Sergey Paracanov

Sergey Paracanov (erm. Սարգիս Հովսեփի Փարաջանյան; 9 yanvar 1924[1][2][…], Tiflis[4] – 20 iyul 1990[1][2] və ya 21 iyul 1990[3], İrəvan) — sovet kinorejissoru və ssenari müəllifi. Ukrayna (1990) və Ermənistan SSR xalq artisti (1990).[5] Mar del Plata Film Festival, Istanbul Beynəlxalq Film Festivalə, Nika Awards, Rotterdam Beynəlxalq Film Festivalı, Sitges — Katalan Beynəlxalq Film Festivalı, Sao Paulo Beynəlxalq Film Festivalı kimi festivallarda dəfələrlə mükafatlar qazanıb.

Sergey Paracanov
erm. Սարգիս Հովսեփի Փարաջանյան
rus. Сергей Иосифович Параджанов
Doğum adı Սերգեյ Փարաջանով
Սարգիս Հովսեփի Փարաջանյան
Digər adı Sarkis Hovsepi Paracaniants
Doğum tarixi 9 yanvar 1924(1924-01-09)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 20 iyul 1990(1990-07-20)[1][2] (66 yaşında) və ya 21 iyul 1990(1990-07-21)[3] (66 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi ağciyər xərçəngi
Dəfn yeri
  • Komitas adına panteon[d]
Fəaliyyəti kinorejissor, ssenarist, rəssam, montajçı[d], film ssenaristi[d], vizual incəsənət rəssamı
Fəaliyyət illəri 1951–1990
Təhsili
Mükafatları Ermənistan SSR xalq artisti Ukrayna SSR xalq artisti Taras Şevçenko adına Ukrayna Milli Mükafatı "Ukraynanın milli əfsanəsi" mükafatı
IMDb ID0660886
parajanov.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

9 yanvar 1924-cü ildə Tbilisidə İosif Paracanov və Siranuş Becanovanın ailəsində doğulub. Orta təhsili 1932–1942-ci illərdə 42 saylı Tbilisi orta məktəbində alıb.[6] 1945-ci ildə Sergey Gerasimov adına Ümumrusiya Dövlət Kinematoqrafiya Universitetinə daxil olaraq rejissorluq üzrə təhsil almağa başlayıb. 1950-ci ildə ilk həyat yoldaşı Nigar Kərimova ilə evlənib. Onun sonrakı il qohumları tərəfindən öldürülməsindən sonra 1956-cı ildə Svetlana Şebartiuk ilə evlənib.[6]

Həbsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1973-cü ildə Sergey Paracanov homoseksuallığını (və ya biseksuallığını[7]) gizlətmədiyinə görə İrəvandan Kiyevə gələrkən həbs edilmişdi.[8][9] Sənətkarın beş illik həbs cəzasına məhkum edilməsinə dünyanın ən nüfuzlu sənət xadimləri etiraz etmişlər. Fransua Trüffo, Jan-Lük Qodar, Federiko Fellini, Lukino Viskonti, Roberto Rossellini, Mikelancelo Antonioni, Andrey Tarkovski və Lui Araqon Brejnevə məktubla müraciət edərək Paracanovun azad edilməsini xahiş etmişdilər və yalnız bundan sonra 30 dekabr 1977-ci ildə Paracanov azadlığa buraxılmışdır.[10]

Filmoqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İl Azərbaycanca adı Orijinal adı
1951 Moldova nağılı Молдавская сказка
1954 Andrieş Андриеш
1958 Dumka Думка
1958 İlk adam Первый парень
1959 Nataliya Ujviy Наталия Ужвий
1960 Qızıl əllər Золотые руки
1961 Ukrayna Rapsodiyası Украинская рапсодия
1962 Daşda gül Цветок на камне
1965 Unudulmuş əcdadların kölgəsi Тіні забутих предків
1965 Kiyev Freskoları Киевские фрески
1967 Hakob Hovnatanyan Հակոբ Հովնաթանյան
1968 Komitasın uşaqları Երեխաներ Կոմիտասին
1969 Narın rəngləri Նռան գույնը
1985 Suram qalası əfsanəsi ამბავი სურამის ციხისა
1985 Pirosmani mövzusunda arabesk Арабески на тему Пиросмани
1988 Aşıq Qərib აშიკი ქერიბი
1989–1990 Etiraf Խոստովանանք

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 3 4 Sergey Yosifovich Paradzhanov // Encyclopædia Britannica (ing.).
  3. ↑ 1 2 IMDb (ing.). 1990.
  4. ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119251302 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  5. ↑ "Sergei Parajanov, Biography at IMDB". 2008-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-30.
  6. ↑ 1 2 "Sergey Parajanov – Chronology". 2017-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-18.
  7. ↑ "Осужден за изнасилование члена КПСС (rusca), Moskovskiy Komsomolets, 2004". 2009-04-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-18.
  8. ↑ Александр Корчинский. Вся правда о судимостях Сергея Параджанова. Часть I Arxivləşdirilib 2012-03-04 at the Wayback Machine // Газета "Сегодня", 29 января 2008.
  9. ↑ Александр Корчинский. Вся правда о судимостях Сергея Параджанова. Часть II Arxivləşdirilib 2012-05-24 at the Wayback Machine // Газета "Сегодня", 30 января 2008.
  10. ↑ Мария Малевская: "Параджанов раскрашивал листья краской. Природы ему было мало". Беседа с Валентиной Шедания Arxivləşdirilib 2016-10-30 at the Wayback Machine // РИА Новости — Украина

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]