Birinci Efes Məclisi
|
Erkən Dövr
Tarix və Ənənələr
Məzhəblər və Hərəkatlar
Əsas mövzular
|
 |
Birinci Efes Şurası, İstanbul Patriarxı Nestorun mübahisəli təlimlərinə görə 431-ci ildə Efes Məryəm Ana kilsəsində toplandı. İsgəndəriyyə Patriarxı Kiril Nestoriusu bidətdə ittiham edərək Papa I Celestineyə müraciət etmişdi. Papa da öz növbəsində, Kirillə həmfikir olduğunu Nestorun fikrini dəyişdirməsini və ya onun kilsədən xaric ediləcəyi barədə məlumat verməsi haqqında səlahiyyət verir. Çağırış gəlməzdən əvvəl Nestor İmperator II Feodoru əks fikirlərini müzakirə edə biləcəyi ümumi bir məclis çağırmağa inandırmağı bacarır. Şurada təxminən 250 yepiskop olmuşdur. Konfrans qarşılıqlı meydan oxuma şəraitində keçdi və onlar bir-birlərini günahlandırdılar. Şərq və Qərbi Pravoslavlar Roma Katoliklərinin və bir çox digər Qərb xristianlarının üçüncü ekumenik konsulu hesab olunur. Digər tərəfdən, Efes Şərq Kilsəsi tərəfindən rədd edilmişdir (İngilis dilində: Church of the Orient).
Nestor İsaya 30 yaşında ikən Kəlamın endiyini, ancaq o zamandan sonra insan və Allah xüsusiyyətlərini daşıdığını, Məryəmin Allah olan İsanın deyil, insan olan İsanın anası olduğunu söylədi və dolayı yolla Məryəmə “Allahın anası” (Theotokos) deyilməsi ilə razılaşmamış və Allahın doğulmadığını, doğula bilməyəcəyini bildirmişdir. Nestora görə, İsanın insan şəxsiyyəti və ilahi şəxsiyyəti bir-birindən ayrıdır; buna görə Nestor doktrinası bəzi mənbələrdə diofizit (“iki təbiətli”) adlandırılır. Bu görüşə görə, çarmıxa çəkildikdə ilahi təbiət İsadan ayrıldı, yalnız insan olan İsa əziyyət çəkmişdi, yəni İsanın əzabları Allah İsaya toxunmamışdır.
Səkkiz qanun (canon)təsdiq edilmişdir:
- Canon 1-5 Nestor, Caelestius və onların davamçıları tənqid edilmişdir
- Canon 6 Şuranın qərarlarına əməl etməyənlər vəzifələrindən kənarlaşdırılacaq və ya xaric ediləcəklər.
- Canon 7 Birinci Nikeya Kilsə Məclisi tərəfindən qurulan inanc sistemindən hər hansı bir ayrılma qəti şəkildə qadağan edilmişdir.
- Canon 8 Yepiskopun Kipr kilsəsinin daxili işlərinə qarışması tənqid edildi və ümumiyyətlə, belə bir qərar verildi: heç bir yepiskop əvvəldən öz əllərində olmayan və ya xələflərinin əlində olmayan bir əraziyə nəzarət etməyəcəkdi.