çil

Edvin Çil (ing. Edwin Cheel; 14 yanvar 1872 – 19 sentyabr 1951, Sidney) — İngiltərə əsilli Avstraliya botaniki və mikoloqu. == Elmi fəaliyyəti == Edvin Çil göbələk və toxumlu bitkilər üzrə ixtisaslaşmışdır. == Əsərləri == Edwin Cheel. 1923. Two additional species of leptospermums. 5 pp. Edwin Cheel. 1924. Notes on boronia in the pinnatae section, with a description of a new species.

Çil-çil ördək (lat. Stictonetta naevosa) — qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid çil-çil ördəklər yarımfəsiləsinin yeganə nümayəndəsi. Tünd rəngdə olub, parlaq lələklərə sahibdir. Növün əsas xüsusiyyəti bütün bədəni boyunca ağ çillərin olmasıdır. Orta hesabla, ördəyin uzunluğu 50-60 sm, qanadlarının uzunluğu 75-85 sm, kütləsi 800-1000 q-dır.

Çil-çil ördək (lat. Stictonetta naevosa) — qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid çil-çil ördəklər yarımfəsiləsinin yeganə nümayəndəsi. Tünd rəngdə olub, parlaq lələklərə sahibdir. Növün əsas xüsusiyyəti bütün bədəni boyunca ağ çillərin olmasıdır. Orta hesabla, ördəyin uzunluğu 50-60 sm, qanadlarının uzunluğu 75-85 sm, kütləsi 800-1000 q-dır.

Çil qaratoyuq (lat. Turdus viscivorus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin qaratoyuqlar fəsiləsinin qaratoyuq cinsinə aid heyvan növü.

Fahrettin Çiloğlu (5 oktyabr 1956, Ünye[d], Ordu ili) — Türkiyəyə köç etmiş gürcü bir ailədən gələn yazıçı. İki dildə yazan yazar, Gürcü yazar adı olaraq ფარნა — ბექა ჩილაშვილი (Parna-Beka Çilaşvili) adını istifadə etməkdədir. == Həyatı == Jurnalistika təhsili gördü. Uzun illər ensiklopediya yayımı sahəsində redaktor olaraq çalışdı və İstiklal Kitabevi'nin nəşr rejissorluğu etdi. Bir çox jurnal və qəzetdə, xüsusilə Gürcü mədəniyyəti üzərinə yazıları nümayiş olundu. Nodar Dumbadze , Otar Çiladze , Dato Turaşvili kimi yazarlar başda olmaq üzrə, Gürcüceden ədəbi və ədəbiyyat xarici tərcümələr etdi. 2007–2010 illəri arasında İstanbulda Türkçe və Gürcü olaraq iki dildə yayımlanan Pirosmani jurnalının nəşr rejissorluğunu etdi. 2004-cü ildə , şeirləri Aprel Şiirleri, əhvalatları Məni Burax Uzaqlara, gündəlik qeydləri Eşqsiz xoşbəxtlik yoxdur adlarıyla nümayiş olundu. 2006-cı ildə Gürcü şeirləri və Türkcədən çevrilən hekayələri სასაზღვრო ფიქრები (Sasazğvro Pikrebi / " Sərhəd Düşüncələri ") adıyla Tiflisdə basıldı. Yazarın 2007-ci ildə Uçinmaçini adıyla Türkçe ikinci hekayələr kitabı çıxdı.

Florida — Çilidə şəhər.

Heydərabad (fars. حيدراباد‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbüstər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 115 nəfər yaşayır (29 ailə).

Kanyete — Çili şəhəri. Əhalisi 31.270 nəfərdir (2002). Ərazi — 760,4 km², əhali sıxlığı — 41,12 nəfər/km²-dir.

Kiçik Çillə (az.-əski. کیچیک چیلله‎) – Azərbaycan xalq təqviminə görə qışın ikinci ayı. Bu dövrdə Səddə və Xızır Nəbi bayramları keçirilir. == Müddəti == Kiçik Çillə Böyük Çillədən sonrakı, Boz aydan əvvəlki qış ayıdır. 20 gün davam edir, fevralın 1-dən 20-nə qədərdir. == Təsviri == Kiçik Çillə qışın ən sərt keçdiyi dövrdür. Buna görə də bu dövr "qışın oğlan çağı", "qışın zəlo-zəlo vaxtı", "girəvəli qış" da adlandırılır. Kiçik Çillənin "yalquzaq zamanı" adlanan ilk 10 günü daha şiddətli keçir. Kiçik Çillə xalq inanclarında əsəbi oğlan kimi təsvir edilir, bu dövr dəqiq olmamasına görə xaos dövrüdür. Kiçik Çillənin ilk günündən Xıdır Nəbi bayramına hazırlıqlar gedir.

Koronel (İspanca tələffüz: [koɾoˈnel]) — Çili şəhəri və kommunası. Biobionun səkkizinci bölgəsinin Konsepsion vilayətində yerləşir.

Los-Anceles — Çili şəhəri. Ərazisi 1,748 km². Əhalisi 166.556 nəfərdir (2002).

Los-Anceles — Çili şəhəri. Ərazisi 1,748 km². Əhalisi 166.556 nəfərdir (2002).

Universidad de los Andes (UANDES) — Çili universiteti. 6.048 tələbə.

Adi meşəcüllütü, Meşə çilingdimdiyi (lat. Scolopax rusticola) — çilingdimdik cinsinə aid quş növü. Şimal yarımkürəsində yayılmışdırlar. Sahillər, bataqlıq ve meşələr yaşadıqları yerlərdir. Soğulcanlar, tırtıllar və bəzən de bitkilərlə qidalanırlar . Dimdikləri fərqli quruluşlarda olur. Çox uzun məsafələrə uçmazlar.

Neştəryarpaq çilopsis (lat. Chilopsis linearis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin zeytunkimilər fəsiləsinin çilopsis cinsinə aid bitki növü. Kaliforniyada, Texasda və Şimali Meksikanın cənubunda təbii halda bitir. Hündürlüyü 5 m-ə çatan,enli çətirli ağacdır. Yarpağinin uzunluğu 10-26 sm, eni 2-4 mm-dir, uzunsov neştərşəkillidir. Al-qırmızı, çəhrayı çiçəkləri enli süpürgə çiçək qrupunda toplanmışdır; 5 hissəli, ikicinslidir. Çiçək tacızəngşəkilli və ya qıfşəkilli. Bəzən iki dodaqlıdır. Erkəkcikləri 5 ədəddir. Kolibri və ya uzun xortumlu kəpənəklər vasitəsilə çarpaz tozlanır.

Otar Çiladze (Gürcücə: ოთარ ჭილაძე; 20 mart 1933, Siğnaği, Gürcüstan SSR, SSRİ – 1 oktyabr 2009, Tbilisi) — gürcü şair və yazıçı.Stalindən sonrakı dövrdə gürcü ədəbiyyatının dirçəlişində əhəmiyyətli rol oynamışdır. Romanlarında Şumer və Yunan mifologiyasından çox istifadə etmişdir. Çiladze Gürcüstanın şərqində Kaxeti bölgəsində yerləşən Siğnaği şəhərində anadan olub.Tbilisi Dövlət Universitetində oxuduqdan sonra 1956-cı ildə jurnalist oldu.Əsərləri, xüsusilə şeirləri 1950-ci illərdə çap olunmağa başladı.Bu dövrdə Tiflisdə ədəbiyyat jurnalisti olaraq çalışdı və jurnallara rəhbərlik etdi.1972-73 illəri arasında uzun bir seriyada nəşr olunan "Yolda bir adam gedirdi" (გზაზე ერთი კაცი მიდიოდა),"Məni tapan hərkəs" ,"Avelum"(1995) kimi romanlarla daha da məşhurlaşdı.1997-ci ildə Mnatobi jurnalının baş redaktoru oldu.Çiladze bir çox şeir və pyesini də nəşr etdirmişdir.

Patris Çila (27 noyabr 1969) — Fransanı təmsil edən stolüstü tennisçi. Patris Çila Fransanı 1992-ci ildə Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə 17-ci pillənin sahibi olub. Daha sonra Patris Çila Fransanı 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 9-cu, cüt turnirdə isə 9-cu pillənin sahibi olub. Patris Çila Fransanı 2000-ci ildə Sidney şəhərində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə bürünc medalın sahibi olub. Daha sonra Patris Çila Fransanı 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü pillənin sahibi olub. Patris Çila Fransanı 2008-ci ildə Pekin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 49-cu pillənin sahibi olub.

Qərbi Çili qalxması — sualtı silsilə Sakit okeanda yerləşir. Cənubi Amerikanın şelf zolağından başlayaraq Şərqi Sakit okean silsiləsinə keçir. Uzunluğu 2000 km, eni 400–600 km təşkil edir. Dərinlik 3000–3500 m, minimal isə 2068 metrdir. Ümumi hündürlüyü isə 1500 metr təşkil edir. Burada dekresiya ərazilərinin dərinliyi çatır.

Salamanka — Çili şəhəri.

Santa-Xuana — Çilidə şəhər.

Sara Çildress Polk (ing. Sarah Childress Polk; 4 sentyabr 1803[…] – 14 avqust 1891[…], Neşvill) — ABŞ Prezidenti Ceyms Noks Polkun həyat yoldaşı.

Əyri çiləotu (lat. Seseli tortuosum) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin çətirkimilər fəsiləsinin çiləotu cinsinə aid bitki növü.

Arika- Cənubi Amerikanın geniş daxili bölgəsi üçün önəmli bir limandır. Şəhər, Boliviya üçün sərbəst liman xidməti verir və o, ölkənin ticarətinin önəmli bir bölümünü idarə edir. Həmçinin, Oruroda başlayan Boliviya neft boru xəttinin son stansiyasıdır . Şəhərin strateji mövqeyi Pan-Amerikan avtomobil yolunun yanında olması, həm Perudakı Taknaya, həm də Boliviyadakı La Pasa dəmiryolu ilə bağlanması və beynəlxalq hava limanının xidmətə verilməsi ilə gücləndirilmişdir . Arika, demək olar ki, heç yağış yağmayan, son dərəcə quru bir iqlimə sahibdir. Buna baxmayaraq, yaxınlardakı soyuq okean cərəyanlarının təsiri ilə gələn dəniz küləkləri mülayim bir səhra iqlimi yaradır. Mülayim havası Arikanı Çilidə "əbədi baharın şəhəri" olaraq tanıdır. Çimərlikləri Boliviyanın kübar təbəqəsinin çox gəldiyi yerdir. Şəhər İspaniya müstəmləkəçiliyi dövründə önəmli bir liman idi. Çili 1880-ci ildə Sakıt okean döyüşü zamanı şəhəri Perudan aldı və 1929-cu ildə Peru tərəfindən Çili ərazisi olaraq tanındı.

Arika- Cənubi Amerikanın geniş daxili bölgəsi üçün önəmli bir limandır. Şəhər, Boliviya üçün sərbəst liman xidməti verir və o, ölkənin ticarətinin önəmli bir bölümünü idarə edir. Həmçinin, Oruroda başlayan Boliviya neft boru xəttinin son stansiyasıdır . Şəhərin strateji mövqeyi Pan-Amerikan avtomobil yolunun yanında olması, həm Perudakı Taknaya, həm də Boliviyadakı La Pasa dəmiryolu ilə bağlanması və beynəlxalq hava limanının xidmətə verilməsi ilə gücləndirilmişdir . Arika, demək olar ki, heç yağış yağmayan, son dərəcə quru bir iqlimə sahibdir. Buna baxmayaraq, yaxınlardakı soyuq okean cərəyanlarının təsiri ilə gələn dəniz küləkləri mülayim bir səhra iqlimi yaradır. Mülayim havası Arikanı Çilidə "əbədi baharın şəhəri" olaraq tanıdır. Çimərlikləri Boliviyanın kübar təbəqəsinin çox gəldiyi yerdir. Şəhər İspaniya müstəmləkəçiliyi dövründə önəmli bir liman idi. Çili 1880-ci ildə Sakıt okean döyüşü zamanı şəhəri Perudan aldı və 1929-cu ildə Peru tərəfindən Çili ərazisi olaraq tanındı.

Çili Milli Kitabxanası (isp. Biblioteca Nacional de Chile)— Çilinin milli kitabxanasıdır. O, Santyaqodakı Avenida Libertador General Bernardo O'Higgins-də, 1925-ci ildə inşa edilən bir binada yerləşir, baxmayaraq ki, onun tarixi indiki evinə köçürülməzdən əvvəl on doqquzuncu əsrin əvvəllərinə çatır. Biblioteca Nacional, Instituto Nacional və az sayda qurumlarla birlikdə Patria Vieja dövründə yeni yaradılmış Çili Respublikasının yaratdığı ilk qurumlardan biridir. El Monitor Araucano qəzetində 19 avqust 1813-cü ildə Milli Kitabxananın Proclama de Fundación ("Vəqfin Bəyannaməsi") nəşr olundu. Bu vizyonla bütün vətəndaşlara öz kitablarını təqdim etməyə çağırıldı. bir böyük ictimai kitabxana. Digər respublika qurumlarında olduğu kimi, kitabxana da milli qoşunların realistlər ordusu tərəfindən məğlub edildiyi Rancaqua faciəsindən sonra bağlandı. Chacabuco döyüşünün qalibiyyəti ilə yenidən açıldı və hökumət tərəfindən dəstəkləndi və əhəmiyyətli kolleksiyalar almağa başladı. Çilinin ali direktoru Bernardo O'Higgins, Milli Kitabxananın ilk direktoru olaraq professor Manuel de Salasın adını çəkdi.

Fahrettin Çiloğlu (5 oktyabr 1956, Ünye[d], Ordu ili) — Türkiyəyə köç etmiş gürcü bir ailədən gələn yazıçı. İki dildə yazan yazar, Gürcü yazar adı olaraq ფარნა — ბექა ჩილაშვილი (Parna-Beka Çilaşvili) adını istifadə etməkdədir. == Həyatı == Jurnalistika təhsili gördü. Uzun illər ensiklopediya yayımı sahəsində redaktor olaraq çalışdı və İstiklal Kitabevi'nin nəşr rejissorluğu etdi. Bir çox jurnal və qəzetdə, xüsusilə Gürcü mədəniyyəti üzərinə yazıları nümayiş olundu. Nodar Dumbadze , Otar Çiladze , Dato Turaşvili kimi yazarlar başda olmaq üzrə, Gürcüceden ədəbi və ədəbiyyat xarici tərcümələr etdi. 2007–2010 illəri arasında İstanbulda Türkçe və Gürcü olaraq iki dildə yayımlanan Pirosmani jurnalının nəşr rejissorluğunu etdi. 2004-cü ildə , şeirləri Aprel Şiirleri, əhvalatları Məni Burax Uzaqlara, gündəlik qeydləri Eşqsiz xoşbəxtlik yoxdur adlarıyla nümayiş olundu. 2006-cı ildə Gürcü şeirləri və Türkcədən çevrilən hekayələri სასაზღვრო ფიქრები (Sasazğvro Pikrebi / " Sərhəd Düşüncələri ") adıyla Tiflisdə basıldı. Yazarın 2007-ci ildə Uçinmaçini adıyla Türkçe ikinci hekayələr kitabı çıxdı.