Yun Fosse (ing. Jon Fosse; 29 sentyabr 1959[1][2][…], Hauqesund[d], Ruqalann[d]) — norveçli yazıçı və dramaturq, O, Henrik İbsendən sonra ən çox ifa olunan Norveç dramaturqudur. Tez-tez "yeni İbsen" olaraq adlandırılan Fossenin əsərləri 19-cu əsrdə İbsen tərəfindən qurulan dramatik ənənənin müasir davamını təmsil etdiyi qeyd edilir.2023-cü il üzrə Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (2023).[6]
Yun Fosse | |
---|---|
norv. Jon Fosse | |
Doğum adı | Jon Olav Fosse |
Doğum tarixi | 29 sentyabr 1959[1][2][…] (64 yaş) |
Doğum yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | dramaturq, şair, uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, tərcüməçi, roman yazıçısı, ədəbiyyatşünas, yazıçı, esseist |
Əsərlərinin dili | Nyunorsk[4][5] |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yon Fosse 1959-cu il sentyabrın 29-da anadan olmuşdur. Hekayə, roman, pyeslərlə yanaşı, esse və şeirlər yazır. Zəngin yaradıcılığı “Septologiya” silsilə romanları, 40-dan çox pyes, hekayələr, şeir və esseləri əhatə edir. İndiyədək onun əsərləri 40-dan çox dilə tərcümə edilmişdir. 2022-ci ildə ingilis dilinə tərcümə edilən “Yeni ad: Septologiya VI-VII” romanı Buker mükafatının qısa siyahısına düşmüşdür. Yon Fosse həmçinin bədii tərcümə ilə məşğuldur.
Yun Fossenin əsərlərində, əsasən, adi həyat həqiqətləri, insanın daxili aləmi, şimal insanının az ünsiyyətə girməsi, çətin zamanlardakı seçimləri kimi mövzulara toxunulur.
Nobel Komitəsi 2023-cü ilin oktyabrın 5-də Norveç dramaturqu Yun Fossenin ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatına layiq görüldüyünü elan edib. Qərarın əsaslandırıcı hissəsində deyilir ki, yazıçı "anlaşılmaz olanı ifadə etməyə imkan verən yenilikçi pyesləri və nəsrinə görə" bu mükafata layiq görülüb.
1992 Nynorsk Ədəbiyyat Mükafatı
1996 İbsen Mükafatı
1997 Aschehoug Mükafatı
1999 Soren Gyldendal Mükafatı
1999 Dobloug Mükafatı
2000 Nestroy Teatr Mükafatı
2000 Nordic Dramaturq Mükafatı
2003 Norsk kulturråds ærespris
2003 Nynorsk Ədəbiyyat Mükafatı
2003-cü ildə Fransanın Mérite Milli Ordeninin şavalyeri
2004 Diktartavla Mükafatı
2005 Brage Mükafatı
2005 Müqəddəs Olav Norveç Kral Ordeninin komandiri
2006 Anders Jahres Mədəniyyət Mükafatı
2007 İsveç Akademiyası Nordic Mükafatı
2007 Federal Ailə İşləri Nazirliyinin Deutscher Jugendliteraturpreis
2010 İbsen Mükafatı
2012 Hədəf Mükafatı
2014 Ədəbiyyat üzrə Avropa Mükafatı
2015 Nordic Şurasının Ədəbiyyat Mükafatı
2016 Willy Brandt Mükafatı
2019 Nynorsk Ədəbiyyat Mükafatı
2021 Bədii ədəbiyyat üçün Brage Mükafatı
2023 Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatı