S-75 Dvina
S-75 Dvina (rusca: C-75; NATO kod adı: SA-2 Guideline) yüksək hündürlükdə uçan hədəfləri məhv etmək məqsədilə hazırlanmış Sovet istehsalı zenit raket kompleksidir. 1957-ci ildə ilk dəfə istismara verilməsindən indiyə qədər tarixdə ən geniş yayılmış hava hücumundan müdafiə sistemi hesab edilir. Bu kompleksdən ilk dəfə Çində istifadə olunmuşdur. Belə ki, 7 oktyabr 1959-cu il tarixində Çin hava məkanına daxil olan Tayvana məxsus Martin RB-57D Canberra kəşfiyyat təyyarəsi yerdən 20 km yüksəklikdə S-75 kompleksinə daxil olan üç ədəd V-750 (1D) raketləri vasitəsilə məhv edilmişdir.[1]
| S-75 | |
|---|---|
 | |
| Tipi | Zenit raket kompleksi |
| Ölkə | |
| İstismar tarixçəsi | |
| İstismar illəri | 1957 - davam edir |
| İstismara başlanması | 1957 |
| İstifadə edilən döyüşlər | Vyetnam müharibəsi, Altıgünlük müharibə, Hindistan-Pakistan müharibəsi, İran-İraq müharibəsi, Körfəz müharibəsi |
| İstehsal tarixçəsi | |
| Konstruktor |
Raspletin KB-1 (əsas konstruktor) Qruşin MKB Fakel (raket konstruktoru) Lavoçkin OKB |
| Konstruksiya tarixi | 1953 - 1957 |
| İstehsal illəri | 1957 |
| İstehsal sayı | 4600 |
| Variantları | S-75 Dvina, S-75M-2 Volxov-M, S-75 Desna, S-75M Volxov, S-75M Volqa |
| Xüsusiyyətləri | |
| Ağırlığı | 2,300 kq |
| Sürət | Mach 3.5 |
| Uzunluğu | 10,600 mm |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bu sistemin daha yeni raketi olan V-750VN (13D) raketləri isə ilk dəfə 1960-cı ildə baş verən U-2 insidenti zamanı uğurla tətbiq olunmuşdur. Belə ki, 1 may 1960-cı il tarixində SSRİ hava məkanına daxil olan və hava kəşfiyyatı aparmağa cəhd edən ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus U-2 təyyarəsi Sovet HHM qoşunları tərəfindən məhv edilmişdir.
İstifadəçiləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan
Ermənistan: 79
Bolqarıstan: 18
ÇXR
Kuba
Misir: 240. Tayer əl-Sabah variantı
Efiopiya
İran: 300+
Qırğızıstan
Liviya
Moldova: 3
Monqolustan
Myanma
Şimali Koreya: 270
Pakistan
Rumıniya
Sudan: 700
Suriya: 275
Tacikistan
Vyetnam: 280
Yəmən
Zimbabve
Keçmiş istifadəçilər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əfqanıstan
Əlcəzair
Albaniya
Çexiya
ADR
Gürcüstan
Macarıstan
İndoneziya
Hindistan
İraq
Polşa
Rusiya: Əksər hissəsi 1991-1996-cı illərdə ehtiyata buraxılıb.[2] Raketlər təlim məqsədilə istifadə olunur.
Somali
SSRİ
Yuqoslaviya
.svg){kind=small}
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Steven J. Zaloga (2007). Red SAM: The SA-2 Guideline Anti-Aircraft Missile. Osprey Publishing. p. 8. ISBN 978-1-84603-062-8. On October 7, 1959, one of the Taiwanese RB-57Ds was struck at an altitude of 65,600ft (20km) by a salvo of three V-750 missiles
- ↑ [1][ölü keçid] İstifadə tarixi: 21 may 2016
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]