Yun Fosse

Yun Fosse (ing. Jon Fosse; 29 sentyabr 1959[1][2][…], Hauqesund[d], Ruqalann[d]) — norveçli yazıçı və dramaturq, O, Henrik İbsendən sonra ən çox ifa olunan Norveç dramaturqudur. Tez-tez "yeni İbsen" olaraq adlandırılan Fossenin əsərləri 19-cu əsrdə İbsen tərəfindən qurulan dramatik ənənənin müasir davamını təmsil etdiyi qeyd edilir.2023-cü il üzrə Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (2023).[6]

Yun Fosse
norv. Jon Fosse
Doğum adı Jon Olav Fosse
Doğum tarixi 29 sentyabr 1959(1959-09-29)[1][2][…] (64 yaş)
Doğum yeri
Təhsili
Fəaliyyəti dramaturq, şair, uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, tərcüməçi, roman yazıçısı, ədəbiyyatşünas, yazıçı, esseist
Əsərlərinin dili Nyunorsk[4][5]
Mükafatları Knight of the National Order of Merit "Müqəddəs Olaf" ordeni Commander of the Order of St. Olav‎ ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yon Fosse 1959-cu il sentyabrın 29-da anadan olmuşdur. Hekayə, roman, pyeslərlə yanaşı, esse və şeirlər yazır. Zəngin yaradıcılığı “Septologiya” silsilə romanları, 40-dan çox pyes, hekayələr, şeir və esseləri əhatə edir. İndiyədək onun əsərləri 40-dan çox dilə tərcümə edilmişdir. 2022-ci ildə ingilis dilinə tərcümə edilən “Yeni ad: Septologiya VI-VII” romanı Buker mükafatının qısa siyahısına düşmüşdür. Yon Fosse həmçinin bədii tərcümə ilə məşğuldur.

Yun Fossenin əsərlərində, əsasən, adi həyat həqiqətləri, insanın daxili aləmi, şimal insanının az ünsiyyətə girməsi, çətin zamanlardakı seçimləri kimi mövzulara toxunulur.

Nobel Komitəsi 2023-cü ilin oktyabrın 5-də Norveç dramaturqu Yun Fossenin ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatına layiq görüldüyünü elan edib. Qərarın əsaslandırıcı hissəsində deyilir ki, yazıçı "anlaşılmaz olanı ifadə etməyə imkan verən yenilikçi pyesləri və nəsrinə görə" bu mükafata layiq görülüb.

Təltifləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1992 Nynorsk Ədəbiyyat Mükafatı

1996 İbsen Mükafatı

1997 Aschehoug Mükafatı

1999 Soren Gyldendal Mükafatı

1999 Dobloug Mükafatı

2000 Nestroy Teatr Mükafatı

2000 Nordic Dramaturq Mükafatı

2003 Norsk kulturråds ærespris

2003 Nynorsk Ədəbiyyat Mükafatı

2003-cü ildə Fransanın Mérite Milli Ordeninin şavalyeri

2004 Diktartavla Mükafatı

2005 Brage Mükafatı

2005 Müqəddəs Olav Norveç Kral Ordeninin komandiri

2006 Anders Jahres Mədəniyyət Mükafatı

2007 İsveç Akademiyası Nordic Mükafatı

2007 Federal Ailə İşləri Nazirliyinin Deutscher Jugendliteraturpreis

2010 İbsen Mükafatı

2012 Hədəf Mükafatı

2014 Ədəbiyyat üzrə Avropa Mükafatı

2015 Nordic Şurasının Ədəbiyyat Mükafatı

2016 Willy Brandt Mükafatı

2019 Nynorsk Ədəbiyyat Mükafatı

2021 Bədii ədəbiyyat üçün Brage Mükafatı

2023 Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatı

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Jon Fosse // filmportal.de. 2005.
  2. ↑ 1 2 Jon Fosse // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
  3. ↑ 1 2 https://www.uib.no/hf/165316/nobels-litteraturpris-til-jon-fosse.
  4. ↑ https://www.aftenposten.no/kultur/i/wAGwKP/jon-fosse-eg-har-overlevd-som-fattig-forfattar-eg-har-ikkje-tenkt-aa-endra-paa-det.
  5. ↑ https://www.nm.no/fosse-og-malet-hans/.
  6. ↑ Yun Fosse ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görüldü

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]