Bolt — nəqliyyat, mikromobil icarəsi, qida və ərzaq çatdırılması (Bolt Food proqramı vasitəsilə) və avtomobil mübadiləsi xidmətləri təklif edən Estoniya şirkəti. Şirkətin baş ofisi Tallində yerləşir və Avropa, Afrika, Qərbi Asiya və Latın Amerikasının 45-dən çox ölkəsinin 500-dən çox şəhərində fəaliyyət göstərir.[1] Şirkətin 150 milyondan çox müştərisi və 3 milyondan çox sürücü və kuryer partnyoru var. Şirkət 2025-ci ildə ilkin ictimai təklif etməyi planlaşdırır.[2]
Şirkət 2013-cü ildə Taxify adı ilə o zaman 19 yaşlı orta məktəb şagirdi Markus Villiq tərəfindən təsis edilib. Markus, ailəsindən 5000 avro kredit aldıqdan sonra Tallin küçələrində sürücüləri şəxsən işə götürərkən proqramın prototipini yaradıb.[3]
Xidmət 2013-cü ilin avqustunda Estoniyanın Tallin şəhərində istifadəyə verilmiş və 2014-cü ilə qədər xaricdə fəaliyyət göstərmişdir. 2017-ci ilin aprel ayında Bakı və Maltada da fəaliyyətə başlayıb.[4] 2017-ci ilin sentyabrında Bolt lisenziyası olan yerli taksi şirkətini satın alaraq Londonda fəaliyyətə başladı, lakin Londonun nəqliyyat agentliyi (Transport for London) tərəfindən fəaliyyətini dayandırmağa məcbur edildi.[5][6] 2018-ci ilin fevral ayında şirkət yeni lisenziya ərizəsi[7] verdi və 2019-cu ilin iyununda Londonda yenidən fəaliyyətə başladı.[8] 2017-ci ilin oktyabrında Parisdə fəaliyyətə başladı.[9] 2018-ci ilin aprel ayında qlobal istifadəçi sayı 10 milyonu keçdi.[10] 2019-cu ilin mart ayında şirkət adını Taxify-dan Bolt-a dəyişdi.[11] 2019-cu ilin avqustunda şirkət Tallində qida çatdırılma xidməti olan Bolt Food-u işə saldı. O vaxtdan bəri platformadan istifadə edən 30.000-dən çox restoranla 20 ölkədə 80-dən çox şəhərə yayıldı.[12] 2019-cu ilin sentyabrında Bolt ekoloji ayaq izini azaltmaq təşəbbüsü olan "Yaşıl Plan"ı elan etdi.[13] Şirkət 2019-cu ilin martında və 2020-ci ildə Financial Times tərəfindən nəşr olunan "FT 1000: Avropanın Ən Sürətlə İnkişaf edən Şirkətləri" siyahısında üçüncü yeri tutdu.[14][15] 2021-ci ilin sentyabr ayında Bolt Market adlı ərzaq çatdırılma xidmətini yaratdı.[16]
DiDi ilə strateji tərəfdaşlığı elan etməzdən əvvəl Bolt Estoniya və Finlandiyamələk investorlarından 2 milyon avrodan çox investisiya kapitalı toplamışdı.[17] 2017-ci ilin avqustunda DiDi "səkkiz rəqəmli ABŞ dolları məbləğində" olduğu güman edilən açıqlanmayan bir məbləğdə sərmayə qoydu.[18]Mercedes-Benz, DiDi və başqalarının 175 milyon dollar sərmayəsi ilə 2018-ci ilin may ayında maliyyələşdirmə raundu şirkət üçün 1 milyard dollar dəyər qazanmasına səbəb oldu və bu, onu unicorn startapa çevirdi.[19][20]
2020-ci ilin yanvar ayında Avropa İnvestisiya Bankı Bolt ilə 50 milyon avroluq vençur borc müqaviləsi imzaladı. Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondu (EFSI) tərəfindən dəstəklənən bu maliyyələşdirmə, texnologiyanın xidmətlərinin təhlükəsizliyini, etibarlılığını və davamlılığını artıra biləcəyi sahələrdə Bolt-un məhsul inkişafını artırmaq üçün idi. Buraya avtomobil icarəsi və qida çatdırılması kimi mövcud xidmətlərə qoyulan investisiyalarla yanaşı, yeni məhsulların inkişaf etdirilməsi də daxildir.[21]
2020-ci ilin dekabr ayında Bolt vençur kapitalıinvestisiya fondlarından 150 milyon avro cəlb etdi.[22][23] 2021-ci ilin mart ayında Bolt inkişaf etməkdə olan bazarlarda daha da böyümək üçün Dünya Bankı Qrupunun üzvü olan Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasından 20 milyon avro cəlb etdi.[24] Bu fond toplama mərhələsindən sonra şirkətin dəyəri 2 milyard avronu keçdi.[25] 2021-ci ilin avqustunda Bolt Sequoia Capital-dan 600 milyon avro cəlb edərək şirkətin dəyərini 4 milyard avroya çatdırdı.[26] 2021-ci ildən etibarən DiDi artıq Boltun investoru olmadı.[27] 2022-ci ilin yanvarında Bolt Sequoia Capital və Fidelity Investments-in başçılıq etdiyi investorlardan 628 milyon avro cəlb edərək şirkətin dəyərini 7,4 milyard avroya çatdırdı.[28][29]
2018-ci ilin sentyabr ayında şirkət mikromobillik xidmətlərini genişləndirdiyini elan etdi. Parisdə skuterləri fəaliyyətə verdikdən sonra Bolt bütün Avropada mikromobillik əməliyyatlarını genişləndirdi.[30] 2022-ci ilin noyabrında Bolt skuterləri Norveçin mobillik tətbiqi "Ruter"[31] və 2023-cü ilin mayında Berlinin mobillik tətbiqi olan "Jelbi"yə inteqrasiya edildi.[32] 2023-cü ilin fevral ayına olan məlumata görə, Bolt 25 ölkədə və 260 şəhərdə fəaliyyət göstərir və icarəyə verilə bilən 245.000 skuteri mövcuddur.[33] 2023-cü ilin iyun ayında Bolt yeni skuter modelini - Bolt 6-nı təqdim etdi.[34]
Elektron skuterlərdən iki il sonra, 2020-ci ilin may ayında Bolt Paris şəhərində elektron velosipedlərini buraxmağa başladı.[35] Sonrakı illərdə bir çox böyük Avropa şəhərlərində elektron velosiped əməliyyatlarını genişləndirdi.[36]
2021-ci ilin may ayında Bolt, Bolt Drive adlı avtomobil icarəsi xidmətini yaratdı.[37] Bolt Drive, Estoniyanın Tallin şəhərində istifadəyə verildi və daha sonra Latviya,[38]Litva[39] və Almaniyada[40] fəaliyyətə başladı. 2023-cü ilin may ayında Bolt Bolt Drive-ın Baltikyanı ölkələrdə böyüməsini təmin etmək üçün Luminor və Swedbank ilə 126 milyon avro dəyərində lizinq müqavilələri imzaladı.[41]
2019-cu ilin avqustunda Bolt və Tartu Universiteti özügedən avtomobillər üçün texnologiyanın inkişafı üçün tətbiqi tədqiqat layihəsi üzrə tərəfdaşlıqlarını elan etdilər.[42] 2021-ci ilin aprelində Bolt və Tartu Universiteti süni intellekt, xəritə və alqoritm sahələrində universitetin avtonom sürücülük laboratoriyasının texniki imkanlarını daha da inkişaf etdirmək üçün nəzərdə tutulmuş yeni 5 illik müqavilə imzalayaraq AV layihəsi üzrə əməkdaşlığı genişləndirdilər.[43]