ƏRƏBİSTAN

Səudiyyə Ərəbistan və ya rəsmi adı ilə Səudiyyə Ərəbistan Krallığı (ərəb. المملكة العربية السعودية Al-Mamlakah al-'Arabiyah as-Sa'udiyah) — Qərbi Asiyada yerləşən bu dövlət Ərəbistan yarımadasının böyük hissəsini əhatə edir. Təqribən 2,150,000 km² quru sahəsi ilə Yaxın Şərqin ən böyük, Asiya qitəsinin beşinci ən böyük və ümumilikdə dünyanın ən böyük 12-ci ölkəsidir. Səudiyyə Ərəbistanı şimaldan İordaniya və İraq, şimal-şərqdən Küveyt, şərqdən Qətər, Bəhreyn, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, cənub-şərqdən Oman, cənubdan isə Yəmənlə həmsərhəddir. Aqaba körfəzi vasitəsilə İsrail və Misirdən ayrılmışdır. Həm Qırmızı dəniz, həm də Fars körfəzi sahilində yerləşən yeganə dövlət olan Səudiyyə Ərəbistanın ərazisinin əsas hissəsi səhralarla örtülüdür. 2018-ci ilin oktyabr ayına olan məlumata əsasən Səudiyyə Ərəbistan sahəsinin böyüklüyünə, əhalisinin sayına və iqtisadiyyatına görə Yaxın Şərq regionunda yerləşən ən böyük dövlətdir. Hal-hazırda Səudiyyə Ərəbistanın nəzarəti altında olan ərazilərdə vaxtilə bir neçə qədim mədəniyyətlər və sivilizasiyalar mövcud olmuşdur. Dünyada ilk insan məskənlərinin bəzilərinin də burada yerləşdiyi güman edilir. Hazırda dünya əhalisinin ən çox etiqad etdiyi ikinci din hesab olunan İslam dini də müasir Səudiyyə Ərəbistanı ərazisində təşəkkül tapmışdır.

Ərəbistan plitəsi — coğrafi baxımdan Ərəbistan yarımadasına uyğun gələn qədim platformalardan, yer qabığının sabit ərazilərindən biridir. Ərəbistan plitəsinin sahəsi 0,12082 steradian və ya təxminən 2 milyon km²-dir. Litosfer plitəsinin sərhədləri bunlardır: şərqdə - Hind-Avstraliya plitəsi, cənubda - Afrika plitəsi, qərbdə Afrika plitəsi ilə sərhəd Qırmızı dəniz və Ölü dəniz riftləri ilə, şimalda - Anadolu və Avrasiya plitələri. Fanerozoy (paleozoy - kaynozoy) dövründə Ərəbistan plitəsi Afrika plitəsinin bir hissəsi idi və hələ də onunla əlaqəni tamamilə itirməmişdir, buna görə də bəzən onları vahid Afrika-Ərəbistan platformasının komponentləri hesab edirlər. Qırmızı dəniz Eosenin əvvəlində meydana çıxır , lakin Afrikanın Ərəbistandan ayrılması Oliqosendə baş verir. O vaxtdan Ərəbistan plitəsi yavaş-yavaş Avrasiya plitəsinə doğru irəliləyir. Müasir dövrdə Ərəbistan plitəsi Qondvananın şimala doğru hərəkət edən fraqmentləri olan üç böyük tektonik plitədən (Afrika və Hindistan ilə birlikdə) biridir, Avrasiya ilə toqquşması Pireneylərdən Alp qırışlarının geniş Aralıq dənizi qurşağının yaranmasına səbəb olmuşdur. Ərəbistan plitəsinin birbaşa Avrasiyaya təzyiqi İranda Zaqros dağ sisteminin, Anadoluda isə Türkiyədə Tavr dağ sisteminin formalaşmasına səbəb olur.

Səudiyyə Ərəbistan kralı (ərəb. قائمة ملوك السعودية‎) — Vəzifəni Əbüləziz bin Salman icra edir. Bəzən kralı İki müqəddəs məscidin Şərifi adlandırırlar. İbn Səudun ölümündən bəri padşahların hamısı onun övladlarıdır və yəqin ki, hökmranlıq edən Kral Salmanın dərhal davamçıları onun nəslindən olacaqlar. İbn Səudun övladları Səudiyyə Ərəbistanının taxtında əsas iddia hesab olunur. Bu, Səudiyyə monarxiyasını ümumiyyətlə böyük, dəqiq müəyyənləşdirilmiş kral ailələri və varis əmrləri olan və varisliyin mütləq primojenasiya sistemindən istifadə edən Qərb monarxiyalarından tamamilə fərqləndirir. 2017-ci ildə kral fərmanı ilə vəliəhd vəzifəsindən kənarlaşdırılmadan əvvəl Məhəmməd bin Nayef, İbn Səudun ard-arda olan ilk nəvəsi idi.

Cahiliyyət dövründə Ərəbistan yarımadasında siyasi vəziyyət — İslam tarixi baxımından cahiliyyət dövründə Ərəbistan yarımadasının ərazisində, müəyyən zamanlarda mövcud olmuş dövlətlər xüsusi önəm daşımaqdadır. Çünki cahiliyyət dövrü ərəblərinin düşüncə tərzini, onlara siyasi, iqtisadi, sosial, dini və mədəni aspektlərdən yanaşmaqla öyrənə bilərik. Buna isə biz ilk növbədə Ərəbistan yarımadasında qurulan dövlətlərin tarixi inkişaf prosesini öyrənməklə nail ola bilərik. Cahiliyyət dövrü ərəb dünyasının mövcud durumunu öyrənmək İslam tarixinin müxtəlif mövzularını daha rahat anlamaqda bizə yardımçı olacaqdır. Əsil adı "Şibhu Cəzirətil-Arab" (Ərəb yarımadası) olduğu halda, qısa şəkildə "Cəzirətul-arab" deyə adlandırılmışdır. Sadəcə əl-Cəzirə də deyilir və türk dilində buna bənzər şəkildə Ərəb yarımadası əvəzinə qısaca Ərəbistan adı istifadə olunur. Ərəb yarımadası Asiya, Afrika ve Avropanın kəsiştiyi önəmli bir nöqtədə yerləşir. Şərqdə Bəsrə və Oman körfəzləri, cənubda Hind okeanı və qərbdə Qırmızı dəniz ilə əhatə olunmuşdur. Cənubda Babul-Məndəb boğazı ilə Afrikadan ayrıldığı halda, şimalda Süveyş kanalı vasitəsilə bu qitəyə birləşir. Ötən yüzilliyin sonlarına doğru Yəmənin Mərib bölgəsində aparılan arxeoloji qazıntılar, bu bölgənin, miladdan 10–15 əsr əvvələ gedib çıxan qədim və parlaq bir mədəniyyətə sahib olduğunu göstərməkdədir.

Ərəbistan yarımadası (ərəbcə شبه الجزيرة العربية, şibhu l-cəzīrəti l-ʿərəbiyyə) — Cənub-Qərbi Asiyada yarımada. Sahəsinə görə dünyada ən böyük yarımadadır. Şərqdə Fars körfəzi və Oman körfəzi, cənubda Ərəb dənizi və Ədən körfəzi, qərbdə Qırmızı dəniz ilə əhatə olunub. Geoloji cəhətcə yarımada Yerin Ərəb təbəqəsini təşkil edir. Vaxtı ilə o Afrika kontinental kütlənin bir hissısini təşkil edib. Ərəbistan yarımadası tamamilə səhralarla örtülüb. Onun şimal hissəsində Nefud, cənub hissəsində isə Rub əl-Xali səhraları yerləşir. Ərəbistan yarımadasında və ətrafındakı adalarda Səudiyyə Ərəbistanı, Yəmən,Oman, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Bəhreyn, Qətər, Küveyt yerləşir. Yarımadaya yaxın ərazidə Misir, İsrail, İordaniya və İraq yerləşir. Ərəbistan yarımadası Asiya qitəsinin cənub-qərbində böyük yarımada olmaqla Asiyadan İran körfəzi vasitəsilə ayrılır.

Şərqi Ərəbistan və ya Bəhreyn (ərəb. اَلْبَحْرَيْنِ‎) — Ərəbistanın şərq hissəsini əhatə edən tarixi region. Region Bəsrənin cənubundan İran körfəzi sahilləri boyunca uzanırdı və Bəhreyn, Küveyt, Əl-Xasa, Qətif, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Qətər, İraqın cənubu, Əhvaz və Omanın şimalını əhatə edirdi. Şərqi Ərəbistanın bütün sahil xətti əsrlər boyu "Bəhreyn" kimi tanınırdı.

Ərəbistan bəbiri (lat. Panthera pardus nimr) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin bəbir növünə aid heyvan yarımnövü.

Ərəbistan canavarı (lat. Canis lupus arabs) — Adi canavar növünə daxil olan yarımnöv. Əvvəllər bu canlılara bütün Ərəbistan yarımadası ərazisində rastlamaq mümkün idi. Ancaq hazırda onların arealı İsrailin cənubu, Oman, Yəmən, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı və böyük ehtimalla Misirin Sinay yarımadası ərazisində yayılmışlar. Ölçülərinə görə ən kiçik canavar yarımnövü hesab edilir. Ərəbistan canavarı elə də böyük olmayan bir canlıdır. Səhrada yaşamağa uyğunlaşmışdır. Ayaq üstə hündürlküyü 66 sm-dir. Çəkisi bəzi ərazilərdə 18 kiloqrama çata bilir. Qulaqları bədənin ümumumi ölçüsünə nisbətdə iridir.

Ərəbistan dənizi (ərəb. بحر العرب‎, fars. دریای عرب‎, urdu بحیرہ عرب, hind. अरब सागर, somali. Bada Carbeed, ing. Arabian Sea)— Hind okeanının bir regiondur ki, şimal tərəfindən Pakistan və İran, cənub tərəfindən Somalinin şimal şərqi, şərq tərəfindən Hindistan və qərb tərəfindən Ərəbistan yarımadası ilə həmsərhəddir. Ərəb dənizi səthinin sahəsi (1,491,130 kvadrat mil) təxminən3,862,000 km²-dir.

Ərəb səhrası və ya Ərəbistan səhrası — Qərbi Asiyada yerləşən səhra. Bu geniş səhra Yəməndən İran körfəzi, Oman,İordaniya və İraqa qədər uzanır. 330,000 km2 sahəsi ilə Ərəbistan yarımadasının əksəriyyətin əhatə edir. Onun mərkəzində Rub əl-Xali, dünyanın ən böyük fasiləsiz qum orqanlarının biri yerləşir.

Ərəbistan yarımadası (ərəbcə شبه الجزيرة العربية, şibhu l-cəzīrəti l-ʿərəbiyyə) — Cənub-Qərbi Asiyada yarımada. Sahəsinə görə dünyada ən böyük yarımadadır. Şərqdə Fars körfəzi və Oman körfəzi, cənubda Ərəb dənizi və Ədən körfəzi, qərbdə Qırmızı dəniz ilə əhatə olunub. Geoloji cəhətcə yarımada Yerin Ərəb təbəqəsini təşkil edir. Vaxtı ilə o Afrika kontinental kütlənin bir hissısini təşkil edib. Ərəbistan yarımadası tamamilə səhralarla örtülüb. Onun şimal hissəsində Nefud, cənub hissəsində isə Rub əl-Xali səhraları yerləşir. Ərəbistan yarımadasında və ətrafındakı adalarda Səudiyyə Ərəbistanı, Yəmən,Oman, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Bəhreyn, Qətər, Küveyt yerləşir. Yarımadaya yaxın ərazidə Misir, İsrail, İordaniya və İraq yerləşir. Ərəbistan yarımadası Asiya qitəsinin cənub-qərbində böyük yarımada olmaqla Asiyadan İran körfəzi vasitəsilə ayrılır.

Ərəbistan Əl-Qaidəsi(ərəb. تنظيم القاعدة في جزيرة العرب‎)-Orta Şərq,Ərəbistan yarımadasında aktivlik göstərən Əl-Qaidə terror təşkilatının qolu. Əl-Qaidə Terror qruplaşmasının bir hissəsi olaraq Ərəbistan yarımadasındakı kasıb ölkə olan Yəməndə aktivlik göstərir.Yəmənin qərbində fəal olmağı ilə bərabər həm də Somalidə də aktivlik edir.Mərkəzi Ədən şəhəridir.Daha çox İsraildəki Fələstinlilərə can yandıran Əl-Qaidə üzvləri bir neçə dəfə İsraildə terror aktları yaratmış və İsraildə "terrorçu qruplaşma" olaraq ad qazanmışdır.Bundan sonra İran,Yaponiya,İtaliya,Suriya,Fransa,Ermənistan,Rusiya,Səudiyyə Ərəbistanı,Gürcüstan,Hindistan,Almaniya və BMT-də "terrorçu təşkilat" adını qazandı. Pakistanın əsasını təşkil edən Qərbdəki terror aktlarının faizi əksəriyyətlə (əvvəlcə) müqayisədə 75%-ə, 2007-ci ildə isə 50% - ə, 2010-cu ildə isə "əl-Qaidə" nin Somali və Yəmənə köçdüyü vaxtadək xeyli azalıb. 14 dekabr 2009-cu ildə ABŞ-nin dövlət katibi Hillari Klinton Yəməndə rəsmi olaraq "əl-Qaidə" ni terrorçu təşkilat elan edib.24 avqust 2010-cu il tarixində Vaşinqton Post Miller yazırdı ki, MKİ hesab edir ki, "əl-Qaidə" nin Yəmən şöbəsi onun ana təşkilatını, Usamə Ben Ladenin əsas qrupunu ABŞ vətəni üçün ən təhlükəli təhlükə kimi üstələyib. 26 avqust 2010-cu il Yəmən bildirib ki, Amerika rəsmiləri Yəməndəki əl-Qaidə ölçülərini və təhlükələrini şişirtmiş, həmçinin cihadçı şəbəkənin yerli şöbəsi ilə mübarizənin Sananın işi olaraq qalmasını tələb etmişlər.Üsama Bin Ladenin keçmiş cangüdəni "əl-Qaidə" ilə Yəmən hakimiyyətləri arasında hərbi əməliyyatların qızışdığı haqda xəbərdarlıq edib.

Hökumət əleyhinə nümayişə çıxmış kütlə ilə polis arasında toqquşma başlayıb. Qətif şəhərində başlanmış toqquşmada polis səs qumbaralarından, rezin dəyənəklərdən istifadə edir. Bunun nəticə vermədiyini görən asayiş keşikçiləri havaya atəş açmağa başlayıb. Ən azı 1 nəfərin güllə yarası aldığı bildirilir. . Səudiyyə Ərəbistanın iqtidarın istefasını tələb edən qüvvələrlə polis arasında toqquşma olub. Ölkənin cənubunda əhalinin böyük hissəsini şiələrin təşkil etdiyi zəngin neft ehtiyatlarına malik Qətif bölgəsində keçirilən mitinqə polis sərt şəkildə müdaxilə edib. Polis öncə nümayişçilərə dağılışmağı əmr edib, sonra isə havaya atəş açıb. Daha sonra toqquşmalar başlayıb və 15 nəfər yaralanıb. Polisin aksiyanı dağıtmaq üçün həqiqi güllələrdən istifadə etdiyi bildirilir. Səudiyyə Ərəbistanı hökuməti şiələri İranın qızışdırdığını iddia edir.

Səudiyyə Ərəbistanı—Ermənistan münasibətləri — Səudiyyə Ərəbistanı və Ermənistan arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. Ermənistan və Səudiyyə Ərəbistanı arasında rəsmi diplomatik əlaqələr yoxdur. Buna səbəb isə Səudiyyə Ərəbistanının Ermənistanla diplomatik əlaqələr qurmaqdan imtina etməsidir. Bununla belə iki ölkə arasındakı münasibətlərdə, türk nüfuzunun artmasına qarşılıq ümumi müqavimət üzündən 2010-cu illərdən bəri əhəmiyyətli dərəcədə istiləşmə müşahidə olunur. == Tarix == === 1990-cı illərdən 2010-cu illərin əvvəllərinə === Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə görə Səudiyyə Ərəbistanı, Azərbaycanın Qarabağdakı mövqeyini dəstəklədiyi üçün Ermənistanla rəsmi münasibətlər qurmamışdır. Səudiyyə Ərəbistanı Azərbaycanın bir hissəsi olaraq Qarabağ bölgəsi ilə bağlı mövqeyində möhkəm qaldığından və əlaqələr qurmadığından bu məsələ bu formada qalır. === 2010-cu ilin ortalarından === Lakin Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi Məhəmməd ibn Salmanın hakimiyyətə gəlməsindən, Səudiyyə Ərəbistanı və Ermənistanla münasibətləri pis olan Türkiyə ilə artan düşmənçiliyindən sonra iki ölkə arasında münasibətlər yeni bir inkişaf səviyyəsini qədəm qoyur. Həm Səudiyyə Ərəbistanı, həm də Ermənistan Rəcəb Tayyib Ərdoğan dövründə türk ekspansionizminin bu ölkələr üçün bir təhdid kimi ortaq bir baxışa sahibdirlər. Səudiyyə Ərəbistanı 2019-cu ildə antitürk boykotu elan edir. Vəziyyəti Türkiyə hökumətinin Səudiyyə əleyhinə açıqlamaları ağırlaşdırır.

Müdafiə Nazirliyi (ərəb. وزارة الدفاع‎) — Səudiyyə Ərəbistanında, ölkənin milli təhlükəsizliyinin, mənafelərinin və suverenliyinin xarici təhdidlərdən qorunmasından və milli təhlükəsizlik və sabitliyə nail olmaq üçün dövlətin bütün nazirlikləri ilə işləyən bir Nazirlikdir. Hazırkı müdafiə naziri 23 yanvar 2015-ci ildə təyin olunmuş Şahzadə Məhəmməd bin Salmandır. Nazirliyə dörd silahlı qüvvə daxildir; Səudiyyə Kral Quru Qoşunları (RSLF), Səudiyyə Krallığı Hava Qüvvələri (RSAF), Səudiyyə Krallığı Hərbi Dəniz Qüvvələri, Səudiyyə Krallığı Hava Müdafiə Qüvvələri (RSADF). 2017-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanı hərbi xərcləri ilə dünyada üçüncü sırada və Orta Şərqdə ən böyük hərbi xərci olan ölkələr arasındadır. Ölkənin ümumi daxili məhsulunun (ÜDM) 10% -ni təmsil edən 69,4 milyard dollarlıq büdcəsi ilə Səudiyyə Ərəbistanı, Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutuna (SIPRI) görə hərbi xərclərdə dördüncü yeri tutan Rusiyanı əvəz etdi. SIPRI, Səudiyyə Ərəbistanının Fars Körfəzi bölgəsindəki müasir avadanlıqların siyahısına görə ən yaxşı silahlanmış ölkə olduğunu da bildirdi. Hərbi İşlər İdarəsi – 1929-cu ildə Səudiyyə Ərəbistanının qurucusu Kral Əbdüləziz tərəfindən hərbi məsələlərlə məşğul olmaq və güclü bir ordu qurmaq üçün Hərbi İşlər İdarəsi yaratmaq üçün krallıq əmri verildi. Ordu üç hissəyə bölündü: pulemyot, piyada və artilleriya bölmələri. Müdafiə Agentliyi – Hərbi İşlər İdarəsinə əlavə olaraq Müdafiə Agentliyi 1934-cü ildə Kral Əbdüləzizin əmri ilə daha da dəstələrin yaradılması və ölkənin şəhərlərinə və dəniz limanlarına paylandığı genişləndirmə və modernləşdirmə tələbi olaraq quruldu.

Osmanlı Ərəbistanı (ərəb. الدولة العثمانية في شبه الجزيرة العربية‎; türk. Osmanlı Arabistanı) — Ərəbistan yarımadasının 1517-ci ildən 1918-ci ilə qədər davam edən dövrdəki adı. Bu dövrdə, Ərəbistan torpaqlar Osmanlı imperiyasının tərkibində olduğuna görə belə adlandırılmışdır. Regionda osmanlıların nəzarəti mərkəzi hakimiyyətin gücü zəiflədikcə azalmağa başladı. XVI əsrdə Osmanlı imperiyası Qırmızı dənizindən Fars körfəzinə qədər olan torpaqlarda (Hicaz, Asir və əl-Xasa) öz hakimiyyətlərini qurdular. Qırmızı dənizi və Hind okeanı sahillərində portuqaliyalıların güclənməsinin qarşısını almaq üçün bu fəthlər çox önəmli idi. Hələ 1548-ci ildə Məkkə şərifi Nəcd və Hicaz tayfalarını cəzalandırmaq məqsədilə basqınlar təşkil edirdi. XVIII əsrdə Ərəbistan yarımadasının mərkəzi bölgələrində Səud sülaləsi güclənməyə başlamışdı. Bu sülalə müstəqil ərəb dövlətlərinin formalaşmasına önəmli rol oynamışdı.

Səudiyyə Ərəbistanı–Pakistan münasibətləri — Səudiyyə Ərəbistanı və Pakistan arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər. Bu iki dövlət arasında yaxın və dost münasibətlər mövcuddur. İki ölkə arasında ilk diplomatik əlaqələr 1960-cı ildə qurulmuşdur. Səudiyyə Ərəbistanı və Pakistan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının üzvləridirlər. Pakistanın İranla və Səudiyyə Ərəbistanının Hindistanla yaxın əlaqələrinə baxmayaraq, Pakistan "Səudiyyə Ərəbistanının ən yaxın müsəlman müttəfiqi" hesab olunur. Səudiyyə Ərəbistanı Pakistanın Hindistanla olan münaqişəsində onu daim dəstəkləmiş və Şərqi Pakistanın müstəqil bir dövlətə çevrilməsinin əleyhdarı olmuşdur. Sovet İttifaqının Əfqanıstana soxulmasından sonra başlayan Əfqanıstan müharibəsi zamanı həm Səudiyyə Ərəbistanı, həm də Pakistan Taliban təşkilatının və əfqan mücahidlərinin yanında olmuş, onlara maliyyə və silah yardımı etmişdir. 1990—1991-ci illərdə baş vermiş Körfəz müharibəsi zamanı Pakistan öz qoşunlarını müsəlmanların müqəddəs məkanlarını qorumaqdan ötrü göndərmişdir. Ancaq Pakistanın o zamankı Baş Qərargah rəisi general Mirzə Aslan Bəy və bir çox siyasətçilər Səddam Hüseyni açıq şəkildə dəstəkləmişlər. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Səudiyyə Ərəbistanı və Pakistan Talibanların idarə etdiyi Əfqanıstan dövlətini tanıyan dünyanın azsaylı dövlətlərindən olmuşdur.

Qazaxıstan–Səudiyyə Ərəbistanı münasibətləri — Qazaxıstan və Səudiyyə Ərəbistanı arasındakı ikitərəfli münasibətlər. İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 30 aprel 1994-cü ildə qurulmuşdur. Qazaxıstan səfirliyi 13 dekabr 1995-ci ildə Ər-Riyadda açılır və Qazaxıstan Respublikasının Konsulluğu Ciddədə 28 dekabr 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. Səudiyyə Ərəbistanı 30 dekabr 1991-ci ildə Qazaxıstanın müstəqilliyini tanıyan ilk ərəb və müsəlman ölkələrindən biri olur. İki ölkə arasında əməkdaşlığın əsasları 1994-cü ildə Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti Nursultan Nazarbayevin Səudiyyə Ərəbistanı Krallığına rəsmi səfəri zamanı qoyulmuşdur. Qazaxıstan-Səudiyyə qanunvericilik bazası fərqli xarakterli 17 sənədi (dövlətlərarası müqavilələr, hökumətlərarası və idarələrarası müqavilələr, protokollar və memorandumlar) əhatə edir. 2016-cı ildə iki ölkə arasındakı ticarət həcmi 44,3 milyon dollar (ixrac 39,3 milyon dollar, idxal 5 milyon dollar) təşkil edib. 2015-ci ildə ticarət dövriyyəsi 16,3 milyon ABŞ dolları (ixracat - 5,4 milyon ABŞ dolları, idxal - 10,9 milyon ABŞ dolları) təşkil etmişdir. 2014-cü ildə bu göstərici 13,4 milyon ABŞ dolları səviyyəsində idi (ixrac - 1,6 milyon ABŞ dolları, idxal - 11,8 milyon ABŞ dolları). 2005-2016-cı illərdə Qazaxıstan iqtisadiyyatına Səudiyyə Ərəbistanı investisiyalarının həcmi 90 milyon dollar təşkil etmişdir.

Qətər–Səudiyyə Ərəbistanı münasibətləri — Qətər Dövləti ilə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. 2017 Qətər diplomatik böhranı zamanı Səudiyyə Ərəbistanı Qətər ilə diplomatik əlaqələri kəsmişdir.

Rusiya ilə Səudiyyə Ərəbistanının neft müharibəsi — 8 Mart 2020-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanı ilə Rusiya Federasiyası arasında olan və neft qiymətləri üzərində baş vermiş qiymət müharibəsi. Bu müharibənin təsiri nəticəsində neft qiymətlərində ciddi azalma baş verir. Neft qiymətinin azalması ABŞ-də 34%, ortalama xam neftin qiymət azalması isə 26% olur. Qiymət müharibəsi, Neft İxrac edən Ölkələr Təşkilatı(OPEC) ilə Rusiya arasında 2019–20 koronavirus pandemiyası fonunda iddia edilən neft hasilatı azalması ilə bağlı dialoqun kəsilməsindən sonra başlayır. 8 Mart 2020-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanı gözlənilmədən Avropa, Asiya və Amerika Birləşmiş Ştatları istehlakçıları üçün, neftin hər bir barrelində 6–8 dollar arasında endirim elan edir. Bu elan, Brent markalı neftin Körfəz müharibəsindən bəri ən böyük günluk düşüş olan 30% qiymət düşməsinə səbəb olur. Neft qiymətlərində etalon kimi istifadə edilən xam neft olan West Texas Intermediate (WTI) 20 faiz qiymət itirir. 9 Mart 2020-ci il tarixində qlobal fond bazarları, başlanan bu qiymət müharibəsi və koronavirus pandemiyası səbəbindən böyük itkilər verdiyini bildir. Bu açıqlamadan sonra Rusiya rublu ABŞ dollarına nisbətdə 7% düşərək son 4 ilin ən aşağı səviyyəsinə yenir. 10 Martda Səudiyyə Ərəbistanı hasilatı gündəlik 9,7 milyon bareldən 12,3 milyona qədər artıracağını, Rusiya isə gündəlik neft istehsalını 300 min barel artırmağı planlaşdırdığını bildirir .

Səudiyyə Ərəbistan və ya rəsmi adı ilə Səudiyyə Ərəbistan Krallığı (ərəb. المملكة العربية السعودية Al-Mamlakah al-'Arabiyah as-Sa'udiyah) — Qərbi Asiyada yerləşən bu dövlət Ərəbistan yarımadasının böyük hissəsini əhatə edir. Təqribən 2,150,000 km² quru sahəsi ilə Yaxın Şərqin ən böyük, Asiya qitəsinin beşinci ən böyük və ümumilikdə dünyanın ən böyük 12-ci ölkəsidir. Səudiyyə Ərəbistanı şimaldan İordaniya və İraq, şimal-şərqdən Küveyt, şərqdən Qətər, Bəhreyn, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, cənub-şərqdən Oman, cənubdan isə Yəmənlə həmsərhəddir. Aqaba körfəzi vasitəsilə İsrail və Misirdən ayrılmışdır. Həm Qırmızı dəniz, həm də Fars körfəzi sahilində yerləşən yeganə dövlət olan Səudiyyə Ərəbistanın ərazisinin əsas hissəsi səhralarla örtülüdür. 2018-ci ilin oktyabr ayına olan məlumata əsasən Səudiyyə Ərəbistan sahəsinin böyüklüyünə, əhalisinin sayına və iqtisadiyyatına görə Yaxın Şərq regionunda yerləşən ən böyük dövlətdir. Hal-hazırda Səudiyyə Ərəbistanın nəzarəti altında olan ərazilərdə vaxtilə bir neçə qədim mədəniyyətlər və sivilizasiyalar mövcud olmuşdur. Dünyada ilk insan məskənlərinin bəzilərinin də burada yerləşdiyi güman edilir. Hazırda dünya əhalisinin ən çox etiqad etdiyi ikinci din hesab olunan İslam dini də müasir Səudiyyə Ərəbistanı ərazisində təşəkkül tapmışdır.

Bu məqalə Səudiyyə Ərəbistanı klublarının FİFA Klublararası Dünya Çempionatındakı iştirakı haqqındadır.

Səudiyyə Ərəbistan və ya rəsmi adı ilə Səudiyyə Ərəbistan Krallığı (ərəb. المملكة العربية السعودية Al-Mamlakah al-'Arabiyah as-Sa'udiyah) — Qərbi Asiyada yerləşən bu dövlət Ərəbistan yarımadasının böyük hissəsini əhatə edir. Təqribən 2,150,000 km² quru sahəsi ilə Yaxın Şərqin ən böyük, Asiya qitəsinin beşinci ən böyük və ümumilikdə dünyanın ən böyük 12-ci ölkəsidir. Səudiyyə Ərəbistanı şimaldan İordaniya və İraq, şimal-şərqdən Küveyt, şərqdən Qətər, Bəhreyn, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, cənub-şərqdən Oman, cənubdan isə Yəmənlə həmsərhəddir. Aqaba körfəzi vasitəsilə İsrail və Misirdən ayrılmışdır. Həm Qırmızı dəniz, həm də Fars körfəzi sahilində yerləşən yeganə dövlət olan Səudiyyə Ərəbistanın ərazisinin əsas hissəsi səhralarla örtülüdür. 2018-ci ilin oktyabr ayına olan məlumata əsasən Səudiyyə Ərəbistan sahəsinin böyüklüyünə, əhalisinin sayına və iqtisadiyyatına görə Yaxın Şərq regionunda yerləşən ən böyük dövlətdir. Hal-hazırda Səudiyyə Ərəbistanın nəzarəti altında olan ərazilərdə vaxtilə bir neçə qədim mədəniyyətlər və sivilizasiyalar mövcud olmuşdur. Dünyada ilk insan məskənlərinin bəzilərinin də burada yerləşdiyi güman edilir. Hazırda dünya əhalisinin ən çox etiqad etdiyi ikinci din hesab olunan İslam dini də müasir Səudiyyə Ərəbistanı ərazisində təşəkkül tapmışdır.

Səudiyyə Ərəbistanı bayrağı — Səudiyyə Ərəbistanının Dövlət bayrağı 1973-cü ilin mart ayının 15-də Səudiyyə Ərəbistanının dövlət bayrağı haqqında qanun qəbul edilib. İslamı tərənnüm edən yaşıl parçanın üzərində "La İlahe İllallah va Muhammadun Rasululallah" ifadəsi yazılıb. Ağ rəngdə olan əyri qılınc şəkli isə ölkənin əsasını qoyan Abdullah Əziz ibn Saudun qələbəsini tərənnüm edir. Parametrləri 2:3 nisbətindədir.

Səudiyyə Ərəbistanının krallığı (ərəb. Al-Mamlyaka al-Arabiya as-Saudiya) — cənub-qərbi Asiyada Ərəbistan yarımadasında dövlət. Şimalda İordaniyayla, İraqla və Küveytlə; şərqdə Fars körfəziylə və Qətərlə və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləriylə, cənub-şərqdə Omanla həmsərhəddir, cənubda – Yəmənlə, qərbdə Akabanın Qırmızı dəniziylə və körfəziylə yuyulur. Sərhədlərin ümumi ölçüsü – 4431 kilometr. Sahə – 2149,7 min kv. kilometr (məlumatlar təxminidir, çünki cənubda və cənub-şərqdə sərhədlər aydın qurulmamışdır (təyin edilməmişdir)). Mübahisəli ərazilər var.İndiyə qədər Yəmənlə sərhəd sualları məsələləri həll edilməmişdir; Yəmənlə sərhəd rayonlarında köçəri qruplar sərhədin demarkasiyasına müqavimət göstərirlər. İranla dəniz sərhədi sularla Küveytin və Səudiyyə Ərəbistanının danışıqları davam edir. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləriylə sərhədin statusu qəti təyin edilməmişdir. Əhali – 24 293 min nəfərdir, və onun 5576 min əcnəbidir (2003).

Səudiyyə Ərəbistanı himni – 1950-ci ildə rəsmiləşdi. 1984-cü ildə mətninin bir az dəyişikliyindən sonra, yenidən rəsmiləşdi.

Səudiyyə Ərəbistan kralı (ərəb. قائمة ملوك السعودية‎) — Vəzifəni Əbüləziz bin Salman icra edir. Bəzən kralı İki müqəddəs məscidin Şərifi adlandırırlar. İbn Səudun ölümündən bəri padşahların hamısı onun övladlarıdır və yəqin ki, hökmranlıq edən Kral Salmanın dərhal davamçıları onun nəslindən olacaqlar. İbn Səudun övladları Səudiyyə Ərəbistanının taxtında əsas iddia hesab olunur. Bu, Səudiyyə monarxiyasını ümumiyyətlə böyük, dəqiq müəyyənləşdirilmiş kral ailələri və varis əmrləri olan və varisliyin mütləq primojenasiya sistemindən istifadə edən Qərb monarxiyalarından tamamilə fərqləndirir. 2017-ci ildə kral fərmanı ilə vəliəhd vəzifəsindən kənarlaşdırılmadan əvvəl Məhəmməd bin Nayef, İbn Səudun ard-arda olan ilk nəvəsi idi.

1 dəfə FİFA Konfederasiyalar Kubokunun ikincisi - 1992

Səuddiyyə Ərərbistanı — Hazırda Səudiyyə Ərəbistanı adlanan ərazinin tarixi. Səudiyyə Ərəbistanı köçəri ərəb tayfalarının ən qədim dövrlərdən qədimdən məskunlaşdığı ərazilərdəndir. Erkən paleolit dövründə Ərəbistan yarımadası insanların bu ərazidən planetin digər hissələrinə miqrasiyasının başlandığı ilk ərazidir.. Ərəb tayfaları ilkin dövrlərdə ölkənin şimal-şərqində, e.ə. II minillikdə isə Ərəbistan yarımadasının hər yerində yayılmışdı. Məkkə şəhəri Ərəbistanın mühüm siyasi, ticarət mərkəzinə idi. Məkkəlilər VII əsrin ortalarında qonşu tayfaları öz ətrafında birləşdirdilər. Hicaz əyalətində VII əsrdə yeni din – İslam və ilk müsəlman teokratik dövləti – xilafət yarandı. Xilafətin ilk paytaxtı Mədinə şəhəri olmuşdu. Ərəb xilafəti VII-VIII əsrlərdə Əməvilərin, VIII-IX əsrlərdə Abbasilərin hakimiyyəti altında olmuşdu.

P.V. Qusterin :Şərqi Ərəb şəhərləri 2007

Səudiyyə Ərəbistanı Xarici İşlər Nazirliyi (ərəbcə: وزارة الخارجية Wizārat al-Kharijīyah) Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının xarici əlaqələri idarə etməkdən məsul olan nazirlikdir. Nazirlik “siyasi, mədəni, maliyyə beynəlxalq əlaqələrə və Krallığın diplomatik əlaqələrinə nəzarət edir. 1930-cu ildə Kral Əbdüləziz Əl Səud tərəfindən verilən kral fərmanı ilə yaradılmış və Kral tərəfindən yaradılmış ilk nazirlik orqanı olmuşdur. Kral Əbdüləziz yeni qurulan Necd və Hicaz Krallığını möhkəmləndirərkən, müxtəlif dövlətlərdən nümayəndələr göndərərək və nümayəndə heyətlərini qəbul edərək xarici diplomatik əlaqələr qurdu. O, 1926-cı ildə Məkkədə Xarici İşlər Baş İdarəsini qurdu. Müdirliyin bir şöbəsi də Ciddədə açılıb. Xarici işlər üzrə ilk baş direktor o zaman Hicazın hakimi olan Abdullah Beg Əl Damluci olmuşdur. 1930-cu ildə baş direktorun Xarici İşlər Nazirliyinə yüksəldilməsi haqqında kral fərmanı verildi və Kral Əbdüləziz oğlu Şahzadə Feysalı ilk xarici işlər naziri təyin etdi. Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı rəsmi olaraq 1932-ci ildə Kral Əbdüləziz tərəfindən təsis edilib. Başlanğıcda nazirlik beş şöbədən ibarət idi: xüsusi şöbə və şərq işləri, inzibati işlər, siyasi işlər və konsulluq işləri idarələri.

Şəqra (ərəb. شقراء‎‎ Şəqra '​) — Səudiyyə Ərəbistanında yerləşən şəhər. Riyad əyalətinə inzibati dairəsində yerləşmişdir. Əhalisinin sayı 26 651 nəfərdir (2010-cu il məlumatlarına əsasən).

Səudiyyə Ərəbistanı Milli Qvardiyası (ərəb. الحرس الوطني‎, Rom: - əl-Haras əl-Vatani) Səudiyyə Ərəbistanı Silahlı Qüvvələrinin tabeliyində olan bir bölmədir. 23 dekabr 1917-ci ildə yaradılmışdır. 2013-cü ildən etibarən isə elə həmin ildə yaradılmış olan və Xalid ibn Əbdüləziz ibn Məhəmməd ibn İyaf əl-Mukrinin rəhbərlik etdiyi Milli Qvardiya Nazirliyinin tabeliyi altında fəaliyyət göstərir. 2015-ci ildəki məlumatlara əsasən onun, 125.000 nəfəri aktiv və 25.000 nəfəri ehtiyat qüvvə olmaqla bərabər ümumilikdə təxminən 150.000 nəfərlik personalı mövcuddur.

Cahiliyyət dövründə Ərəbistan yarımadasında siyasi vəziyyət — İslam tarixi baxımından cahiliyyət dövründə Ərəbistan yarımadasının ərazisində, müəyyən zamanlarda mövcud olmuş dövlətlər xüsusi önəm daşımaqdadır. Çünki cahiliyyət dövrü ərəblərinin düşüncə tərzini, onlara siyasi, iqtisadi, sosial, dini və mədəni aspektlərdən yanaşmaqla öyrənə bilərik. Buna isə biz ilk növbədə Ərəbistan yarımadasında qurulan dövlətlərin tarixi inkişaf prosesini öyrənməklə nail ola bilərik. Cahiliyyət dövrü ərəb dünyasının mövcud durumunu öyrənmək İslam tarixinin müxtəlif mövzularını daha rahat anlamaqda bizə yardımçı olacaqdır. == Ərəbistan yarımadası haqqında qısa məlumat == Əsil adı "Şibhu Cəzirətil-Arab" (Ərəb yarımadası) olduğu halda, qısa şəkildə "Cəzirətul-arab" deyə adlandırılmışdır. Sadəcə əl-Cəzirə də deyilir və türk dilində buna bənzər şəkildə Ərəb yarımadası əvəzinə qısaca Ərəbistan adı istifadə olunur. Ərəb yarımadası Asiya, Afrika ve Avropanın kəsiştiyi önəmli bir nöqtədə yerləşir. Şərqdə Bəsrə və Oman körfəzləri, cənubda Hind okeanı və qərbdə Qırmızı dəniz ilə əhatə olunmuşdur. Cənubda Babul-Məndəb boğazı ilə Afrikadan ayrıldığı halda, şimalda Süveyş kanalı vasitəsilə bu qitəyə birləşir. Ötən yüzilliyin sonlarına doğru Yəmənin Mərib bölgəsində aparılan arxeoloji qazıntılar, bu bölgənin, miladdan 10–15 əsr əvvələ gedib çıxan qədim və parlaq bir mədəniyyətə sahib olduğunu göstərməkdədir.