Kroudsorsinq

Bu şəkil kroudsorsinqdəki kimi müxtəlif şəxslərin ideyalarının istifadəsini simvollaşdırır.

Kroudsorsinq — fikirlər, səslər, mikro tapşırıqlar və maliyyə daxil olmaqla əmtəə və xidmətlərə töhfə verən və ya istehsal edən dağınıq üzvlərin böyük bir qrupu. Müasir kroudsorsinq ümumi nəticə əldə etmək üçün iştirakçılar arasında işi cəlb etmək və bölmək üçün çox vaxt rəqəmsal platformaları əhatə edir. Bununla belə kroudsorsinq onlayn fəaliyyətlə məhdudlaşmır və onun müxtəlif tarixi nümunələri var. İngiliscə crowdsourcing sözü "crowd" və "outsourcing" sözlərindən əmələ gəlir.[1][2][3] Outsorsinqdən fərqli olaraq kroudsorinq adətən daha az spesifik və daha çox ictimai iştirakçı qruplarını əhatə edir.[4][5][6]

Kroudsorsinqdən istifadənin üstünlüklərinə daha aşağı xərclər, təkmilləşdirilmiş sürət və keyfiyyət, artan çeviklik və/və ya işin miqyasının artırılması, eləcə də müxtəlifliyin təşviq edilməsi daxildir.[7][8] Kroudsorsinq metodlarına müsabiqələr, virtual əmək bazarları, açıq onlayn əməkdaşlıq və məlumat ianəsi daxildir.[8][9][10][11] "İdea müsabiqələri" və ya "innovasiya yarışmaları" kimi bəzi Kroudsorsinq formaları təşkilatlara işçilərinin təqdim etdiyi "bilik bazası"ndan kənarda öyrənmə yollarını təmin edir (məsələn Lego Ideas).[12][13] Amazon Mechanical Turk kimi kommersiya platformaları müştərilər tərəfindən göndərilən mikro tapşırıqları onları yerinə yetirən işçilərə göndərir. Kraudsorsinq qeyri-kommersiya təşkilatları tərəfindən Vikipediya kimi əsas əmtəələrin inkişafı üçün də istifadə olunur.[14]

Tərifləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kroudsorsinq termini 2006-cı ildə Wired nəşrinin redaktorları, Cef Hove və Mark Robinson tərəfindən bizneslərin İnternetdən "işi kütləyə həvalə etmək" üçün necə istifadə etdiyini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir ki, bu da tez bir zamanda "kraudsorsinq" sözünün yaranmasına gətirib çıxardı.[15] Hove 2006-cı ilin iyun ayında bir bloq yazısında bu terminin tərifini dərc etdi:[16]

" Sadə şəkildə izah etsək, kraudsorsinq bir şirkət və ya qurumun bir dəfə işçilər tərəfindən yerinə yetirilən bir funksiyanı götürməsi və onu açıq çağırış şəklində qeyri-müəyyən (və ümumiyyətlə böyük) insanlar şəbəkəsinə autsorsinq etməsidir. Bu, peer-production formasını ala bilər (iş birgə həyata keçirildikdə), lakin çox vaxt tək şəxslər tərəfindən həyata keçirilir. Ən vacib şərt açıq çağırış formatından və potensial işçilər şəbəkəsindən istifadə etməkdir. "

Daren Brabham kraudsorsinqi "onlayn, paylanmış problemlərin həlli və istehsal modeli" kimi izah edir.[17] Kristen Qut və Brabham aşkar etdilər ki, kraudsorsinq platformalarında təklif olunan ideyaların icrasına təkcə onların keyfiyyəti deyil, həm də istifadəçilər arasında ideyalar haqqında ünsiyyət və platformanın özündə təqdimat təsir göstərir.[18]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Schenk, Eric; Guittard, Claude. Crowdsourcing What can be Outsourced to the Crowd and Why. Center for Direct Scientific Communication. 1 January 2009. 6 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 October 2018 – HAL vasitəsilə.
  2. ↑ Hirth, Matthias; Hoßfeld, Tobias; Tran-Gia, Phuoc. Anatomy of a Crowdsourcing Platform – Using the Example of Microworkers.com (PDF) // 2011 Fifth International Conference on Innovative Mobile and Internet Services in Ubiquitous Computing. 2011. 322–329. doi:10.1109/IMIS.2011.89. ISBN 978-1-61284-733-7. 22 November 2015 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 September 2015.
  3. ↑ Estellés-Arolas, Enrique; González-Ladrón-de-Guevara, Fernando, "Towards an Integrated Crowdsourcing Definition" (PDF), Journal of Information Science, 38 (2), 2012: 189–200, doi:10.1177/0165551512437638, hdl:10251/56904, 19 August 2019 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 16 March 2012
  4. ↑ Brabham, D. C. (2013). Crowdsourcing. Cambridge, Massachusetts; London, England: The MIT Press.
  5. ↑ Brabham, D. C. "Crowdsourcing as a Model for Problem Solving an Introduction and Cases". Convergence: The International Journal of Research into New Media Technologies. 14 (1). 2008: 75–90. CiteSeerX 10.1.1.175.1623. doi:10.1177/1354856507084420.
  6. ↑ Prpić, J., & Shukla, P. (2016). Crowd Science: Measurements, Models, and Methods. In Proceedings of the 49th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, Kauai, Hawaii: IEEE Computer Society. arxiv:1702.04221
  7. ↑ Buettner, Ricardo. A Systematic Literature Review of Crowdsourcing Research from a Human Resource Management Perspective. 48th Annual Hawaii International Conference on System Sciences. Kauai, Hawaii: IEEE. 2015. 4609–4618. doi:10.13140/2.1.2061.1845. ISBN 978-1-4799-7367-5. 2015-07-07 tarixində arxivləşdirilib (#archive_missing_url). (#accessdate_missing_url)
  8. ↑ 1 2 Prpić, John; Taeihagh, Araz; Melton, James. "The Fundamentals of Policy Crowdsourcing". Policy & Internet. 7 (3). September 2015: 340–361. arXiv:1802.04143. doi:10.1002/poi3.102.
  9. ↑ Afuah, A.; Tucci, C. L. "Crowdsourcing as a Solution to Distant Search". Academy of Management Review. 37 (3). 2012: 355–375. doi:10.5465/amr.2010.0146.
  10. ↑ de Vreede, T., Nguyen, C., de Vreede, G. J., Boughzala, I., Oh, O., & Reiter-Palmon, R. (2013). A Theoretical Model of User Engagement in Crowdsourcing. In Collaboration and Technology (pp. 94–109). Springer Berlin Heidelberg
  11. ↑ Sarin, Supheakmungkol; Pipatsrisawat, Knot; Pham, Khiêm; Batra, Anurag; Valente, Luis. "Crowdsource by Google: A Platform for Collecting Inclusive and Representative Machine Learning Data" (PDF). AAAI Hcomp 2019. 2019. 2023-03-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-10-06.
  12. ↑ Liu, Wei; Moultrie, James; Ye, Songhe. "The Customer-Dominated Innovation Process: Involving Customers as Designers and Decision-Makers in Developing New Product". The Design Journal. 22 (3). 2019-05-04: 299–324. doi:10.1080/14606925.2019.1592324. 2022-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-06.
  13. ↑ Schlagwein, Daniel; Bjørn-Andersen, Niels, "Organizational Learning with Crowdsourcing: The Revelatory Case of LEGO" (PDF), Journal of the Association for Information Systems, 15 (11), 2014: 754–778, doi:10.17705/1jais.00380, 2015-12-22 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2023-10-06
  14. ↑ Taeihagh, Araz. "Crowdsourcing, Sharing Economies, and Development". Journal of Developing Societies. 33 (2). 2017-06-19: 0169796X1771007. arXiv:1707.06603. doi:10.1177/0169796x17710072.
  15. ↑ Howe, Jeff. "The Rise of Crowdsourcing". Wired. 2006. 2007-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-02.
  16. ↑ Howe, Jeff. "Crowdsourcing: A Definition". Crowdsourcing Blog. 2 June 2006. 9 May 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 January 2013.
  17. ↑ Brabham, Daren, "Crowdsourcing as a Model for Problem Solving: An Introduction and Cases" (PDF), Convergence: The International Journal of Research into New Media Technologies, 14 (1), 2008: 75–90, CiteSeerX 10.1.1.175.1623, doi:10.1177/1354856507084420, 2012-08-02 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib
  18. ↑ Guth, Kristen L.; Brabham, Daren C. "Finding the diamond in the rough: Exploring communication and platform in crowdsourcing performance". Communication Monographs. 84 (4). 2017-08-04: 510–533. doi:10.1080/03637751.2017.1359748.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]