YALAN-YANLIŞ

Yalan — bilə-bilə (yaxud bilməyərəkdən) ifadə olunmuş məlum həqiqətə uyğun olmayan iddia. İslamda yalan böyük günahlardan hesab olunur.

Yalan elmlər ( yun. ψευδής — «yalan» + elm, yaxın terminlər: paraelm, kvazielm, 'alternativ elm, qeyri-akademik elm) — məqsədli və ya qeyri-məqsədli şəkildə elmə oxşar, ancaq elm olmayan fəaliyyət və ya nəzəriyyə. Yalançı elm çox mürəkkəb bir ictimai fenomendir. Onun təzahürləri arasında bir tərəfdən elmi əsası olmayan, lakin elm kimi təqdim olunan ideyalar, digər tərəfdən isə dünyanın mövcud qanunauyğunluqlarına uyğun olmayan, guya yeni qanunlara əsaslanan ixtiralardır. Bacarıqlı yalançı alimlər iddia etdikləri tədqiqatların dövlət büdcəsi hesabına maliyyələşdirilməsinə çalışır və bununla da vergi ödəyicilərinin pulunu mənimsəyirlər. Üstəlik, yalançı elm bir qayda olaraq, korrupsiya ilə bağlıdır. Vətəndaşlar da bu cür saxtakarlardan əziyyət çəkirlər. Məs.,“ulduz falı” (qoroskop), əl, pəncə və barmaq izləri əsasında falçılıq edənlər, ekstrasenslər heç bir elmi əsası olmayan, saxtalaşdırılmış elmi faktlarla insanları inandırmaqla müalicə edir, ixtisas seçmək və ya idman, musiqi ilə məşğul olmaq üçün təkliflərini verirlər. Postsovet dövründə Rusiyada, həmçinin postsovet dövlətlərində yalançı elm nəzarətdən çıxaraq vətəndaşların sağlamlığı və təhsilindən başlayaraq dövlət proqramları və strategiyalarına qədər bütün səviyyələrdə dövlət qurumlarının fəaliyyəti və təhlükəsizliyinə dağıdıcı təsirlər etməyə başladı. Rusiyanın dövlət orqanları yaranmış fövqəladə hala yaxın olan bu vəziyyəti nəzərə alaraq məsələnin həlli ilə məşğul olan xüsusi Komissiya yaratdılar.

Yalan nöqtəsi (ing. Deception Point) — Den Braun tərəfindən yazılmış roman. Arktikada bəşəriyyətin gələcəyini dəyişməyə qadir olan nadir artefakt tapılır. Qeyri-adi tapıntının həqiqi olub-olmadıgını müəyyənləşdirmək üçün ora elmi ekspedisiya göndərilir. Ancaq ekspedisiya üzvləri tapıntı yerinə çatar-çatmaz bir-birinin ardınca həlak olurlar. Onları kim və niyə öldürür? Bəlkə onlar tapıntının sirrini açmaga çox yaxınlaşıblar? "Dan Brown Yalan nöqtəsi" (az.). qanun.az. 2016-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.

Yalan — Qarabağ müharibəsinə həsr edilmiş film. Filmdə Qarabağ müharibəsinin fonunda şəhid vermiş bir ailənin əzab və iztirabları, ağır-psixoloji durumları əks olunur. Filmin əsasını oğlunun müharibədə şəhid olması xəbərini ürək xəstəsi olan arvadına deməyən və yalan söyləyən Yavərin (Vidadi Həsənov) çəkdiyi mənəvi əzab və iztirablar təşkil edir. Filmin çəkilişlərinə Horadiz, Daşburun, Xudat stansiyalarının əməkdaşları, Horadiz, Xaçmaz, Qusar, Quba rayonlarının Nügədi, Amsar, Susay kəndlərinin sakinləri, kütləvi səhnələrdə Qarabağ döyüşləri veteranları köməklik göstərmişdir. Rejissor Ramiz Əzizbəylinin ekranlaşdırdığı "Yalan" filmi kino həvəskarlarına təqdim olunduqdan sonra onun yaradıcılıq işi ətrafında bəzi qərəzli fikirlər dolanmaqdadır. Bəzi kino işçiləri filmdə həm texniki qüsurlar, həm yaradıcı kəm-kəsirlərin olduğundan hələ də danışırlar. Bu fikirlərin artıq onun da qulağına çatdığını bildirən filmin rejissoru Ramiz Əzizbəyli "Yalan" haqqında deyilən və yazılanların qərəzli və sifariş xarakteri daşıdığını söylədi. Onu da dedi ki, qərəzli fikirlərin müəllifləri çəkiliş prosesində hansı əziyyətlərə, məhrumiyyətlərə qatlaşdığımızdan xəbərsizdirlər: "Bu filmin çəkilişlərinə bir il sərf etmişəm, amma indi filmi tənqid edənlərdən biri də gəlib çəkiliş prosesi ilə maraqlanmayıb. Filmə çəkilən aktyorlar ən dözülməz şərtlərdə işləməli olublar. Qulağıma çatıb ki, guya mən plagiatlıq edərək, "Əsgər atası" filmindən kadrlar oğurlamışam.

Yalan nöqtəsi (ing. Deception Point) — Den Braun tərəfindən yazılmış roman. Arktikada bəşəriyyətin gələcəyini dəyişməyə qadir olan nadir artefakt tapılır. Qeyri-adi tapıntının həqiqi olub-olmadıgını müəyyənləşdirmək üçün ora elmi ekspedisiya göndərilir. Ancaq ekspedisiya üzvləri tapıntı yerinə çatar-çatmaz bir-birinin ardınca həlak olurlar. Onları kim və niyə öldürür? Bəlkə onlar tapıntının sirrini açmaga çox yaxınlaşıblar? "Dan Brown Yalan nöqtəsi" (az.). qanun.az. 2016-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.

Yalan — Qarabağ müharibəsinə həsr edilmiş film. Filmdə Qarabağ müharibəsinin fonunda şəhid vermiş bir ailənin əzab və iztirabları, ağır-psixoloji durumları əks olunur. Filmin əsasını oğlunun müharibədə şəhid olması xəbərini ürək xəstəsi olan arvadına deməyən və yalan söyləyən Yavərin (Vidadi Həsənov) çəkdiyi mənəvi əzab və iztirablar təşkil edir. Filmin çəkilişlərinə Horadiz, Daşburun, Xudat stansiyalarının əməkdaşları, Horadiz, Xaçmaz, Qusar, Quba rayonlarının Nügədi, Amsar, Susay kəndlərinin sakinləri, kütləvi səhnələrdə Qarabağ döyüşləri veteranları köməklik göstərmişdir. Rejissor Ramiz Əzizbəylinin ekranlaşdırdığı "Yalan" filmi kino həvəskarlarına təqdim olunduqdan sonra onun yaradıcılıq işi ətrafında bəzi qərəzli fikirlər dolanmaqdadır. Bəzi kino işçiləri filmdə həm texniki qüsurlar, həm yaradıcı kəm-kəsirlərin olduğundan hələ də danışırlar. Bu fikirlərin artıq onun da qulağına çatdığını bildirən filmin rejissoru Ramiz Əzizbəyli "Yalan" haqqında deyilən və yazılanların qərəzli və sifariş xarakteri daşıdığını söylədi. Onu da dedi ki, qərəzli fikirlərin müəllifləri çəkiliş prosesində hansı əziyyətlərə, məhrumiyyətlərə qatlaşdığımızdan xəbərsizdirlər: "Bu filmin çəkilişlərinə bir il sərf etmişəm, amma indi filmi tənqid edənlərdən biri də gəlib çəkiliş prosesi ilə maraqlanmayıb. Filmə çəkilən aktyorlar ən dözülməz şərtlərdə işləməli olublar. Qulağıma çatıb ki, guya mən plagiatlıq edərək, "Əsgər atası" filmindən kadrlar oğurlamışam.

Yalan illüziyası: İkinci akt — 2016 Amerikan sehrli oğurluq triller filmi. Rejissoru Con Çu, ssenaristi Ed Solomon olmuşdur. Rollarda Mark Ruffalo, Cessi Ayzenberq, Vudi Harrelson, Deyv Franko, Deniel Redklif, Lizzi Keplan, Cey Çu, Sana Lazan, Maykl Çeyn və Morqan Friman olmuşdur.

Yanlış döngə (ing. Wrong Turn) — 2003-cü ildə çəkilmiş qorxu, kriminal janrlı ABŞ filmi. Kris iş ilə əlaqədər olaraq yola çıxır. Lakin nəqliyyatın sıxlığından işə gecikə bilər. Buna görədə kəsdirmə yol olan Qərbi Vircina meşəsi ilə getməli olur. Yol ilə gedərkən təsadüfən yolda təkəri partlamış maşınla toqquşur və öz maşınıda sıradan çıxır. Məlum olur ki, toqquşduğu maşın, sahibləri tərəfindən müvəqqəti tərk edilən bir qrup gəncindir. Kimlərki onlarda burada ilişib qalıblar. Meşənin ortasında qalan gənclər çıxış yolu axtarmağa başlayırlar. Elə hər şeydə bundan sonra başlayır.

Mənə yalan de (ing. Lie to Me) — 21 yanvar 2009 tarixində Fox Broadcasting Company göstərilməyə başlanan ABŞ televiziya seriyası. Serialda Dr. Cal Lightman (Tim Roth) və həmkarları, bədən dili və mikro ifadələr vasitəsilə yerli və ya federal istintaqları dəstəkləməkdədirlər. Teen Wolf, Scott McCall (Tyler Posey) adında bir orta məktəb şagirdinin meşədə gəzərkən bir qurd adam tərəfindən dişlənilməsi nəticəsində yaşadıqlarını izah edən fövqəladə teleserialdır. Scott, bir qurd adam olduğu gerçəyini, həyatı və bədənindəki dəyişikliklər mövzusunda ona köməkçi olan ən yaxşı yoldaşı Stiles Stilinski (Dylan O'Brien) və bir digər sirli qurd adam Derek Hale (Tyler Hoechlin) xaricində hər kəsdən gizlədərək sıravi bir həyat sürməyə çalışır. Teleserial hal hazırda davam edir və efirdə 6-cı mövsüm gedir. 6.mövsüm serialın final mövsümü olduğu təsdiqləndi lakin yüksək bir kütləvi serialın uzadılmasını istədiyi üçün bu mövzu müzakirə olunacaq. Serialların tənqid saytı Metacritic'ten 100 üzərindən 61 bal alaraq gələn tənqidlərdən ümumiyyətlə müsbət cavab aldı. Serialın ilk nümayişi 2,18 milyon tamaşaçı əldə etdi.

Yalan illuziyası (ing. Now You See Me) — Fransız rejissor Luiz Leterrier tərəfindən 2013-cü ildə çəkilmiş ABŞ filmidir. Film 21 may 2013-cü ildə təqdim edilmişdir. Cessi Ayzenberq — J. Daniel Atlas, illüziyaçı və dörd atlının lideri. Mark Ruffalo — Dilan Rods, bank oğurluğunu araşdıran FTB agenti. Vudi Harrelson M erritt MakKinni, mentalist. Isla Fişer — Henli Rivs, eskapist. Deyv Frenko — Cek Uaylder, sürətli illüziyaçı. Mélanie Laurent — Alma Drey, bank oğurluğunu araşdıran İnterpol agenti. Morqan Friman — Thaddeus Bradley, sehrbazlar arasında sirrləri ortaya çıxararaq pul qazanan qoca sehrbaz.

Yalan illüziyası: İkinci akt — 2016 Amerikan sehrli oğurluq triller filmi. Rejissoru Con Çu, ssenaristi Ed Solomon olmuşdur. Rollarda Mark Ruffalo, Cessi Ayzenberq, Vudi Harrelson, Deyv Franko, Deniel Redklif, Lizzi Keplan, Cey Çu, Sana Lazan, Maykl Çeyn və Morqan Friman olmuşdur.

Yanlış döngə 5: qan qohumluğu — 2012-ci ildə çəkilmiş qorxu, kriminal janrlı ABŞ filmi, "Yanlış döngə" film silsiləsinin davamı. Bir qrup gənc Vircinadakı bir şəhərə yola düşürlər. Onlar bu şəhərin tarixini bilirlər. İllər əvvəl bu şəhərdə insanların kütləvi öldürülməsi və bunun hələdə üstünün açılmamasından xəbərləri var. Lakin gənclik duyğusu onlara daha ətraflı fikirləşməyə mane olur. Amma onlar gəldikləri yerin nə dərəcə də təhlükəli olduğunu anlayanda isə artıq çox gecdi. Onların o varlıqların əllərindən xilas olub olmayacaqları sual altındadır.

Yalan illüziyası: İkinci akt — 2016 Amerikan sehrli oğurluq triller filmi. Rejissoru Con Çu, ssenaristi Ed Solomon olmuşdur. Rollarda Mark Ruffalo, Cessi Ayzenberq, Vudi Harrelson, Deyv Franko, Deniel Redklif, Lizzi Keplan, Cey Çu, Sana Lazan, Maykl Çeyn və Morqan Friman olmuşdur.

Yanlış döngə 2: ölümcül son — 2007-ci ildə çəkilmiş qorxu, kriminal janrlı ABŞ filmi, "Yanlış döngə" film silsiləsinin davamı. Film 2007-ci ilin ən uğurlu qorxu filmlərindən biri seçilmişdir. Burada da hadisələr yenə Qərbi Vircina ştatında cərəyan edir. Adrenalin bir verliş üzərində işləyən gənclər bu qorxulu meşəyə gələrək verlişi hazırlamaq qərarına gəlirlər. Amma onları gözləyən dəhşətlərdən hələki xəbərləri yoxdur. O vaxta qədərki dostlarindan birinin öldürülərək ətinin bişirildiyini görənə qədər. Erica Leerhsen Henry Rollins Texas Battle Kimberly Caldwell Filmin musiqilərini Ber Makreri bəstələyib.

Yanlış döngə 3: ölümə tərk — 2009-cu ildə çəkilmiş qorxu, kriminal janrlı ABŞ filmi, "Yanlış döngə" film silsiləsinin davamı. Əylənmək istəyən bir qrup gənc Vircina meşələrində düşərgə qururlar. Aleks müvəqqəti olaraq dostlarından ayrılır. Geri qayıdanda isə təsadüfən bir məxluqun rəfiqəsini öldürərək yediyinin şahidi olur və burda tək olmadıqlarını anlayır. Gecə vaxtı isə bir qrup məhbusla qarşılaşır. Kimlərki həbsxanalarını dəyəşərək başqa yerə köçörüləcəklərdi. Lakin qəzaya düşərək burda ilişiblər. Onlarında başında Nid adlı gənc polis var hansıki məhbuslara nəzarət edir. Aleks hər şeyi danışır. İlk dəfə ona inanmasalarda sonradan gözlərinin qarşısında bir məhbusun məxluq tərəfindən necə qaçırıldığını görəndə vəziyyət dəyişir.

Yanlış döngə 4: qanlı başlanğıc — 2011-ci ildə çəkilmiş qorxu, kriminal janrlı ABŞ filmi, "Yanlış döngə" film silsiləsinin davamı. Gənclər soyuq və güclü qarlı bir havada gəzintiyə çıxırlar. Lakin gecə yollarını itirirlər. Birdən gözlərinə bir qaraltı dəyir və ora gedirlər. Bu bir vaxtlar qəribə görünüşlü və qeyri adi insanların saxlanıldığı xəstəxanadır. Soyuq havada gənclərin burada gecələmələrindən başqa bir yol yoxdur. Lakin bilmirlərki hələdə bəzi məxluqlar burdadı və onları böyük bir təhlükə gözləyir. Səhər dostarından biri yoxa çıxır. Onu axtaranda isə burda tək olmadıqlarını anlayırlar. Bu məxluqlar isə onların ora gəldiyi motosikletlərini yararsız hala salaraq oradan qaçmaqlarını da əngəlləyiblər.

Yanlış döngə 5: qan qohumluğu — 2012-ci ildə çəkilmiş qorxu, kriminal janrlı ABŞ filmi, "Yanlış döngə" film silsiləsinin davamı. Bir qrup gənc Vircinadakı bir şəhərə yola düşürlər. Onlar bu şəhərin tarixini bilirlər. İllər əvvəl bu şəhərdə insanların kütləvi öldürülməsi və bunun hələdə üstünün açılmamasından xəbərləri var. Lakin gənclik duyğusu onlara daha ətraflı fikirləşməyə mane olur. Amma onlar gəldikləri yerin nə dərəcə də təhlükəli olduğunu anlayanda isə artıq çox gecdi. Onların o varlıqların əllərindən xilas olub olmayacaqları sual altındadır.

Yanlış döngə 6: son çarə (ing. Wrong Turn 6: Last Resort) Amerika istehsalı olan və rejissor Valeri Milevin çəkdiyi qorxu/triller filmidir. Hazırda çəkilişlərin davam etdiyi film 2014-cü ilin oktyabr ayında nümayiş olunacaq. Bu film Yanlış Döngə filmlər seriyasının altıncı filmidir. Verilən məlumata görə bu film üçün rejissor Deklan O'Breyn rejissor Valeri Milev ilə əvəz olunub. Filmin VOB/DVD versiyasının eləcədə altıncı seriasının 2014-cü ilin mart ayında Bolqarıstanda çıxarılması nəzərdə tutulub. Qəfildən gizlin itmiş miras Deni və onun dostlarını unudulmuş Qərbi Viciniya dağlarındakı Hobb Springsə gətirir. O burada bir vaxtlar heç vaxt bimlədiyi itmiş uzaq qohumları haqqında məlumatlar öyrənir. Amma tezliklə o həmin qohumlarının tamam fərqli bir yaşam tərzi sürdüyünü də kəşf edəcək. Bu kəşf isə heç də yaxşı nətilcələnməyəcək.