VAŞAQ

Vaşaq (lat. Lynx) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Təhlükə həddinə yaxınlaşır, yaxın gələcəkdə təhlükəli vəziyyətə düşə bilər. Geniş yayılmış, bəzi yerlərdə adi, lakin antropogen təsir altında sayı azalan həssas növdür. Bədəninin uzunluğu 82-109 sm, quyruğunun uzunluğu 20-24 sm, çəkisi 8-21 kq olur. Ayaqları qüvvətli, nisbətən uzun, pəncələri çox enlidir. Qulaqlarında fırçayabənzər uzun tüklər var. Açıq-sarı, kürən və ya xallı olur. Avropa, Qafqaz, Sibir, Orta Asiya, Uzaq Şərq, Şimali Himalayda yayılmışdır. Azərbaycanda tarixi arealı bütün dağların meşə qurşağını, dağətəyi alçaqdağlı silsilələri, Naxçıvanı və Zuvand yaylasını əhatə edirdı.

Adi vaşaq (lat. Lynx lynx) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin vaşaq cinsinə aid heyvan növü.

Kürən vaşaq (lat. Lynx rufus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin vaşaq cinsinə aid heyvan növü. Şimali Amerikada yaşayırlar. == Xarici görünüşü == Kürən vaşaq xarici görünüşcə tipik vaşaqdır, ancaq ölçüsü adi vaşaqdan iki dəfə kiçikdir. Ayaqları o qədər də uzun, pəncələri isə enli deyil. Quyruğu qısa olur. Bədəninin uzunluğu 60-80 sm, süysününün hündürlüyü 30-35 sm, kütləsi isə 6-11 kq olur.

Vaşaq (lat. Fornax) - göyün şimal yarımkürəsində bürc.

"Vaşaq" — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlı dəstəsi. Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlı hərbi qulluqçulardan ibarət xüsusi təyinatlı dəstələri mövcuddur. Həmin dəstərin hamısı vahid "Kommando" adı altında birləşiblər. Ümumi olaraq isə Daxili Qoşunların 9 Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi mövcuddur. "Vaşaq" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsidə onlardan biridir. "Vaşaq" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi əsasən gizirlərdən və zabitlərdən ibarətdir. Baş geyimləri qırmızı beretdir.

"Vaşaq" — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlı dəstəsi. == Yaradılması == Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi təyinatlı hərbi qulluqçulardan ibarət xüsusi təyinatlı dəstələri mövcuddur. Həmin dəstərin hamısı vahid "Kommando" adı altında birləşiblər. Ümumi olaraq isə Daxili Qoşunların 9 Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi mövcuddur. "Vaşaq" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsidə onlardan biridir. "Vaşaq" Xüsusi Təyinatlı Dəstəsi əsasən gizirlərdən və zabitlərdən ibarətdir. Baş geyimləri qırmızı beretdir.

Balkan vaşaqı (lat. Lynx lynx balcanicus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin vaşaq cinsinin adi vaşaq növünə aid heyvan yarımnövü. Yoxa çıxma təhlükəsi ilə əlaqədar Qırmızı kitaba daxil edilmişdir. Onlara Şərqi Albaniya və Qərbi Makedoniya ərazilərində müşahidə etmək mümkündür. Üstəlik Kosovo və Monteneqro ərazilərində kiçik bir arela sahibdirlər. Balkan vaşaqları Makedoniyanın milli rəmzi hesab edilir. Vaşaq Makedon dinarının üzərində təsvir edilmişdir. Belə ehtimal edilir ki, Makedoniya ərazisində 35–40 baş Balkan vaşaqı vardır. Onlar əsasən Mavrovo Milli Parkı ərazisində cəmləşmişdir. Balkanların ən iri pişikləri hesab edilir.

Kanada vaşaqı (lat. Lynx canadensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin vaşaq cinsinə aid heyvan növü.

Pireney pişiyi (lat. Felis pardinus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin pişik cinsinə aid heyvan növü. Əvvəllər tez-tez adi vaşaqın alt növü hesab olunurdu. Bu gün sübut edilmişdir ki, bunlar Pleistosen dövründə bir-birindən asılı olmayaraq təkamül keçirmiş iki fərqli növdür. Rəngini bəbir rənginə bənzədən daha açıq rəngi və açıq ləkələri ilə sonuncudan fərqlənir. Qışda xəz matlaşır və nazikləşir. O, adi bir vaşaqın yarısı qədərdir və buna görə də əsasən kiçik ov heyvanlarını - dovşanları və dovşanları ovlayır, yalnız bəzən maral balalarına hücum edir. İber vaşaqına İspaniyanın cənub-qərbində (əksəriyyəti Koto Donana Milli Parkında) rast gəlinir, baxmayaraq ki, əvvəlcə İspaniya və Portuqaliyada geniş yayılmışdı. İndi onun əhatə dairəsi yalnız dağlıq ərazilərlə məhdudlaşır. İber vaşaqları arbutus, mastik və ardıc kimi sıx kollarla, holm və mantar palıdları kimi ağaclarla qarışıq açıq çəmənliyin heterojen mühitinə üstünlük verir.

Pireney pişiyi (lat. Felis pardinus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin pişik cinsinə aid heyvan növü. Əvvəllər tez-tez adi vaşaqın alt növü hesab olunurdu. Bu gün sübut edilmişdir ki, bunlar Pleistosen dövründə bir-birindən asılı olmayaraq təkamül keçirmiş iki fərqli növdür. Rəngini bəbir rənginə bənzədən daha açıq rəngi və açıq ləkələri ilə sonuncudan fərqlənir. Qışda xəz matlaşır və nazikləşir. O, adi bir vaşaqın yarısı qədərdir və buna görə də əsasən kiçik ov heyvanlarını - dovşanları və dovşanları ovlayır, yalnız bəzən maral balalarına hücum edir. İber vaşaqına İspaniyanın cənub-qərbində (əksəriyyəti Koto Donana Milli Parkında) rast gəlinir, baxmayaraq ki, əvvəlcə İspaniya və Portuqaliyada geniş yayılmışdı. İndi onun əhatə dairəsi yalnız dağlıq ərazilərlə məhdudlaşır. İber vaşaqları arbutus, mastik və ardıc kimi sıx kollarla, holm və mantar palıdları kimi ağaclarla qarışıq açıq çəmənliyin heterojen mühitinə üstünlük verir.