John Lennon

Con Ono Lennon (doğum adı Con Vinston Lennon, sonradan dəyişdirilmiş adı Con Vinston Ono Lennon; ing. John Winston Ono Lennon; 9 oktyabr 1940[2][3][…] – 8 dekabr 1980[2][3][…], Nyu-York, Nyu-York ştatı[4]) — məşhur The Beatles qrupunun yaradıcısı və ifaçısı, Böyük Britaniyanın cəngavər titulunun sahibi, Akademiya və Qremmi mükafatı laureatı, britaniyalı rok-musiqiçi, müğənni, bəstəkar, qrafika rəssamı və yazıçısı. XX əsrin ən məşhur musiqiçilərindən biri hesab edilir. O 1940-cı il 9 oktyabr tarixində Böyük Britaniyanın Liverpul şəhərində doğulub. Lennon uşaq vaxtı məktəbi sevmirdi. Çox ağıllı olmasına baxmayaraq ən yaxşı şagirdlərin sırasından ən pislərin sırasına düşmüşdü. Lakin məktəbdə öz daxili incəsənət sevgisini və bacarığını üzə çıxarıb. O məktəb xorunda oxuyub və məktəb jurnalını buraxırdı. Həmin illər Alisa möcüzələr ölkəsində kitabını oxuyurdu.

Con Lennon
John Lennon
Ümumi məlumatlar
Doğum adı John Winston Lennon[1]
Ləqəbi Dr. Winston O’Boogie
Doğum tarixi
Doğum yeri

Liverpul, {{ {{{1}}} | alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas =

}}
Vəfat tarixi (40 yaşında)
Vəfat yeri Nyu-York, ABŞ
Vəfat səbəbi güllə yarası[d]
Dəfn yeri
Milliyyəti

{{ {{{1}}} | alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas =

}}
ABŞ ABŞ
Həyat yoldaşları
Uşaqları 2 (Şon Lennon daxil olmaqla)
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti Müğənni
bəstəkar
gitaraçı
pianoçu
şair
aktyor
ictimai xadim
rəssam
yazıçı
Fəaliyyət illəri 1957-1975; 1980
Janrlar Rok, pop
Musiqi alətləri Vokal, gitara, piano, harmonika, elektronik orqan
Səs tembri bariton
Albom şirkətləri Parlophone
Capitol
Apple Records
Vee-Jay
EMI
Geffen
Əlaqələri The Beatles
Plastic Ono Band
The Dirty Mac
The Quarrymen
Təhsili
  • Liverpul İncəsənət Kolleci[d],
  • Kalderstounds Məktəbi[d] (1952–1957)
Üzvlüyü
Mükafatları "Britaniya imperiyası" ordeni "Britaniya imperiyası" ordeni üzvü
əbədi nailiyyətlərinə görə "Qremmi" mükafatı Ən yaxşı musiqiyə görə "Oskar" mükafatı
İmzanın şəkli
johnlennon.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1950-ci illərin ortaları Bill Heylinin Rock Around the Clock mahnısı işıq üzü gördükdən sonra Liverpulda rock and roll populyarlıq qazanmağa başladı. Ronni Doneqanın Rock Island Line mahnısı isə skifl janrına həyat verdi. Bu janr tez bir zamanda İngiltərə gəncləri arasında məşhurluq qazandı. Çünki onu ifa etmək üçün musiqini mükəmməl bilmək gərəkmirdi. Buna görədə 50-ci illərdə İngiltərədə çox gənc skifl qrupları yaranmışdı. Rock and rollsa əsl populyarlığı ABŞ-də Elvis Preslinin peyda olması ilə qazandı.

Yeni yaranan dalğa Lennondan da yan keçmədi. 1956-cı ildə o məktəb yoldaşları ilə oxuduqları məktəbə adını həsr edən "The Quarrymen" qrupunu qurdu. Lennon özü gitarada ifa edirdi. Ondan başqa qrupda daha 5 dostu var idi. 1957-ci il 6 iyulda Lennon Pol Makkartni ilə tanış olur və onu "Quarryman" qrupuna dəvət edir. Pol Makartni isə özü ilə birgə dostu Corc Harrisonu da qrupa gətirir. Daha sonra Lennon Liverpul incəsənət kollecinə daxil olur. Orada o styuart satkliflə tanış olaraq onu da qrupa dəvət edir. 1959-cu ildə qrupun adı dəyişərək ilk öncə "Silver Beetles", ondan sonra isə The Beatles olur.

1966-cı ildə Lennon incəsənət sərgisi İndikada öz əsərlərini sərgiləyən Yoko Ono ilə tanış olur. Birgə həyatları isə 1968-ci ildə başlayıb. 1969-cu il 20 mart tarixində Lennonla Yoko Ono evlənirlər. Bal ayını Avropanı gəzərək Paris, Amsterdam, Vyana və Monrealda keçirirlər.

Con Lennonun 1975-ci il 9 oktyabr 35 yaşını qeyd etdiyi gün oğlu Şon dünyaya gəlib. Bundan sonra o musiqi karyerasını başa vurduğunu və qarşıdan gələn 5 il müddətində həyatını yalnız oğluna həsr edəcəyini qeyd edir.

Lennonun son albomu 1980-ci ildə işıq üzü görüb. "Double Fantasy" adlı albom musiqi tənqidçiləri tərəfindən də çox bəyənilmişdi. Albomun satışa çıxmasından 3 həftə sonra Con Lennon dünyasını dəyişir.

1980-ci il 8 dekabr musiqisini bütün dünyada sülhə həsr edən sənətkar Nyu-York şəhərində 72-ci Avenyu və Sentral Park prospektlərinin kəsişməsində öz fanatı Mark Çepmen tərəfindən qətlə yetirilib. Çepmen ona arxadan 5 dəfə atəş açmışdı. Hazırda həbsdə olan Çepmen tutularkən Cerom Selincerin "Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan" əsərinin 27-ci fəslində Lennonu öldürmək haqqında gizli mesajlar oxuduğunu iddia edirdi. İllər keçdikdən sonra isə o məşhur "Mən tanınmış adam olmaq istəyən heç kim idim" etirafını etdi. Onun qətl motivləri indiyədək mübahisəli qalır.

Musiqiçi olmaqla yanaşı Lennon həm də siyasi fəal idi. Siyasi fikirlərini həm mahnılarında, həm də açıq şəkildə ifadə edirdi. Məşhur "Imagine" mahnısında Lennon dünyanı necə görmək istədiyini açıq şəkildə bildirir. Lennon bərabərlik və yer üzündə yaşayan bütün insanların qardaşlığı, sülh və azadlıq kimi ideyaları təbliğ edirdi. Bu kimi təbliğatları sayəsində keçən əsrin 60-70-ci illərində "hippi" fəlsəfi hərəkatının simvoluna və ən tanınmış üzvlərindən birinə çevrilib.

2002-ci ildə Böyük Britaniya media nəhəngi BBC-nin keçirdiyi rəy sorğuları əsasında tərtib edilən "Bütün dövrlərin 100 ən dahi britaniyalısı" siyahısında Con Lennonun adı 8-ci yerdə qərar tutur. Digər dünya şöhrətli "Rolling Stone" jurnalı isə "Ölməzlər: Bütün dövrlərin 50 ən dahi sənətkarı" siyahısında Con Lennonu 38-ci, yaratdığı "Beatles" qrupunu isə birinci yerə layiq görür.

Dekabrın 8-i Beatles qrupunun əfsanəvi solisti Con Lennonun vəfatının 30-cu ildönümü tamam olub. 1940-cı ildə Liverpulda anadan olan Con Lennon özünün ilk Quarrymen qrupunu (latınca-ferrisent) 1957-ci ildə yaratmışdı. Bundan bir il sonra Pol Makkartni və Corc Harrison ona qoşulur və bu qrupun əsasında Beatles qrupu yaradılıb. 1970-ci ildə dağılan Beatles qrupunun dünya üzrə bir milyarddan artıq diski satılıb. Qrupun dağılmasından sonra Con Lennon solo karyerasını davam etdirmişdir. Lennonun ən populyar solo albomu hesab edilən “Imagine” 1971-ci ildə işıq üzü görüb. Con Lennon iki dəfə evlənmişdir və onun hər evlilikdən bir övladı var. 1980-ci il dekabrın 8-də Lennon həyat yoldaşı Yoko Ono və oğlu Şonla yaşadığı evin qarşısında pərəstişkarı Mark Deyvid Çepmen tərəfindən güllə ilə vurulub öldürülmüşdür. Çepmen Nyu York ştatında Roçester həbsxanasında cəza müddətini çəkir.

Ölümü

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Con Lennonun qətli

8 dekabr 1980-ci ildə musiqisini bütün dünyada sülhə həsr edən sənətkar Nyu-York şəhərində 72-ci Avenyu və Sentral Park prospektlərinin kəsişməsində öz fanatı Mark Çepmen tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Çepmen ona arxadan 5 dəfə atəş açmışdı. Hazırda həbsdə olan Çepmen tutularkən Cerom Selincerin "Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan" (The Catcher in the Rye) əsərinin 27-ci fəslində Lennonu öldürmək haqqında gizli mesajlar oxuduğunu iddia edirdi. İllər keçdikdən sonra isə o məşhur "Mən tanınmış adam olmaq istəyən heç kim idim" (I was nobody who wanted to be somebody) etirafını etdi. Onun qətl motivləri indiyədək mübahisəli qalır.

Maraqlı faktlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənim 5 yaşım olanda anam mənə hər gün deyərdi ki, "həyatın açarı xoşbəxtlikdir". Mən məktəbə gedəndə, məndən soruşdular ki, "böyüyəndə kim olmaq istəyirsən?". Mən yazdım ki, "xoşbəxt". Onlar mənə dedilər ki, "sən tapşırığı başa düşməmisən" və mən də onlara söylədim ki, "onlar həyatı dərk etməyiblər". (Con Lennon)

Diskoqrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Albomları
  1. John Lennon/Plastic Ono Band (1970) – UK #8, US #6 RIAA: Gold
  2. Imagine (album)|Imagine (1971) – UK #1, US #1 RIAA: 2x Platinum
  3. Some Time in New York City (Yoko Ono ilə) (1972) – UK #11, US #48
  4. Mind Games (1973) – UK #13, US #9 RIAA: Gold
  5. Walls and Bridges (1974) – UK #6, US #1 RIAA: Gold
  6. Rock 'n' Roll (John Lennon album)|Rock 'n' Roll (1975) – UK #6, US #6 RIAA: Gold
  7. Double Fantasy (Yoko Ono ilə) (1980) – UK #1, US #1 RIAA: 3x Platinum
  8. Milk and Honey (Yoko Ono ilə) (1984) – UK #3, US #11 RIAA: Gold
Yığma albomları
  • "Shaved Fish" (singles compilation) (1975) UK #5; US #12 RIAA: Platinum
  • "The John Lennon Collection" (best-of and singles compilation) (1982) UK #1; US #33 RIAA: 3x Platinum
  • "Menlove Ave." (outtakes compilation from 1973-74 recordings) (1986) US #147
  • "Imagine: John Lennon (1988) UK #64; US #31 RIAA: gOLD
  • "Lennon (album)|Lennon (4CD box set) (1990)
  • "Lennon Legend: The Very Best of John Lennon (1997) UK #3; US #65 RIAA: Gold
  • "John Lennon Anthology (1998) UK #64; US #99 RIAA: Gold
  • "Wonsaponatime (selections from the Lennon anthology) (1998) UK #76
  • "Acoustic (John Lennon album)|Acoustic (a compilation of acoustic material, mostly previously released) (2004) UK #133; US #31
  • "Peace, Love & Truth (2005)
  • "Working Class Hero: The Definitive Lennon (2005) UK #11; US #135
  • "The U.S. Versus John Lennon (soundtrack)|The U.S. vs. John Lennon (2006)
  • "Remember (John Lennon album)|Remember (a special compilation released exclusively by Starbucks) (2006)
  • "Instant Karma: The Amnesty International Campaign to Save Darfur" (Various Artists Benefit Album)(No songs actually performed by John Lennon, however, some songs include exerpts from his originals) (2007)
Mahnıları
  • 1969 "Give Peace a Chance" #2 UK; #14 US
  • 1969 "Cold Turkey" #12 UK; #30 US
  • 1970 "Instant Karma!" #3 US; #4 UK (Full song title: "Instant Karma! (We All Shine On)" RIAA: Gold
  • 1971 "Mother (John Lennon song)|Mother" (US only) #43 US
  • 1971 "Power to the People (song)|Power to the People" (credited as John Lennon/Plastic Ono Band) #6 UK; #11 US
  • 1971 "Imagine (song)|Imagine" (credited as John Lennon)(US only) #3 US
  • 1971 "Happy Xmas (War Is Over)" (US only) (credited as John & Yoko, The Plastic Ono Band with The Harlem Community Choir)
  • 1972 "Happy Xmas (War Is Over)" (UK only) (credited as John & Yoko, The Plastic Ono Band with The Harlem Community Choir) #4 UK
  • 1972 "Woman Is the Nigger of the World" #57 US
  • 1973 "Mind Games (song)|Mind Games" #26 UK; #18 US
  • 1974 "Whatever Gets You Thru the Night" #36 UK; #1 US
  • 1975 "Number Nine Dream|#9 Dream" #23 UK; #9 US
  • 1975 "Stand by Me (John Lennon)|Stand by Me" #30 UK; #20 US,
  • 1975 "Imagine (song)|Imagine" (UK only) #6 UK
  • 1980 "(Just Like) Starting Over" #1 UK; #1 US RIAA: Gold
  • 1980 "Happy Xmas (War Is Over)" (with Yoko Ono, The Plastic Ono Band and The Harlem Community Choir) (UK re-entry) #2 UK
  • 1980 "Give Peace a Chance" (with The Plastic Ono Band) (UK re-entry) #33 UK
  • 1980 "Imagine (song)|Imagine" (UK re-entry) #1 UK
  • 1981 "Woman (John Lennon song)|Woman" #1 UK, #2 US RIAA: Gold
  • 1981 "Watching the Wheels" #30 UK; #10 US
  • 1981 "Happy Xmas (War Is Over)" (with Yoko Ono, The Plastic Ono Band and The Harlem Community Choir) (UK re-entry) #28 UK
  • 1982 "Love (John Lennon song)|Love" (from 1970 album John Lennon/Plastic Ono Band) #41 UK
  • 1984 "Nobody Told Me" #6 UK; #5 US
  • 1984 "Borrowed Time (John Lennon song)|Borrowed Time" #32 UK
  • 1984 "I'm Stepping Out" #55 US, #88 UK
  • 1984 "Every Man has a Woman who Loves Him"
  • 1985 "Jealous Guy" #65 UK
  • 1988 "Imagine"/"Jealous Guy" #45 UK
  • 1988 "Jealous Guy" (US only) #80 US
  • 1999 "Imagine" (UK re-issue) #3 UK
  • 2003 "Happy Xmas (War Is Over)" (with Yoko Ono, The Plastic Ono Band and The Harlem Community Choir) (UK re-issue) #32 UK

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ http://collection.britishmuseum.org/id/person-institution/169904.
  2. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. ↑ 1 2 John Lennon (nid.).
  4. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118571575 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Con Lennon ilə əlaqəli mediafayllar var.