Açıq Dövlət Tərəfdaşlığı

Açıq Dövlət Tərəfdaşlığı (ing. Open Government Partnership) — 2011-ci ildə yaradılmış beynəlxalq təşəbbüs.[2] Açıq Dövlət Tərəfdaşlığı (OGP) açıq dövləti təşviq etmək, korrupsiya ilə mübarizə aparmaq və idarəetməni təkmilləşdirmək üçün milli və submilli hökumətlərin öhdəliklərini təmin etmək üçün çoxtərəfli təşəbbüsdür. OGP hökumətlərin və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının nümayəndələrinin daxil olduğu rəhbər komitə tərəfindən idarə olunur.[3]

Açıq Dövlət Tərəfdaşlığı
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Təsis tarixi sentyabr 2011
Baş qərargahın yeri
opengovpartnership.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Onun məqsədi şəffaflığı artırmaq, hökumətlərin hesabatlılığını gücləndirmək və vətəndaşların dövlət idarəçiliyində iştirakını təşviq etməkdir. Bu təşəbbüs hökumətlərin daha açıq və şəffaf olması üçün vətəndaş cəmiyyətinin dəstəyindən istifadə edir.a[4]

Məqsədləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dövlət məlumatlarını və fəaliyyətlərini vətəndaşlara daha əlçatan etmək. Hökumətlərin korrupsiya əleyhinə tədbirlər görməsini dəstəkləmək. Qərar qəbuletmə proseslərində vətəndaşların iştirakını təmin etmək.[5] Elektron hökumət, rəqəmsal platformalar və digər innovativ həllər vasitəsilə hökumətlərin açıq olmasını dəstəkləmək.[6]

Təşəbbüsə üzv olan ölkələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hazırda OGP təşəbbüsünə dünyanın müxtəlif ölkələrindən 70-dən çox dövlət qoşulub.[7] Bu ölkələr şəffaflığı artırmaq və hesabatlı idarəetmə təmin etmək üçün milli fəaliyyət planları hazırlayır və həyata keçirirlər.[8]

Azərbaycanın OGP ilə əlaqəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan 2011-ci ildən OGP təşəbbüsünə qoşulmuş[9] və bu sahədə müəyyən islahatlar həyata keçirmişdir. Lakin bir müddət sonra Azərbaycanın tərəfdaşlıq statusu ilə bağlı problemlər yaşanıb. OGP Azərbaycanın vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyətinə məhdudiyyətlər tətbiq etdiyinə görə ölkənin statusunu 2016-cı ildə [10]"aktiv olmayan üzv" kimi dəyişib.[11] Bununla belə, Azərbaycan hökuməti bu sahədə irəliləyiş əldə etmək üçün addımlar atmağa çalışır.

Müvafiqlik meyarları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

OGP-də iştirak etmək üçün hökumətlər obyektiv göstəricilərlə ölçülən və müstəqil ekspertlər tərəfindən yoxlanılan dörd əsas sahədə hökumətin açıqlığı öhdəliyini nümayiş etdirməlidir.[12] Açıq hökumətin dörd kritik sahəsi fiskal şəffaflıq, məlumat əldə etmək, aktivlərin açıqlanması və vətəndaşların cəlb edilməsidir. Ölkələr bu dörd göstərici üzrə fəaliyyətinə görə ümumilikdə 16 bal və ya heç bir göstərici ilə ölçülmədikdə 12 bal toplaya bilərlər.[12] Müvafiq xalların 75%-ni (16 baldan 12-si və ya 12-dən 9-u) və ya daha çoxunu toplayan ölkələr qoşulmaq hüququna malikdir. Bir ölkənin qoşulmaq hüququna malik olması üçün tələb olunan tək şey nazirlik nümayəndəsinin Açıq Hökumət Bəyannaməsi ilə razılığı və AHT-də iştirak etmək niyyətini təsdiq edən məktubu, eləcə də aparıcı agentlik və gələcək iş üçün fərdi əlaqə nöqtəsidir.

Aşağıdakı ölkələr iştirak etmək hüququna malikdirlər, lakin hələ 2024-cü ilin iyul ayından etibarən tərəfdaşlığa qoşulmaqda maraqlı olduqlarını bildirməyiblər:[13]

  1.  Anqola
  2.  Avstriya
  3.  Belçika
  4.  Benin
  5.  Butan
  6.  Qayana
  7.  İslandiya
  8.  Yaponiya
  9.  Lüksemburq
  10.  Maldiv adaları
  11.  Mozambik
  12.  Namibiya
  13.  Nepal
  14.  Niger
  15.  Pakistan
  16.  Polşa
  17.  Sloveniya
  18.  İsveçrə
  19.  Tanzaniya
  20.  Toqo
  21.  Trinidad və Tobaqo

Çıxarılan

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  •  Türkiyə 4 may 2016-cı il (hərəkətsizlik səbəbindən)[14]
  •  Macarıstan 7 dekabr 2016-cı ildə (hökumətinin tələbi ilə)[15]
  •  Tanzaniya 1 iyul 2017-ci il (hərəkətsizlik səbəbindən)[16]
  •  Trinidad və Tobaqo 6 dekabr 2019-cu il (hərəkətsizlik səbəbindən)[17]
  •  Pakistan 7 mart 2022-ci il (hərəkətsizlik səbəbindən)[18]
  •  Lüksemburq 1 yanvar 2023-cü il tarixində (hökumətinin tələbi ilə)[19]
  •  Salvador 24 mart 2023-cü il (hərəkətsizlik səbəbindən)[20]
  •  Kolumbiya 5 aprel 2023-cü il (hərəkətsizlik səbəbindən)
  •  Meksika, iyunun 6-da (hökumətinin tələbi ilə)
  •  Azərbaycan 17 avqust 2023-cü ildə (OGP Rəhbər Komitəsi tərəfindən həmişəlik dayandırılıb)[21]

Əhəmiyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Açıq Dövlət Tərəfdaşlığı yalnız hökumətlərin deyil, eyni zamanda vətəndaş cəmiyyətinin,[22] QHT-lərin və biznes sektorunun birgə fəaliyyəti ilə daha açıq və effektiv idarəetmənin qurulmasını dəstəkləyir. Bu təşəbbüs korrupsiyaya qarşı mübarizədə mühüm rol oynayır və ictimai etimadı artırır.[23]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://www.opengovpartnership.org/contact/.
  2. ↑ "The Open Government Partnership". www.state.gov. İstifadə tarixi: 2016-04-27.
  3. ↑ "Open Government Partnership". whitehouse.gov. İstifadə tarixi: 2016-04-27 – National Archives vasitəsilə.
  4. ↑ "India in Open Government and Open Government in India (SSIR)". ssir.org (ingilis). İstifadə tarixi: 2021-02-09.
  5. ↑ Harge, Jorge. "The Open Government Partnership – from eight to 54 countries". The Guardian. April 10, 2012.
  6. ↑ "Russia Retracts Commitment to Transparency, Leaves Open Government Partnership [Update]". Global Integrity (ingilis). 2013-05-17. İstifadə tarixi: 2021-02-09.
  7. ↑ Susilo Bambang Yudhoyono. "Opening remarks at the Open Government Partnership High-Level Side Event at the 69th United Nations General Assembly" (PDF). September 24, 2014. May 13, 2016 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 24, 2014.
  8. ↑ Maude, Francis. "Francis Maude: transparency brings tangible benefits". The Guardian (ingilis). 2012-09-26. ISSN 0261-3077. İstifadə tarixi: 2016-04-27.
  9. ↑ "Sustainable Development Goals," Department of Public Information, United Nations.
  10. ↑ "Subnational Government Pilot Program | Open Government Partnership". www.opengovpartnership.org. 2015-12-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  11. ↑ "OGP Global Summit". Open Government Partnership. 2017-09-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-09.
  12. ↑ 1 2 "Eligibility Criteria". Open Government Partnership. İstifadə tarixi: 2016-04-27.
  13. ↑ "Eligibility Criteria & OGP Values Check Assessment". Open Government Partnership (ingilis). İstifadə tarixi: 2024-07-12.
  14. ↑ "Turkey (Withdrawn)". Open Government Partnership (ingilis). İstifadə tarixi: 2021-02-09.
  15. ↑ "Hungary (withdrawn), Open Government Partnership
  16. ↑ "Tanzania (Withdrawn)". Open Government Partnership (ingilis). İstifadə tarixi: 2021-02-09.
  17. ↑ "Trinidad and Tobago (Withdrawn)". Open Government Partnership (ingilis). 20 February 2018. İstifadə tarixi: 2020-11-13.
  18. ↑ "Pakistan – Letter Regarding Withdrawal (March 2022)". Open Government Partnership (ingilis). 7 March 2022. İstifadə tarixi: 2022-03-28.
  19. ↑ "Luxembourg Letter of Withdrawal from OGP
  20. ↑ "El Salvador Exits International Partnership on Open Government - Open Government Partnership %". Open Government Partnership (ingilis). 28 March 2023. İstifadə tarixi: 2023-03-29.
  21. ↑ "Azerbaijan Permanently Suspended from the Open Government Partnership". Open Government Partnership (ingilis). 2023-08-17. İstifadə tarixi: 2023-08-17.
  22. ↑ "FAQs". Open Government Partnership. 2016-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-27.
  23. ↑ "OGP Vital Signs - 10 Years of Data in Review". Open Government Partnership (ingilis). İstifadə tarixi: 2022-04-01.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]