Amesia
Mürgəkotu (lat. Epipactis) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Koesit
Koesit (kousit) - mineral, SiO2. Monoklinik. Kristalları prizmatik, lövhəvari. İkiləşmə {100} və {021} üzrə. Ayrılması iki müstəvi üzrə. Dənələri qeyri-düzgün formalı. Rəngsiz. Sərtliyi 7,5. Xüsusi çəkisi 2,93. Yüksək temperatur (500-600 0C) və təzyiq şəraitində əmələ gəlir.
Meyit
Meyit, cəsəd və ya nəş ― ölən insanın bədəni. Eyni mənaya malik olan kadavra sözü ümumiyyətlə tibbi mənada işlənir. Cənazə mərasimi üçün hazırlanan meyitə cənazə deyilir.
"Heyvan ölümü" mənasını verən leş sözü bəzən xüsusən mənfi konotasiya (uyğunlaşma) — insan cəsədi mənasında da istifadə edilir. Bundan əlavə, kadavra sözü tibbi məqsədlər üçün istifadə olunan heyvan ölüləri üçün də istifadə edilə bilər. Mərasimlərdə "Nəş" sözü xüsusilə seçilir.
İslami cənazə mərasimlərində nəş sözünə əlavə olaraq mərhum sözü istifadə olunur. Ərəb mənşəli "rəhmətlik" sözü "Allahın rəhmətinə qovuşmuş, bağışlanmış" deməkdir. Bu mənada mərhum kəlməsi təkcə ölülərin cəsədini deyil, həm də axirətə gedəcəyinə inanılan ruh deməkdir və dəfn olunduqdan illər sonra da istifadə olunur.
== Etimologiyası ==
Kadavra sözü türkcəyə italyanca cadavere sözündən keçmişdir; cəsəd və nəş sözləri isə ərəb dili mənşəlidir.
Məsih
Məsih — Bəzi dini qruplar tərəfindən gözlənilən xilaskar.
== Xristianlığa görə ==
Bəlkə də, dünyada ən çox kimliyi mübahisə doğuran tək Şəxs İsa Məsihdir, amma xristianlar üçün Onun tam Şəxsiyyəti müqəddəs İncildə ətraflı şəkildə açıqlanır. Onun kimliyi haqqında şübhəyə düşənlər Həqiqi İlahi Qaynağa — İncilə iman etməyənlərdir.
=== İsa, Məsihdir ===
İsa, gələcəyi əsrlər öncədən peyğəmbərlər tərəfindən bildirilən, Allahın vədinə əsasən dünyaya gələn, məzlumları yüksəldən, hökmdarları taxtlarından endirən, sevgi və mərhəmət Abidəsi, Məsih, Xilaskar və Allahın Oğludur.
Hələ ilk insanlar olan Adəmlə Həvvaya cənnət bağçasında Onun gələcəyini öncədən bildirən Allah, bəşər tarixi boyunca bir-birinin ardınca göndərilən peyğəmbərlər vasitəsilə Onu müjdələmişdir. Müqəddəs İncildə İsanın yer üzünə gəlməsi və bunun səbəbləri təfsilatı ilə qeyd edilir. Aşağıdakı bu ayə Onun Kimliyini açıq şəkildə ifadə edən ayələrdən biridir:
"Əzəldən Kəlam mövcuddur. Kəlam Allahda idi və Kəlam Özü Allah idi. O, əzəldən Allahda idi. Yaradılan hər şey Onunla yarandı, heç bir şey Onsuz yaranmadı.
Seşin
Seşin (pol. Cieszyn, polyak: [ˈt͡ɕɛʂɨn] ( dinlə); çex. Těšín [ˈcɛʃiːn] ( dinlə); alm. Teschen; lat. Tessin) — Polşada şəhər. Olza çayı sahilindədir. Elektrotexnika, metal emalı, yeyinti, trikotaj sənayesi var. Dəri-qalantereya məmulatı istehsal olunur.Şəhər kommunası statusuna malikdir. Sahəsi 28,61 km2, əhalisi 34,778 nəfərdir (2018). 1920-ci ilə qədər şəhərin Polşa və Çex hissələri birlikdə Teşin şəhərini təşkil edirdi.
Altay əsməsi
Altay əsməsi (lat. Anemone altaica) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin əsmə cinsinə aid bitki növü.
Amesia consimilis
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Amesia discolor
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Amesia gigantea
Epipactis gigantea (lat. Epipactis gigantea) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
Amesia latifolia
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Amesia longibracteata
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Amesia monticola
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Amesia pycnostachys
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Amesia squamellosa
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Amesia tenii
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Amesia yunnanensis
Epipactis helleborine (lat. Epipactis helleborine) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin mürgəkotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Amesia consimilis (D.Don) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia discolor (Kraenzl.) Hu
Amesia latifolia (L.) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia latifolia f. monotropoides Mousley
Amesia latifolia f. variegata Mousley
Amesia longibracteata Schweinf.
Amesia monticola (Schltr.) Hu
Amesia pycnostachys (K.Koch) A.Nelson & J.F.Macbr.
Amesia squamellosa (Schltr.) Hu
Amesia squamellosa (Schltr.) C. Schweinf.
Amesia tenii (Schltr.) Hu
Amesia yunnanensis (Schltr.) Hu
Calliphyllon latifolium (L.) Bubani
Cymbidium latifolium (L.) Sw.
Aşıq Şəmşir
Aşıq Şəmşir (əsl adı: Şəmşir Qurban oğlu Qocayev; 15 mart 1893, Dəmirçidam, Cavanşir qəzası – 10 fevral 1980, Kəlbəcər rayonu) — Azərbaycan aşığı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1963).
== Həyatı ==
Aşıq Şəmşir 15 mart 1893-cü ildə Kəlbəcərin Dəmirçidam kəndində görkəmli el sənətkarı, şair Qurbanın ailəsində dünyaya gəlib. Ağdabanlı Qurban Aşıq Ələsgərin müasiri və dostu idi.
Sənətkar ailəsində doğulan Şəmşir çox keçmədən el yığıncaqlarında tanınmağa başladı. Miskin Abdal nəslinin davamçısı olan Dədə Şəmşiri bütün Azərbaycana daha yaxından tanıdan böyük Səməd Vurğun olub. İstisu yaylaqlarında istirahət edən görkəmli şair günlərin birində özünəməxsus səsi, sözü və çalğısı olan bir ozanla — Aşıq Şəmşirlə tanış olur və ona məşhur qoşmasını həsr edir.
Dədə Şəmşir qələmə aldığı qoşma, gəraylı, təcnis, divani, bayatı, rübai, qəzəl və müxəmməslərlə Kəlbəcər ədəbi mühitini, eləcə də yazılı və şifahi poeziyamızın ən önəmli cəhətlərini ustalıqla mənimsəyən söz sənətkarı kimi öz məktəbini yaratmışdı. Onun 40-dan artıq şəyirdi vardı. Aşıq Qardaşxanın, Qəmkeş Allahverdinin, Aşıq Xalıqverdinin və bu gün çoxlarının yaxşı tanıdığı onlarla saz-söz sənətkarlarının yetkinləşməsində, kamilləşməsində Aşıq Şəmşir məktəbinin əvəzsiz rolu olub. Bu məktəb təkcə aşıq sənətinə deyil, ümumən saz-söz sənətinə təsir göstərməklə Bəhmən Vətənoğlu, Sücaət kimi şairlərin yetişməsinə münbit zəmin yaradıb.
Meşəlik əsməsi
Meşəlik əsməsi (lat. Anemone sylvestris) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin əsmə cinsinə aid bitki növü.
Radde əsməsi
Radde əsməsi (lat. Anemone raddeana) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin əsmə cinsinə aid bitki növü.
Yuxu əsməsi
Yuxu əsməsi (lat. Anemone pulsatilla) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin əsmə cinsinə aid bitki növü.
Çələng əsməsi
Çələng əsməsi (lat. Anemone coronaria) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin əsmə cinsinə aid bitki növü.
Şəmsir (Meşkinşəhr)
Şəmsir (fars. شمسير) — İranın Ərdəbil ostanının Meşkinşəhr şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 255 nəfər yaşayır (53 ailə).
Şəməsi döyüşü
Şəməsi döyüşü — 1494-cü ildə Şeyx Heydərin oğlu, Şah İsmayılın böyük qardaşı Şeyx Sultan Əli ilə Ağqoyunlu hökmdarı Rüstəm Mirzə arasında baş vermiş döyüş. Yalnız bu döyüşdə Rüstəm Mirzə özü şəxsən iştirak etməmiş, Ebih Sultanı bu tapşırığa göndərmişdi.
== Döyüşdən əvvəl ==
Şeyx Heydərin öldürülməsindən sonra onun ailəsi İstəxr qalasında əsir kimi saxlanılırdı. Rüstəm Mirzə Ağqoyunlu hökmdarı olduqdan sonra onları həbsdən azad etdirir və Təbrizə gətirdir. Bundan sonra Şeyx Heydərin oğlu Şeyx Sultan Əli Rüstəm Mirzənin tərəfində vuruşmağa başlayır. 1493-cü ildə Ağqoyunlu taxtı uğrunda baş vermiş Rüstəm Mirzə ilə Baysunqur Mirzə arasındakı Əhər yaxınlığında baş vermiş döyüşdə Sultanəli tərəfdarları ilə birlikdə Rüstəm Mirzə tərəfdə vuruşurdu. Döyüş Rüstəm Mirzənin qələbəsiylə başa çatdı və bu qələbədə Sultanəli və tərəfdarlarının da rolu oldu.
== Döyüşün baş verməsi ==
Ərdəbildəki Səfəvi tərəfdarlarının güclənməsindən qorxan Rüstəm ona və ailəsinə qəsd təşkil etdi. Lakin qəsdin üstü açıldı. Sultanəli ailəsilə birlikdə Ərdəbilə doğru yola çıxdı.
Mest
Mest (Farsca: مست) erkək fillərdə görülən ve həddindən artıq təcavüzkar davranışlar ilə birlikdə testosteron hormonunun yayılmasında artım görünən periodik dövrdür. Testosteron normalın 60 qatı qədər arta bilər. Ancaq bu hormon artmasının mest dövrünün tək səbəbi olduğu ya da yalnızca faktorlardan biri olduğu tam olarak müəyyən edilə bilmir. Ən itaətli fillərin belə mest dövründə insanlara və digər fillərə qarşı həddindən artıq təcavüzkar olması bu vəziyyətdən çıxana qədər ayrılmalarını və izolə edilmələrini tələb etdiyi üçün elmi araşdırma etmək çətinləşir. Dişi fillər mest dövrünü keçirmirlər.
