ZƏKİ1 ə. çox zehinli; tez anlayan; zəkalı, ağıllı. ZƏKİ2 ə. 1) saf, xalis; 2) təmiz, yaxşı (adam).
Полностью »[ər.] bax zəkalı. [Şeyx Kəbir:] Lakin ən son yerin, zəki Sənan! Olacaq son nəfəsdə Gürcüstan. H.Cavid. …Mən də xoşnudam ki, məmləkətdə belə zəki cavan
Полностью »is. [fars.] Əkin yeri, tarla. Taxıl zəmisi. – Muğan səhraları bir tamaşadır; Buğda zəmiləri qoşa-qoşadır. S.Vurğun. Göz işlədikcə dərya kimi dalğalana
Полностью »...эксплуатирует кого-л. 3. перен. о навязчивом, назойливом человеке ◊ zəli kimi yapışmaq впиваться как пиявка; zəli kimi qanını sormaq kimin сосать, вы
Полностью »сущ. нива, поле, засеянное хлебом. Yaşıl zəmilər зелёные нивы, taxıl zəmiləri пшеничные поля
Полностью »is. [ər.] Bir şeyi tez anlama, tez dərk etmə, tez qavrama qabiliyyəti, zehin kəskinliyi; ağıl, fəhm, zehin. [Uluca:] Kimdə var əql, zəka, əzm, hünər;
Полностью »...korlanmış qanını sordurmaq üçün onun bədəninin müvafiq yerlərinə zəli qoymaq. Molla Qasımın arvadı Zeynəb qarı da azarlılara zəli yapışdırmaqda böyük
Полностью »i. (müst. və məc. mənada) leech; ~ qoymaq to apply / to put* on leeches; ◊ ~ kimi yapışmaq d.d. to stick* like a leech
Полностью »is. intellect m, intelligence f ; esprit m ; dərin ~ sahibi homme m d’un grand intellect
Полностью »сущ. 1. ругъвал (рагъвал); zəli qoymaq (salmaq, yapışdırmaq, düzmək) ругъвал(ар) эцигун, ругъвал(ар) алкӀурун (бедендин азар квай чкадин чӀуру иви фит
Полностью »[ər.] прил. фад кьатӀунин (гъавурда гьатунин) алакьун, зигьиндин хцивал; акьул, фагьум, макь, мукьуф, зигьин
Полностью »is. sangsue f ; ~ qoymaq appliquer vt (və ya mettre vt) des sangsues ; ~ kimi qanını sormaq sucer le sang de qn comme sang-sue ; ~ kimi yapışmaq colle
Полностью »Farscadan alınma sözdür, əsli “zalu”dur, bizdə sülük, suluncan, çelik deyiblər. Ehtimal ki, su anlamı ilə bağlıdır
Полностью »ZƏKA (tez anlama, dərketmə) [Məhsəti:] ...Nizamini dağlar qədər əzəmətli göstərən də onun zəkasıdır (M.Hüseyn); ZƏKAVƏT Qəmnak gözlərində görün bir zə
Полностью »1. ZƏLİ (qansorucu halqavari qurdlar sinfi) Molla Kazımın arvadı Zeynəb qarı da azarlılara zəli yapışdırmaqda böyük ixtisas sahibi olub... (S.S.Axundo
Полностью »i. intellect, mind, wit, intelligence; dərin ~ sahibi a man of great intellect, a very clever man
Полностью »[fars.] сущ. ник, къацар авай ник (мес. къуьлуьн, мухан); buğda zəmiləri къуьлуьн никӀер.
Полностью »...как: 1. присоединяет сравнительные обороты. kimi, nəyi gəlin təki bəzəmək кого, что украшать (нарядить) как невесту, cavan təki işləmək работать как
Полностью »...тротуар (пешеходная дорожка по сторонам улицы вдоль домов). Asfalt səki асфальтовый тротуар, geniş səki широкий тротуар 2. ступень (выступ, уступ, на
Полностью »...снизиться (убавить) в весе, çəkiniz neçədir какой у вас вес, çəkim 65 kiloqramdır мой вес – 65 килограммов; çəki daşı гиря; спорт. yüngül çəki лёгкий
Полностью »(Bərdə, Cəbrayıl, Gədəbəy, Şərur) guya. – Səki mən də:si, o da onnan sonra küsəsi mənnən (Gədəbəy); – Gəldilər şəklimi çəkdilər, səki kinoya verjəx’lə
Полностью »...açıq yer (meşədə). – Mal ferması bu il yayı sekidə keçirəcəx’ II (Şəki) balkon. – Usdulu sekiyə çıxart qoy
Полностью »...çəkilməklə müəyyənləşdirilən ağırlığı; vəzn. Taxılın çəkisi. □ Çəki daşı – şeyləri çəkmək üçün ağırlıq ölçüsü kimi işlədilən müəyyən ağırlıqda cisim,
Полностью »(Basarkeçər, Borçalı, Goranboy, İmişli, İrəvan) tapqır. – Çəki olmasa yəhər aşar, atın belində durmaz (Goranboy); – Ə:, atın çəkisin bərkit (Borçalı);
Полностью »1. Cümlədə arzu bildirən hissəcik. Təki siz gələsiniz. Təki tez çıxıb gedəydik. Təki sən deyən kimi olaydı. – [Gültəkin Aydına:] Paltar da istəmirəm,
Полностью »is. 1. Piyadaların gediş-gəlişi üçün küçənin hər iki tərəfində asfalt, daş, taxta və s. döşənmiş və adətən küçədən bir qədər hündür yol. Səki ilə getm
Полностью »bax çəkibalığı. Çıxardıq dənizə alaqaranlıq; Xəşəmin, çəkinin olmazdı sayı. N.Xəzri
Полностью »is. Parça, dəri və s. üzərində rəngbərəng saplarla işlənmiş bəzək: naxış; tikmə. Nuxa çəkiləri Azərbaycanda şöhrət tapmışdır. (Qəzetlərdən).
Полностью »...Srağagünkü oyun. Srağagünkü əhvalat. – Srağagünkü turnirdə Zəki qiyamət edirdi. M.Süleymanov.
Полностью »...var ki, yüz sözdən bir məna duymağa qabil deyildi (Ə.Abbasov); ZƏKİ (köhn.) [Mirzə Sadıq:] Oğlan zəki bir cavana bənzəyirdi (C.Cabbarlı); FƏHMLİ, ZEH
Полностью »...mühitdə qaz və mayelərin təzyiqini ölçən cihaz. Civə manometri. – Zəki … quyudakı sıxılmış havanın təzyiqini göstərən manometrə baxdı. M.Süleymanov.
Полностью »1. sif. Dayanığı olan, möhkəm, səbatlı, mətanətli, dözümlü. Zəki çox dayanıqlı, səbirli və iradəli bir gənc idi. A.Şaiq. 2. Sabit, dəyişməyən, dağılma
Полностью »...düzəldilən həkimlər müşavirəsi. Konsilium təyin etmək. – Ertəsi gün Zəki ən məşhur həkimlərdən bir konsilium təşkil etdi. A.Şaiq.
Полностью »1. bax nisbətən. Zəki Məmmədbağıra nisbətlə çox qüvvətli idi. S.Hüseyn. 2. Münasibətlə, …görə. Bizə, ya nə nisbətlə töhmət gəlir; Qaç, oğlan, qaç, at
Полностью »...və zikri dolu olar iskəncəbi ilə, lumulu çay ilə. C.Məmmədquluzadə. Zəki … özü şam edib lumulu çay içdi. M.Süleymanov.
Полностью »...cənabları da özünü saxlaşdırmadı və daha da ucadan qah-qah çəkib Zəki Əfəndiyə dedi: – Qulaq as, mən başdan oxuyum. C.Məmmədquluzadə. Rəfizadə özünü
Полностью »NƏŞƏLİ (müxtəlif mənalarda) Həmin gecə Zəki çox erkən qayıtdı. Həmişəki kimi nəşəli görünürdü (A.Şaiq); NƏŞƏDAR [Səba:] Çünki mənim musiqidən nəşədar
Полностью »...soruşacağam, məndən gizləmə, doğrusunu söylə (S.S.Axundov); İNKAR ETMƏK Zəki: Biz gənclərin üzərində onun çox faydalı təsiri vardır, bunu heç kim ink
Полностью »...(İ.Məlikzadə); CƏHƏNNƏM OLMAQ Piri: Cəhənnəm ol buradan (İ.Məlikzadə); İTİLMƏK Zəki əsəbi: Bu saatca durun, ikiniz də itilin burdan, binamuslar.. (An
Полностью »f. Qocalıqdan başı xarab olmaq, beyni kütləşmək, səfehləmək. Zəki Məmmədbağırın xəriflədiyinə qənaət hasil etdi. S.Hüseyn. [Arvad:] Ay kişi, xərifləmi
Полностью »...dəmlər; Dəli könül əbəs anar, ağlarsan (M.P.Vaqif); YAD ETMƏK/ELƏMƏK Yelena: Zəki arabir bizi yad edir, – dedi (A.Şaiq); YADA SALMAQ ...Ceyran bulağı
Полностью »...…Top-top çit, kisə-kisə qəndçay maşından boşaldıqca adamların “sağ ol, Zəki! – səsləri ümumi bir xora dönmüşdü. R.Rza. İndi top-top, tay-tay parça, k
Полностью »...pıçıldaşandan sonra Əbdülhəsənzadə Xəlili çağırdılar və müdərris Zəki əfəndi ona belə cavab verdi... (C.Məmmədquluzadə); USTAD (məc.) Ey yorulmaq bil
Полностью »...müqaviməti heç bir qüvvə qıra bilməz (M.S.Ordubadi); TEMPERAMENT Zəki: Başdan-ayağa həyəcandır, temperamentdir (S.Rəhman); NƏFS Səbəb budur ki, arvad
Полностью »...hazırkı vaxt, müasir həyat. Zəmanə adamı (uşağı). – Ziba olduqca zəki, gözüaçıq bir zəmanə qızı idi. S.Hüseyn. 3. Bəxt, tale, fələk mənasında. Zəmanə
Полностью »...sözü). 2. Diaqonal üzrə istənilən xanaya hərəkət edən şahmat fiquru. Zəki Gülşənin necə oynayacağını əvvəldən bilirmiş kimi fili irəli itələdi. M.Sül
Полностью »ARABİR [Yelena:] Zəki arabir bizi yad edir (A.Şaiq); ARA-SIRA Binanın kiçik dəhlizi və iclas otağı işdən-gücdən danışan və ara-sıra zarafat edib gülən
Полностью »...məvacibə baxırsan, külfətin də maşallah bit çətən (Anar); SƏRVƏTDAR Zəki Əşrəfə: Sənin və atan Ağamürsəl kimi sərvətdarların daşqın və coşqun yaşadığ
Полностью »1. DANIŞMAQ (müxtəlif mənalarda) O gecəni Zəki Əhmədlə çox xoş keçirdilər. Yedilər, içdilər, müxtəlif mövzularda danışdılar (A.Şaiq); BƏHS ETMƏK Alma,
Полностью »...məşrutəçi cavanlar göndəriblər, mən də xoşnudam ki, məmləkətdə belə zəki cavanlar tapılır. C.Cabbarlı. □ Xoşnud etmək – razı salmaq, məmnun etmək. Ke
Полностью »...Dinirik cəza, dinmirik cəza. Bizim sözümüz bəllidir (M.F.Axundzadə); ƏYAN Zəki Əfəndi: Əgər yaxşı yazdın və sənin ləyaqətin bizə aşkar və əyan oldu..
Полностью »...faydası yoxdur (M.S.Ordubadi); YOLDAŞ Güllü ərinə: Gözüvə su ver, Zəki. Görürsən yoldaşının qaydına necə qalır! (Anar); ZƏNƏN Günlərin bir günündə ge
Полностью »...qabiliyyətlərini inkişaf etdirmək məqsədi ilə aparılan sərbəst yazı işi. [Zəki əfəndi:] Biz sənə burada bir tema verərik və burada bizim gözümüzün qa
Полностью »...cəlladın qapısından uzaqlaşaq (A.Şaiq); ƏZAZİL Səslər: Deyirlər Zəki müəllim əzazildir (Anar); ƏZRAİL (məc.) Qurban: Amma onu çox əzrail arvad söyləy
Полностью »...alınmır. T.Ş.Simurq. Qənaət hasil etmək – bax qənaətə gəlmək (“qənaət”də). Zəki Məmmədbağırın xəriflədiyinə qənaət hasil etdi. S.Hüseyn. Nə hasil? kl
Полностью »...birini də rəis müavininə nəzir elə (Ə.İldırımoğlu); HARAMZADƏ Zəki: Min cür fırıldaq işlətmiş bu qoşa haramzadələr indi məhkəmə kürsüsündə cüt oturmu
Полностью »...[Dilbər:] Sizi isə, Gülüş, indi mən çox gözəl anlayıram. C.Cabbarlı. Hələ Zəki adlandırdıqları gənc nə qədər gözəl oxuyurdu. S.Hüseyn. ◊ Çox gözəl –
Полностью »