Seyid Həsən Nəsrullah

Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin.

Bu məqalənin neytrallığı şübhə doğurur. Məqalədə tərəf tutma və ya pisləmək məqsədi daşıyan və doğruluğu sübut edilməyən fikirlərin olduğu iddia edilir. Xahiş olunur, bu məsələ ilə əlaqədar müzakirələrdə iştirak edəsiniz.

Seyid Həsən Nəsrullah (31 avqust 1960^[1][2], Burc Hamod, Cəbəl Lübnan mühafəzəsi^[d]) — Livan siyasətçisi.

Seyid Həsən Nəsrullah
ərəb. حسن نصر الله‎
Doğum tarixi	31 avqust 1960(1960-08-31)[1][2] (63 yaş)
Doğum yeri	Burc Hamod, Mətn[d], Cəbəl Lübnan mühafəzəsi[d], Livan
Uşaqları	5
Fəaliyyəti	üləma, siyasətçi
Fəaliyyət illəri	1992-ci ildən
Partiyası	Hizbullah (1982–)
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1960-cı il avqustun 31-də Livanın cənubunda yerləşən Beyrut kəndində anadan olmuşdur. Atası Əbdülkərim meyvə-tərəvəz ticarəti ilə məşğul olurdu. Həsən atasına kömək etmək üçün onun dükanına gedib gələrdi. Dükanın divarında Musa əs-Sədrin portreti asılı idi. Həsənin Musa əs-Sədrə olan sevgisi o zamanlar Məhrumlar hərəkatı olaraq bilinən Əməl hərəkatına maraq göstərməsinə səbəb oldu.

Seyid Həsənin o zamanlar din alimləri ilə heç biri əlaqəsi yox idi. Ailəsində tanınmış din adamının olmamasına baxmayaraq Seyid Həsən dinə sevgi bəsləyən bir uşaq idi. Onun dinə olan sevgisi oruc və namaz kimi ibadətlərlə məhdudlaşmazdı. Dinə marağı onu 1976-cı ildə Nəcəfə getməyə və orada islami elmləri öyrənmək üçün təhsilə almağa sövq etdi.

Həsən Nəsrullah 1978-ci ildə Livana qayıtdı. Seyid Abbas əl-Musəvinin qurduğu İmam Müntəzər mədrəsəsində təhsilinə davam etdi. Eyni zamanda Əməl hərəkatında siyasi fəaliyyətinə də davam etməkdə idi. Nəsrullah bu hərəkatın Bəqa bölgəsindəki məsul şəxsi idi.

İmam Musa əs-Sədrin Liviyada sirli bir şəkildə qaçırılmasından sonra Əməl hərəkatının rəhbərliyində parçalanma başladı. Bu parçalanmaların nəticəsində liderlərdən bir qrup ayrılaraq Livan Hizbullahını yaratdılar. Seyid Həsən Nəsrullah da Hizbullah hərəkatında müxtəlif vəzifələr tutdu. Hizbullahın liderlər şurasına üzv oldu. Bütün bunlarla bərabər təhsilinə ara vermədi. Nəsrullah 1989-cu ildə təhsilini davam etdirmək üçün Quma getdi. Ancaq İsrailin Livana və Hizbullah qüvvələrinə qarşı başladığı hərbi əməliyyatlar səbəbi ilə bir ildən çox Qumda qalmadı və geri Livana qayıtdı.

1992-ci ildə Hizbullahın baş katibi Seyid Abbas Musəvinin öldürülməsindən sonra Hizbullahın İdarə Heyəti Həsən Nəsrullahı hərəkatın baş katibi seçdi. Abbas Musəvinin ailəsi ilə birlikdə İsrail tərəfindən öldürülməsi Livan xalqında, xüsusən də Hizbullahçılarda dərin iz buraxdı. Bu mərhələdən sonra Hizbullah hərəkatının mübarizəsi yeni bir şəkil aldı. Livan xalqının Hizbullaha dəstəyi genişlənmişdi və bu hərəkat artıq bütün xalq kütlələri arasında yayılmaqda idi. Buna müqabil olaraq İsrail 1993-cü və 1996-cı illərdə Livana qarşı geniş hərbi əməliyyatlar keçirərək Hizbullahı məhv etməyə çalışdı. Ancaq ondan daha az əsgəri qüvvə və texnologiyaya sahib olan Hizbullahın ciddi müqaviməti ilə qarşılaşdı və istədiyi nəticəni əldə edə bilmədi.

Hizbullahın 1997-ci il sentyabr ayında Cəbəlür-Rafi bölgəsində İsrail ordusunun mövqelərinə hücumları zamanı iki döyüşçüsü həlak oldu və cəsədləri israillilərin əlinə keçdi. İsrail televiziyası bu iki əsgərin şəxsiyyətini tanımadan televiziya ilə qanlı şəkillərini yayımladı. İsrail televiziyasının göstərdiyi bu kadrlardan iki nəfərdən birinin Seyid Həsən Nəsrullahın oğlu Seyid Hadi olduğu məlum oldu. Bu xəbər Livanda bomba kimi partladı və bütün ölkəni hərəkətə gətirdi. Livan tarixində istər vətəndaş müharibəsi zamanı, istərsə də İsrail işğalı zamanı heç bir liderin övladı döyüş meydanında həlak olmamışdı.

Bu Livanda ictimaiyyətin Hizbullahın Baş Katibinə olan simpatiyasını artırdı. Bütün din və məzhəblərdən olan Livan vətəndaşları bu hadisənin təsiri altında qalmışdı. Livanını siyasi liderləri bir-birinin arxasınca Nəsrullahı başsağlığı üçün ziyarət etdilər. Hətta, o dövrdə Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhdi Əmir Abdullah kimi dövlət adamları da ilk dəfə Hizbullah Baş Katibinə başsağlığı məktubu göndərmişdi.

2000-ci ildə FAT – ın lideri Yasir Ərəfatın ABŞ və İsrail rəsmiləri ilə müzakirələrində heç bir irəliləyiş əldə edə bilmədiyi bir zamanda İsrail Hizbullahdan kiçik bir imtiyaz belə ala bilmədən Livanın cənubundan öz ordularını çıxardı.

İsrail öz hərbi qüvvələrinin davamlı olaraq Hizbullahın hücumlarına məruz qalması səbəb ilə Şəba tarlaları istisna olmaqla Livan torpaqlarından çəkməyə məcbur oldu. İsrail tarixində ilk dəfə işğal etdiyi bir ərazini qeydsiz-şərtsiz tərk etməkdə idi. Əslində bu İsrail tərəfinin hərbi məğlubiyyəti idi. Bu hadisə Hizbullahın müqavimətə dayanan mövqeyini möhkəmləndirdi və Seyid Həsən Nəsrullahı ərəb xalqları arasında bir qəhrəmana çevirdi. Livan Hizbullahı bu qələbədən sonra Livan siyasi arenasında öz dayaqlarını daha da möhkəmləndirmiş oldu. Eyni zamanda Hizbullah Livan parlamentində çox sayda deputat yeri qazandı və Fuad Senyora hökumətində bir neçə nazirlə təmsil olundu.

Hizbullahın Cənubi Livandakı qələbəsi fələstinlilər arasında da siyasi və hərbi sahədə ciddi təsirlərə səbəb oldu. Keçən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində bağlanan Oslo sazişinə böyük ümidlər bəsləyən Fələstin xalqı Hizbullahın Cənubi Livandakı qələbəsindən sonra fələstinlilərin problemlərinin işğalçı rejimlə sülh müzakirələri aparmaqla həll edilə bilməyəcəyinə daha çox inanmağa başlamışdı.

Bu mövqeyin Əqsa İntifadasının başlamasına böyük təsiri oldu. Əqsa İntifadası ilə güclənən Həmas hərəkatı Fələstindəki parlament seçkilərində qələbə qazandı. Beləliklə Fələstində yeni bir siyasi mərhələ başlamış oldu. Həmasın seçkilərdəki qələbəsindən sonra Fələstinə qarşı tətbiq edilən iqtisadi embarqo Həmas hökumətini devirməyə kifayət etmədi.

Fələstin qrupları İsrail ordusunun dəniz sahilindəki bir ailəni top atəşi ilə qətl etməsinə cavab olaraq bir İsrail əsgərini əsir aldılar. İsraillilər əsir alınan əsgərlərini xilas etmək bəhanəsi ilə Fələstin şəhərlərinə qarşı hücumları Fələstin parlamentinin deputatlarını və bir neçə naziri əsir almaqla ilə nəticələndi. Beynəlxalq ictimaiyyət İsrailin Fələstində tətbiq etdiyi hədsiz zorakılığa sadəcə tamaşa etdiyi bir zamanda Hizbullah 12 iyul 2006-cı ildə bir əməliyyat keçirərək İsrailin iki əsgərini əsir aldı. Bununla da yaxın şərqdə yeni bir mərhələ başladı. İsrail bundan istifadə edərək Livan torpaqlarına yenidən hücuma keçdi. Beyrutu bir aydan çox bir müddətdə ara vermədən bombaladı. İsrail Ordusu əsasən mülki əhalinin yaşadığı obyektləri bombalamaqda bununla da Hizbullaha qarşı əhalinin üsyan etməsini təmin etmək və Livanı daxildən parçalamaq niyyətində idi. Bombardmanlar nəticəsində yarıdan çoxu körpə uşaq olmaqla mindən çox insan öldürüldü. Döyüşlərin ilk günlərində İsrail siyasətçiləri əsas məqsədlərinin Hizbullahı və onun rəhbərini məhv etmək olduğunu bildirirdilər. Amma günlər keçdikcə Hizbullahın müqaviməti daha güclü və sistematik hal almağa başlayırdı. İsrail ordusu hər gün daha çox itki verməkdə idi və demək olar ki, irəliləyə bilmirdi. Hizbullah düşmənin onlarla tankını iki böyük hərbi gəmisini və helikopterlərini vurmuşdu. İsrail ordusu ciddi itkilər verməkdə idi.

Bu günlərdə Hizbullahın lideri Seyid Həsən Nəsrullah yeni mərhələni belə ifadə etməkdə idi: "Bundan sonra siz açıq müharibə istədiniz. Bu da açıq müharibədir. Bunu siz istədiniz, hökumətiniz istədi. Oyunun qaydaları dəyişəcəksə qoy dəyişsin. Bu gün siz kiminlə döyüşdüyünüzü bilmirsiniz. Siz Muhammədin (s), Həsənin, Hüseynin, Rəsulullahın əhli-beytinin və səhabələrinin övladları ilə müharibəyə girdiniz. Siz imanları yer kürəsindəki bütün insanlardan daha çox olan insanlarla müharibəyə girdiniz. Siz tarixi ilə, mədəniyyəti ilə iftixar edən qüvvəyə, imkanlara, ağıla, sükunətə, əzmə, qətiyyətə bütünlükdə sahib olan kimsələrlə müharibəyə girdiniz. Allahın yardımı ilə sizin də, bizim də yaşadığımız günləri görəcəyik."

Tam 33 gün davam edən müharibə İsrailin məğlubiyyəti ilə bitdi. Belə ki, İsrail müharibənin əvvəlindəki istəklərinin heç birinə nail olmadı. Nə əsir əsgərləri azad edə bildi, nə Hizbullahı məhv edə bildi. Hətta müharibənin sonlarına yaxın qərarını dəyişərək Hizbullahın tərk-silah edilməsi ilə kifayətlənəcəyini bildirməkdə idi. Bu istəyi də yerinə yetmədi. İsrail BMT – nin bir qətnaməsinin qəbul edilməsi ilə döyüşü dayandırdı. BMT – nin qətnaməsinə görə Livanın cənubuna beynəlxalq sülhməramlı qüvvələr yeridiləcəkdi. İsrailin Xarici İşlər Naziri bu zamanlar belə bir fikir söyləməkdə idi: "Hizbullahı dünyanın ən güclü ordusu belə tərk-silah edə bilməz". Bu əslində İsrailin məğlubiyyətini dolayı yolla da olsa qəbul etməsi idi.

Hizbullah və onun lideri Nəsrullah bu müharibədən daha da güclənmiş olaraq çıxdı. Xalq əvvəlkindən daha çox Nəsrullaha inanırdı. Hizbullah müharibə nəticəsində dağıdılmış evləri bərpa etməyi də öz üzərinə götürdü. Bu gün Hizbullah və onun lideri Livanda əvvəlkindən daha güclü sosial baza ilə Qərbin növbəti "rəngli inqilabı" ilə hakimiyyətə gəlmiş hökumətə qarşı ciddi bir müxalifət mövqeyi nümayiş etdirməkdə və xalqı öz ətrafında toplamaqdadır.

• Hizbullah

• Seyid Həsən Nəsrullah — X səhifəsi
• Seyid Həsən Nəsrullah kanalı — YouTube
• Seyid Həsən Nəsrullah — Sound Cloud
• Seyid Həsən Nəsrullah — Google Plus
• Rəsmi facebook səhifəsi  (ing.)
• Sabiq rəsmi saytı  (ing.)