəqabətli çatışmazlıqlar" anlayışlarının sinonimi kimi istifadə olunur.
Rəqabət üstünlüklərinin əsas növləri bunlardır:
resurs: ucuz və keyfiyyətli xammala çıxış imkanı; resurslardan səmərəli istifadə üçün yaxşı işləyən sistem; təchizatçılar;
texnoloji: malların məhsuldarlığına və keyfiyyətinə təsirli təsir göstərən mövcud müasir avadanlıq; patentləşdirilmiş texnologiyalar;
intellektual (idarəetmə): yüksək ixtisaslı işçilər; optimal idarəetmə sisteminin olması;
bazar: bazarlara çıxış imkanı; yüksək bazar payı, paylama kanalları; reklamın, effektiv satış sisteminin və satışdan sonrakı xidmətin mövcudluğu;
innovativ: təsərrüfat subyektinin istehsal fəaliyyətində TƏ-İN nəticələrinin tətbiqi ilə təmin edilir və təkmilləşdirilmiş xüsusiyyətlərə malik məhsul çeşidinin müxtəlifliyini yaratmağa imkan verir;
mədəni: ölkənin mədəniyyətində oxşarlıqlar və ya fərqliliklər ilə xarakterizə olunur; oxşar mədəniyyətlərə malik ölkələrdə biznes subyektlərinin uğurla fəaliyyət göstərməsinə imkan verir
Dinamik inkişaf edən iqtisadi sistemin elementi olan rəqabət üstünlükləri də dəyişməyə meyillidir və təşkilatın həyat dövrünün müxtəlif mərhələlərində ola bilər.
Əməyin və ya xammalın ucuz maya dəyəri, miqyasda qənaətə nail olmaq, rəqiblər üçün asan əldə edilən avadanlıq və metodların mövcudluğu ilə bağlı rəqabət üstünlükləri sürətlə öz əhəmiyyətini itirir.
Mükəmməl rəqabət bazarı
Təkmil rəqabət (ing. perfect competition) — mikroiqtisadiyyatda xüsusi bir bazar növüdür. Nəzəri cəhətdən bu bazarın növü əhəmiyyətli nümunə kimi istifadə olunur, və digər növlər ona müqayisə olunur. Real həyatda mükəmməl rəqabət ən yaxın olaraq kənd təsərrüfatının bazarını əks etdirir.
Mükəmməl rəqabət bazarı növbəti xüsusiyyətlərə malikdir:
Satıcıların çox olmağı
Standartlaşdırılmış mallar
"Qiymət ilə razılıq"
Sərbəst giriş və çıxış
Çox inkişaf etmiş rəqabət bazarına müstəqil satıcıları sayı çox olur. Onlar müştərilərə standartlaşdırılmış malı təklif edirlər, yəni ki mallar bir biri ilə eynidir, və alıcı üçün müəyyən qiymətə hansını almaq fərqi yoxdur. "Qeyri-qiymət" rəqabəti (misal üçün keyfiyyət, reklam) üçün stimullar yoxdur. Ayrıca götürülən şirkətlər qiymətin əmələ gəlməsinə təsir göstərə bilmirlər, çünki onlardan hər biri cəm məhsulun əncaq balaca hissəsini istehsal edir. Əgər şirkət bazar qiymətindən bir az yüksək qiymət qoyarsa, həmin mal heç kimə satılmaz, çünki ondan başqa eyni malı aşağı qiymətə təklif edən çoxlu digər satıcılar var. Əgər şirkət bazar qiymətindən bir az aşağı qiymət qoyarsa, gəlir itkilərinə məruz qalacaq.
Qeyri-mükəmməl rəqabət
Qeyri-mükəmməl rəqabət — iqtisadi nəzəriyyəyə görə, bazar quruluşunun mükəmməl rəqabət şərtlərinə cavab vermədiyi bir vəziyyətdir. Qeyri-mükəmməl rəqabət formalarının aşağıdakı təsnifatı yaygındır:
Yalnız bir satıcının olduğu inhisar (məsələn, qaz təchizatı bazarı);
Az sayda satıcının olduğu oliqopoliya (məsələn, mobil xidmətlər bazarı);
Bənzər mallar istehsal edən bir çox satıcının olduğu inhisarçı rəqabət eyni zamanda bir qədər fərqlidir (fərqləndirmə meyarı satıcının yeri də ola bilər);
Yalnız bir alıcının olduğu Monopsoniya (məsələn, ağır silah bazarı);
Az sayda alıcının olduğu Oliqopsoniya.
Qiymətlər və ya mallar haqqında məlumatların yetərli olmadığı, yəni bazar mühitinin qeyri-şəffaf olduğu bazarlarda qeyri-kamil məlumatlar da ola bilər.
Несовершенной конкуренции теория // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
Робинсон Дж.Экономическая теория несовершенной конкуренции. — М.: Прогресс, 1986.
Müəssisənin rəqabət qabiliyyəti
Müəssisənin rəqabət qabiliyyəti — verilmiş bazarda təqdim olunan oxşar obyektlərlə müqayisədə konkret ehtiyacın faktiki və ya potensial ödənilmə dərəcəsi ilə xarakterizə olunan onun mülkiyyətidir. Philip Kotler deyir ki, rəqabətqabiliyyətlilik müəyyən bazarda oxşar obyektlərlə müqayisədə rəqabətə tab gətirmək qabiliyyətini müəyyənləşdirir.
Müəssisənin rəqabət qabiliyyəti müəssisəni idarə edən şirkətin tutduğu rəqabət mövqeyi ilə təmin edilir.
İqtisadiyyatın demək olar ki, bütün sahələrində rəqabət qabiliyyətinin aşağıdakı beş amili fəaliyyət göstərir:
keyfiyyət;
qiymət;
reklam;
tədqiqat və inkişaf;
xidmət
Matris üsulları (şirkətin məhsul portfelinin qiymətləndirilməsi əsasında);
Məhsul metodları (şirkətin məhsullarının rəqabət qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi əsasında);
Əməliyyat metodları (şirkətin əməliyyat fəaliyyətinin müxtəlif komponentlərinin qiymətləndirilməsi əsasında);
Biznesin dəyərinin qiymətləndirilməsi üsulları (şirkətin bazar dəyərinin qiymətləndirilməsi əsasında);
Dinamik üsullar (zaman ərzində şirkətin əsas iqtisadi göstəricilərinin qiymətləndirilməsinə əsaslanaraq).
Стивен Силбигер. МВА за 10 дней: Самое важное из программ ведущих бизнес-школ мира. М.: Альпина Паблишер. 2014 [The Ten-Day MBA. A Step-by-Step Guide to Mastering the Skills Taught In America’s Top Business Schools]. ISBN 978-5-9614-4476-6.
Məhsulun rəqabət qabiliyyəti
Məhsulun rəqabət qabiliyyəti — məhsulun xüsusiyyətlərinin verilmiş bazarın tələblərinə və istehlakçı reytinqlərinə daha yaxşı uyğunluğu səbəbindən oxşar növ və təyinatlı digər məhsullarla müqayisədə cəlbedici olmaq qabiliyyəti.
Məhsulun xüsusiyyətləri onun istehlak xüsusiyyətlərini müəyyən edir ki, bu da öz növbəsində bu məhsulun keyfiyyətinin bir sıra göstəricilərini ehtiva edir. Məhsulun rəqabət qabiliyyəti həm fərdi göstəricidən, həm də onların birləşməsindən (sinergiyadan) asılıdır.
Məhsulun rəqabət qabiliyyəti məhsulu istehsal edən və paylayan firmaların tutduğu rəqabət mövqeləri ilə təmin edilir.
Bir məhsulun rəqabət qabiliyyətini xarakterizə edən göstəricilər çox vaxt iki qrupa bölünür:
Məhsulun istehlak xüsusiyyətlərini (keyfiyyətini) xarakterizə edən, onun faydalı təsirini təşkil edən göstəricilər. Onlar “sərt” və “yumşaq” göstəricilər toplusunu təmsil edir;
Məhsulun iqtisadi xassələrini xarakterizə edən iqtisadi göstəricilər.
Ermənistan və Azərbaycan: Rəqabət anatomiyası
Ermənistan və Azərbaycan: Rəqabət anatomiyası (ing. Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry) — Laurens Broers tərəfindən yazılmış kitab.
== Haqqında ==
"Ermənistan və Azərbaycan: Rəqabət anatomiyası" Broersin ilk kitabıdır və Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin 30 illik tarixini təhlil edir.
Almaniya-İtaliya futbol yığmalarının rəqabət tarixi
Almaniya və İtaliya yığmaları arasındakı futbol rəqabəti Avropanın iki ən maraqlı futbol yığması olan Almaniya və İtaliya arasında keçirilir və beynəlxalq səviyyədə davamlılığına görə yalnız Braziliyadan geri qalır. Ümumilikdə hər iki komanda bütün Avropa ölkələrinin birlikdə ümumi nəticəsindən çox — 8 dəfə FİFA Dünya Kubokunun qalibi və 14 dəfə bu turnirin finalçısı olublar. Onlar bir-birinə qarşı 5 dəfə Dünya Kubokunun finalında oynayıblar və bu oyunlar dünya futbolu tarixinə keçib. 1970-ci ildə bu iki ölkə arasında keçirilən "Əsrin oyunu" yarımfinal oyunu İtalyanın əlavə vaxtda qazandığı 4:3 hesablı qalibiyyəti ilə yadda qalmışdır, bu dramatik oyuna Mexiko şəhərində Azteca stadionunun (Estadio Azteca) girişində xatirə lövhəsi qoyulmuşdur.
Almaniya milli futbol komandası həmçinin 3 dəfə UEFA Avropa Çempionatı kubokunu qazanmışdır, İtaliya milli futbol komandası isə bu titulu yalnız bir dəfə qazanmışdır. Bu iki ölkə Avropa Çempionatında 4 dəfə üz-üzə gəlmişdir, bunlardan üçü əsas hissədə heç-heçə (birində almanlar penaltilərdə qalib olmuşdur), biri isə italyanların qələbəsi ilə baş çatmışdır.
Almaniyanın beynəlxalq çempionatlarda daha çox qalib olmasına baxmayaraq, İtaliya başa-baş keçirdikləri 34 oyuna 15 qələbə, 11 heç-heçə və 8 məğlubiyyətlə dominantlığını qoruyub saxlayır.
Bundan başqa, Almaniya Avro-2016 dörddə bir mərhələsindəki oyuna qədər heç vaxt əsas oyunlarda İtalyanı məğlub edə bilməyib (almanlar italyanlar üzərindəki digər bütün qələbələri yoldaşlıq oyunlarında qazanıb). Bundan başqa, bu iki yığma arasında Avro-1996 qrup mərhələsində İtaliya turnirdən uzaqlaşdırıldı, həmin vaxt Almaniya artıq nokaut mərhələsinə vəsiqə qazanmışdı.
Həmçinin İtaliya və Almaniya Demokratik Respublikası (Şərqi Almaniya) arasında hərəsinə 1 qələbə və 2 heç-heçə olmaqla 4 matç keçirilmişdir.
Təkmil rəqabət
Təkmil rəqabət (ing. perfect competition) — mikroiqtisadiyyatda xüsusi bir bazar növüdür. Nəzəri cəhətdən bu bazarın növü əhəmiyyətli nümunə kimi istifadə olunur, və digər növlər ona müqayisə olunur. Real həyatda mükəmməl rəqabət ən yaxın olaraq kənd təsərrüfatının bazarını əks etdirir.
Mükəmməl rəqabət bazarı növbəti xüsusiyyətlərə malikdir:
Satıcıların çox olmağı
Standartlaşdırılmış mallar
"Qiymət ilə razılıq"
Sərbəst giriş və çıxış
Çox inkişaf etmiş rəqabət bazarına müstəqil satıcıları sayı çox olur. Onlar müştərilərə standartlaşdırılmış malı təklif edirlər, yəni ki mallar bir biri ilə eynidir, və alıcı üçün müəyyən qiymətə hansını almaq fərqi yoxdur. "Qeyri-qiymət" rəqabəti (misal üçün keyfiyyət, reklam) üçün stimullar yoxdur. Ayrıca götürülən şirkətlər qiymətin əmələ gəlməsinə təsir göstərə bilmirlər, çünki onlardan hər biri cəm məhsulun əncaq balaca hissəsini istehsal edir. Əgər şirkət bazar qiymətindən bir az yüksək qiymət qoyarsa, həmin mal heç kimə satılmaz, çünki ondan başqa eyni malı aşağı qiymətə təklif edən çoxlu digər satıcılar var. Əgər şirkət bazar qiymətindən bir az aşağı qiymət qoyarsa, gəlir itkilərinə məruz qalacaq.
Tam rəqabət bazarı
Təkmil rəqabət (ing. perfect competition) — iqtisadi nəzəriyyədə eynicinsli məhsul istehsal edən və qiymətlərə təsir göstərməyəcək qədər kiçik bazar payına malik çoxlu sayıda satıcı və alıcının olduğu bazar.
Təkmil rəqabət bazarındakı məhsullar tam əvəzedicidir. Başqa sözlə satıcıların təklif etdiyi məhsullar və xidmətlər istər keyfiyyət, istərsə xarakter baxımından bir-birindən fəqlənmir. Buna misal kimi 50 satıcı tərəfindən eyni çaydan əldə edilib satılan suyu göstərmək olar.
Bu bazarda heç bir satıcı istehsalı artıraraq və ya azaldaraq qiymətlərə təsir etmək imkanına malik deyil. Həmçinin heç bir alıcı da məhsul tədarükünü azaldıb qiymətlərin aşağı enməsinə səbəb ola bilmir. Məsələn, su satışı ilə məşğul olan 50 satıcının hər biri bazarda cəmi 2%-lik paya malikdir. Bu səbəbdən qiymətə təsir gücləri demək olar ki, yoxdur.
Yuxarıdakı xüsusiyyət birbaşa bununla bağlıdır.
İnhisarçı rəqabət bazarı
İnhisarçı rəqabət bazarı — istehlakçıların müəyyən tələbatını ödəməkdən məqsədilə fərqli məhsullar təklif edən çoxlu sayda satıcınn və alıcının olduğu bazara inhisarçı rəqabət bazar deyilir.
Bu bazar inhisar və təkmil rəqabət bazarlarının arasında yerləşir. Bu səbəbdən onlarn müxtəlif xüsusiyyətlərini özündə birləşdirir.
İnhisarçı rəqabətin əsas xüsusiyyətləri aşağıdaklardır:
Eyni tələbatı ödəyən müxtəlif məhsullar.
Çoxlu sayıda alıcı və satıcı.
Uzunmüddətli dövrdə bazara giriş-çıxışın sərbəstliyi.
Firmalar bazarda çox az paya malikdirlər.
Alclar və satıclar tam informasiyaya malik deyillər.
Uzunmüddətli dövrdə firmalar sıfır mənfəətlə fəaliyyət göstərirlər.
İnhisarçı rəqabət nəzəriyyəsinin əsasları Edvard Çemberlin tərəfindən 1933-cü ildə nəşr olunan "İnhisarçı Rəqabət Nəzəriyyəsi" kitabında qoyulmuşdur.
Almaniya–İtaliya futbol rəqabəti
Almaniya və İtaliya yığmaları arasındakı futbol rəqabəti Avropanın iki ən maraqlı futbol yığması olan Almaniya və İtaliya arasında keçirilir və beynəlxalq səviyyədə davamlılığına görə yalnız Braziliyadan geri qalır. Ümumilikdə hər iki komanda bütün Avropa ölkələrinin birlikdə ümumi nəticəsindən çox — 8 dəfə FİFA Dünya Kubokunun qalibi və 14 dəfə bu turnirin finalçısı olublar. Onlar bir-birinə qarşı 5 dəfə Dünya Kubokunun finalında oynayıblar və bu oyunlar dünya futbolu tarixinə keçib. 1970-ci ildə bu iki ölkə arasında keçirilən "Əsrin oyunu" yarımfinal oyunu İtalyanın əlavə vaxtda qazandığı 4:3 hesablı qalibiyyəti ilə yadda qalmışdır, bu dramatik oyuna Mexiko şəhərində Azteca stadionunun (Estadio Azteca) girişində xatirə lövhəsi qoyulmuşdur.
Almaniya milli futbol komandası həmçinin 3 dəfə UEFA Avropa Çempionatı kubokunu qazanmışdır, İtaliya milli futbol komandası isə bu titulu yalnız bir dəfə qazanmışdır. Bu iki ölkə Avropa Çempionatında 4 dəfə üz-üzə gəlmişdir, bunlardan üçü əsas hissədə heç-heçə (birində almanlar penaltilərdə qalib olmuşdur), biri isə italyanların qələbəsi ilə baş çatmışdır.
Almaniyanın beynəlxalq çempionatlarda daha çox qalib olmasına baxmayaraq, İtaliya başa-baş keçirdikləri 34 oyuna 15 qələbə, 11 heç-heçə və 8 məğlubiyyətlə dominantlığını qoruyub saxlayır.
Bundan başqa, Almaniya Avro-2016 dörddə bir mərhələsindəki oyuna qədər heç vaxt əsas oyunlarda İtalyanı məğlub edə bilməyib (almanlar italyanlar üzərindəki digər bütün qələbələri yoldaşlıq oyunlarında qazanıb). Bundan başqa, bu iki yığma arasında Avro-1996 qrup mərhələsində İtaliya turnirdən uzaqlaşdırıldı, həmin vaxt Almaniya artıq nokaut mərhələsinə vəsiqə qazanmışdı.
Həmçinin İtaliya və Almaniya Demokratik Respublikası (Şərqi Almaniya) arasında hərəsinə 1 qələbə və 2 heç-heçə olmaqla 4 matç keçirilmişdir.
Kəpəz-Neftçi rəqabəti
"Tarixi derbi" — Neftçi və Kəpəz arasında keçirilən Azərbaycan futbol derbisidir. Bu iki komanda arasındakı matç hər zaman Azərbaycan futbol ictimaiyyətinin diqqət mərkəzində olur və daim prinsipiallığı ilə seçilir.
Azərbaycan futbol tarixinin ən köklü və ən rəqabətli derbisi olaraq bilinən bu derbi Bakı və Gəncə kimi Azərbaycanın ən böyük iki şəhərindən çıxan və ölkənin ən müvəffəqiyyətli və təsirli iki futbol klubu arasında oynanılmaqdadır. Həmçinin bu iki komandanın qarşılaşmaları ölkənin ilk paytaxtı ilə hazırkı paytaxtı olan Bakı və Gəncə şəhərləri arasındakı tarixi rəqabət xüsusiyyətini də özlüyündə əks etdirməktədir. Neftçi'nin tərəfdarları ümumiliktə paytaxt Bakı və Abşeron yarımadasından olan insanlardan ibarətdirsə, "Kəpəz"in tərəfdar kütləsi daha böyük bir xəritəyə sahibdir. Klub Gəncə şəhərini təmsil etsə də, Azərbaycanın bütün Qərb bölgəsi, Aran bölgəsi və bir çox rayon və əyalət şəhərlərindəki insanlarda Neftçi — Kəpəz qarşılaşmalarında Kəpəz'ə tərəfdarlıq edir. Hələ Sovet dövründəykən də "Kəpəz"in tərəfdar kütləsi böyük əksəriyyətlə xalqın işçi təbəqəsindən ibarət idi. Buna görə də Qərblilər hər zaman Azərbaycanda və Qafqazda ən çox tərəfdara sahib futbol klubu olmuşdur.
Rəqabətin kökü SSSR zamanlarına dayanır. Beləki Kəpəz azarkeşləri hər zaman bildirirlər ki,"Kəpəz"in SSSR dönəmində "Neftçi" qədər uğurlu olmamasının ən böyük səbəbi məhz Neftçinin paytaxt təmsilçisi olduğu üçün, ölkənin əsas komandası hesab edilərək, Azərbaycanın ən istedadlı futbolçularını ənəlxüsus Gəncə futbolunun yetirmələrini hər zaman Kəpəz'dən "qopararaq" Neftçi'yə aparılmaları olubdurki buda Kəpəzin uğurlarına əngəl olub".
Neftçi - Kəpəz rəqabəti
"Tarixi derbi" — Neftçi və Kəpəz arasında keçirilən Azərbaycan futbol derbisidir. Bu iki komanda arasındakı matç hər zaman Azərbaycan futbol ictimaiyyətinin diqqət mərkəzində olur və daim prinsipiallığı ilə seçilir.
Azərbaycan futbol tarixinin ən köklü və ən rəqabətli derbisi olaraq bilinən bu derbi Bakı və Gəncə kimi Azərbaycanın ən böyük iki şəhərindən çıxan və ölkənin ən müvəffəqiyyətli və təsirli iki futbol klubu arasında oynanılmaqdadır.Həmçinin bu iki komandanın qarşılaşmaları ölkənin ilk paytaxtı ilə hazırkı paytaxtı olan Bakı və Gəncə şəhərləri arasındakı tarixi rəqabət xüsusiyyətini də özlüyündə əks etdirməktədir.Neftçi'nin tərəfdarları ümumiliktə paytaxt Bakı və Abşeron yarımadasından olan insanlardan ibarətdirsə, "Kəpəz"in tərəfdar kütləsi daha böyük bir xəritəyə sahibdir.Klub Gəncə şəhərini təmsil etsə də , Azərbaycanın bütün Qərb bölgəsi, Aran bölgəsi və bir çox rayon və əyalət şəhərlərindəki insanlarda Neftçi - Kəpəz qarşılaşmalarında Kəpəz'ə tərəfdarlıq edir. Hələ Sovet dövründəykən də "Kəpəz"in tərəfdar kütləsi böyük əksəriyyətlə xalqın işçi təbəqəsindən ibarət idi.Buna görə də Qərblilər hər zaman Azərbaycanda və Qafqazda ən çox tərəfdara sahib futbol klubu olmuşdur.
Rəqabətin kökü SSSR zamanlarına dayanır.Beləki Kəpəz azarkeşləri hər zaman bildirirlər ki,"Kəpəz"in SSSR dönəmində "Neftçi" qədər uğurlu olmamasının ən böyük səbəbi məhz Neftçinin paytaxt təmsilçisi olduğu üçün,ölkənin əsas komandası hesab edilərək, Azərbaycanın ən istedadlı futbolçularını ənəlxüsus Gəncə futbolunun yetirmələrini hər zaman Kəpəz'dən "qopararaq" Neftçi'yə aparılmaları olubdurki buda Kəpəzin uğurlarına əngəl olub". Azərbaycan futbol ictimaiyyəti tərəfindən "Tarixi Derbi" olaraq adlandırılan bu rəqabət 20-ci əsrin 90-cı illərində MDB ölkələri arasında ən rəqabətli derbilər sırasında belə adı çəkilmişdir.
İlk qarşılaşma 1962-cı il 26 iyunda SSSR kubokunun 1/8 mərhələsinə təsadüf edir.Klubların o zaman ki adları ilə "Dinamo Kirovabad"-"Neftyanik Baku" qarşılaşması 1-0 hesabı ilə qərblilərin qələbəsi ilə nəticələnib.Ümumilikdə isə o zamandan indiyədək bu komandalar 45 dəfə üz-üzə gəliblərki bu görüşlərdə paytaxt təmsilçisinin üstünlüyü nəzərə çarpır.Belə ki,bakılıların aktivində 21,gəncəlilərin aktivində isə 18 qələbə vardır.
Azərbaycan futbol tarixinin ən köklü və ən rəqabətli derbisi olaraq bilinən bu derbi Bakı və Gəncə kimi Azərbaycanın ən böyük iki şəhərindən çıxan və ölkənin ən müvəffəqiyyətli və təsirli iki futbol klubu arasında oynanılmaqdadır. Həmçinin bu iki komandanın qarşılaşmaları ölkənin ilk paytaxtı ilə hazırkı paytaxtı olan Bakı və Gəncə şəhərləri arasındakı tarixi rəqabət xüsusiyyətini də özlüyündə əks etdirməktədir. Neftçi'nin tərəfdarları ümumiliktə paytaxt Bakı və Abşeron yarımadasından olan insanlardan ibarətdirsə, "Kəpəz"in tərəfdar kütləsi daha böyük bir xəritəyə sahibdir.Klub Gəncə şəhərini təmsil etsə də , Azərbaycanın bütün Qərb bölgəsi, Aran bölgəsi və bir çox rayon və əyalət şəhərlərindəki insanlarda Neftçi - Kəpəz qarşılaşmalarında Kəpəz'ə tərəfdarlıq edir.
Neftçi - Qarabağ rəqabəti
Neftçi–Qarabağ rəqabəti — "Neftçi" Bakı və "Qarabağ" arasında keçirilən Azərbaycan futbol derbisidir. Bu iki komanda arasındakı matç hər zaman Azərbaycan futbol ictimaiyyətinin diqqət mərkəzində olur və daim prinsipiallığı ilə seçilir. Derbidə ən çox qol vuran futbolçu Reynaldodur.
Bu klubların AFFA-nın təşkil etdiyi butun çempionatlarda iştirak etməyi və çox zamanda çempionluq üçun yarışmaları bu iki klubun öz aralarında keçirdikləri oyunları çox prinsipial edir. Bu iki komandanın oyunlarında olan prinsipiallıq bu oyunun "Azərbaycan derbisi" adlanmasına səbəb oldu. Bu klublar SSRİ zamanında heç bir oyunda qarşılaşmayıblar. Səbəbi isə yəqinki hər birinizə məlumdur , futbol dövlət nəzarətində idi və Neftçi Azərbaycan xalqının yığma komandası kimi idi. Bir növ bugünkü Azərbaycan Milli komandasını əvəz edirdi. Zaman gəldi və sovetlər ittifaqı dağıldı. Bütun keçmiş sovet ölkələri kimi Azərbaycanda mustəqil oldu.
Neftçi - Xəzər Lənkəran rəqabəti
"Böyük Oyun" — Neftçi PFK və Xəzər Lənkəran FK arasında oynanmış Azərbaycan futbol derbisi.
Tarix boyu Neftçi və Xəzər Lənkəran bir biri ilə 43 dəfə üz-üzə gəlib. Derbilərdə 17 heç-heçə, Neftçi 16 dəfə, Xəzər Lənkəran isə dəfə 10 qələbə qazanıb. Böyük Oyun zamanı arenalar 369 min tamaşaçı qəbul edib.
Neftçi və Xəzər Lənkəran arasında qarşılaşma "Böyük Oyun" adlansa da, terminin mənşəyi bəlli deyil.
İki klub arasındakı rəqabət sadə idman rəqabətindən daha çox köklərə sahib idi. Derbinin formalaşmasına hər iki klubun çempionluğa iddialı olması, milli kimlik (azərbaycanlılar və talışlar), şimal və cənub (Bakı və Lənkəran), şəhər və rayon, ictimai sinif (varlı və kasıb) kimi amillər təsir edib.
Neftçi və Xəzər Lənkəran arasında ilk derbi 2004-cü il dekabrın 8-də baş verib. Xəzər Lənkəran Mərkəzi Stadionunda keçən oyun 1–1 hesabı ilə başa çatıb.
2011-ci il martın 3-də Azərbaycan Kubokunun 1/4 finalının Neftçi — Xəzər Lənkəran oyununda dava düşüb.
Neftçi–Qarabağ rəqabəti
Neftçi–Qarabağ rəqabəti — "Neftçi" Bakı və "Qarabağ" arasında keçirilən Azərbaycan futbol derbisidir. Bu iki komanda arasındakı matç hər zaman Azərbaycan futbol ictimaiyyətinin diqqət mərkəzində olur və daim prinsipiallığı ilə seçilir. Derbidə ən çox qol vuran futbolçu Reynaldodur.
Bu klubların AFFA-nın təşkil etdiyi butun çempionatlarda iştirak etməyi və çox zamanda çempionluq üçun yarışmaları bu iki klubun öz aralarında keçirdikləri oyunları çox prinsipial edir. Bu iki komandanın oyunlarında olan prinsipiallıq bu oyunun "Azərbaycan derbisi" adlanmasına səbəb oldu. Bu klublar SSRİ zamanında heç bir oyunda qarşılaşmayıblar. Səbəbi isə yəqinki hər birinizə məlumdur , futbol dövlət nəzarətində idi və Neftçi Azərbaycan xalqının yığma komandası kimi idi. Bir növ bugünkü Azərbaycan Milli komandasını əvəz edirdi. Zaman gəldi və sovetlər ittifaqı dağıldı. Bütun keçmiş sovet ölkələri kimi Azərbaycanda mustəqil oldu.
Messi-Ronaldo rəqabəti
Messi-Ronaldo rəqabəti və ya Ronaldo-Messi rəqabəti argentinalı futbolçu Lionel Messi və portuqaliyalı futbolçu Kriştiano Ronaldonun, əsasən müasirləri olması və oxşar rekordları və idman uğurları üçün iştirak edən media və azarkeşlər tərəfindən idarə olunan futbolda idman rəqabətidir. Rəqib klublar Barselona və Real Madriddə oynayarkən onlar karyeralarının ən yaxşı vaxtında doqquz mövsüm keçirdilər.
Birlikdə onlar idmanda müxtəlif tarixi uğurlar qazandılar və bütün zamanların ən yaxşı iki oyunçusu kimi qəbul olundular. Onlar indiyə qədər peşəkar karyeraları ərzində birlikdə 76 kubok (Messi 42, Ronaldo 34) qazanaraq indiyə qədər ən çox mükafat alan iki futbolçudurlar və bir mövsümdə müntəzəm olaraq 50 qol həddini aşmışlar. Onlar klubda və millidə karyeralarında hər biri 800-dən çox qol vuran yeganə iki oyunçudurlar. Ronaldo karyerasında ən çox qol vuran futbolçudur.
Jurnalistlər və ekspertlər mütəmadi olaraq müasir futbolda və ya indiyə qədər olan ən yaxşı oyunçunun kim olduğunu müəyyən etmək üçün hər iki oyunçunun fərdi üstünlüklərini müzakirə edirlər. Üstünlükdən asılı olmayaraq, futbol tənqidçiləri ümumiyyətlə onların hər ikisinin öz nəsillərinin ən yaxşı oyunçuları olduqları və həmyaşıdlarını əhəmiyyətli fərqlə geridə qoyduğu ilə razılaşırlar. Ronaldo fiziki xüsusiyyətlərinə, qol vurma bacarığına, liderliyinə və təzyiq altındakı performansına görə fərqlənir, Messi isə dribling, oyun quruculuğu, ötürmə və qol vurma kombinasiyasına görə fərqlənir. Bu rəqabət boksda Məhəmməd Əli - Co Frazier rəqabəti, Formula 1'də Prost-Senna rəqabəti və Federer-Nadal və Borq-McEnroe arasındakı tennis rəqabəti kimi keçmiş qlobal idman rəqabəti ilə müqayisə edilmişdir.
Messi–Ronaldo rəqabəti
Messi-Ronaldo rəqabəti və ya Ronaldo-Messi rəqabəti argentinalı futbolçu Lionel Messi və portuqaliyalı futbolçu Kriştiano Ronaldonun, əsasən müasirləri olması və oxşar rekordları və idman uğurları üçün iştirak edən media və azarkeşlər tərəfindən idarə olunan futbolda idman rəqabətidir. Rəqib klublar Barselona və Real Madriddə oynayarkən onlar karyeralarının ən yaxşı vaxtında doqquz mövsüm keçirdilər.
Birlikdə onlar idmanda müxtəlif tarixi uğurlar qazandılar və bütün zamanların ən yaxşı iki oyunçusu kimi qəbul olundular. Onlar indiyə qədər peşəkar karyeraları ərzində birlikdə 76 kubok (Messi 42, Ronaldo 34) qazanaraq indiyə qədər ən çox mükafat alan iki futbolçudurlar və bir mövsümdə müntəzəm olaraq 50 qol həddini aşmışlar. Onlar klubda və millidə karyeralarında hər biri 800-dən çox qol vuran yeganə iki oyunçudurlar. Ronaldo karyerasında ən çox qol vuran futbolçudur.
Jurnalistlər və ekspertlər mütəmadi olaraq müasir futbolda və ya indiyə qədər olan ən yaxşı oyunçunun kim olduğunu müəyyən etmək üçün hər iki oyunçunun fərdi üstünlüklərini müzakirə edirlər. Üstünlükdən asılı olmayaraq, futbol tənqidçiləri ümumiyyətlə onların hər ikisinin öz nəsillərinin ən yaxşı oyunçuları olduqları və həmyaşıdlarını əhəmiyyətli fərqlə geridə qoyduğu ilə razılaşırlar. Ronaldo fiziki xüsusiyyətlərinə, qol vurma bacarığına, liderliyinə və təzyiq altındakı performansına görə fərqlənir, Messi isə dribling, oyun quruculuğu, ötürmə və qol vurma kombinasiyasına görə fərqlənir. Bu rəqabət boksda Məhəmməd Əli - Co Frazier rəqabəti, Formula 1'də Prost-Senna rəqabəti və Federer-Nadal və Borq-McEnroe arasındakı tennis rəqabəti kimi keçmiş qlobal idman rəqabəti ilə müqayisə edilmişdir.
Ronaldo-Messi rəqabəti
Messi-Ronaldo rəqabəti və ya Ronaldo-Messi rəqabəti argentinalı futbolçu Lionel Messi və portuqaliyalı futbolçu Kriştiano Ronaldonun, əsasən müasirləri olması və oxşar rekordları və idman uğurları üçün iştirak edən media və azarkeşlər tərəfindən idarə olunan futbolda idman rəqabətidir. Rəqib klublar Barselona və Real Madriddə oynayarkən onlar karyeralarının ən yaxşı vaxtında doqquz mövsüm keçirdilər.
Birlikdə onlar idmanda müxtəlif tarixi uğurlar qazandılar və bütün zamanların ən yaxşı iki oyunçusu kimi qəbul olundular. Onlar indiyə qədər peşəkar karyeraları ərzində birlikdə 76 kubok (Messi 42, Ronaldo 34) qazanaraq indiyə qədər ən çox mükafat alan iki futbolçudurlar və bir mövsümdə müntəzəm olaraq 50 qol həddini aşmışlar. Onlar klubda və millidə karyeralarında hər biri 800-dən çox qol vuran yeganə iki oyunçudurlar. Ronaldo karyerasında ən çox qol vuran futbolçudur.
Jurnalistlər və ekspertlər mütəmadi olaraq müasir futbolda və ya indiyə qədər olan ən yaxşı oyunçunun kim olduğunu müəyyən etmək üçün hər iki oyunçunun fərdi üstünlüklərini müzakirə edirlər. Üstünlükdən asılı olmayaraq, futbol tənqidçiləri ümumiyyətlə onların hər ikisinin öz nəsillərinin ən yaxşı oyunçuları olduqları və həmyaşıdlarını əhəmiyyətli fərqlə geridə qoyduğu ilə razılaşırlar. Ronaldo fiziki xüsusiyyətlərinə, qol vurma bacarığına, liderliyinə və təzyiq altındakı performansına görə fərqlənir, Messi isə dribling, oyun quruculuğu, ötürmə və qol vurma kombinasiyasına görə fərqlənir. Bu rəqabət boksda Məhəmməd Əli - Co Frazier rəqabəti, Formula 1'də Prost-Senna rəqabəti və Federer-Nadal və Borq-McEnroe arasındakı tennis rəqabəti kimi keçmiş qlobal idman rəqabəti ilə müqayisə edilmişdir.
Ronaldo–Messi rəqabəti
Messi-Ronaldo rəqabəti və ya Ronaldo-Messi rəqabəti argentinalı futbolçu Lionel Messi və portuqaliyalı futbolçu Kriştiano Ronaldonun, əsasən müasirləri olması və oxşar rekordları və idman uğurları üçün iştirak edən media və azarkeşlər tərəfindən idarə olunan futbolda idman rəqabətidir. Rəqib klublar Barselona və Real Madriddə oynayarkən onlar karyeralarının ən yaxşı vaxtında doqquz mövsüm keçirdilər.
Birlikdə onlar idmanda müxtəlif tarixi uğurlar qazandılar və bütün zamanların ən yaxşı iki oyunçusu kimi qəbul olundular. Onlar indiyə qədər peşəkar karyeraları ərzində birlikdə 76 kubok (Messi 42, Ronaldo 34) qazanaraq indiyə qədər ən çox mükafat alan iki futbolçudurlar və bir mövsümdə müntəzəm olaraq 50 qol həddini aşmışlar. Onlar klubda və millidə karyeralarında hər biri 800-dən çox qol vuran yeganə iki oyunçudurlar. Ronaldo karyerasında ən çox qol vuran futbolçudur.
Jurnalistlər və ekspertlər mütəmadi olaraq müasir futbolda və ya indiyə qədər olan ən yaxşı oyunçunun kim olduğunu müəyyən etmək üçün hər iki oyunçunun fərdi üstünlüklərini müzakirə edirlər. Üstünlükdən asılı olmayaraq, futbol tənqidçiləri ümumiyyətlə onların hər ikisinin öz nəsillərinin ən yaxşı oyunçuları olduqları və həmyaşıdlarını əhəmiyyətli fərqlə geridə qoyduğu ilə razılaşırlar. Ronaldo fiziki xüsusiyyətlərinə, qol vurma bacarığına, liderliyinə və təzyiq altındakı performansına görə fərqlənir, Messi isə dribling, oyun quruculuğu, ötürmə və qol vurma kombinasiyasına görə fərqlənir. Bu rəqabət boksda Məhəmməd Əli - Co Frazier rəqabəti, Formula 1'də Prost-Senna rəqabəti və Federer-Nadal və Borq-McEnroe arasındakı tennis rəqabəti kimi keçmiş qlobal idman rəqabəti ilə müqayisə edilmişdir.
Qarabağ–Neftçi rəqabəti
Qarabağ–Neftçi rəqabəti — "Neftçi" Bakı və "Qarabağ" arasında keçirilən Azərbaycan futbol derbisidir. Bu iki komanda arasındakı matç hər zaman Azərbaycan futbol ictimaiyyətinin diqqət mərkəzində olur və daim prinsipiallığı ilə seçilir. Derbidə ən çox qol vuran futbolçu Reynaldodur.
== Tarix ==
Bu klubların AFFA-nın təşkil etdiyi butun çempionatlarda iştirak etməyi və çox zamanda çempionluq üçun yarışmaları bu iki klubun öz aralarında keçirdikləri oyunları çox prinsipial edir. Bu iki komandanın oyunlarında olan prinsipiallıq bu oyunun "Azərbaycan derbisi" adlanmasına səbəb oldu. Bu klublar SSRİ zamanında heç bir oyunda qarşılaşmayıblar. Səbəbi isə yəqinki hər birinizə məlumdur, futbol dövlət nəzarətində idi və Neftçi Azərbaycan xalqının yığma komandası kimi idi. Bir növ bugünkü Azərbaycan Milli komandasını əvəz edirdi. Zaman gəldi və sovetlər ittifaqı dağıldı. Bütun keçmiş sovet ölkələri kimi Azərbaycanda mustəqil oldu.