I
сущ. плечо:
1. часть туловища от шеи до руки. Sol çiyin левое плечо, paltonu çiyninə salmaq накинуть пальто на плечи, əlini onun çiyninə qoydu руку положил ему на плечо, çiynindən aşırmaq nəyi перекинуть через плечо что
2. часть одежды, облегающая это место. Pencəyin çiyni плечо пиджака
II
прил.
1. плечевой. анат. Çiyin qurşağı плечевой пояс, çiyin oynağı плечевой сустав, çiyin oxu плечевая ось, çiyin sümüyü плечевая кость, çiyin çıxıntısı плечевой отросток
2. наплечный. Çiyin qayışı наплечные ремни; çiyin bağı подтяжки, çiynini vermək подставить плечо, çiyninə düşmək kimin ложиться, лечь на плечи чьи (стать предметом чьих-л. забот, попечений). Çiynindən düşmək свалиться с плеч, çiynindən atmaq сбросить, свалить, скинуть с плеч (избавиться от чего-л. обременительного, тягостного, неприятного); çiynimdən dağ (yük) götürüldü гора с плеч свалилась; çiynində olmaq быть на плечах чьих (находиться на чьей-л. ответственности); çiyinlərində daşımaq (çəkmək) вынести на своих плечах (выдержать на себе всю тяжесть чего-л. ); çiynini atmaq (oynatmaq) поводить, повести плечами; çiynini çəkmək пожимать, пожать плечами
◊ çiynində getmək kimin отправиться в последний путь на чьих плечах
Çiyin
Çiyin (lat. brachium) — yuxarı ətrafın şöbəsi. Çiyin qurşağı və ön kol arasında yerləşir və müvafiq olaraq çiyin birləşməsi və dirsək vasitəsilə onlara birləşir.
Çiyin sümüyünün sınıqları
Çiyin sümüyünün sınıqları — mexaniki təsirin xarakterindən asılı olaraq (qabağa uzadılmış əlin və bədənə sıxılmış əlin üstünə yıxıldıqda) çiyin sümüyü baş hissəsində, üst 1/3, orta 1/3 hissədə sına bilər, lakin iri damarların və sinirlərin zədələnməsi ehtimalı olan daha təhlükəli sınıqlar çiyin sümüyünün aşağı hissəsindədir.
== Çiyin sümüyünün sınıqlarının əlamətləri ==
Sınığın istiqamətindən asılı olaraq əlamətlər:
kəskin ağrı;
şişkinlik;
qançır;
deformasiya;
qeyri-adi hərəkət;
ətrafın qısalması;
vəzifəsinin məhdudlaşması baş verir.
Yalnız uşaqlarda sınıqlar zamanı çiyin sümüyünün sınıqlarında sınmış sümük fraqmentləri istiqamətini dəyişmir ("yaşıl budaq tipi") və yuxarıda göstərilən əlamətlər inkişaf etmir.
== İlk yardım ==
Sınıq yerindən asılı olmayaraq çiyin sınıqlarında nəqliyyat immobilizasiyası üçün standart şina ilə iki taxta parçasından istifadə etmək olar; birini qoltuqaltı nahiyədən, digərini-yuxarıda əks tərəfdən qoyurlar. Bintləmə zamanı köməkçi zədələnmiş əli 900 bucaq altında əyərək, ətrafı azca bədəndən kənarlaşdırıb bu vəziyyətdə saxlayır, sonra çiyin nahiyəsini–döş qəfəsində, mil-bilək sümüyünü qarın nahiyəsinin yuxarı hissələrində bənd edərək, əli gövdəyə bintləyirlər. Şina qoyulmuş əlin ləçəkvari sarğıdan salınması məqsədəuyğun deyil, ona görə ki, o çiyin oynağının lazımi qədər hərəkətsizliyini təmin etmir.
== Həmçinin bax ==
Çiyin;
Sınıqlar;
Zədə;
Yara;
Sarğı;
Sümük.
Çiyinayaqlılar
Çiyinayaqlılar (lat. Brachiopoda) — heyvanlar aləminə aid heyvan tipi.
Oturaq həyat keçirən dəniz heyvanlarıdır. Bədənin qarın və bel səthini uzunluğu 10 sm-ə qədər olan ikiqapaqlı çanaq örtür. Substrata saplaq vasitəsilə yapışır. Ayrıcinsiyyətlidir. İnkişafı metamorfozladır. 200-ə qədər növü məlumdur. Qazıntı halında tapılmış növlərin sayı 7000-ə çatır. Qalıqlarına Kembri dövründən rast gəlmək olur.
Açıq çiyinli don
Açıq çiyinli don — çiyin qayışları və ya digər görünən vasitələri olmayan geyim növüdür. O, adətən altdan geyinilən korset və ya büsqalter tərəfindən saxlanılır, korsetin sıx olması paltarın yerindən aşağıya tərəf enməsinə mane olur.
== Tarixi ==
Deyilənə görə müasir Açıq çiyinli paltar ilk dəfə 1930-cu illərdə ortaya çıxdı, burada Mainbocher və 1940-cı illərin sonundan etibarən Christian Dior kimi dizaynerlər tərəfindən populyarlaşdırıldı. Life jurnalının 18 iyul 1938-ci il sayında iddia edilirdi ki, "tamamilə qayışsız, qolsuz gecə paltarı" 1937–38-ci illərin ixtirasıdır. Bununla belə o, 1930-cu ildə aktrisa Elizabet Holman tərəfindən əvvəlcədən hazırlanmışdı. O, həmin il açıq çiyinli paltarda çəkilmişdir. Holman həmin paltarla əlaqələndirildi və müntəzəm olaraq onu icad edən və tanıdanlardan biri kimi tanınır.
Paltarlar İkinci Dünya müharibəsindən sonra da populyar olaraq qaldı, üslub bəzən "çılpaq görünüş" kimi təsvir edildi. Bu dövrün ən məşhur paltarlarından biri Rita Heyvortun Gilda mahnısı və rəqs proqramı üçün geyindiyi qara paltar idi. Heyvortun performansı izləyicilərə göstərdi ki, bu paltarlar bədəndən sürüşmə riski olmadan hərəkət etmək və rəqs etmək üçün kifayət qədər təhlükəsiz ola bilər.