Intel

Intel Corporation (tələffüz edilir: "İntel Karpereyşn") — ABŞ şirkəti. Geniş spektr elektron avadanlıqlar, kompüter komponentləri, mikroprosessorlər, sistem məntiqi qurğuları və s. istehsal edir. Mənzil-qərargahı ABŞ-nin Kaliforniya ştatının Santa-Klara şəhərində yerləşir.

Intel
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Sənaye yarımkeçirici sənayesi[d]
Məhsulları aparat təchizatı, mikroprosessor, Fləş yaddaşlar, çipset, proqram təminatı[1], Mərkəzi prosessor
Təsis tarixi 18 iyul 1968
Baş qərargahın yeri
İqtisadi göstəriciləri
Ümumi kapital
  • 95.391.000.000 $ (2021)[3]
Ümumi aktivlər
  • 168.406.000.000 $ (2021)[4]
Ümumi gəliri
  • 63.054.000.000 $ (2022)[5]
Xalis mənfəəti
  • 8.014.000.000 $ (2022)[5]
Əməliyyat mənfəəti
  • 2.334.000.000 $ (2022)[5]
Struktur
İşçi sayı
  • 121.100 nəf. (2021)[3]
Rəhbərlik
Təsisçilər
intel.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Santa-Klara şəhərindəki mənzil-qərargahı

Şirkəti Robert Noys və Qordon Mur Fairchild Semiconductor şirkətindən getdikdən sonra 18 iyul 1968-ci ildə təsis ediblər[7]. Sonradan onlara Endryu Qrouv də şəriklik etdi. Şirkətin biznes-planı Robert Noysun çap maşınında hazırlandı və cəmi bir səhifə təşkil edirdi. Əvvəl Fairchild şirkətinə yardım edən maliyyəçi onlara $2,5 milyon həcmində ilkin kapital verdi.

İntel 1971-ci ildə Busicom yapon şirkəti ilə əməkdaşlıq etdikdən sonra ona ilk uğur gəldi. O zaman İntel on iki xüsusi mikrosxemə sifariş aldı, ancaq mühəndis Ted Haffanın təklifi ilə bir ədəd universal Intel 4004 mikpoprosessoru hazırladı. Bu qurğunun gücü o dövrün ən güclü qurğuları səviyyəsində idi. Sonradan Intel 88008 hazırlandı. 1 fevral 1982-ci ildə Intel 80286 mikroprosessoru ictimaiyyətə təqdim edilmişdir. Modelin məhsuldarlığı birinci nəsil mikroprosessorun (8086/8088) göstəricilərindən bir neçə dəfə çox idi, amma ən vacibi budur ki, bu, öz sələfləri üçün tutulmuş proqramları dəstəkləyən ilk prosessor idi. Bu xüsusiyyət Intel-in müasir prosessorlarına da xasdır.

1990-cı illərdə şirkət fərdi kompüterlər üçün prosessorlar buraxmağa başladı. Onun Pentium və Celeron prosessorları indiyə kimi ən populyar qurğulardır. Intel kompüter texnikasının inkişafına çox böyük təkan verdi.

İstehsal etdiyi prosessorlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Embedded Intel® Architecture Chipsets
  • Intel® Core™ i7 Processor
  • Intel® Core™ i5 Processor
  • Intel® Core™ i3 Processor
  • Intel® Core™ 2 Duo Processors for Embedded Computing
  • Quad-Core Intel® Xeon® Processor 5300 Series
  • Dual-Core Intel® Xeon® Processor 5100 Series
  • Dual-Core Intel® Xeon® Processors LV and ULV
  • Intel® Core™ Duo Processors
  • Intel® Xeon® ProcessorsIntel® Pentium® Dual-Core Processor
  • Intel® Celeron® Processor 440
  • Intel® Pentium® M Processors
  • Intel® Pentium® 4 Processors
  • Intel® Pentium® III Processors
  • Intel® Celeron® M Processors
  • Intel® Celeron® Processors
  • Intel® Pentium® Processors with MMX™Technology

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ National Software Reference Library.
  2. ↑ https://www.intel.de/content/www/de/de/support/articles/000015107/programs.html.
  3. ↑ 1 2 Intel Annual Report 2021 SEC 10-K (ing.).
  4. ↑ Intel Annual Report 2021 10-K (ing.).
  5. ↑ 1 2 3 10-K forması. 2023.
  6. ↑ 1 2 Steve Jobs. Simon & Schuster, 2015. S. 10. ISBN 978-1-5011-2762-5
  7. ↑ "Intel Celebrates 40 Years of Innovation". 2022-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-03.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]