Lüğətlərdə axtarış.

Bakı Soveti, Bakı Fəhlə və Hərbi Deputatları Soveti, Bakı Fəhlə və Əsgər Deputatları Soveti, Bakı Fəhlə, Əsgər və Matros Deputatları Soveti və ya Bakı Fəhlə, Əsgər və Dənizçi Deputatları Soveti — 1917-ci ilin martından 1918-ci il 31 iyula qədər Bakıda fəaliyyət göstərmiş hakimiyyət orqanı. == Tarixi == === Yaradılması === Rusiyada 1917-ci il Fevral inqilabından sonra Bakıda, həmçinin digər şəhərlərdə ikinci hakimiyyət orqanı kimi Fəhlə Deputatları Soveti və Hərbi Deputatları Soveti yaradılırdı. Bakı Rayonu Fəhlə Deputatları Soveti ilə Hərbi Deputatları Sovetinin birləşməsi nəticəsində yaradılan Bakı Soveti onların içərisində ən nüfuzlusu hesab edilirdi. O, 7 mart 1917-ci il tarixində təsis edilmişdir. Martın 8-də elan olunmuş müraciətdə bildirilirdi ki, Bakı fəhlələrinin 2/3-dən çoxu seçkilərdə iştirak etmişdir. Sovetin tərkibinə 52000 fəhlə və qulluqçu tərəfindən seçilən və əksəriyyəti ermənilərdən ibarət olan 9-u bolşevik, digərləri isə menşevik və eserlərdən ibarət 52 deputat daxil idi. Sovetinin İcraiyyə Komitəsi və komitəyə rəhbərlik üçün sədr, iki müavin və iki katibdən ibarət rəyasət heyəti seçilmişdi. Sovetin birinci iclasının sədri menşevik Qriqori Ayollo, katibi isə o zaman menşevik olan M.N.Mandelştam idi. Martın 8-də Stepan Şaumyan qiyabi olaraq sovetin sədri seçildi. Sovetin İcraiyyə komitəsinə isə bolşeviklərdən İ.Fioletov, İ.Ter-Qabrielyan, eserlərdən isə V.İ.Soçnev daxil idi.

Kənd soveti — kənd yerlərində Sovet hökumətinin yerli orqanı.

Osetin dili (öz adlanması İron əvzaq) — Hind-Avropa dillərinin hind-fars dilləri qrupunun şərqi-fars yarımqrupuna aiddir, alan və skiflərin dilləri ilə genetik bağlılığı saxlayır.. Şimali Osetiyada və Cənubi Osetiyada yayılıb. Danışanların ümumi sayı 450—500 min nəfər qiymətləndirilir (Rusiyada 451 431 nəfər.), onlardan Şimali Osetiyada 380—450 min nəfərdir. 2002-ci il siyahıyalınmasına görə Rusiyada osetin dilini istifadə edən 10388 rus, 1107 kabardin, 837 inquş və 3200 gürcü yaşayır. == Mənbə == Портал по документации и исследованию грамматики осетинского языка Arxivləşdirilib 2014-03-22 at the Wayback Machine Национальный корпус осетинского языка Клуб аланского языка (самоучитель, тексты, словарь, музыка) Иронский текст с параллельным переводом на дигорский Осетинский язык online (словари, учебные материалы, подборка ссылок) Абаев В. И. Краткий грамматический очерк осетинского языка Багаев Н. К. Современный осетинский язык Грамматика осетинского языка (под ред.

Osetin dəstəsi (erm. Օսական ջոկատ; rus. Осетинские добровольцы) - Qarabağ müharibəsi zamanı ermənilər tərəfindən döyüşmüş əsasən etnik osetin və kabardinlərdən təşkil olunmuş hərbi dəstə. Osetin otryadı adı ilə tanınmış dəstəyə millətcə osetin olan mayor Mirzə Abayev rəhbərlik etmişdir. == Arxa plan == Osetin dəstəsinin Qarabağ müharibəsinə gəlişi 1992-ci ildə baş vermişdir. 30 osetin, 3 rusiya ermənisi, 1 kabardin, 1 rus və 1 nəfər tatardan ibarət, ümumilikdə 36 nəfərdən ibarət dəstə 1992-ci ildə Rusiyadan Qarabağa gəlmişdir. Dəstə üzvlərinin əksəriyyəti Qarabağ müharibəsindən əvvəl Gürcü-osetin münaqişəsində aktiv iştirak etmişdir. Dəstə, Ağdam, Cəbrayıl, Ağdərə və Füzuli rayonlarının işğal olunmasında fəal iştirak etmişdir. Dəstə üzvü olan Boris Əliyevin Ağdərə rayonun işğalında səhra komandiri olduğu və Azərbaycan ordusu tərəfindən öldürüldüyü məlumdur. Dəstənin tanınmış döyüşçülərindən Georgi Vəliyev (qranatamyotçu), Oleq Qusov (Tsxinvalidən xüsusi təyinatlı), Qulbeq İnalov (Tsxinvalidən xüsusi təyinatlı), Nurmaqomed Budaev, Aleksandr Zanqiev, Boris Əliyev və Zaurmaq Barayevi misal göstərmək olar.

Osetin piroqu-(oset. чъиритæ; в — къеретæ) Xəmir və içlikdən ibarət piroqdur. == Haqqında == Diametri 30–40 sm, qalınlığı isə 2 sm olur. Bəzən üçbucaq formasında olur. Məşhur Osetin piroqunun tarixi 1 əsrə aiddir. Osetin mətbəxinin tarixinə Osetin xalqının tarixi də təsir etmişdir (məs: skif, sarmat, alanlar) ki, onun da tərkibində süd və ət məhsulları üstünlük təşkil edir. Əvvəllər Osetin piroqları mayasız xəmirlərdən hazırlanırdı. Adətən o nazik olurdu və onun hündür olması onu hazırlayanın bacarıqsız olmasını göstərirdi. == Çeşidləri == İçliyindən asılı olaraq Osetin piroqlarının müxtəlif adları olur.Əsas növləri: Davondjin (осет. давонджын, дабонгун) —Limon yarpaqları ilə Osetin pendirli piroq Kabuskadjin (осет.

Şaxta baba (rus. Дед Мороз və ya Дедушка Мороз; belar. Дзед Мароз; ukr. Дід Мороз; serb. Деда мраз; bolq. Дядо мраз; sloven. Dedek Mraz; mak. Дедо мраз; xorv. Djed Mraz ) — Yeni il bayramının əsas nağıl personajı.

Azərbaycan SSR Ali Soveti

Bakı Soveti — 1917-ci ilin martından - 1918-ci il 31 iyula qədər Bakıda fəaliyyət göstərmiş hakimiyyət orqanı. Bakı Şəhər Xalq Deputatları Soveti — 1920-ci ilin may ayından 1937-ci ilədək Bakı Şəhər Soveti, 1937-ci ildən 1977-ci ilədək Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti, 1977-ci ildən 1991-ci ilədək isə Bakı Şəhər Xalq Deputatları Soveti adı altında fəaliyyət göstərmiş yerli qanunverici orqan. == Digər == Bakı soveti metrostansiyası — İçərişəhər metrostansiyasının keçmiş adı. Bakı Soveti (film, 1928) — Bakı şəhər Sovetinin fəaliyyəti haqqında film.

İçərişəhər metrostansiyası — Bakı metrosunun Qırmızı xəttinin sonuncu stansiyasıdır. Əvvəlki adı Bakı Soveti (2008-ci ilə qədər) olub. Memarı İrina Lixtenberqdir. Stansiyaya daxil olan qatarlarda Bakı gecələri musiqisindən fraqment səslənir. == Tarixi == "İçərişəhər" (keçmiş "Bakı Soveti") 6 noyabr 1967-ci ildə istismara verilmişdir. Bakı Metropoliteninin ilk stansiyalarından biridir. Stansiyanın yenidən qurulmasına 2008-ci ilin iyul ayında başlanılıb, işə 15 milyon manat vəsait sərf edilib. Layihə müəllifəri: Şəfiqə Zeynalova, Yusif Qədimov, Yuri Nikolayeviç Kozlov və Tələt Xanlarovdur. Stansiyanın giriş hissəsi piramida şəklindədir. Konstruksiyası metal və şəffaf şüşədən quraşdırılıb.

Bakı Şəhər Xalq Deputatları Soveti, 1937-ci ildən 1977-ci ilədək Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti, 1920-ci ildən 1937-ci ilədək Bakı Fəhlə, Əsgər və Matroslar Soveti və ya qısaca Bakı Şəhər Soveti, Baksovet — Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasında Bakı şəhərinin yerli özünüidarə orqanı. == Tarixi == Aprel işğalından sonra Bakı Şəhər İctimai Özünüidarəsinin də fəaliyyətinə son qoyuldu. Hakimiyyəti ələ alan Azərbaycan Kommunist Partiyası Bakı şəhərində Bakı Müvəqqəti İnqilab Komitəsini təsis etdi. Bu komitəyə rəhbərlik Əliheydər Qarayevə tapşırıldı.1 ay sonra, 28–29 may tarixlərində Bakı Müvəqqəti İnqilav Komitəsinin xələfi və Bakı şəhərinin yeni yerli qanunverici orqanı Bakı Fəhlə, Əsgər və Matroslar Sovetinə, qısaca Bakı Sovetinə seçkilər keçirildi. I çağırış Bakı Sovetinin ilk sessiyası 13 iyun 1920-ci ildə keçirilmişdir. Həmin iclasda Bakı Sovetinin İcraiyyə Komitəsinə üzvlər və sədr seçilmişdir. İclasda Əliheydər Qarayev Bakı Sovetinin İcraiyyə Komitəsinin sədri seçilmişdir. İcraiyyə Komitəsinin sədri seçildikdən sonra Əliheydər Qarayev Aşqabadda dəfn olunmuş 26 Bakı komissarının nəşlərinin Bakıya gətirilməsini təklif etmiş, təklif iştirakçılar tərəfindən dəstəklənmişdir. O, Bakı Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədri kimi oktyabrın 31-də Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab Komitəsi tərəfindən hazırlanmış 1908-ci ildə fəaliyyətə başlamış "Kurinskaya Voda" müəssisəsinin milliləşdirilməsi və müəssisənin idarə olunmasının Bakı Sovetinin su təchizatı idarəsinə verilməsi haqqında dekreyini imzalayanlardan biri idi.1937-ci ildə qəbul edilən yeni konstitusiyaya əsasən sovetin adı Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti, 1977-ci ildə qəbul edilən yeni konstitusiyayla isə bu ad Bakı Şəhər Xalq Deputatları Soveti olaraq dəyişdirilmişdir. == Çağırışlar == == Strukturu == == Rəhbərlər == Bakı Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin sədr vəzifəsi olsa da, icra orqanı olan İcraiyyə Komitəsinin sədri daha səlahiyyətli hesab olunurdu.

Gürcü-osetin münaqişəsi - XX əsrdə gürcü və osetin xalqları arasında başlamış və çoxsaylı qurbanlara gətirib çıxaran münaqişədir. Münaqişə 1989-cu ildə alovlanıb və Cənubi Osetiya müharibəsi (1991-1992) ilə nəticələnib. 2008-ci ildə baş vermiş Rusiya-Gürcüstan müharibəsi (2008) səbəblərindən biri də gürcü-osetin münaqişəsi olmuşdur. == Tarixi münasibətlər == Gürcü-osetin münasibətləri qədim tarixə malikdir. Bu iki xalq arasında münasibətlər IX-XII əsrlərdə siyasi və hərbi səbəblərlə əlaqədar intensivləşmişdir. XI əsrdən etibarən Gürcüstan və Osetiyanın hakim dairələri arasında əlaqələri möhkəmləndirmək məqsədilə orta əsrlərdə tərəflərin qarşılıqlı dəstək və əməkdaşlığını təmin edən sülalə nigahları sürətləndi. Məsələn, I Georgi (1014-1027) Osetin şahzadəsi Aldayla evlənmişdi, onun qardaşı IV Baqrat (1027-1072) osetin çarının qızı Dorqolelinin bacısı ilə evləndir. XI əsrdə tərtib edilmiş gürcü yazılı mənbələri e.ə I minilliyin 2-ci yarısından başayaraq, xüsusilə yadelli işğalçılarla birgə mübarizədə ifadə olunan gürcü-osetin siyasi və hərbi əməkdaşlığı haqqında məlumat verir. XI əsr gürcü tarixçisinin verdiyi məlumata görə gürcülər müstəqilliyə e.ə III əsrdə eqris və osetinlərin köməyi ilə nail oldular. Osetinlər əsasən Şimali Qafqazda məskunlaşmışdılar.

Osetin-inquş münaqişəsi — 31 oktyabr — 4 noyabr 1992-ci il tarixlərində silahlı toqquşmalara səbəb olan Şimali Osetiyanın (Rusiya Federasiyası) Priqorodnı rayonu ərazisində osetin və inquş xalqlarının çox sayda qurbanlarına səbəb olan etno-siyasi qarşıdurma. Münaqişənin dərin siyasi və etnik kökləri vardır. Hər iki xalq həm osetinlər, həm də inquşlar bir — birlərini bu ərazilərə gəlmə hesab edir və Vladiqafqaz şəhərini və ətrafını öz doğma torpaqları sayırdılar. Çar Rusiyası tərəfindən bölgənin işğalına qədər hər iki xalq mehriban qonşuluq şəraitində yaşamışdır. Çar höküməti bölgəni ələ keçirdikdən sonra inquşlarla müqayisədə xristian dininə malik olan osetinlərə daha geniş hüquqlar tanımışdı. Nəticədə inquşlar malik olduqları torpaqların bir hissəsindən məhrum oldular. 1920-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra vətəndaş müharibəsi zamanı onların tərəfini saxlayan inquşlara əvvəllər malik olduqları ərazilərin bir hissəsi geri qaytarıldı. Vladiqafqaz hər iki xalqın vahid şəhəri tanınmış və Şimali Osetiya və İnquş Muxtar Vilayətlərinin bütün inzibati orqanları burada yerləşdirilmişdi. Lakin 1928-ci il oktyabrın 13-də Vladiqafqaz şəhərinin Şimali Osetiya Muxtar Vilayətinin tərkibinə verilməsi qərarı inquşların narazılığına səbəb olmuşdur. 1944-cü ildə inquşların deportassiyasından sonra İnquş Muxtar Vilayətlərinin əraziləri bölüşdürülmüş və onun torpaqlarının bir hissəsi Şimali Osetiyaya çatmışdır.

SSRİ Ali Soveti (rus. Верхо́вный Сове́т СССР) — 1936–1989-cu illərdə SSRİ-nin konstitusiya ilə birbaşa, bərabər və gizli seçilən ali hakimiyyət orqanı. 1989–1991-ci illərdə SSRİ xalq deputatları qurultayı vasitəsi ilə seçilən daimi fəaliyyət göstərən parlamenti. == Strukturu == İki bərabərhüquqlu palatadan — İttifaq Sovetindən və Millətlər Sovetindən ibarət idi. 1936-cı il SSRİ Konstitusiyasına görə səlahiyyət müddəti 4 il, 1977-ci il SSRİ Konstitusiyasına görə isə 5 il idi. == İnzibati ərazilərin Ali Sovetdə təmsilçiliyi == 1977-ci il SSRİ Konstitusiyasına görə müttəfiq respublikalar əhali sayından asılı oımayaraq hər biri 750 yerlik Millətlər Sovetində 32 yerə malik idilər. Muxtar respublikalar, muxtar vilayətlər və muxtar dairələr müvafiq olaraq 11, 5 və 1 yerə malik idilər. İttifaq Sovetində isə 750 yerlik palataya əhali sayına görə deputat seçilirdi.

SSRİ Nazirlər Soveti — 1946—1990-cı illərdə SSRİ-nin ali dövlət icra orqanı, hökuməti.

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi — Azərbaycan Respublikasında qanunvericilik hakimiyyətini həyata keçirən dövlət hakimiyyəti orqanı. Birpalatalı orqan olub 125 deputatdan ibarətdir. Deputatlar majoritar seçki sistemi, ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında sərbəst, şəxsi və gizli səsvermə yolu ilə seçilirlər. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin hər çağırışının səlahiyyət müddəti 5 ildir. Milli Məclisin hər çağırışının seçkiləri beş ildən bir noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir. Milli Məclisdə hər il iki növbəti yaz və payız sessiyaları keçirilir. == Parlament tarixi == === 1918–1920-ci illərdə === İlk dəfə 1918-ci il iyulun 21-də Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər keçirilməsi haqqında Əsasnamə təsdiqləndi. Qanuna əsasən, məclisin tərkibinə 120 nəfər daxil olmalı idi. Həmçinin, parlament seçkilərində 20 yaşı tamam olmuş hər iki cinsin nümayəndələri iştirak edə bilərdi. İstisna olaraq inzibati vəzifələr tutan şəxslər Milli Məclisə seçilə bilməzdilər, yalnız səs verə bilərdilər.

Azərbaycan SSR Ali Soveti — 1938–1991-ci illərdə Azərbaycan SSR ərazisində ali dövlət hakimiyyət orqanı. 1991-ci ildən səlahiyyətləri Azərbaycan Respublikası Prezidenti və Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi təsisatları arasında bölüşdürülmüşdür. == Çağırışlar == I çağırış (1938–1946) II çağırış (1947–1950) III çağırış (1951–1954) IV çağırış (1955–1959) V çağırış (1959–1962) VI çağırış (1963–1966) VII çağırış (1967–1970) VIII çağırış (1971–1975) IX çağırış (1975–1979) X çağırış (1980–1984) XI çağırış (1985–1990) XII çağırış (1991) == Rəhbərlər == 1920–1938-ci illərdə dəfələrlə idarəetmə sistemi dəyişsə də, 1938-ci ildə Azərbaycan SSR Ali Soveti təsis olundu. Təkpartiyalı rejim olduğu üçün bütün rəhbərlər Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının üzvü olublar.

Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti (azərb-kiril. Азәрбајҹан ССР Назирләр Совети) — 1946–1991-ci illərdə Azərbaycan SSR-də dövlət hakimiyyətinin ali icraedici orqanı, Azərbaycan SSR hökuməti. == Haqqında == Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti 1946-cı il martın 28-də Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə yaradılmışdır. Bu dövrədək orqan Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti adlanmışdır.Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti Azərbaycan SSR Ali Sovetinin hər çağırışının birinci sessiyasında təşkil edilirdi. Nazirlər Sovetinin tərkibinə Nazirlər Sovetinin sədri, onun birinci müavini, müavinləri, Azərbaycan SSR nazirləri, dövlət komitələrinin sədrləri, Azərbaycan SSR Konstitusiyasının 48-ci maddəsində göstərilmiş digər mərkəzi idarələrin rəhbərləri, Naxçıvan MSSR Nazirlər Sovetinin sədri (vəzifəsinə görə) daxil edilirdi. Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti Azərbaycan SSR Ali Soveti, onun sessiyaları arasındakı dövrdə isə Ali Sovetin Rəyasət Heyəti qarşısında məsul olur və hesabat verirdi.Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti qanunvericilik təşəbbüsünə malik idi. Bir sıra fəaliyyət istiqaməti olmuşdur: Azərbaycan SSR ittifaq-respublika və respublika nazirliklərinin, Nazirlər Sovetinin dövlət komitələrinin və ona tabe olan başqa idarələrin işinin birləşdirilməsi və həmin işə istiqamət verilməsi; Xalq təsərrüfatı planlarının, dövlət və yerli büdcələrin yerinə yetirilməsi, ictimai asayişin təmin olunması, dövlət mənafeyi və vətəndaşların hüquqlarının qorunması üçün tədbirlər görülməsi; Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında təsərrüfat və mədəniyyət işlərinə baxan xüsusi komitələr və baş idarələrin təşkil edilməsi; Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti SSRİ-nin müəyyən etdiyi ümumi qaydaya əsasən Azərbaycan SSR-in xarici dövlətlərlə münasibət işlərinə, qoşun birləşmələrinin təşkilinə rəhbərlik edilməsi; Naxçıvan MSSR Nazirlər Sovetinin işinə istiqamət verilməsi və onun yoxlanılması; Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti, rayon və şəhər Xalq (Zəhmətkeş) Deputatları Sovetləri icraiyyə komitələrinin işinə rəhbərlik edilməsi və onun yoxlanılması; SSRİ və Azərbaycan SSR qanunlarına, SSRİ Nazirlər Sovetinin qərar və sərəncamlarına əsasən onların icra edilməsi üçün qərar və sərəncamlar verilməsi və icranın yoxlanılması.Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti Naxçıvan MSSR Nazirlər Sovetinin, DQMV və yerli Xalq (Zəhmətkeş) Deputatları Soveti icraiyyə komitələrinin qərar və sərəncamlarını, həmçinin nazirlərin əmr və təlimatlarını, tabeliyindəki başqa idarələrin aktlarını ləğv etmək hüququna malik olmuşdur.Azərbaycan dövlətinin 5 fevral 1991-ci ildə adlandırılması ilə əlaqədar olaraq qurum Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Soveti adlandırılmışdır. 2 gün sonra, 7 fevral 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti təşkil edilmiş, lakin bununla belə, Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Soveti müvəqqəti olaraq öz səlahiyyətini saxlamışdır. 22 may 1991-ci ildə isə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin strukturu təsdiq edilmişdir. Bununla Nazirlər Sovetinin fəaliyyətinə son qoyulmuşdur.

Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti — Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının ali icraedici hakimiyyət orqanı. == Tərkibi == 1920-ci il aprel ayının 28-də Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsi yeni hökumətin — Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin aşağıdakı tərkibini təsdiq etdi: Nəriman Nərimanov — XKŞ-nin sədri və xalq xarici işlər komissarı; Çingiz İldırım — xalq hərbi-dəniz işləri komissarı; Möhsün İsrafilbəyov — xalq hərbi-dəniz işləri kommisarlığı siyasi idarəsinin rəisi. Həmid Sultanov — xalq daxili işlər komissarı; Əliheydər Qarayev — xalq əmək və ədliyyə komissarı; Qəzənfər Musabəyov — xalq kənd təsərrüfatı, ticarət, sənaye və ərzaq komissarı; Mirzə Davud Hüseynov — xalq maliyyə komissarı; Nəsir Tağıyev - xalq maliyyə komissarının müavini; Səməd ağa Ağamalıoğlu — xalq əkinçilik komissarı; Dadaş Bünyadzadə — xalq torpaq və xalq fəhlə-kəndli müfəttişliyi komissarı; Cəmil bəy Vəzirov — xalq poçt, teleqraf və yollar komissarı; Abid Alimov — xalq səhiyyə və himayə komissarı; Ağahüseyn Kazımov - xalq səhiyyə və himayədarlıq komissarının müavini.Bu, Azərbaycanın sovet hökumətinin ilk kabineti idi. 1920-ci ilin avqustunda isə Kiçik Xalq Komissarları Soveti yaradıldı. Onun əsas vəzifəsi Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsinin səlahiyyətinə aid olan məsələləri ətraflı müzakirə etmək və hazırlamaq idi. Xalq komissarlarının hamısı, Xalq Təsərrüfatı şurasının və Fövqəladə Komissiyasının, Hərbi İnqilabi Səhra Tribunalının nümayəndələri Kiçik Xalq Komissarları Sovetinin üzvü idilər. 1 may 1920-ci il tarixində müstəqil xalq kənd təsərrüfatı komissarlığı yaradıldı və bu vəzifə Səməd ağa Ağamalıoğluna tapşırıldı. Həmçinin Xalq Kənd Təsərrüfatı, Ticarət, Sənaye və Ərzaq Komissarlığının bazasında Xalq Neft Sənayesi və Dəniz Donanması Komissarlığı və Xalq Ərzaq Komissarlığı təsis edildi. 5 may 1920-ci ildə Qəzənfər Musabəyov xalq ərzaq komissarı təyin edildi. İyun-iyul aylarında Nəriman Nərimanov xalq xarici işlər komissarı vəzifəsindən ayrıldı, bu vəzifə o tarixədək xalq maliyyə komissarı olmuş Mirzə Davud Hüseynova tapşırıldı.

Bakı Şəhər Xalq Deputatları Soveti, 1937-ci ildən 1977-ci ilədək Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti, 1920-ci ildən 1937-ci ilədək Bakı Fəhlə, Əsgər və Matroslar Soveti və ya qısaca Bakı Şəhər Soveti, Baksovet — Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasında Bakı şəhərinin yerli özünüidarə orqanı. == Tarixi == Aprel işğalından sonra Bakı Şəhər İctimai Özünüidarəsinin də fəaliyyətinə son qoyuldu. Hakimiyyəti ələ alan Azərbaycan Kommunist Partiyası Bakı şəhərində Bakı Müvəqqəti İnqilab Komitəsini təsis etdi. Bu komitəyə rəhbərlik Əliheydər Qarayevə tapşırıldı.1 ay sonra, 28–29 may tarixlərində Bakı Müvəqqəti İnqilav Komitəsinin xələfi və Bakı şəhərinin yeni yerli qanunverici orqanı Bakı Fəhlə, Əsgər və Matroslar Sovetinə, qısaca Bakı Sovetinə seçkilər keçirildi. I çağırış Bakı Sovetinin ilk sessiyası 13 iyun 1920-ci ildə keçirilmişdir. Həmin iclasda Bakı Sovetinin İcraiyyə Komitəsinə üzvlər və sədr seçilmişdir. İclasda Əliheydər Qarayev Bakı Sovetinin İcraiyyə Komitəsinin sədri seçilmişdir. İcraiyyə Komitəsinin sədri seçildikdən sonra Əliheydər Qarayev Aşqabadda dəfn olunmuş 26 Bakı komissarının nəşlərinin Bakıya gətirilməsini təklif etmiş, təklif iştirakçılar tərəfindən dəstəklənmişdir. O, Bakı Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədri kimi oktyabrın 31-də Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab Komitəsi tərəfindən hazırlanmış 1908-ci ildə fəaliyyətə başlamış "Kurinskaya Voda" müəssisəsinin milliləşdirilməsi və müəssisənin idarə olunmasının Bakı Sovetinin su təchizatı idarəsinə verilməsi haqqında dekreyini imzalayanlardan biri idi.1937-ci ildə qəbul edilən yeni konstitusiyaya əsasən sovetin adı Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti, 1977-ci ildə qəbul edilən yeni konstitusiyayla isə bu ad Bakı Şəhər Xalq Deputatları Soveti olaraq dəyişdirilmişdir. == Çağırışlar == == Strukturu == == Rəhbərlər == Bakı Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin sədr vəzifəsi olsa da, icra orqanı olan İcraiyyə Komitəsinin sədri daha səlahiyyətli hesab olunurdu.

Bakı Soveti qısametrajlı sənədli filmi 1928-ci ildə Azdövlətkinoda istehsal edilmişdir. Film Bakı Sovetinin fəaliyyətindən, şəhərin qayğılarından və şəhər zəhmətkeşlərinə göstərilən hərtərəfli xidmətdən danışır. == Məzmun == Film Bakı şəhər Sovetinin fəaliyyətindən, şəhərin qayğılarından və şəhər zəhmətkeşlərinə göstərilən hərtərəfli xidmətdən danışır.

Bakı Soveti, Bakı Fəhlə və Hərbi Deputatları Soveti, Bakı Fəhlə və Əsgər Deputatları Soveti, Bakı Fəhlə, Əsgər və Matros Deputatları Soveti və ya Bakı Fəhlə, Əsgər və Dənizçi Deputatları Soveti — 1917-ci ilin martından 1918-ci il 31 iyula qədər Bakıda fəaliyyət göstərmiş hakimiyyət orqanı. == Tarixi == === Yaradılması === Rusiyada 1917-ci il Fevral inqilabından sonra Bakıda, həmçinin digər şəhərlərdə ikinci hakimiyyət orqanı kimi Fəhlə Deputatları Soveti və Hərbi Deputatları Soveti yaradılırdı. Bakı Rayonu Fəhlə Deputatları Soveti ilə Hərbi Deputatları Sovetinin birləşməsi nəticəsində yaradılan Bakı Soveti onların içərisində ən nüfuzlusu hesab edilirdi. O, 7 mart 1917-ci il tarixində təsis edilmişdir. Martın 8-də elan olunmuş müraciətdə bildirilirdi ki, Bakı fəhlələrinin 2/3-dən çoxu seçkilərdə iştirak etmişdir. Sovetin tərkibinə 52000 fəhlə və qulluqçu tərəfindən seçilən və əksəriyyəti ermənilərdən ibarət olan 9-u bolşevik, digərləri isə menşevik və eserlərdən ibarət 52 deputat daxil idi. Sovetinin İcraiyyə Komitəsi və komitəyə rəhbərlik üçün sədr, iki müavin və iki katibdən ibarət rəyasət heyəti seçilmişdi. Sovetin birinci iclasının sədri menşevik Qriqori Ayollo, katibi isə o zaman menşevik olan M.N.Mandelştam idi. Martın 8-də Stepan Şaumyan qiyabi olaraq sovetin sədri seçildi. Sovetin İcraiyyə komitəsinə isə bolşeviklərdən İ.Fioletov, İ.Ter-Qabrielyan, eserlərdən isə V.İ.Soçnev daxil idi.

Bakı Xalq Komissarları Soveti — Cənubi Qafqazda Sovet hakimiyyətinin ilk səlahiyyətli hakimiyyət orqanı. == Tarixi == Stepan Şaumyanın başçılığı ilə erməni-daşnak quldur dəstələrinin türk-müsəlman əhaliyə qarşı törətdiyi 1918-ci il Mart soyqırımından sonra Bakıda siyasi vəziyyət bolşeviklərin xeyrinə dəyişdi. Soyqırımdan sonra şəhərdə, demək olar ki, azərbaycanlı qalmamışdı. Şəhərin türk-müsəlman əhalisinin bir hissəsi silahlı bolşevik-daşnak dəstələrinin qırğın və talanlarından qurtulmaq üçün Mərkəzi Asiya və İrana qaçmış, qalan hissəsi isə ətraf kəndlərə dağılışmışdı. "Daşnaksutyun" rəhbərləri yüksək vəzifəli erməni "bolşeviklərinin" himayəsi ilə özlərini Bakının əsl sahibi kimi aparırdılar. Bakıda erməni-bolşevik siyasi partiyalarının mətbuat orqanlarından başqa bütün qəzet və jurnallar bağlanmışdı. Yeni yaradılan əmək komissarlığı, ərzaq direktoriyası, bütün nəqliyyat bolşeviklərin sərəncamına keçmişdi. Bütün milli şuraların fəaliyyəti qadağan edilsə də Erməni Milli Şurası fəaliyyətini davam etdirirdi. Aprelin 25-də hakimiyyət orqanı kimi Bakı Xalq Komissarları Soveti yaradıldı. == Tərkibi == BXKS-nin sədri vəzifəsinə S.Şaumyan "seçildi".

Ermənistan SSR Ali Soveti — 1938–1990-cı illərdə Ermənistan SSR ərazisində ali dövlət hakimiyyət orqanı. === Çağırışlar === 1. çağırış (1938-1946) 2. çağırış (1947-1950) 3. çağırış (1951-1954) 4. çağırış (1955-1959) 5. çağırış (1959-1962) 6. çağırış (1963-1966) 7. çağırış (1967-1970) 8. çağırış (1971-1974) 9.

Qazaxıstan SSR Ali Soveti (qaz. Қазақ КСР-нiң Жоғарғы Кеңесi), 16 dekabr 1991-ci ildən bəri Qazaxıstan Respublikası Ali Şurası — ali qanunverici orqan. Beş il müddətinə ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ ilə seçilir. 360 deputat sayı olan bir otaqdan ibarətdir. == Səlahiyyəti == 1) Qazaxıstan SSR Ali Sovetinə və yerli Xalq Deputatları Sovetlərinə seçkilər təyin edir; 2) Qazaxıstan SSR Ali Sovetinin sessiyalarını çağırır; 3) Qazaxıstan SSR Ali Sovetinin daimi komissiyalarının fəaliyyətini əlaqələndirir; 4) Qazaxıstan SSR Konstitusiyasına əməl olunmasına nəzarəti həyata keçirir; Qazaxıstan SSR konstitusiyasına və qanunlarına uyğunluğu təmin edir; 5) rayon (şəhər) xalq məhkəmələrinə seçkilər təyin edir; 6) Qazaxıstan SSR qanunlarının şərhini verir; 7) yerli Xalq Deputatları Sovetlərinin fəaliyyətinə rəhbərlik edir; 8) Qazaxıstan SSR inzibati ərazi quruluşu məsələlərinin həlli qaydasını müəyyənləşdirir, sərhədlərini və bölgüsünü müəyyənləşdirir və dəyişdirir; sahələr; rayonları, şəhərləri və şəhər rayonlarını təşkil edir; şəhərlərin tabeliyini qurur; rayonların, şəhərlərin, şəhərlərdəki rayonların, fəhlə qəsəbələrinin və digər yaşayış məntəqələrinin adını dəyişir; 9) ərazi bölgüsünü, şəhərlərdə şəhər və rayonların meydana gəlməsini, şəhərlərin tabeliyində dəyişikliyi, rayonların, şəhərlərin, şəhərlərin rayonların adının dəyişdirilməsini və digər yaşayış məntəqələrinin adlarının dəyişdirilməsini təsdiqləyir; 10) Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin, vilayət, şəhər (respublika tabeliyində olan şəhərlər) Xalq Deputatları Sovetlərinin, Xalq Deputatları Sovetlərinin Nazirlər Sovetlərinin qərar və sərəncamlarını qanuna uyğun gəlmədikləri təqdirdə ləğv edir; 11) Qazaxıstan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Diplomu ilə təltif edir; Qazaxıstan SSR-in fəxri adlarını təsis edir və verir; 12) Qazaxıstan SSR vətəndaşlığını qəbul edir; sığınacaq verilməsi məsələsinə qərar verir; 13) Qazaxıstan SSR məhkəmələri tərəfindən məhkum olunmuş vətəndaşları bağışlayır; 14) Qazaxıstan SSR-nin beynəlxalq müqavilələrini təsdiqləyir və ləğv edir; 15) Qazaxıstan SSR-in xarici dövlətlərdəki və beynəlxalq təşkilatlardakı diplomatik nümayəndələrini təyin edir və geri çağırır; 16) ona akkreditə olunmuş xarici dövlətlərin diplomatik nümayəndələrinin etimadnaməsini və geri çağırılmasını qəbul edir; 17) Qazaxıstan SSR Konstitusiyası və qanunları ilə müəyyən edilmiş digər səlahiyyətləri həyata keçirir. Maddə 116. Qazaxıstan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti Ali Sovetin sessiyaları arasındakı dövrdə sonrakı sessiyada təsdiqinə təqdim edilməklə Ali Sovetin sessiyaları arasındakı dövrdə: lazım olduqda Qazaxıstan SSR-in mövcud qanunvericilik aktlarında dəyişikliklər edir ; bölgə və rayon sərhədlərindəki dəyişiklikləri təsdiqləyir; Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin təklifi ilə Qazaxıstan SSR nazirliklərini və dövlət komitələrini yaradır və ləğv edir; Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin sədrinin tövsiyəsi ilə Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin üzvü olan şəxsləri vəzifədən azad edir və təyin edir.

Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti — Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının ali icraedici hakimiyyət orqanı. == Tərkibi == 1920-ci il aprel ayının 28-də Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsi yeni hökumətin — Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin aşağıdakı tərkibini təsdiq etdi: Nəriman Nərimanov — XKŞ-nin sədri və xalq xarici işlər komissarı; Çingiz İldırım — xalq hərbi-dəniz işləri komissarı; Möhsün İsrafilbəyov — xalq hərbi-dəniz işləri kommisarlığı siyasi idarəsinin rəisi. Həmid Sultanov — xalq daxili işlər komissarı; Əliheydər Qarayev — xalq əmək və ədliyyə komissarı; Qəzənfər Musabəyov — xalq kənd təsərrüfatı, ticarət, sənaye və ərzaq komissarı; Mirzə Davud Hüseynov — xalq maliyyə komissarı; Nəsir Tağıyev - xalq maliyyə komissarının müavini; Səməd ağa Ağamalıoğlu — xalq əkinçilik komissarı; Dadaş Bünyadzadə — xalq torpaq və xalq fəhlə-kəndli müfəttişliyi komissarı; Cəmil bəy Vəzirov — xalq poçt, teleqraf və yollar komissarı; Abid Alimov — xalq səhiyyə və himayə komissarı; Ağahüseyn Kazımov - xalq səhiyyə və himayədarlıq komissarının müavini.Bu, Azərbaycanın sovet hökumətinin ilk kabineti idi. 1920-ci ilin avqustunda isə Kiçik Xalq Komissarları Soveti yaradıldı. Onun əsas vəzifəsi Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsinin səlahiyyətinə aid olan məsələləri ətraflı müzakirə etmək və hazırlamaq idi. Xalq komissarlarının hamısı, Xalq Təsərrüfatı şurasının və Fövqəladə Komissiyasının, Hərbi İnqilabi Səhra Tribunalının nümayəndələri Kiçik Xalq Komissarları Sovetinin üzvü idilər. 1 may 1920-ci il tarixində müstəqil xalq kənd təsərrüfatı komissarlığı yaradıldı və bu vəzifə Səməd ağa Ağamalıoğluna tapşırıldı. Həmçinin Xalq Kənd Təsərrüfatı, Ticarət, Sənaye və Ərzaq Komissarlığının bazasında Xalq Neft Sənayesi və Dəniz Donanması Komissarlığı və Xalq Ərzaq Komissarlığı təsis edildi. 5 may 1920-ci ildə Qəzənfər Musabəyov xalq ərzaq komissarı təyin edildi. İyun-iyul aylarında Nəriman Nərimanov xalq xarici işlər komissarı vəzifəsindən ayrıldı, bu vəzifə o tarixədək xalq maliyyə komissarı olmuş Mirzə Davud Hüseynova tapşırıldı.