Поиск по словарям.

Doktor Cekil və cənab Haydın qəribə hekayəsi şotland yazıçı Robert Louis Stevensonun 1885-cı ildə qələmə aldığı qısa qotik romanı. Povest 1885-ci ildə sentyabr-oktyabr aylarında hissə-hissə "Longman's magazine"də çap edilmiş, sonra isə naşir Lonqmanın təşəbbüsü ilə 1886-cı ildə kitab formasında çap edilmişdir. Cekil adı Stevensonun dostu və bağçılıq-peyzajdizayneri Qertrud Çekilin kiçik qardaşı Valter Cekildən götürülmüşdür. Cənab Hayd doktor Cekilin daga primitiv və az inkişaf etmiş bir evrsiyası kimi təsvir edilir və onun degenerasiyası irəlilədikcə Hayd da daha heyvani olur. == Süjet == == Personajlar == Qabriel Con Atterson - notarius Cənab Riçard Enfild - Cənab Attersonun uzaq qohumu, tanınmış London varlılarından biri Henri Cekil Edvard Hayd - Həkim Lenyon - Attersonun dostu Cənab Pul - Uzun illər Çekilin yanında işləyən eşikağası. Pool Cekilə sədaqətlə xidmət edir və ona sadiq olmağa çalışır. Amma ağasının getdikcə artan qəribəlikləri, özünəqapanmaları və aşqa dəyişiklikləri onun narahatlığının artmasına səbəb olur. Nəhayət ağasının öldürülməsindən və onun qatili cənab Haydın Cekilin otağında yaşamasından qorxan Pul Atterspna gedrək məsələni ona açır. İkili həqiqəti üzə çıxarmaq üçün birləşirlər. Attersonu həqiqətə çatdırmaq üçün Pul balta ilə labo Bredşou - Hneri Çekilin qulluqçularından biriratoriya qapısı baltalayır.

Frans Yozef Haydn (alm. Franz Joseph Haydn‎; d. 31 mart 1732 — v. 31 may 1809) — avstriyalı bəstəkar, Vyana klassik məktəbinin nümayəndəsi, simfoniya janrının banilərindən biri, Almaniya himninin musiqisinin müəllifi. == Həyatı == Yozef Haydn 1732-ci ildə Avstriyanın Rorau kəndində zəhmətkeş ailədə dünyaya gəlib. Atası sənətkar, anası aşpaz qızı idi. Evlərində tez-tez musiqi səslənir, arfada çalır və oxuyurdular. Məktəb müəllimi Frank Haydnın musiqi qabiliyyətini görür və onu 5 yaşında Hainburq şəhərinə aparır və musiqi məktəbinə qoyur. 8 yaşında ikən kilsə xorunda oxumağa başlayır. Skripka, klavesində çalır.

Hadi Musa oğlu Rəcəbli (Rəcəbov) (25 oktyabr 1947, Viravul, Lənkəran rayonu – 17 aprel 2024, Bakı) — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin I–V çağırış deputatı (1995–2020), Əmək və Sosial Siyasət Komitəsinin sədri, siyasi elmlər doktoru, professor. == Həyatı == Hadi Musa oğlu Rəcəbli 1947-ci il oktyabrın 25-də Lənkəran rayonunun Viravul kəndində anadan olmuşdur. Moskva Yeyinti Sənayesi İnstitutunun texnologiya fakültəsini və Bakı Ali Partiya məktəbini bitirmişdir. 1963-cü ildən Lənkəran çörək zavodunda fəhlə, mühasib, texnoloq, iqtisadçı işləmişdir. 1971-ci ildən Lənkəran Şəhər Komsomol Komitəsinin ikinci katibi, 1972-ci ildən birinci katibi, 1978-ci ildən "Bakinski raboçi" qəzetinin xüsusi müxbiri, 1980-ci ildən Lənkəran Şəhər İcraiyyə Komitəsinin sədri olmuşdur. 1981-ci ildən Azərbaycan KP MK-nın inspektoru, 1983-cü ildən Şəki Şəhər Partiya Komitəsinin birinci katibi, 1989–1995-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetində referent, aparıcı mütəxəssis, bölmə müdiri, şöbə müdirinin müavini, şöbə müdiri vəzifələrində çalışmışdır. Ehtiyatda olan mayor olmuşdur. 9 kitabın və 220-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Azərbaycanda ilk siyasi elmlər namizədidir. Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü olmuşdur.

Hadi Musa oğlu Rəcəbli (Rəcəbov) (25 oktyabr 1947, Viravul, Lənkəran rayonu – 17 aprel 2024, Bakı) — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin I–V çağırış deputatı (1995–2020), Əmək və Sosial Siyasət Komitəsinin sədri, siyasi elmlər doktoru, professor. == Həyatı == Hadi Musa oğlu Rəcəbli 1947-ci il oktyabrın 25-də Lənkəran rayonunun Viravul kəndində anadan olmuşdur. Moskva Yeyinti Sənayesi İnstitutunun texnologiya fakültəsini və Bakı Ali Partiya məktəbini bitirmişdir. 1963-cü ildən Lənkəran çörək zavodunda fəhlə, mühasib, texnoloq, iqtisadçı işləmişdir. 1971-ci ildən Lənkəran Şəhər Komsomol Komitəsinin ikinci katibi, 1972-ci ildən birinci katibi, 1978-ci ildən "Bakinski raboçi" qəzetinin xüsusi müxbiri, 1980-ci ildən Lənkəran Şəhər İcraiyyə Komitəsinin sədri olmuşdur. 1981-ci ildən Azərbaycan KP MK-nın inspektoru, 1983-cü ildən Şəki Şəhər Partiya Komitəsinin birinci katibi, 1989–1995-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetində referent, aparıcı mütəxəssis, bölmə müdiri, şöbə müdirinin müavini, şöbə müdiri vəzifələrində çalışmışdır. Ehtiyatda olan mayor olmuşdur. 9 kitabın və 220-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Azərbaycanda ilk siyasi elmlər namizədidir. Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü olmuşdur.

Hadı Əliyev Bədəl oğlu (1900 – 1982) — coğrafiyaşünas alim, professor. == Həyatı == Hadı Əliyev 1900-cu ildə anadan olub. Orta təhsilini Bakının Maştağa kəndində Realnı məktəbində almışdır. Azərbaycanda Coğrafiya elminin və coğrafiya təhsilini qoyanlardan biridir. 1927-ci ildən Coğrafiya elminin tədrisi ilə məşğul olmuşdur. 1939-cu ildə coğrafiya elmləri üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş və Azərbaycanda ilk coğrafiyaşümas alimlərdən biri olmuşdur. XX əsrdə Azərbaycanda coğrafiyaçıların ilk milli müəllimi olnuşdur. == Elmi fəaliyyəti == O, 1939-cu ildə ADPU-nə müəlimliyə dəvət olunmuşdur. Bir müddət həmin institutun prorektoru vəzifələrində çalışmışdır. 1938-ci ildə keçmiş SSRİ EA-nın Azərbaycan filialında ilk iqtisadi coğrafiya şöbəsini təşkil edir və ona ictimai əsaslarla rəhbərlik edir.

Hayd-park (ing. Hyde Park) — Londonun mərkəzində yerləşən sahəsi 1.4 km² olan krallıq parkı. Qərb tərəfdən Kensinqton bağlarıyla sərhəddir. Siyasi mitinqlərin, gəzintilərin və mitinqlərin ənənəvi yeridir. == Tarixi == Hələ normand işğalına qədər park Vestminster abbatlığına məxsus idi. Park öz adını qədim ölçü vahidindən almışdır. VIII Henrixin dövründə park kralın ov əyləncə yeri kimi istifadə olunurdu və əhali üçün qapalı idi. I Yakovun dövründə park yenidən ictimaiyyət üçün açılır, II Karlın dövründə park londonluların sevimli istirahət yerinə çevrildi. Parkın əsas görməli yeri Serpentayn gölü və eyniadlı qalereyadır. Göldə çimməyə də icazə verilir.

Liana Hayd (tam adı: Liana Hayd, alm. Liane Haid‎; 16 avqust 1895[…], Vyana – 28 noyabr 2000[…]) — Avstriya aktrisası, Avstriyanın ilk kino ulduzu. == Həyatı == Vyanada dünyaya göz açmış Liana Hayd rəqqasə və müğənni kimi fəaliyyətə başlamışdır. Tezliklə Süßes Wiener Mädelin ("Şirin Vyanalı qız") rəmzinə çevrilir və 1920-1930-cu illərdə məşhur pin-ap modeli kimi fəaliyyət göstərir. Kinoda ilk işi Birinci Dünya müharibəsi zamanı çəkilmiş təbliğat xarakterli Mit Herz und Hand fürs Vaterland (1915) filmi olmuşdur. Hayd UFA kino şirkəti üçün çalışmış və ixtisaslı müğənni kimi Villi Forst, Bruno Kastner, Georq Aleksandr, Teo Lingen və Haynz Rüman və digər alman ulduzları ilə bir yerdə çəkildiyi komediya filmlərində asanlıqla səsini nümayiş etdirə bilmişdir. Hollivuddan gələn bir çox təklifləri rədd edən Liana Hayd "rejim, hər yerin bombardman edilməsi və bütün yaxşı rejissorların ölkəni tərk etməsi səbəbi ilə" 1942-ci ildə Almaniyanı tərk edərək İsveçrəyə köçür. O, burada Karl Şpixer ilə ailə həyatı quraraq kino karyerasına da son qoyur. Ən məşhur filmləri sırasına Xanım Hamilton (1921), Lukretsia Borciya (1922), Çardaş şahzadəsi (1927, Emmerix Kalmanın operettası əsasında), eləcə də səsli filmlərinə Mahnı bitdi (1930) və Öpüşmədən yatmaq lazım deyil (1936) daxildir. Sonuncu dəfə 1953-cü ildə filmə çəkilmişdir.

Vilyam Hayd Vollaston (bəzən Wollaston;ing. William Hyde Wollaston; 6 avqust 1766[…], Norfolk qraflığı – 22 dekabr 1828[…], London) — palladiumu (1803) və rodiumu (1804) kəşf edən və ilk dəfə (1803) təmiz platini əldə edən ingilis kimyaçı-alim. 1801-ci ildə ultrabənövşəyi şüalanmanı, 1802-də refraktometri və 1809-cu ildə qoniometri kəşv etmişdir. London Kral Cəmiyyətinin üzvü (1793), prezidenti (iyun-noyabr 1820) və vitse-prezidenti (1820–1828), Fransa Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (1823; 1816-cı ildən müxbir) olmuşdur. == Həyatı == Vilyam Hayd Vollaston 6 avqust 1766-cı ildə Norfolkda keşiş-astronom Frensis Vollastonun ailəsində anadan olmuşdur. Oksfordda tibb təhsili almışdır və Londonda təcrübə keçməyə başlamışdır. Burada o, Müqəddəs Georgi xəstəxanasında yer almağa çalışdı, lakin onun yerinə başqasına üstünlük verildiyinə görə o, tibb elmini tamamilə tərk edir və fizika və kimya üzrə ixtisaslaşmağa başlayır. 1793-cü ildə London Kral Cəmiyyətinin üzvü, sonradan isə həmin qurumun katibi və prezidenti seçilmişdir. Vollaston kimya elmində ilk dəfə sadə və xarakterik nümunələrdə kimyəvi "çox nisbət qanunu"nu kəşf etmişdir. Vollaston kimya elmində ilk dəfə atomların düzülüşü məkanı haqqında fikir bildirmişdir.

Bethoven-Haydn-Motsart Abidəsi (alm. Komponistendenkmal‎) 1904-cü ildə Lüdviq van Bethoven, Yozef Haydn və Volfqanq Amadey Motsartın şərəfinə Rudolf və onun oğlu Volfqanq Zimerinq tərəfindən hazırlanmış abidədir. Abidə 10 metr hündürlüyündə və 3 hissədən ibarətdir. Abidənin birinci üzündə Volfqanq Amadey Motsart, ikinci üzündə Lüdviq van Bethoven, üçüncü üzündə isə Yozef Haydn təsvir edilmişdir. İkinci dünya müharibəsi zamanı abidə ciddi zədə alsada sonradan bərpa edilmişdir. Abidə Berlin şəhərinin Tirqarten parkında yerləşir və II Vilhelmin tapşırığı əsasında tikilmişdir.

Qara pişik (ing. Black Cat) və ya əsl adı ilə Felisiya Hardi (ing. Felicia Hardy) – Marvel Comics tərəfindən nəşr olunan komikslərdə peyda olan uydurma personaj. Marv Volfman və Deyv Kokrum tərəfindən yaradılmış, ilk dəfə "The Amazing Spider-Man" komiksinin 194-cü sayında (iyul 1979) peyda olmuşdur. Qara pişik Hörümçək-adamın bir müddətlik sevgilisi, həm düşməni, həm də müttəfiqidir. Qara pişik "Wizard" jurnalının ən böyük komiks personajları siyahısında 152-ci yerdə göstərilmişdir. IGN personajı "Top-25 Hörümçək-adam" düşməni siyahısında 24-cü yerdə vermişdir. Comics Buyer's Guide "Komikslərdə 100 ən seksual qadın" siyahısında onu 27-ci yerdə göstərmişdir. Qara pişik bir neçə videooyun, animasiya serialı və məhsulda görünmüşdür. "Hörümçək-adam 4" filmində görünməsi planlaşdırılsa da, film ləğv olunmuşdur.

Qodfri Hardi (ing. Godfrey Harold Hardy; 7 fevral 1877[…] – 1 dekabr 1947[…]) — ingilis riyaziyyatçısıdır; Ramanucanla birlikdə n ədədinin bütün bölgülərinin sayı haqqında təqribi düstur almışdır, ədədlər nəzəriyyəsi və funksiyalar nəzəriyyəsi sahəsində əsərlərin müəllifidir. == Həyatı == Məşhur ingilis riyaziyyatçısı olan Qodfri Hardi 1877-ci ildə Kranli, Surreydə anadan olmuşdur. Oksford Universitetində həndəsə professoru olub. Sonralar həyatının böyük bir hissəsini Kembric Universitetində riyaziyyat müəllimi olmaqla keçirtdi. Geniş və müxtəlif olan əsərləri ümumilikdə toplamalı və ya analitik ədədlər nəzəriyyəsi barədədir.

Hardi fəzası — funksional fəzanın kompleks analizində xüsusi növüdür, funksional analizdə L p {\displaystyle L^{p}} -fəzanın analoqudur. Hardi fəzası ingilis yazıçısı Hardinin adına həsr olunub. == Tərifi == Hardi fəzası H p {\displaystyle \ H^{p}} , 0 < p < ∞ {\displaystyle 0<p<\infty } olduqda— aşağıdaki şərti ödəyən açıq vahid kürədə kompleks müstəvidə holomorf funksiyanın sinfidir sup 0 < r < 1 ( 1 2 π ∫ 0 2 π | f ( r e i θ ) | p d θ ) 1 p < ∞ . {\displaystyle \sup _{0<r<1}\left({\frac {1}{2\pi }}\int \limits _{0}^{2\pi }\left|f(re^{i\theta })\right|^{p}\;d\theta \right)^{\frac {1}{p}}<\infty .} Bərabərsizliyin sol tərəfi p {\displaystyle \ p} -Hardi fəzasında norma və ya sadəcə f {\displaystyle \ f} üçün Hardi norması adlanır, və | f | H p {\displaystyle \ |f|_{H^{p}}} işarələnir. L p {\displaystyle L^{p}} -fəzasında olduğu kimi, p = ∞ {\displaystyle p=\infty } norma üçün | f | H ∞ = sup 0 < r < 1 sup z : | z | = r | f ( z ) | = sup z : | z | < 1 | f ( z ) | {\displaystyle |f|_{H^{\infty }}\ =\ \sup _{0<r<1}\sup _{z:\ |z|=r}|f(z)|\ =\ \sup _{z:\ |z|<1}|f(z)|} kimi ümumiləşdirilmişdir. 0 < p < q ≤ ∞ {\displaystyle 0<p<q\leq \infty } hal üçün H q {\displaystyle \ H^{q}} çoxluğu H p {\displaystyle \ H^{p}} çoxluğun altçoxluğu olduğunu göstərmək olar.

Matt Hardi (ing. Matt Hardy) — Peşəkar amerikan güləşçisi. == Həyatı == Matt Hardi 23 sentyabr 1974-cü ildə doğulub.

Qodfri Hardi (ing. Godfrey Harold Hardy; 7 fevral 1877[…] – 1 dekabr 1947[…]) — ingilis riyaziyyatçısıdır; Ramanucanla birlikdə n ədədinin bütün bölgülərinin sayı haqqında təqribi düstur almışdır, ədədlər nəzəriyyəsi və funksiyalar nəzəriyyəsi sahəsində əsərlərin müəllifidir. == Həyatı == Məşhur ingilis riyaziyyatçısı olan Qodfri Hardi 1877-ci ildə Kranli, Surreydə anadan olmuşdur. Oksford Universitetində həndəsə professoru olub. Sonralar həyatının böyük bir hissəsini Kembric Universitetində riyaziyyat müəllimi olmaqla keçirtdi. Geniş və müxtəlif olan əsərləri ümumilikdə toplamalı və ya analitik ədədlər nəzəriyyəsi barədədir.

Tomas Hardi (ing. Thomas Hardy; 2 iyun 1840[…], Dorçester[d] – 11 yanvar 1928[…], Dorçester[d]) — ingilis yazıçı və şair. == Həyatı və təhsili == Tomas Hardi 1840-cı ildə İngiltərənin Dorçester kəndində dülgər oğlu olaraq dünyaya gəlmişdir.İlk təhsilinə bir kənd məktəbində yiyələnmiş, daha sonra Dorçesterdəki bir məktəbə getmişdir.Gənclik illərində Latın və yunan klassiklərini oxuyan Hardi Dorçesterdə yeni açılan akademiyaya daxil oldu.Bir müddət kilsə təmirçisi olan memarın yanında işlədikdən sonra rahib olmağa qərar verdi.Bu ixtisas üzrə çoxlu kitablar oxudu.1862-ci ildə Londona köçərək məşhur bir memarın yanında işləməyə başladı. == Ədəbiyyat fəaliyyəti == Uşaqlığından şeir yazan Hardi sonradan roman janrına üstünlük vermiş və ilk romanı olan "Yoxsul adam və xanım" əsərini 1868-ci ildə tamamlamışdır.Tənqidi üslublu və sosializm dünyagörüşlü olduğundan naşirlər əsəri nəşr etmədilər.Hardinin nəşr olunan ilk kitabı "Ümidsiz çarələr" romanıdır.Kitab 1871-ci ildə imzasız nəşr olunmuşdur. Bundan sonra onun "Dəfnə ağacı altında" kitabı çap olundu.Tomas Hardi əsərlərindəki müşahidə qabiliyyəti, incə yumoru və həssas izahatı ilə fərqlənir.Bununla yanaşı o, bəzi romanlarında doğulub-böyüdüyü Dorset bölgəsinin təbiətini və insanlarını təsvir edir.Əvvəllər Desseks adlandırılan bu bölgənin sənayeləşmə ilə bərabər üzləşdiyi dəyişkənliyi əsərlərində hüznlü bir üslubla təsvir edir.Hardinin imzasız olaraq bir dərgidə çap etdirdiyi "Çılğın izdihamdan uzaq" adlı əsəri böyük maraq doğurduqdan sonra, özünü bütünlüklə ədəbiyyata vermişdir.1878–1895-ci illərdə yazdığı "Yuvaya dönüş", "Trompet başçısı", "Tess" və "Üsyankar qəlblər" romanları ilə məşhurluq qazandı.Viktoriya dövrünün mühafizəkar dəyər mühakimələrinə qarşı çıxdığı bu romanlara görə çoxlu sayda tənqidlərə məruz qaldı.Bu səbəbdən yenidən şeir yazmağa başlayan Hardi 1898-ci ildə daha öncə yazmış olduğu şeirləri də birləşdirərək "Wesseks şeirləri" kitabını nəşr etdirdi.Sonradan romanları əsasında filmlər çəkilən Tomas Hardi müasir ingilis romanının qurucularından sayılır. == Başlıca əsərləri == Bir cüt mavi göz Çılğın izdihamdan uzaq Tess Qaranlıq Cud Ağac işçiləri Meşə kəndliləri Yuvaya dönüş Etelbertanın əli Maraqsızın biri Qüllədə iki kişi Vest Poleydəki səyahətimiz Vesseks hekayələri Qərib, nəşəli və təsadüfi Solmuş kol Məzarımı mı qazırsan?

Edvard Tomas Hardi (15 sentyabr 1977[…]) İngiltərəli aktyor, ssenarist və prodüserdir. Qısa adı Tom Hardi olan tanınmış sənətçi, bu günə qədər bir çox film və seriallarda rol almışdır. Birdən çox mükafatın namizədi və eynilə, bir çoxda mükafatın sahibi olmuşdur. == Həyatı və Kariyerası == O, 1977-ci ildə Londonda anadan olmuşdur. Anası rəssam, atası isə yazıçı olmuşdur. O, gənc yaşlarında teatr təhsili almışdır. O, həmçinin modellik etmişdir və 1998-ci ildə “Məni supermodel tap” müsabiqəsinin qalibi olmuşdur. O, kinoya 2001-ci ildə Qara Şahin filmi ilə qədəm qoymuşdur. Bir il sonra o, Star Trek: Nemesis filmində Şinzon roluna görə Ən Yaxşı Köməkçi Aktyor nominasiyasında Saturn Mükafatlarına namizəd olmuşdur. O, ən çox Bronson, Inception, Star Trek: Nemesis və Döüyşçü filmləri ilə gündəmə gəlmişdir.

Əbu Məhəmməd Musa ibn Əl-Mehdi Əl- Hadi (ərəb. أبو محمد موسى بن المهدي الهادي‎) (d. 26 aprel 764 - ö. 14 sentyabr 786) — 4-cü Abbasi xəlifəsi. == Həyatı == Əbu Məhəmməd Musa ibn Mehdi Əl-Hadi 764-cü ildə Bağdad şəhərində anadan olmuşdu. Xəlifə əl-Mehdidən sonra xəlifəliyə əl-Hadi (785-786) yiyələndi. Babası əl-Mənsurun xilafətə Məvali ordusu xəlifənin elə dərin etimadını qazanmışdı ki, o son vəsiyətində oğlu əl-Mehdiyə bu məvaliyə (türklər) çox yaxşı münasibət bəsləməyi və onları yaxın çevrəsinə almağa davam etməsini və saylarının da çoxaltmasını tövsiyə etmişdir. Bəlkə də əl-Mehdinin şərqi Türk hökmdarlarına məktublar göndərməsi və onları İslam dininə çağırması atasının bu tövsiyəsinə görə olsa gərəkdir. O, bizim bütün və buna bənzər rəvayətlərdən anladığımız qədəri ilə türklərdən ibarət olan və qaynaqlarda məvali olaraq zikr edilən ordu birlikləri və saray mühafizləri bu dövlətin ilk qurucularından əl-Mənsur zamanında olmuşdur. Bundan sonra cərəyan edən olaylar və gəlişmələr, bu qənaətimizi doğrulayar qədər aydınlıqla görünməkdədir.

Hadi Atlasi (tam adı:Hadi Miftaxetdin oğlu Atlasov) — tatar tarixçi, pedaqoq, ictimai xadim.[mənbə göstərin] == Həyatı == Hadi Miftaxetdin oğlu Atlasi 1876-cı ildə çar Rusiyasının işğal etdiyi Tatar torpaqlarında yaratdığı Sembir quberniyası Bua qəzasındakı Tübən Çəke kəndində molla ailəsində doğulmuşdur. İndi bu kənd Tatarıstan Cümhuriyyətinin Çüprəle rayonuna daxildir. İlk təhsilini atasından alan Hadi sonra Bua’dakı mədrəsədə oxumağa getmişdir. Avropa ölkələrinin sürətli inkişafı, Rusiyanın hər sahədə onları təqlid etməsi, Rusiya əsarətində olan xalqlarda da bir Avropapərəstlik əhval-ruhiyyəsi yaratmışdı. Buna görə də Hadi üsul-i qədim, yəni orta yüzillərin proqramı ilə keçilən mədrəsədə oxusa da, cədidçilərə meyil göstərmişdir. Bua mədrəsəsini bitirdikdən sonra Orenburq şəhəri yaxınlığındakı Karqalı kəndindəki Müəllimlər Seminariyasına daxil olmuşdur. 1898-ci ildə Müəllimlər Seminariyasını bitirəndə o, Türk, Ərəb, Fars, Rus, Alman dillərini bilməklə yanaşı, astronomiya, coğrafiya, riyaziyyat və başqa fənnləri də oxumuşdur. == Pedaqoq == Müəllimlər Seminariyasını bitirdikdən sonra Buadakı mədrəsədə işə başlayan Hadi Atlasi buradakı təhsil sistemində dəyişikliyə can atır və istədiyinə nail olur. Mədrəsə şagirdləri üçün "Qıyılme həyət", yəni "Astronomiya" və "Tarixe tabiqat", yəni "Təbilət tarixi" dərsliklərini yazaraq çap etdirir. Az vaxtda bacarıqlı pedaqoq, millətsevər insan, ictimai xadim kimi tanındığına görə [1903]-cü ildə onu Böqelmə qəzasının Əlmət kəndindəki məscidə imam və məscid yanındakı məktbə müəllim işləməyə dəvət edirlər.

Hadi Hicazifər — İranlı Azərbaycan əsilli Aktyor və kinorejissordur.

Hadı İsmayıl oğlu Mirzəzadə (1908 – 1965) — Azərbaycan dilçi alimi, türkoloq, filologiya elmləri doktoru (1960), professor (1961). == Həyatı == Hadi İsmayıl oğlu Mirzəzadə 1908-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. İbtidai və orta təhsilini Bakı şəhərində alan Hadi Mirzəzadə 1925-ci ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət Darülfünunun (indiki BDU) Şərq fakültəsinə daxil olmuş, 1929-cu ildə həmin fakültənin dilçilik şöbəsini bitirmişdir. 1931-ci ildən respublikanın müxtəlif orta və ali məktəblərində dərs deməyə başlamış, Şamaxı və Naxçıvan pedaqoji məktəblərində, Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda, Qazax Pedaqoji İnstitutunda baş müəllim, kafedra müdiri, dekan vəzifələrində çalışmışdır. 1950-ci ildən başlayaraq Hadi Mirzəzadə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) ümumi dilçilik kafedrasının dosenti vəzifəsində çalışaraq öz dolğun, məzmunlu mühazirələri ilə müəllim və tələbələr arasında böyük hörmət qazanmışdır. 1953-1955-ci illərdə Bolqarıstan hökumətinin dəvəti ilə Sofiya universitetində müasir türk dilindən mühazirələr oxumuşdur. Azərbaycan dilinin tarixinin yaradıcılarından olan H.Mirzəzadə sonralar Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya və şərqşünaslıq fakültələrində "Azərbaycan dilinin tarixi" kursundan mühazirələr oxumaqla yanaşı ciddi tədqiqatlarla məşğul olmuşdur. Elmi-pedaqoji kadrların hazırlanmasında böyük xidməti olmuşdur. Kiçik fasilələr nəzərə alınmazsa, onun bütün 30 illik elmi-pedaqoji fəaliyyəti Azərbaycan Dövlət Universiteti ilə bağlıdır. 1961-ci ildən həmin ali məktəbin "Ümumi dilçilik kafedrası"nın professoru seçilən H.Mirzəzadə ömrünün sonuna qədər bu vəzifədə çalışmışdır.

Hadi Musa oğlu Rəcəbli (Rəcəbov) (25 oktyabr 1947, Viravul, Lənkəran rayonu – 17 aprel 2024, Bakı) — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin I–V çağırış deputatı (1995–2020), Əmək və Sosial Siyasət Komitəsinin sədri, siyasi elmlər doktoru, professor. == Həyatı == Hadi Musa oğlu Rəcəbli 1947-ci il oktyabrın 25-də Lənkəran rayonunun Viravul kəndində anadan olmuşdur. Moskva Yeyinti Sənayesi İnstitutunun texnologiya fakültəsini və Bakı Ali Partiya məktəbini bitirmişdir. 1963-cü ildən Lənkəran çörək zavodunda fəhlə, mühasib, texnoloq, iqtisadçı işləmişdir. 1971-ci ildən Lənkəran Şəhər Komsomol Komitəsinin ikinci katibi, 1972-ci ildən birinci katibi, 1978-ci ildən "Bakinski raboçi" qəzetinin xüsusi müxbiri, 1980-ci ildən Lənkəran Şəhər İcraiyyə Komitəsinin sədri olmuşdur. 1981-ci ildən Azərbaycan KP MK-nın inspektoru, 1983-cü ildən Şəki Şəhər Partiya Komitəsinin birinci katibi, 1989–1995-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetində referent, aparıcı mütəxəssis, bölmə müdiri, şöbə müdirinin müavini, şöbə müdiri vəzifələrində çalışmışdır. Ehtiyatda olan mayor olmuşdur. 9 kitabın və 220-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Azərbaycanda ilk siyasi elmlər namizədidir. Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü olmuşdur.

Hadi Takdaş (tatar. Hadi Taqtaş; əsl adı tatar. Мөхәммәтһади Хәйрулла улы Такташев; Mөxəmməthadi Xəyrulla uğlı Taqtaşev; 1 yanvar 1901 – 8 dekabr 1931, Kazan) — tatar şair və dramaturq. Tatar Sovet poeziyasının banilərindən biri. == Yaradıcılığı == === Poemaları === "Gizli silahlar" "İtmiş gözəllik" "Kamil" "Əsr və dəqiqə", V. İ. Leninə həsr olunmuşdur (1924-cü il) "Alsu" "Sevgi peşmançılığı" "Gələcəyə məktublar" (tamamlanmadı) == Həmçinin bax == Şair Dramaturq == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Хади Такташ — Стихи на русском языке Хади Такташ.

Hadi Xosrovşahi (1939, Təbriz – 27 fevral 2020, Tehran) — İranın Vatikandakı səfiri (1981–1986). == Həyatı == 1939-cu ildə Təbrizdə doğulub. 1981–1986-cı illərdə İranın Vatikanda səfiri işləyib. Hadi Xosrovşahi 27 fevral 2020-ci ildə koronavirus xəstəliyindən Qum ostanında vəfat edib.

Ağa Məhəmməd Əbdülsəlim oğlu Əbdülsəlimzadə (1879, Şamaxı – may 1920, Gəncə) — Azərbaycan şairi, Azərbaycan romantizminin tanınmış nümayəndələrindən biri, Tofiq Fikrət irsinin ilk araşdırıcısı, Tatar süvari alayının imamı. Məhəmməd Hadi XX əsr Azərbaycan şairləri içərisində mətbuatla sıx əlaqəsi olan sənətkarlardan biridir. Öz əsərlərinin əksəriyyətində vətən, millət mövzusuna toxunan Məhəmməd Hadi Azərbaycan poeziyasının intibah, azadlıq və hürriyyət mücahidlərindən biri olmuşdur. Ona görə də Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Azərbaycan Cümhuriyyəti əsərində "bir tərəfdən rus ədəbiyyatı, digər tərəfdən də Osmanlı ədəbiyyatı təsirində bulunan" istiqlal mövzusunda mübariz əsərlər yazan şairlər arasında Məhəmməd Hadini ayrıca dəyərləndirirdi. Romantik maarifçilikdən inqilabi romantizmə yüksələn Məhəmməd Hadinin yaradıcılığının ən mübariz dövrü Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dönəminə düşür. Məhəmməd Hadi yaradıcılığının ən çağdaş milli və bəşəri keyfiyyətləri məhz bu dövrdə özünü daha aydın göstərdi. O dönəmdə müharibə, azadlıq, istiqlal mövzusunda ən çox əsərlər yazan Məhəmməd Hadi olmuşdur. == Həyatı == Əsl adı Ağa Məhəmməd olan, gəncliyində özünə Hadi (ərəb. doğru yol göstərən‎) təxəllüsünü seçən Məhəmməd Hadi 1879-cu ildə Şamaxı şəhərinin Sarıtorpaq məhəlləsində, tacir ailəsində doğulmuşdur. İbtidai təhsilini məhəllə məktəbində şamaxılı Molla Səmədin yanında almış, sonralar şair Abbas Səhhətin atası Əliabbas əfəndinin təsis etdiyi məktəbdə oxumuş, kiçik yaşlarından ərəb və fars dillərini mükəmməl mənimsəmişdir.

Sudirman Hadi (9 mart 1996) — İndoneziyalı atlet. Sudirman Hadi İndoneziyanı 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Sudirman Hadi birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında 100 metr məsafəyə qaçış yarışlarında təsnifat mərhələsində 10.77 saniyəlik nəticə ilə 2-ci yeri tutdu və yarım-finala adladı. Bu mərhələdə isə o, 10.70 saniyəlik nəticə ilə 9-cu yeri tutdu və mübarizəni dayandırdı.

İmam Əliyyən-Nəqi (8 sentyabr 829, Mədinə, Abbasilər xilafəti – 27 iyun 868, Səmərra, Abbasilər xilafəti) — Əli ibn Məhəmməd əl-Hadi.

Əl-Hadi (ər. الهادي) — Allahın adlarından biri.

Aydın — Azərbaycan kişi adı. Aydın Ata — türk mifologiyasında əfsanəvi ozan. Aydın Feyzullayev — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi, itkin. Aydın Bayramov — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. Aydın Əhmədli — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. Aydın Rüstəmov — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. Aydın Bəşirov — Azərbaycan Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin sabiq rəisi. Aydın Kələntərli — neft hasilatı sahəsində tanınmış Azərbaycanlı alimi. Aydın Mirzəzadə — Azərbaycan Respublikası II, III, IV, V və VI çağırış Milli Məclisinin deputatı. Aydın Ələkbəroğlu — siyasətçi Aydın Əfəndi — rusdilli Azərbaycan şairi Aydın Həsəni — Aydın Paşacanov — Aydın Rəcəbov — Azərbaycan xalçaçı-rəssamı Aydın Ağabəyov — Aydın Abıyev — ədəbiyyatşünas Aydın Əzim Kərimoğlu — bəstəkar Aydın İbrahimov — güləşçi.

Ceyms Hardi Uilkinson (ing. James Hardy Wilkinson) — hesablama riyaziyyatı və kompüter elmləri sahəsində ixtisaslaşmış ingilis alimi. Ceyms Hardi Uilkinson 27 sentyabr 1919-cu ildə anadan olmuşdur. Uilkinson yüksək sürətli rəqəmli kompüterlərdə tətbiq edilən ədədi analiz sahəsində apardığı tədqiqatlara görə 1970-ci ildə Türinq mükafatına layiq görülmüşdür. == Ədəbiyyat == Əliquliyev R., Salmanova P. "İnformasiya cəmiyyəti: Maraqlı xronoloji faktlar", 2013, "İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı, 169 s.

Fayda - İqtisadiyyatda (ing. Utility) nisbi məmnunluğun ölçüsüdür. Bu ölçü istehlakçının seçimini və ümumi rifah vəziyyətini izah etmək üçün istifadə olunur. [mənbə göstərin] Utilitarianizm doktrinası faydanın maksimallaşdırılmasını cəmiyyətin nizamedici mənəvi meyar kimi görür. Bu iqtisadi məktəbin Ceremi Bentham (Jeremy Bentham) (1748–1832) və Con Stüart Mil (John Stuart Mill) (1806–1876) tərəfdarlarının sözlərinə uyğun olaraq, cəmiyyət bütun şəxslərin ümumi faydasını maksimallaşdırmalıdır. Başqa sözlərlə, "ən yüksək səadət ən çoxlara". == Fayda funksiyası == İqtisadi təhlildə istehlakçının davranışı daha asan fayda funksiyası ilə ifadə oluna bilər: u : X → R {\displaystyle u:X\rightarrow {\textbf {R}}} , belə ki, x > y əgər u(x) > u(y). Əgər istehlakçının üstün tutmaları tamam, əks, tranzitiv, və arasıkəsilməyəndirsə, onda onlar "u" fayda funksiyası ilə ifadə oluna bilərlər.

Hande — Türk adı

Handu-Arsakda qala adı. == Toponomik izahı == Şimali Qafqazda Anttübə (anttəpə) təpə adı ilə mənaca eynidir. Qədim türk dillərində anta, anda, andit- "izləmək", "keşik çəkmək" sözündəndir. Anta, anda dedikdə qaraulxana nəzərdə tutulur. Keçmişdə antalar (andalar) müəyyən bir ölkənin, əyalətin, elin (tayfanın) məskunlaşdığı ərazinin sərhədlərində gecələr keşikçilərin durduğu təpə yerlər idi. Keşikçi məntəqələri adlarındandır. Anta-(anda) sözündən düzəlmiş toponimlərin ( yaşayış məntəqə, dağ və təpə adlarının) qədim tarixi vardır. E.ə. VIII əsrdə Urartu çarının bir qaya yazısında Andamaniv və həmin əsrdə Cənubi Azərbaycan ərazisində Qızılüzən çayının hövzəsində Andia yaşayış məntəqə adları məlumdur. Şərqi Anadoluda Fərat çayının yuxarı axınında, onun sol sahilində Andit kənd, Şimali Qafqazda Stavropol quberniyasında Andi-Aqigöl və Andçay, Dağıstanda Andi dairə adı, And göysu çayının adı və Qunib dairəsində Andi kəndi.

Hayad — Azərbaycan Respublikasının Ağdərə rayonunun Dovşanlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 13 oktyabr 1992-ci il tarixli, 327 saylı Qərarı ilə ləğv edilmiş Ağdərə rayonunun Hayad kəndi Kəlbəcər rayonunun inzibati tərkibinə verilmişdir. 1993-cü ildən 10 noyabr 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Hayad kəndi Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. 19 sentyabr 2023-cü ildə aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində Azərbaycan Respublikasının nəzarətinə qaytarılmışdır. 5 dekabr 2023-cü ildə kənd Ağdərə rayonunun tərkibinə daxil edilib. == Toponimikası == Ayad variantında da qeydə alınmışdır. Keçmış adı Axmaxlı olmuşdur. Bu ad axmaxlı nəslinin adı ilə bağlı idi. Ayalılar isə elmi ədəbiyyatda tatarların tərkib hissəsi kimi göstərilir.

Hajduk (Bolqar: хайдутин, Ermənicə: Հայդուկ, Macarca: hajduk, Makedonca: ајдут, Rumın: haiduc, Serbcə: хајдук, Türkcə: haydut) xüsusilə 19-cu əsrdə Balkanlarda, Orta və Şərqi Avropada qanun qaçaqları, quldurlar və müstəqillik döyüşçüləri üçün istifadə edilən ümumi termindir. Balkan ənənəsində Hajduk əfsanələştirilmiş bir qəhrəman olaraq adlandırılıb. Qəhrəman o dövrdə Osmanlı İmperatorluğu nəzarəti altındakı torpaqlardakı Osmanlılara qarşı mübarizə etməkdədir. İngiltərə əfsanəsi Robin Hud nümunəsində olduğu kimi Varlıdan oğurlayaraq kasıba verən bir Hajduk simvolu eyni zamanda ədalətsiz rəhbərliyə qarşı üsyanı da işarələyər. Gerçəkdə isə Hajduk tərifi 17-ci əsrdən başlayaraq 19-cu əsrin sonlarına qədər fəaliyyət göstərən qanunsuz kəslər üçün istifadə mənfi bir təbir olmuşdur. Bu kəslər deyilənin əksinə yalnız Osmanlılara deyil yerli xalqa da hücum etdikləri bilinməkdədir. == Mənşəyi == Hajduk sözünün mənşəyi qəti olaraq bilinməməklə birlikdə Azərbaycanca quldur sözündən gəldiyinə dair nəzəriyyələr var. Digər bir nəzəriyyəyə görə isə Macar çoban mənasını verən hajdó sözündən törəmişdir. İki dilin tarix içində bir-birindən təsirləndiyi gözetildiğinde iki nəzəriyyənin birlikdə reallaşmış olmasıda olabiləcəkdir. Türklər tərəfindən Macar muzdlu əsgərləri üçün istifadə edilən bu terminin Xorvatiya da da dağdakı quldur üçün istifadə edildiyi bilinməkdədir.

Hayfa (İvritcə: חיפה; Ərəbcə: حيفا) — İsrailin şimalının ən böyük şəhəri və ölkənin üçüncü böyük şəhəridir. İsraildə sıx olaraq ərəb əhalisi yaşayan bir şəhərdir. Müqəddəs Kitablarda (Əhdi-i Atik, Tövrat) adı keçmişdir. Yəhudilər, Romalılar, Ərəblər, Səlibçilər, Osmanlılar Hayfanı idarə etmişlər. Kavalalı Mehmet Əli Paşanın şəhəri təkrar ələ keçirməsindən əvvəl Hayfa 1799-ci ildə Napalyon Bonapart tərəfindən işğal edilmişdir. Müqəddəs Kitablarda adı keçən Kermil Dağı Hayfadadır. Bu dağda xristianlıq, müsəlmanlıq və son olaraq Bahailik- üçün müqəddəs bir qalıq olan İlyas Peyğəmbərin mağarası da vardır. Həmçinin bu dağ yamaclarında Bəhai Dininin Dünya Mərkəzi ilə gözəlliyiylə tanınmış bağçaları və terraslar var. Əhalisi 278 903 nəfər (2016-cı il). Hayfada 1948-ci ildə 98 600 insan yaşayırdı.

Hayidə (10 aprel 1942, Tehran – 20 yanvar 1990, San-Fransisko, Kaliforniya) — İran müğənnisi. İranın Tehran şəhərində anadan olub və 1990-cı ildə vəfata yetişib. Müğənninin mahnılarının İranda çoxlu pərəstişkarı var.

Hayku (yap. 俳句) - yapon poeziyasındakı janrlardan biridir. Hayku 3 sətirdən ibarət olub 5-7-5 heca sisteminə əsaslanır.

Hayla — lirik folklor nümunələridir. Forma etibarilə bayatıları xatırladır. Zaqatala-Balakən tərəflərdə geniş yayılmışdır. Xalqımızın həyatı, məişəti, məhəbbət duyğuları, vətən sevgisi, ailə münasibətləri, tarixi, tarixinin müxtəlif hadisələri burada bədii şəkildə öz əksini tapmışdır. Hayla adından da göründüyü kimi “çağır”, “səslə”, “hayla” anlamını verir. Bəzən “Tala mahnıları” da deyilir. Haylaları qədim türk tayfalarından olan hunlarla da bağlayırlar. Haylaları musiqi aləti tənbur vasitəsilə və sərbəst ifadə etmişlər. Haylaların toplanması və nəşri sahəsində də xeyli işlər görülmüşdür. Ə.Cəfərzadə, A.Məmmədli, M.Allahmanlı haylalarla bağlı fikirlər söyləmişlər.

Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyi — Azərbaycan Respublikasının avtomobil yolları təsərrüfatı sahəsində xidmətlər göstərən, balansına verilmiş avtomobil yollarının, habelə körpülərin, tunellərin və digər yol qurğularının layihələndirilməsi, istismarı, bərpası, təmiri, yenidən qurulması və tikilməsini, avtomobil yollarının və yol qurğularının qorunub saxlanılmasını və onların vəziyyətinə nəzarəti, yol infrastrukturunun inkişafı ilə bağlı digər işləri kompleks şəkildə həyata keçirəm dövlət orqanı. == Haqqında == “Azəravtoyol” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 9 mart 2016-cı il tarixli Fərmanı ilə “Azəryolservis” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin adı dəyişdirilərək “Azəravtoyol” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti adlandırıldı. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2017-ci il 18 oktyabr tarixli 1638 nömrəli Fərmanına ​əsasən Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyi yaradılıb. == Rəhbər == Azərbaycan Prezidentinin 21 dekabr 2017-ci il tarixində imzaladığı sərəncam ilə Saleh Ərşad oğlu Məmmədov Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri təyin edildi.

Aydın Müstəcəb oğlu Abiyev (Aydın Abi Aydın) (28 aprel 1939, Hilədərə, Lerik rayonu – 16 fevral 2022) — ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru (1997), professor (1998), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (2000), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü. == Həyatı == Aydın Abiyev 28 aprel 1936-cu ildə Lerik rayonunun Hiledərə kəndində anadan olub. O, orta məktəbi Biləsuvarda oxuduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) Şərqşünaslıq fakültəsinə qəbul olur. Abıyev 1957–1962-ci illərdə Şərqşünaslıq fakültəsinin türk şöbəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === Aydın Abıyev əmək fəaliyyətinə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Yaxın və Orta Şərq Xalqları İnstitutunda kiçik elmi işçi kimi başlayıb. Daha sonra o, 1975-ci ildə baş elmi işçi olub. Abıyev 1978–1981-ci illərdə Türkiyənin İsgəndərun şəhərində tərcüməçi kimi çalışıb. O, 1981–1992-ci illərdə yenidən Şərqşünaslıq İnstitutunun türk filologiyası şöbəsində baş elmi işçi və şöbə müdiri vəzifələrində çalışıb. Aydın Abıyev 1968-ci ildə "Görkəmli türk yazıçısı Ömər Seyfəddinin həyatı və yaradıcılığı" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş, alimlik dərəcəsi almışdır. Abıyev 1997-ci ildə "XIX əsrin ikinci yarısı — XX əsrin əvvəllərində türk ədəbiyyatında satira və onun Azərbaycan ədəbiyyatı ilə əlaqəsi" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.

Əl-Bayda (ərəb. البيضاء‎) — Liviyanın şimal-şərqində şəhər. Əl-Cəbəl əl-Əxdar rayonunun mərkəzi və Liviyanın ikinci böyük şəhəri. Əhalisi təxminən 250,000 nəfərdir (2010). Əl-Bayda Liviyanın ən böyük dördüncü şəhəridir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Vikianbarda Əl-Bayda ilə əlaqəli mediafayllar var.

Alfred Hayoş (mac. Alfréd Hajós; 1 fevral 1878[…], Budapeşt – 12 noyabr 1955[…], Budapeşt) — Macar üzgüçü və memar. Müasir Olimpiya oyunlarının ilk üzgüçü çempionu və Macarıstanın ilk Olimpiya çempionudur. Tək oyunlarda heç bir digər üzgüçü belə bir yüksək nəticə göstərməmişdir. == Həyatı == Alfred Hayoş Macarıstanın paytaxtı Budapeşt şəhərində anadan olmuşdur və əsl adı Arnold Quttmann idi. 13 yaşı olarkən atası Dunay çayında boğulduqdan sonra mükəmməl bir üzgüçü olacağına söz verdi. İdmançı karyerasında özünə macar adı olan Hayoş (Macarıstanda üzgüçü) təxəllüsünü götürdü. 1896-cı ildə Afinada oyunları keçirilən zaman Hayoş memarlıq fakültəsində təhsil alırdı. Universitetdə ona oyunlarda iştirak etmək üçün icazə verdilər, lakin bu zaman bir sıra çətinliklər meydana çıxdı. O, oyunlardan sonra Politexnik Universitet Dekanlığına geri dönərkən dekan Olimpiya oyunlarındakı uğuruna görə Hayoşu təbrik etmədi və əvəzində isə belə dedi: "Sənin medalların məni maraqlandırmır, amma cavablarını növbəti imtahanınızda eşitmək istərdim".

Aydın Həsəni — Azərbaycan kinoprodüseri. == Həyatı == Azərbaycan Televiziyası Telefilm Yaradıcılıq Birliyi istehsalat şöbəsinin rəhbəri, kinotarixçi və kinematoqrafdır. 120-dən çox televiziya sənədli və bədii filmini ərsəyə gətirib. == Filmoqrafiya == Abbas Səhhət (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film) (AzTV) - direktor Balaş və Mədinə (film, 2003) Bəxtiyar Vahabzadə (film, 2003) Bir ocağın nuru (film, 2001) Böyük sınaq (film, 2003) Çay daşı (film, 2001) Cümhuriyyət generalları (film, 2006) Dədə Qorqud axtarışında (film, 2000) Dönüş (film, 1999) Duz gölü (film, 2001) Əbədi zirvə (film, 1998) Əhməd Bakıxanov (film, 2003) Firəngiz Əlizadə. Lüsern-99 (film, 1999) Girdiman (film, 2003) Haradasan, Mübubət?

Aydın Həsənov (siyasətçi) — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi III çağırış deputatı. Aydın Həsənov (əsgər) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

Aydın Kazımzadə (kinoşünas) — Azərbaycan kinoşünası. Aydın Kazımzadə (fizik) — Azərbaycan alimi.