Bolt (şirkət)

Bolt — nəqliyyat, mikromobil icarəsi, qida və ərzaq çatdırılması (Bolt Food proqramı vasitəsilə) və avtomobil mübadiləsi xidmətləri təklif edən Estoniya şirkəti. Şirkətin baş ofisi Tallində yerləşir və Avropa, Afrika, Qərbi AsiyaLatın Amerikasının 45-dən çox ölkəsinin 500-dən çox şəhərində fəaliyyət göstərir.[1] Şirkətin 150 milyondan çox müştərisi və 3 milyondan çox sürücü və kuryer partnyoru var. Şirkət 2025-ci ildə ilkin ictimai təklif etməyi planlaşdırır.[2]

Bolt
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Sənaye informasiya texnologiyaları
Təsis tarixi 3 avqust 2013
Əvvəlki adı mTakso, Taxify
Baş qərargahın yeri Tallin
İqtisadi göstəriciləri
Ümumi gəliri €500 milyon (2021)
Rəhbərlik
Təsisçi Markus Villiq
bolt.eu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şirkət 2013-cü ildə Taxify adı ilə o zaman 19 yaşlı orta məktəb şagirdi Markus Villiq tərəfindən təsis edilib. Markus, ailəsindən 5000 avro kredit aldıqdan sonra Tallin küçələrində sürücüləri şəxsən işə götürərkən proqramın prototipini yaradıb.[3]

Xidmət 2013-cü ilin avqustunda Estoniyanın Tallin şəhərində istifadəyə verilmiş və 2014-cü ilə qədər xaricdə fəaliyyət göstərmişdir. 2017-ci ilin aprel ayında BakıMaltada da fəaliyyətə başlayıb.[4] 2017-ci ilin sentyabrında Bolt lisenziyası olan yerli taksi şirkətini satın alaraq Londonda fəaliyyətə başladı, lakin Londonun nəqliyyat agentliyi (Transport for London) tərəfindən fəaliyyətini dayandırmağa məcbur edildi.[5][6] 2018-ci ilin fevral ayında şirkət yeni lisenziya ərizəsi[7] verdi və 2019-cu ilin iyununda Londonda yenidən fəaliyyətə başladı.[8] 2017-ci ilin oktyabrında Parisdə fəaliyyətə başladı.[9] 2018-ci ilin aprel ayında qlobal istifadəçi sayı 10 milyonu keçdi.[10] 2019-cu ilin mart ayında şirkət adını Taxify-dan Bolt-a dəyişdi.[11] 2019-cu ilin avqustunda şirkət Tallində qida çatdırılma xidməti olan Bolt Food-u işə saldı. O vaxtdan bəri platformadan istifadə edən 30.000-dən çox restoranla 20 ölkədə 80-dən çox şəhərə yayıldı.[12] 2019-cu ilin sentyabrında Bolt ekoloji ayaq izini azaltmaq təşəbbüsü olan "Yaşıl Plan"ı elan etdi.[13] Şirkət 2019-cu ilin martında və 2020-ci ildə Financial Times tərəfindən nəşr olunan "FT 1000: Avropanın Ən Sürətlə İnkişaf edən Şirkətləri" siyahısında üçüncü yeri tutdu.[14][15] 2021-ci ilin sentyabr ayında Bolt Market adlı ərzaq çatdırılma xidmətini yaratdı.[16]

Maliyyələşdirmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

DiDi ilə strateji tərəfdaşlığı elan etməzdən əvvəl Bolt EstoniyaFinlandiya mələk investorlarından 2 milyon avrodan çox investisiya kapitalı toplamışdı.[17] 2017-ci ilin avqustunda DiDi "səkkiz rəqəmli ABŞ dolları məbləğində" olduğu güman edilən açıqlanmayan bir məbləğdə sərmayə qoydu.[18] Mercedes-Benz, DiDi və başqalarının 175 milyon dollar sərmayəsi ilə 2018-ci ilin may ayında maliyyələşdirmə raundu şirkət üçün 1 milyard dollar dəyər qazanmasına səbəb oldu və bu, onu unicorn startapa çevirdi.[19][20]

2020-ci ilin yanvar ayında Avropa İnvestisiya Bankı Bolt ilə 50 milyon avroluq vençur borc müqaviləsi imzaladı. Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondu (EFSI) tərəfindən dəstəklənən bu maliyyələşdirmə, texnologiyanın xidmətlərinin təhlükəsizliyini, etibarlılığını və davamlılığını artıra biləcəyi sahələrdə Bolt-un məhsul inkişafını artırmaq üçün idi. Buraya avtomobil icarəsi və qida çatdırılması kimi mövcud xidmətlərə qoyulan investisiyalarla yanaşı, yeni məhsulların inkişaf etdirilməsi də daxildir.[21]

2020-ci ilin dekabr ayında Bolt vençur kapitalı investisiya fondlarından 150 milyon avro cəlb etdi.[22][23] 2021-ci ilin mart ayında Bolt inkişaf etməkdə olan bazarlarda daha da böyümək üçün Dünya Bankı Qrupunun üzvü olan Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasından 20 milyon avro cəlb etdi.[24] Bu fond toplama mərhələsindən sonra şirkətin dəyəri 2 milyard avronu keçdi.[25] 2021-ci ilin avqustunda Bolt Sequoia Capital-dan 600 milyon avro cəlb edərək şirkətin dəyərini 4 milyard avroya çatdırdı.[26] 2021-ci ildən etibarən DiDi artıq Boltun investoru olmadı.[27] 2022-ci ilin yanvarında Bolt Sequoia Capital və Fidelity Investments-in başçılıq etdiyi investorlardan 628 milyon avro cəlb edərək şirkətin dəyərini 7,4 milyard avroya çatdırdı.[28][29]

İcarə xidmətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2018-ci ilin sentyabr ayında şirkət mikromobillik xidmətlərini genişləndirdiyini elan etdi. Parisdə skuterləri fəaliyyətə verdikdən sonra Bolt bütün Avropada mikromobillik əməliyyatlarını genişləndirdi.[30] 2022-ci ilin noyabrında Bolt skuterləri Norveçin mobillik tətbiqi "Ruter"[31] və 2023-cü ilin mayında Berlinin mobillik tətbiqi olan "Jelbi"yə inteqrasiya edildi.[32] 2023-cü ilin fevral ayına olan məlumata görə, Bolt 25 ölkədə və 260 şəhərdə fəaliyyət göstərir və icarəyə verilə bilən 245.000 skuteri mövcuddur.[33] 2023-cü ilin iyun ayında Bolt yeni skuter modelini - Bolt 6-nı təqdim etdi.[34]

E-velosipedlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Elektron skuterlərdən iki il sonra, 2020-ci ilin may ayında Bolt Paris şəhərində elektron velosipedlərini buraxmağa başladı.[35] Sonrakı illərdə bir çox böyük Avropa şəhərlərində elektron velosiped əməliyyatlarını genişləndirdi.[36]

2021-ci ilin may ayında Bolt, Bolt Drive adlı avtomobil icarəsi xidmətini yaratdı.[37] Bolt Drive, Estoniyanın Tallin şəhərində istifadəyə verildi və daha sonra Latviya,[38] Litva[39]Almaniyada[40] fəaliyyətə başladı. 2023-cü ilin may ayında Bolt Bolt Drive-ın Baltikyanı ölkələrdə böyüməsini təmin etmək üçün LuminorSwedbank ilə 126 milyon avro dəyərində lizinq müqavilələri imzaladı.[41]

Digər məhsullar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Özügedən avtomobillər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2019-cu ilin avqustunda Bolt və Tartu Universiteti özügedən avtomobillər üçün texnologiyanın inkişafı üçün tətbiqi tədqiqat layihəsi üzrə tərəfdaşlıqlarını elan etdilər.[42] 2021-ci ilin aprelində Bolt və Tartu Universiteti süni intellekt, xəritəalqoritm sahələrində universitetin avtonom sürücülük laboratoriyasının texniki imkanlarını daha da inkişaf etdirmək üçün nəzərdə tutulmuş yeni 5 illik müqavilə imzalayaraq AV layihəsi üzrə əməkdaşlığı genişləndirdilər.[43]

  1. "Press Enquiries". Bolt. 2022-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-16.
  2. Mukherjee, Supantha. "Uber rival Bolt seeks to turn profitable next year, IPO in 2025". Reuters. May 8, 2023. 2023-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-16.
  3. McKeever, Vicky. "How a college dropout became Europe's youngest founder of a billion-dollar company". CNBC. 2022-11-26 tarixində arxivləşdirilib.
  4. "Estonian taxi-hailing app Taxify expands to Baku, Malta". Eesti Rahvusringhääling. April 12, 2017. 2017-04-15 tarixində arxivləşdirilib.
  5. Butcher, Mike. "Taxify launches in London, acquiring a cab firm to scale and discounting prices". TechCrunch. September 5, 2017. 2018-05-24 tarixində arxivləşdirilib.
  6. Seal, Thomas. "Uber-Rival Taxify Suspended in London Amid License Investigation". Bloomberg News. September 8, 2017. 2019-03-22 tarixində arxivləşdirilib.
  7. Titcomb, James. "Uber rival Taxify plots London comeback". The Daily Telegraph. February 24, 2018. ISSN 0307-1235. 2018-08-09 tarixində arxivləşdirilib.
  8. Schulze, Elizabeth. "Uber's European rival Bolt launches in London". CNBC. June 11, 2019. 2020-06-01 tarixində arxivləşdirilib.
  9. "Estonia's Taxify expands ride-hailing platform to Paris". Eesti Rahvusringhääling. October 5, 2017. 2017-12-01 tarixində arxivləşdirilib.
  10. "Taxify Hits 10M Users Globally". Medium. April 27, 2018. 2018-05-19 tarixində arxivləşdirilib.
  11. Lunden, Ingrid. "Taxify rebrands as Bolt to expand its transport options beyond private cars". TechCrunch. March 6, 2019. July 27, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 16, 2023.
  12. "Bolt Food dostarcza w Łodzi". Handelextra (polyak). 2022-03-24. 2023-02-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-16.
  13. "Bolt launches environmental impact fund in UK". 2020-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-28.
  14. "The FT 1000: third annual list of Europe's fastest-growing companies | Financial Times". 2019-03-31. 2019-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-18.
  15. "FT 1000: the fourth annual list of Europe's fastest-growing companies". www.ft.com (ingilis). 2020-03-02. 2020-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  16. Tucker, Charlotte. "Tallinn-based Bolt lands €600 million to launch new grocery delivery, Bolt Market, in 10 European countries". EU-Startups (ingilis). 2021-08-02. 2023-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-16.
  17. "The Estonian taxibooking app Taxify raises $100K". Estonian World (ingilis). 2014-04-28. 2020-06-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-19.
  18. Russell, Jon. "China's Didi invests in Taxify, an Uber rival operating in Europe and Africa". TechCrunch (ingilis). 2017-10-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-23.
  19. Nair, Dinesh. "Uber's European Rival Taxify Wins Unicorn Status Raising Funds". MSN Money. 2018-07-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-31.
  20. Almeida, Goncalo. "Taxify aims for 10-fold Africa growth, to overtake Uber in Europe". Reuters. November 9, 2018. 2018-12-01 tarixində arxivləşdirilib.
  21. "European Investment Bank backs Uber rival Bolt with €50m". 2020-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-28.
  22. Browne, Ryan. "Bolt valued at $4.75 billion as Uber rival aims to push into on-demand grocery delivery". CNBC (ingilis). 2021-08-02. 2021-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-02.
  23. Keane, Jonathan. "Bolt Raises €600 Million To Build The European 'Super App'". Forbes (ingilis). August 2, 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-02.
  24. Keane, Jonathan. "Bolt Lands €20 Million From The World Bank's IFC For Emerging Market Push". Forbes (ingilis). 2021-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-18.
  25. "Uber Rival Bolt Adds Car-Sharing Service as Next Expansion Path". www.bloomberg.com. 2021-05-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-30.
  26. "Bolt raises EUR600m from investors including Sequoia". www.privateequitywire.co.uk (ingilis). 2021-08-02. 2021-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-02.
  27. Titcomb, James. "Didi gives up Bolt stake worth hundreds of millions". The Telegraph. 31 avqust 2021. 2023-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-16.
  28. Mukherjee, Supantha. "Uber rival Bolt raises $711 mln at valuation of over $8 bln". Reuters (ingilis). 2022-01-11. 2022-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-08.
  29. Lunden, Ingrid. "Bolt raises $709M at an $8.4B valuation to expand its transportation and food delivery super app". TechCrunch. January 10, 2022. March 4, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 16, 2023.
  30. "Bolt to expand operations across Europe with launch of 16,000 e-bikes". Intelligent Transport (ingilis). 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-18.
  31. "Bolt scooters are soon to be part of Oslo's Ruter public transport system | Bolt Blog". bolt.eu. 2022-11-23. 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-23.
  32. "Bolt and Jelbi partner for seamless micro-mobility integration in Berlin". Intelligent Transport (ingilis). 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-23.
  33. "Introducing the Bolt Rentals Safety Report 2023 | Bolt Blog". bolt.eu. 2023-06-21. 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-23.
  34. Keane, Jonathan. "Bolt Rolls Out Sixth Generation E-Scooter With The Long Haul In Mind". Forbes (ingilis). 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-25.
  35. Dillet, Romain. "Bolt launches electric bike-sharing service in Paris". TechCrunch (ingilis). 2020-07-01. 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-24.
  36. "Bolt to expand operations across Europe with launch of 16,000 e-bikes". Intelligent Transport (ingilis). 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-24.
  37. Tucker, Charlotte. "Tallinn-based Bolt launches its car-sharing service Bolt Drive". EU-Startups (ingilis). 2021-05-04. 2023-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-24.
  38. "Estonia' car rental service Bolt Drive expanding to Latvia". www.baltictimes.com. 2023-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-28.
  39. "Bolt Drive launches operations in Lithuania's Kaunas". lrt.lt (ingilis). 2023-05-15. 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-28.
  40. Kauert, Rico-Thore. "BOLT Drive in Berlin: Erster Erfahrungsbericht". Der Carsharing-Vergleich - Carsharingcheck.de (alman). 2023-05-25. 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-28.
  41. "Swedbank and Luminor provide €126m of facilities to support the expansion of Bolt Drive". www.baltictimes.com. 2023-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-24.
  42. "Bolt teams up with University of Tartu to launch self-driving tech research". Eesti Rahvusringhääling. August 29, 2019. 2022-07-19 tarixində arxivləşdirilib.
  43. Hankewitz, Sten. "The University of Tartu and an Estonian rideshare company collaborate in self-driving vehicle development". Estonian World. April 22, 2021. 2022-07-19 tarixində arxivləşdirilib.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]