Lüğətlərdə axtarış.

Meqalopolis (qədim yunanca μεγᾰλό-πολις, hərfi mənada - μέγας - "böyük, nəhəng, böyük" + πόλις - "şəhər" sözündən "böyük (geniş) şəhər") - bir sıra şəhərlərin birləşməsi zamanı əmələ gələn ən böyük yaşayış forması. aglomerasiyalar [bir]. Sinonim “meqa-region” terminidir ki, bu termin Anglosferdə geniş yayılmışdır. Metropol (latın dilindən tərcümədə metropolis "ərazinin mərkəzi" və ya [[Yunan dili|yunan]] dilindən tərcümədə metropolis "ana şəhər") coğrafi regionun və ya ölkənin paytaxtı mənasına gəlir. Metropol - həm əhali sayına görə, həm də iqtisadi və mədəni sahələrdəki dominantlığı ilə vacib şəhər şəbəkəsinin mərkəzi sayılır.https://ru.wikipedia.org/wiki/ "Meqapolis" termini əhalisi 1 milyondan çox olan hər hansı bir şəhərə aid olan "metropolis" termini ilə qarışdırılmamalıdır. == Ümumi məlumat == Metropol mütləq paytaxt olmur. Məsələn, Nyu-York şəhəri ABŞ-nin ən böyük şəhəri olsa da, paytaxt şəhər Vaşinqtondur. Meqalopolis, böyük urbanizasiya miqyasına malik regionlara malik olan ölkələrdə bir neçə şəhər aqlomerasiyasının birləşməsi nəticəsində yaranan son dərəcə şəhərləşmiş, adətən kortəbii şəhər məskunlaşmasıdır.Termin, Arkadiyanın 35-dən çox yaşayış məntəqəsinin birləşməsi nəticəsində yaranan qədim Yunanıstan şəhəri Meqalopolisin adından gəlir.Hərfi mənada meqalopolis yunan dilində böyük ölçülü şəhər deməkdir, burada meqalo- prefiksi şişirdilmiş məbləği təmsil edir.Bu termin ilk dəfə 1915-ci ildə Şotlandiyalı sosioloq və şəhərsalmaçı Patrick Geddes tərəfindən Təkamüldə olan şəhərlər kitabında və alman sosioloqu və filosofu Osvald Şpenqler tərəfindən 1918-ci ildə "Avropanın tənəzzülü" kitabında istifadə edilmişdir.1938-ci ildə amerikalı sosioloq və şəhərsalmaçı Lyuis Mumford “Şəhərlərin mədəniyyəti” kitabında meqapolisi şəhərin həddindən artıq inkişafı və sosial tənəzzülün ilk mərhələsi kimi təsvir etmişdir.Daha sonra 1954-cü ildə fransız coğrafiyaşünası Jean Gottman (İngilis) tərəfindən istifadə edilmişdir. Boston, Nyu-York, Filadelfiya, Baltimor, Vaşinqtonun bir-birinə bağlı aqlomerasiyaları (əhalisi 40 milyon nəfər) ABŞ-nin Atlantik sahilləri boyunca davamlı şəhərsalma inkişafını (uzunluğu 1000 km-dən çox və bəzi yerlərdə 200 km-ə qədər) ifadə edir . Sonuncunu bəzən Bos-Wash və ya Şimal-şərq meqapolisi adlandırırlar.Fransız coğrafiyaşünası Jean Gottman meqapolisin əhalisini 25 milyon nəfər müəyyən etmişdir.

Metropoliya (q.yun. μήτηρ — "ana" və q.yun. πόλις — "şəhər"; q.yun. μητρόπολις — "ana şəhər") — onun müstəmləkələri, sərhədləri xaricindəki yaşayış məntəqələri, istismar olunan ərazilər, müstəqil ölkələrlə bağlı dövlətdir. == Tarixi == Tarixən əhalisi həddindən artıq çox olan şəhərlər, onun bir hissəsini kənara, adətən adalara və dənizin o tayına köçürərək, burada onlar üçün müstəmləkə yaradırdı və bir müddət ona himayə edilirdi. Bəzən "bala" şəhər "ana" şəhərdən daha çox güclü olurdu. Məsələn finikiyalıların yaratdığı Karfagen tezliklə "anası" Tiri əhalisinin sayına, siyasi qüdrətinə və iqtisadi inkişafına görə xeyli geridə qoymuşdu. Müasir dövrdə metropoliya daha çox başqa ölkələri və yaxud öz ölkəsinin bir hissəsini müstəmləkə halına salaraq onun metropoliyasına çevrilmiş dövlətlərə deyilir.

Metropolis (alm. Metropolis‎) — avstriyalı-alman rejissor Fris Lanqın çəkdiyi səssiz filmdir. 1927-ci ildə ekranlara çıxıb. Öz vaxtının ən bahalı səssiz filmi olan bu film üçün 7 milyon Reichsmark (2005 dəyəriylə 200 milyon dollar) xərclənib. Filmin ssenarisi Lanq və həyat yoldaşı Thea von Harbou tərəfindən yazıldı, Tea fon Harbou 1926-cı ildə ssenarini romanlaşdırdı. İlk nümayişi 10 yanvar 1927-ci ildə Almaniyada olub.

Metropolis (alm. Metropolis‎) — avstriyalı-alman rejissor Fris Lanqın çəkdiyi səssiz filmdir. 1927-ci ildə ekranlara çıxıb. Öz vaxtının ən bahalı səssiz filmi olan bu film üçün 7 milyon Reichsmark (2005 dəyəriylə 200 milyon dollar) xərclənib. Filmin ssenarisi Lanq və həyat yoldaşı Thea von Harbou tərəfindən yazıldı, Tea fon Harbou 1926-cı ildə ssenarini romanlaşdırdı. İlk nümayişi 10 yanvar 1927-ci ildə Almaniyada olub.

Metropolitan İşçi Şurası - 1855-ci ilin mart ayında London Şəhristanı Şurasının qurulmasına qədər 1855-ci ildən London hökumətinin əsas idarəedici orqanı olmuşdur. Qurumun əsas məsuliyyəti uğur qazanan Londonun sürətlə böyüməsi ilə başa çatmasını təmin etmək və infrastruktur yaratmaq idi. O, seçilmiş orqan deyildi, təyin olunmuşdu. Hesabatlılığın olmaması, xüsusilə sonrakı illərdə, korrupsiyaya meyilliyi artırmışdır.

Mitropolit (yun. μητροπολίτης və ya μητρόπολις – metropoliyadan olan adam) — bir sıra xristian kilsələrində, o cümlədən pravoslav kilsəsində patriarxdan sonra ali ruhani rütbə. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Herbermann, Charles, ed. (1913). "Metropolitan" . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Правительственная иерархия епископской степени: Прот. В. Цыпин. Церковное право.

Petropolis Braziliyanın cənub-şərqindəki Rio-de-Janeyro əyalətində yerləşən şəhərdir. Əhalisi 293 min nəfərdir (1987). Serra dos Orqaos dağ vadisində, dəniz səviyyəsindən 803 m yüksəklikdə, Rio-de-Janeyrodan 43 km şimalda yerləşir. Sərin iqlimi ilə məşhur olan yay kurortudur. Hazırda İmperator Muzeyi kimi istifadə edilən II Dompertonun sarayı və qotik kafedralı (13-cü əsr) və s. kimi mühum tarixi yerləri var.

17 noyabr 1903-cü ildə Boliviya və Braziliya arasında ərazi mübadiləsini nəzərdə tutulurdu. Bu anlaşmaya əsasən tanınmamış Akri Respublikasının varlığına son qoyulur. == Tarix == Akri Respublikası 1 mayda öz müstəqilliyini elan etsə də Braziliya ordusu ərazini Boliviyaya qaytarır. Kauçuk istehsalı ilə məşğul olan gəlmə braziliyalıların bölgə əhalisinin 90% təşkil etməsi onların söz sahibi olmasına səbəb olur. 1901-ci ildə bölgə Boliviya tərəfindən ABŞ şirkətinə icarəyə verir. Bundan sonra Akri yenidən Respublika elan edilir. Braziliya və Boliviya torpaqları dəyişdirmə haqqında razılığa gəlinir. Belə ki, bölgə (191.000 km² ərazi ) Braziliyaya verilir. Buna qarşılıq Braziliya öz ərazisindən 3000 km² ərazini Boliviyaya güzəştə gedir. Bu ərazi Rio-Madeyra və Rio Abunga çayları olan bölgəni əhatə edirdi.

Budapeşt Metropolitan Universiteti (azərb. Budapeşt Metropolitan Universiteti"‎, mac. "Budapesti Metropolitan Egyetem", ing. "Budapest Metropolitan University") və ya qısaca Metropolitan Universiteti Macarıstanın ən böyük özəl ali məktəbidir. Tələbələrin sayı 6000 yaxındır. Unversitet, 2005-ci ilin yazında Erasmus Universitet nizamnaməsi ilə təltif olunub. Universitetdə biznes, marketinq, incəsənət, mediya, kommunikasiya və turizm sahələri üzrə geniş bakalavr və magistratura proqramları var. Metropolitan Universiteti UNESCO-nun Dünya İrsi departamenti ilə rəsmi qaydada əməkdaşlıq edir.Universitetin dörd kampusu var: üç kampus Budapeştdə, biri isə Macarıstanən cənubundə yerləşən Hödmezörveşerhey (Hódmezővásárhely) bölgəsindədir. == Tarixi == 2000-ci il – Buapeşt Kommunikasiya Kollecinin əsası qoyuldu və ona dövlət akkeditasiyası verildi. Kollec, ali təhsil, böyükləriüçün təhsil və mütərəqqi peşə təhsil kurslarını beynəlxalq və Avropa Birliyi standartları əsasında tədbiqi rabitə və biznes elmləri sahələrində 2001-ci ildən bəri təmin etməyə başladı.

Metropolitan Life Tower (Metropoliten Layf Tauer kimi oxunur; ing. The Metropolitan Life Insurance Company Tower və ya Metropolitan Life Tower və ya MetLife Tower) — Nyu-York şəhərində yerləşən göydələn, 1909-cu ildən 1913-cü ilə qədər şəhərin ən uca binası idi. 6 fevral 1978-ci ildə tikili ABŞ-nin tarixi yerlər reyestrinə əlavə olundu. Hündürlüyü 213 metrə bərabərdir və 50 mərtəbəyə malikdir. 1913-cü ildə Nyu-Yorkda 46 metrlik Vulvort Bildinq tikildi ki, bu da öz növbəsində hündürlüyə görə MetLife Tower-i 33 metr üstələdi. Metropolitan Life Tower üzərində 8 diametrlik 4 saat siferblatı yerləşdirilib, rəqəmlərin hündürlük ölçüsü 1,2 metrə bərabərdir. Dəqiqə əqrəbi 500 kq ağırlığındadır. 2002-ci ildə binaya mövsümə və əlamətdar hadisələrə görə işıqlandıran çıraqbanlıq sistemi inteqrasiya edildi. == Müasir dövrdə == 2005-ci ilin mart ayında SL Green Realty Corp, qülləni yaşayış yerlərinə çevirmək niyyəti ilə satın aldı. 2007-ci ilin may ayında qüllə və ona aid hüquqlar 200 milyon dollara Africa Israel Investments şirkətinə satıldı.

Metropolitan Transportation Authority ABŞ-nin Nyu-York ştatında ictimai nəqliyyatdan məsul olan təsərrüfat hesabına fəaliyyət göstərən bir şirkətdir. Nyu-Yorkun 12 qraflığı ilə yanaşı Konnektikut Nəqliyyat Departamenti ilə müqavilə əsasında cənub-şərqi Konnektikutin 2 qraflığına da xidmət edir. Həftəiçi günlərdə ümumi sistem vasitəsi ilə ortalama 11 milyondan artıq sərnişin daşınır və yeddi pullu körpü və iki tunel 800.000-dən artıq nəqliyyat vasitəsinə xidmət göstərir. MTA ABŞ-də ən böyük ictimai nəqliyyat idarəsidir.

Metropolitan İşçi Şurası - 1855-ci ilin mart ayında London Şəhristanı Şurasının qurulmasına qədər 1855-ci ildən London hökumətinin əsas idarəedici orqanı olmuşdur. Qurumun əsas məsuliyyəti uğur qazanan Londonun sürətlə böyüməsi ilə başa çatmasını təmin etmək və infrastruktur yaratmaq idi. O, seçilmiş orqan deyildi, təyin olunmuşdu. Hesabatlılığın olmaması, xüsusilə sonrakı illərdə, korrupsiyaya meyilliyi artırmışdır.

Petropolis daşqınları — Braziliyanın Rio de Janeyro əyalətinin Petropolis şəhərində leysan yağışlar sel və torpaq sürüşmələrinə səbəb olub.

Çikaqo aqlomerasiya regionu (İngilis dilində: Chicago metropolitan area) və ya Chicagoland, ABŞ-nin Çikaqo şəhərini və ətrafını əhatə edən aqlomerasiya regionudur. Təxminən 9,4 milyon əhalisi ilə ABŞ-nin üçüncü böyük aqlomerasiya regionudur. Çikaqo aqlomerasiya regionu dörd milyondan çox işçisi və illik 561 milyard dollarlıq ümumi regional istehsalı (GRP) ilə dünyanın ən böyük və ən müxtəlif iqtisadiyyatlarından biridir. Regionda 400-dən çox böyük korporativ mərkəz vardır.

New York metropoliteni (ingilis dilində: New York metropolitan area) ABŞ-nin başda ölkənin ən böyük şəhəri olan New York olmaqla, Nyu-York ştatının cənub hissəsini Nyu-Cersi, Konnektikut və Pensilvaniya əyalətlərinin bir hissəsini əhatə edən metropoliya sahəsidir. Sahəsi 34,490 km² olan bu bölgənin əhalisi 2015-ci ildə 23,723,696 nəfərdir və Şimali Amerikanın ən böyük metropoliya ərazisidir. Nyu-York metropoliya sahəsi, maliyyə, beynəlxalq ticarət, media, daşınmaz əmlak, təhsil, moda və əyləncə, turizm, biotexnologiya və istehsal kimi bir çox sahələrin mərkəzi kimi dünyanın ən vacib iqtisadi bölgələrindən biridir. 2012-ci ildəki məlumata görə ÜDM-i 1.55 trilyon ABŞ dolları təşkil etmişdir. ABŞ-nin ən böyük sənət muzeyi olan Metropolitan İncəsənət Muzeyi də bu ərazidə yerləşir.