Tsalka: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
 
(12 istifadəçi tərəfindən edilmiş 25 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{YM
{{Şəhər
|növü=Şəhər}}
|Şəhərin adı = Tsalka şəhəri<br />{{lang-ka|წალკა}}
|Şəhərin şəkil adı =
|Şəhərin bayrağı =
|Şəhərin gerbi =
|Şəhərin xəritəsi =
|Bayrağın ölçüsü =
|Gerbin ölçüsü =
|Xəritənin ölçüsü =


'''Salka'''<ref>{{ASE|8|274|Salka}}</ref>, '''Barmaqsız'''<ref>Borçalı toponimləri. Müəlliflər: [[Mədəd Çobanov]] və Müşfiq Çobanlı; Elmi redaktorlar: f. e. d. [[Tofiq Əhmədov (filoloq)|Tofiq Əhmədov]], f. e. d. [[Buludxan Xəlilov]], f. e. d. [[Şurəddin Məmmədli]]. Əlavələr olunmuş və yenidən işlənmiş dördüncü nəşr. Bakı: "Borçalı" nəşriyyatı, 2012, səh. 128.</ref><ref>{{cite web |url=http://zim.az/zalqa/1313-barmaksiz-zalqa-rayonu.html |archiveurl=https://archive.today/20160423190146/http://zim.az/zalqa/1313-barmaksiz-zalqa-rayonu.html |archivedate=2016-04-23 |title=Barmaksız (Zalqa) rayonu |author=Zirvə İnformasiya Mərkəzi |date= |work= |publisher=zim.az |accessdate=2016-04-23 |language=az |url-status=live }}</ref> — [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]nın [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartli ölkəsində]] şəhər. [[Salka bələdiyyəsi]]nin inzibati mərkəzi. [[Tsalka su anbarı]] yaxınlığında<ref name="Цалка">Значение слова [http://bse.sci-lib.com/article120220.html "Цалка"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210831204002/http://bse.sci-lib.com/article120220.html |date=2021-08-31 }} в Большой Советской Энциклопедии</ref>, dəniz səviyyəsindən 1569<ref name="Tsalka, Georgia Page">Fallingrain Global Gazetteer: [http://www.fallingrain.com/world/GG/00/Tsalka.html Tsalka, Georgia Page] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210926073226/https://fallingrain.com/world/GG/00/Tsalka.html |date=2021-09-26 }}</ref> metr hündürlükdə, [[Aşağı Kartli]]nin ikinci ən iri şəhəri olan [[Marneuli]]dən 84&nbsp;km<ref name="Цалка" /> uzaqlıqda yerləşir.
<!-- Şəhərin xəritə üzərində işarələnməsi -->
|pushpin_map = Gürcüstan
|pushpin_label_position= top
|label = Tsalka
|name = Tsalka
|pushpin_mapsize = 260
|latd =41 |latm =35 |lats =29 |latNS = N
|longd =44 |longm =5 |longs =13 |longEW = E

|Ölkə = [[Gürcüstan]]
|Bölgə = [[Aşağı Kartli]]
|Əsası qoyulub =
|Əvvəlki adı = Barmaqsız
|Sahə =
|Əhali = 2 200<ref name="Cities & towns of Georgia"></ref>
|Əhali il = 2010
|Əhali sıxlığı =
|Nəqliyyat vas. kodu =
|Telefon kodu =
|Poçt indeksi =
|İcra başçısı =
|İcra nümayəndəsi =
|Bələdiyyə başçısı =
|Qubernator =
|Prezident =
|İnternet saytı =
}}
'''Tsalka'''<ref>[http://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf Azərbaycan Respublikası: Atlas], səh. 14, 16 və s.</ref><ref>[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi]] tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının [http://www.mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg Fiziki] və [http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg Siyasi xəritəsi]</ref> — [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]nın [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartli ölkəsində]] şəhər. [[Barmaqsız bələdiyyəsi|Barmaqsız bələdiyyəsinin]] inzibati mərkəzi. Tsalka Su Anbarı yaxınlığında<ref name="Цалка">Значение слова [http://bse.sci-lib.com/article120220.html "Цалка"] в Большой Советской Энциклопедии</ref>, dəniz səviyyəsindən 1569<ref name="Tsalka, Georgia Page">Fallingrain Global Gazetteer: [http://www.fallingrain.com/world/GG/00/Tsalka.html Tsalka, Georgia Page]</ref> metr hündürlükdə, [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartlinin]] ikinci ən iri şəhəri olan [[Marneuli (şəhər)|Marneulidən]] 84 km<ref name="Цалка"></ref> uzaqlıqda yerləşir.


== Tarixi ==
== Tarixi ==
22 dekabr 1932-ci ildə [[Dmanisi|Başkeçid rayonu]] tərkibindəki Barmaqsız kəndinin adı dəyişdirilərək Tsalka qəsəbəsi adlandırılmışdır.<ref name="səh. 43">[[Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyası|'''Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyasının''']] akademiki, filologiya elmləri doktoru, professor [[Şurəddin Məmmədli|'''Şurəddin Məmmədlinin''']] müəllifi olduğu və [[1997-ci il]]də yayınlanmış "Alın yazımız" kitabı əsasında hazırlanmış "Borçalı tarixi" elektron kitabı. [http://www.turansam.org/kitaplar/borcali_tarixi.pdf səh. 43]</ref>
22 dekabr 1932-ci ildə [[Dmanisi|Başkeçid rayonu]] tərkibindəki Barmaqsız kəndinin adı dəyişdirilərək Tsalka qəsəbəsi adlandırılmışdır.<ref name="səh. 43">[[Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyası|'''Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyasının''']] akademiki, filologiya elmləri doktoru, professor [[Şurəddin Məmmədli|'''Şurəddin Məmmədlinin''']] müəllifi olduğu və [[1997-ci il]]də yayınlanmış "Alın yazımız" kitabı əsasında hazırlanmış "Borçalı tarixi" elektron kitabı. [http://www.turansam.org/kitaplar/borcali_tarixi.pdf səh. 43] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120902184532/http://www.turansam.org/kitaplar/borcali_tarixi.pdf |date=2012-09-02 }}</ref>


[[3 aprel]] [[1984-cü il]]də Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi Tsalka qəsəbəsi rayon tabeli şəhər statusu almışdır.<ref name="стр. 264">Отдел по вопросам работы советов президиума верховного совета Грузинской ССР. Грузинская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1987 года, Издание пятое. Издательство Сабчота Сакартвело. Тбилиси. 1988. стр. 264</ref>
[[3 aprel]] [[1984-cü il]]də Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi Tsalka qəsəbəsi rayon tabeli şəhər statusu almışdır.<ref name="стр. 264">Отдел по вопросам работы советов президиума верховного совета Грузинской ССР. Грузинская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1987 года, Издание пятое. Издательство Сабчота Сакартвело. Тбилиси. 1988. стр. 264</ref>
Sətir 45: Sətir 11:
== Əhalisi ==
== Əhalisi ==
{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Tsalka şəhərinin əhalisi<ref name="Cities & towns of Georgia">Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-cities.htm Cities & towns of Georgia]</ref>'''
|+'''Tsalka şəhərinin əhalisi<ref name="Cities & towns of Georgia">Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-cities.htm Cities & towns of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180522033724/http://pop-stat.mashke.org/georgia-cities.htm |date=2018-05-22 }}</ref>'''
|-
|-
! [[15 yanvar|15.1.]][[1959-cu il|1959]] sa.
! [[15 yanvar|15.1.]][[1959-cu il|1959]] sa.
Sətir 57: Sətir 23:
|}
|}
=== Milli tərkibi ===
=== Milli tərkibi ===
[[17 yanvar]] [[1939-cu il]] Ümumsovet əhali siyahıyaalınmasına əsasən Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi Tsalka kəndində 4.875 nəfər əhali yaşayırdı, onlardan 3.444 nəfərini və ya 70.65 %-ni [[Urumlar|'''urumlar''']], 171 nəfərini və ya 3.51 %-ni [[Ermənilər|'''ermənilər''']], 166 nəfərini və ya 3.41 %-ni [[Gürcülər|'''gürcülər''']], 43 nəfərini və ya 0.88 %-ni [[Azərbaycanlılar|'''azərbaycanlılar''']], 1.051 nəfərini və ya 21.55 %-ni isə digərləri təşkil edirdi.<ref name="Цалкинский район (1939 г.)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/calka39.html Цалкинский район (1939 г.)]</ref>
[[17 yanvar]] [[1939-cu il]] Ümumsovet əhali siyahıyaalınmasına əsasən Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi Tsalka kəndində 4.875 nəfər əhali yaşayırdı, onlardan 3.444 nəfərini və ya 70.65 %-ni '''[[urumlar]]''', 171 nəfərini və ya 3.51 %-ni '''[[ermənilər]]''', 166 nəfərini və ya 3.41 %-ni '''[[gürcülər]]''', 43 nəfərini və ya 0.88 %-ni '''[[azərbaycanlılar]]''', 1.051 nəfərini və ya 21.55 %-ni isə digərləri təşkil edirdi.<ref name="Цалкинский район (1939 г.)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/calka39.html Цалкинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220803202744/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/calka39.html |date=2022-08-03 }}</ref>


[[17 yanvar|17]]-[[24 yanvar]] [[2002-ci il]] Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən
[[17 yanvar|17]]-[[24 yanvar]] [[2002-ci il]] Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən
[[Tsalka|Tsalka rayonu]]nun Tsalka şəhərində, Bediani və Trialeti qəsəbələrində yaşayan toplam şəhər əhalisi 2.411<ref name="2002 census all places of Georgia">Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm 2002 census all places of Georgia]</ref> nəfər olmuşdur. [[Tsalka|Tsalka rayonu]]nun toplam şəhər əhalisinin 59 %-ni [[Urumlar|'''urumlar''']], 23 %-ni [[Gürcülər|'''gürcülər''']], 11 %-ni [[Ermənilər|'''ermənilər''']], 2 %-ni [[Ruslar|'''ruslar''']], 1 %-ni isə [[Azərbaycanlılar|'''azərbaycanlılar''']] təşkil edir.<ref name="Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia">The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. [http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia]. ECMI Working Paper #23. February, 2005</ref>
Tsalka rayonunun Tsalka şəhərində, Bediani və Trialeti qəsəbələrində yaşayan toplam şəhər əhalisi 2.411<ref name="2002 census all places of Georgia">Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm 2002 census all places of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |date=2012-04-19 }}</ref> nəfər olmuşdur. Tsalka rayonunun toplam şəhər əhalisinin 59 %-ni '''[[urumlar]]''', 23 %-ni '''[[gürcülər]]''', 11 %-ni '''[[ermənilər]]''', 2 %-ni '''[[ruslar]]''', 1 %-ni isə '''[[azərbaycanlılar]]''' təşkil edir.<ref name="Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia">The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. [http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131112102656/http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf |date=2013-11-12 }}. ECMI Working Paper #23. February, 2005</ref>


[[2006-cı il]]in yanvar-fevral aylarına olan rəsmi təxminə əsasən Tsalka şəhərinin 1.8 min nəfər əhalisnin 70 %-ni [[Gürcülər|'''gürcülər''']], 15 %-ni [[Urumlar|'''urumlar''']], 10 %-ni [[Azərbaycanlılar|'''azərbaycanlılar''']], 5 %-ni isə [[Ermənilər|'''ermənilər''']] təşkil edir.<ref name="Пути к разрядке напряженности в Цалкинском районе Грузии: роль международного сообщества и государства">Европейский Центр по Делам Меньшинств: Джонатан Уитли. [http://www.ecmicaucasus.org/upload/publications/working_paper_36_rus.pdf Пути к разрядке напряженности в Цалкинском районе Грузии: роль международного сообщества и государства]. ЕЦДМ, Рабочий доклад № 36. Декабрь, 2006</ref>
[[2006-cı il]]in yanvar-fevral aylarına olan rəsmi təxminə əsasən Tsalka şəhərinin 1.8 min nəfər əhalisnin 70 %-ni '''[[gürcülər]]''', 15 %-ni '''[[urumlar]]''', 10 %-ni '''[[azərbaycanlılar]]''', 5 %-ni isə '''[[ermənilər]]''' təşkil edir.<ref name="Пути к разрядке напряженности в Цалкинском районе Грузии: роль международного сообщества и государства">Европейский Центр по Делам Меньшинств: Джонатан Уитли. [http://www.ecmicaucasus.org/upload/publications/working_paper_36_rus.pdf Пути к разрядке напряженности в Цалкинском районе Грузии: роль международного сообщества и государства] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160131035931/http://www.ecmicaucasus.org/upload/publications/working_paper_36_rus.pdf |date=2016-01-31 }}. ЕЦДМ, Рабочий доклад № 36. Декабрь, 2006</ref>


== İqtisadiyyatı ==
== İqtisadiyyatı ==
== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{reflist|2}}
{{İstinad siyahısı|2}}


== Həmçinin bax ==
== Həmçinin bax ==
*[[Borçalının adları dəyişdirilmiş şəhərləri]]
*[[Borçalının adları dəyişdirilmiş şəhərləri]]


{{Barmaqsız bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri}}
{{Tsalka bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri}}
{{Gürcüstan şəhərləri}}


[[Kateqoriya:Barmaqsız bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Tsalka bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Borçalı]]
[[Kateqoriya:Borçalı]]
[[Kateqoriya:Gürcüstan]]
[[Kateqoriya:Gürcüstan]]

Səhifəsinin 10:32, 6 aprel 2024 tarixinə olan son versiyası

Şəhər
Tsalka
წალკა
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb
41°35′54″ şm. e. 44°05′43″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.482 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 3.467 nəf. (2023)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 5300[2]
Xəritəni göstər/gizlə
Tsalka xəritədə
Tsalka
Tsalka
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar


Salka[3], Barmaqsız[4][5] — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli ölkəsində şəhər. Salka bələdiyyəsinin inzibati mərkəzi. Tsalka su anbarı yaxınlığında[6], dəniz səviyyəsindən 1569[7] metr hündürlükdə, Aşağı Kartlinin ikinci ən iri şəhəri olan Marneulidən 84 km[6] uzaqlıqda yerləşir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

22 dekabr 1932-ci ildə Başkeçid rayonu tərkibindəki Barmaqsız kəndinin adı dəyişdirilərək Tsalka qəsəbəsi adlandırılmışdır.[8]

3 aprel 1984-cü ildə Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi Tsalka qəsəbəsi rayon tabeli şəhər statusu almışdır.[9]

Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tsalka şəhərinin əhalisi[10]
15.1.1959 sa. 15.1.1970 sa. 17.1.1979 sa. 12.1.1989 sa. 17.1.2002 sa.
7 065 5 819 6 245 8 043 1 741

Milli tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]

17 yanvar 1939-cu il Ümumsovet əhali siyahıyaalınmasına əsasən Tsalka rayonunun inzibati mərkəzi Tsalka kəndində 4.875 nəfər əhali yaşayırdı, onlardan 3.444 nəfərini və ya 70.65 %-ni urumlar, 171 nəfərini və ya 3.51 %-ni ermənilər, 166 nəfərini və ya 3.41 %-ni gürcülər, 43 nəfərini və ya 0.88 %-ni azərbaycanlılar, 1.051 nəfərini və ya 21.55 %-ni isə digərləri təşkil edirdi.[11]

17-24 yanvar 2002-ci il Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Tsalka rayonunun Tsalka şəhərində, Bediani və Trialeti qəsəbələrində yaşayan toplam şəhər əhalisi 2.411[12] nəfər olmuşdur. Tsalka rayonunun toplam şəhər əhalisinin 59 %-ni urumlar, 23 %-ni gürcülər, 11 %-ni ermənilər, 2 %-ni ruslar, 1 %-ni isə azərbaycanlılar təşkil edir.[13]

2006-cı ilin yanvar-fevral aylarına olan rəsmi təxminə əsasən Tsalka şəhərinin 1.8 min nəfər əhalisnin 70 %-ni gürcülər, 15 %-ni urumlar, 10 %-ni azərbaycanlılar, 5 %-ni isə ermənilər təşkil edir.[14]

İqtisadiyyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ https://www.geostat.ge/en/modules/categories/41/population.
  2. ↑ Georgian Post. 1805.
  3. ↑ Салка // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VIII ҹилд: Прадо—Спринт. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1984. С. 274.
  4. ↑ Borçalı toponimləri. Müəlliflər: Mədəd Çobanov və Müşfiq Çobanlı; Elmi redaktorlar: f. e. d. Tofiq Əhmədov, f. e. d. Buludxan Xəlilov, f. e. d. Şurəddin Məmmədli. Əlavələr olunmuş və yenidən işlənmiş dördüncü nəşr. Bakı: "Borçalı" nəşriyyatı, 2012, səh. 128.
  5. ↑ Zirvə İnformasiya Mərkəzi. "Barmaksız (Zalqa) rayonu" (az.). zim.az. 2016-04-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-23.
  6. ↑ 1 2 Значение слова "Цалка" Arxivləşdirilib 2021-08-31 at the Wayback Machine в Большой Советской Энциклопедии
  7. ↑ Fallingrain Global Gazetteer: Tsalka, Georgia Page Arxivləşdirilib 2021-09-26 at the Wayback Machine
  8. ↑ Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, filologiya elmləri doktoru, professor Şurəddin Məmmədlinin müəllifi olduğu və 1997-ci ildə yayınlanmış "Alın yazımız" kitabı əsasında hazırlanmış "Borçalı tarixi" elektron kitabı. səh. 43 Arxivləşdirilib 2012-09-02 at the Wayback Machine
  9. ↑ Отдел по вопросам работы советов президиума верховного совета Грузинской ССР. Грузинская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1987 года, Издание пятое. Издательство Сабчота Сакартвело. Тбилиси. 1988. стр. 264
  10. ↑ Population statistics of Eastern Europe: Cities & towns of Georgia Arxivləşdirilib 2018-05-22 at the Wayback Machine
  11. ↑ Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Цалкинский район (1939 г.) Arxivləşdirilib 2022-08-03 at the Wayback Machine
  12. ↑ Population statistics of Eastern Europe: 2002 census all places of Georgia Arxivləşdirilib 2012-04-19 at the Wayback Machine
  13. ↑ The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia Arxivləşdirilib 2013-11-12 at the Wayback Machine. ECMI Working Paper #23. February, 2005
  14. ↑ Европейский Центр по Делам Меньшинств: Джонатан Уитли. Пути к разрядке напряженности в Цалкинском районе Грузии: роль международного сообщества и государства Arxivləşdirilib 2016-01-31 at the Wayback Machine. ЕЦДМ, Рабочий доклад № 36. Декабрь, 2006

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Tsalka&oldid=7564138"