Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • тритий

    -я; м. (от греч. trítos - третий) Тяжёлый радиоактивный изотоп водорода, ядро которого состоит из протона и двух нейтронов (используется в атомной эне

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТРИТИЙ

    м tritium (hidrogenin ağır radioaktiv izotopu).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TRİTİUM

    сущ. хим., физ. тритий (тяжёлый радиоактивный изотоп водорода, ядро которого состоит из протона и двух нейтронов)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТРЕТИЙ

    üçüncü

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТРЕТИЙ

    ...сад. ♦ третьего дня накь ваъ, вилик квай йкъуз; купить из третьих рук масабрувай маса къачун, маса пуд лагьайбрувай, маса арачидивай маса къачу

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТРЕТИЙ

    ...və burjuaziyaya verilən ad); третьей руки ortabab, babat, в третьи руки (отдать, передать, перейти) üçüncü şəxsə (vermək, keçmək), из третьих рук (ус

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • третий

    1. -ья, -ье.; числ. порядк. 1) к три Третий год, урок. Третий посетитель. Третий звонок (последний сигнал при отправке поезда, начале спектакля). Т-ьи

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТРИТОН

    тритон (1. къадим замандин грекрин махара са пай инсандин са пай балугъдин шикил авай аллагь. 2. зоол. кьураматдани цени яшамаш жедай, чурчулдиз у

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TIRTIL

    i. zool. caterpillar

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • TRİTON

    1 сущ. хим., физ. тритон (атомное ядро радиоактивного изотопа водорода трития с массовым числом 3) 2 сущ. муз. см. interval 3

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TRİPTİX

    сущ. триптих: 1. иск. композиция из трёх картин, барельефов, рисунков и т.п., объединённых одной идеей. Xalq rəssamı M. Abdullayevin triptixi триптих

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TIRTIL

    ...гусеницу II прил. 1. гусеничный (относящийся к гусенице в 1 знач.). Tırtıl yuvaları гусеничные гнезда 2. относящийся к гусенице во 2 знач. Tırtıl zən

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ТРАТИТЬ

    несов. 1. харж авун, серф авун (пул). 2. серф авун, ракъурун, пуч авун (вахт, къуват ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТЕРТЫЙ

    1. гуьцIна регъвей, куьлуь авур (мес. ранг). 2. пер. крарай акъатай, дуьнья акур. ♦ тѐртый калач пер

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТРАТИТЬ

    xərcləmək, sərf etmək, xərcə düşmək, işlətmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TIRTIL

    гусеница

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TIRTIL

    is. 1. zool. Bir neçə cütayaqlı qurdabənzər bədəni olan kəpənək sürfəsi. Kəpənək tırtılı. 2. Yoldakı maneələri keçmə qabiliyyətini artırmaq üçün maşın

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КРЫТЫЙ

    1. кIевнавай; янавай (ягъай), гьалнавай; крытая железом крыша ракь ягъай (ракь яна кIевнавай) къав

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРИТЫЙ

    1. твайи. 2. ччуру, спелар твайи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • крытый

    ...крышу, навес, верх. Крытый рынок. К-ое крыльцо. К-ая галерея. Крытый фургон. б) отт. Имеющий крышку, закрывающийся. К-ые корзины, корчаги.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • бритый

    -ая, -ое. Выбритый. Бритый подбородок. Б-ое лицо. Б-ая голова.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СРЫТЫЙ

    прич. qazılıb dağıdılmış, qazılıb düzləndirilmiş

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТРЫТЫЙ

    прич. 1. qazılmış; 2. torpaqdan çıxardılmış, qazılıb çıxardılmış; qazılıb atılmış, kürənib atılmış; 8

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРЫТЫЙ

    ...крытая железом dəmirlə örtülü dam; 2. прил. üstüörtülü, talvarlı; крытый рынок üstüörtülü bazar.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БРИТЫЙ

    прич. qırxılmış, qırxıq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • рытый

    ...-ое. Узорчатый, рельефный, не гладкий (о старинных тканях) Рытый плис. Рытый настенный ковёр. Рытый бархат (пушистый, с тиснённым узором).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • РЫТЫЙ

    ...eşələnmiş, əlləşdirilmiş, qurdalanmış, töküşdürülmüş; 3. köhn. xovlu; рытый бархат köhn. xovlu məxmər.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • QIRXILI

    прил. бритый, обритый; стриженый, остриженный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QIRXIQ

    прил. 1. бритый, обритый 2. стриженый, подстриженный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • тористый

    см. торий; -ая, -ое. Тористый вольфрам (содержащий торий).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • trixit

    trixit (bot.)

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • туриный

    см. тур III; -ая, -ое.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • трутный

    см. трут; -ая, -ое. Т-ые наросты.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тротил

    -а; м. см. тж. тротиловый = тринитротолуол

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тритон

    -а; м. (франц. triton из греч.) 1) Тритон В древнегреческой мифологии: морское божество в виде получеловека-полурыбы, усмиряющее или вздымающее волны.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • триптих

    ...из трёх частей, объединённых общей идеей, темой или сюжетом. Триптих на мотив русских сказок. Написать триптих.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тратить

    трачу, тратишь; траченный; -чен, -а, -о; нсв. (св. - потратить и истратить) см. тж. тратиться что 1) а) Издерживать, расходовать (деньги) Тратить день

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тристих

    -а; м. (от греч. trístichon - трёхрядный); лит. Строфа из трёх стихов.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тёртый

    ...разминанием, растиранием. Т-ые краски. Тёртый кирпич. Тёртый табак. Тёртый калач (разг.; об опытном, видавшем виды человеке). 3) разг. Бывалый, опытн

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TRICKY

    adj 1. bic, hiyləgər; hazırcavab; a ~ politician bic / hiyləgər siyasətçi; 2. mürəkkəb; anlaşılmaz; a ~ situation mürəkkəb vəziyyət; a ~ problem in ma

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • TROTİL

    I сущ. тротил (сильное взрывчатое вещество – применяется в минах, снарядах, подрывных шашках) II прил. тротиловый. Trotil şaşkası тротиловая шашка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • trotil

    trotil

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ТОРИСТЫЙ

    toriumlu, tərkibində torium olan, toriumlu

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТРАТИТЬ

    несов. xərcləmək, xərc etmək; sərf etmək, işlətmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТРИПТИХ

    м sənət. triptix (1. üç hissədən ibarət qatlama şəkil; 2. (dini) üç hissədən ibarət qatlanan ikona; 3. məc. üç şer və ya rəsm əsərindən ibarət olub bi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТРИСТИХ

    м ədəb. tristix (üçmisralı beyt).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТРИТОН

    м triton (1. qədim yunan əsatirində: yarı balıq, yarı insan bədənli allah; 2. zool. kərtənkələyəoxşar heyvan).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТРОТИЛ

    м мн. нет kim. trotil (bərk partlayıcı maddə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТУРИНЫЙ

    прил. 1. dağkeçisi -if-ı]; 2. vəhşi öküz -i[-ı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЫРТЫР

    м zool. tırtıl (üzüm tənəyinə zərər verən cücü).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЁРТЫЙ

    ...keçirilmiş, narınlaşdırılmış: 4. ovulmuş, döyülmüş, əzilmiş; ◊ тертый калач bərkdən-boşdan çıxmış adam; yerin altını da, üstünü də bilən adam.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TRILBY

    n yumşaq keçə şlyapa

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • TIRTIL

    сущ. 1. зоол. цӀарах (чепелукьдин шараг); 2. тех. гусеница (трактордин, танкдин ва мс. чархарал жедай гьяркьуь цепь)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • triton

    triton

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • triptix 2021

    triptix

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • tırtıl

    tırtıl

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • tritium 2021

    tritium

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • tırtıl

    is. zool. chenille f

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • TRIVIA

    n lat. pl əhəmiyyətsiz / boş şey

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ОТКРЫТЫЙ

    1. прич. açılmış; 2. прич. aşkar edilmiş, tapılmış, kəşf edilmiş; 3. прич. üstü açılmış, ifşa edilmiş; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРИТИК

    м tənqidçi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЛИТЫЙ

    ОТЛИТЫЙ I прич. tökülmüş; отлитая из ведра вода vedrədən (vedrənin başından) tökülmüş su. ОТЛИТЫЙ II прич. xüs. tökülmüş (qəlib vasitəsilə); эта стату

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЖИТЫЙ

    прич. 1. keçmiş, ötmüş (dövr, vaxt, Ömür); 2. köhnəlmiş, əhəmiyyəti itmiş, dəbdən düşmüş

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТБИТЫЙ

    прич. 1. qaytarılmış, dəf edilmiş; geri oturdulmuş, geri atılmış, püskürdülmüş; 2. geri alınmış; 3. vurulub sındırılmış, qopardılmış; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОМЫТЫЙ

    прич. köhn. bax обмытый

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОВИТЫЙ

    bax обвитый

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБРЫТЫЙ

    прич. 1. dövrəsi qazılmış; 2. dibi basdırılmış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБРИТЫЙ

    1. прич. qırxılmış; 2. прил. qırxıq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБИТЫЙ

    прич. 1. üz çəkilmiş, üz vurulmuş; диван, обитый клеёнкой müşəmbədən uz çəkilmiş divan (taxt); 2. çırpılmış (meyvə); 3. yırtılmış, dağılmış, əzilmiş,

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАРЫТЫЙ

    прич. 1. qazılıb çıxardılmış; 2. qazılmış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СШИТЫЙ

    цвайи; цванвай. ♦ крепко сшитый пер. кIеви, сагъ ччан авай

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИРИДИЙ

    м kim. iridium (aztapılan kimyəvi element)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИЗРЫТЫЙ

    ...edilmiş; 2. məc. dan. eşələnmiş, alt-üst edilmiş, qarışdırılmış; ◊ изрытый оспой çopur.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KRİTİK

    ...крайнем состоянии). тех. Kritik qiymət критическое значение, kritik dərinlik критическая глубина, kritik yük критическая нагрузка, kritik gərginlik к

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • СКРЫТЫЙ

    1. чуьнуьхай, гизлемишай, далдаламишай. 2. чинебан, къенепатан, дуьздал алачир, дуьздал акъат тавунвай; скрытый смысл слова гафунин къенепатан (ч

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРЫТКИЙ

    разг. зиринг, дири, цIай хьтин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТКРЫТЫЙ

    1. ахъаяй. 2. ачух авур; жугъурай. 3. ахъа; ачух. 4. ахъазвай; ачухзавай. 5. ачух; ашкара. ♦ открытый вопрос гьял тахьана амай месэла; в открыту

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КРИТИК

    критик, критикачи, критика ийидай кас.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИЗРЫТЫЙ

    лекъвер-синер авунвай

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТМЫТЫЙ

    прич. 1. yuyulmuş, yuyulub təmizlənmiş; 2. yuyulub qurtarmış; 3. yuyulub aparılmış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TİTİZ

    1) vasvası, xırdaçı, öcəşkən; 2) tələbkar, prinsipial, ciddi ciddi, xırdaçı, öcəşkən, prinsipial, sofi, tələbkar, vasvası

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ТИХИЙ

    1. аста; тихий голос аста ван. 2. аста ягъизвай, аста ванцелди лугьузвай (мес. мани). 3. секин, ван-сес авачир (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TİRİY

    (Zaqatala) iriquyruq Dağıstan qoyunu cinsi. – Aldığımız tiriyları qat sürüyə, qoy otdasunnar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
OBASTAN VİKİ
Rıtıy burnu
Rıtıy burnu (bur. Хээрэ Хушуун, (rus. Рытый) — Baykal gölünün şimal-qərb sahilində yerləşən burun. İrkutsk şəhərindən 310 km şimal-şərqdədoir. Burada geniş otlaqlar vardır. == Elmi faktlar == Burun Baykal gölünün daxilinə 2 km məsafədə uzanır. Onu Olxon adasından asanlıqla görmək mümklkündür. Ritıy çaylarının vadisi geoloji çatlar üzərində yerləşir. Rıtıy burnundan Barquzin çayının vadisinə qədər Baykalıq sahili ilə səkkiz iri təpə uzanır. Geoloji düzülüşdə alt proterozoy erasının dağ suxurları üstünlük təşkil edir.
Triptix
Triptix (yun. τρίπτυχοςdan — üçqat qatlanmış) — üç rəsmdən, barelyefdən ibarət olan bir rəsm əsəri. Üç əsər bir görüntünün sərbəst şəkildə ifadə edir və birgə asılır. Triptix bir çox əsərdən ibarət olan poliptixin bir növüdür. == Mənbə == Vikianbarda Triptix ilə əlaqəli mediafayllar var.
Tritium
Radioaktiv hidrogen izotopu olan tritium, təbii olaraq meydana gələ bildiyi kimi, süni olaraq da meydana gələ bilməsi mümkün olan rəngsiz, qoxusuz və havadan daha yüngül bir qazdır. Bu element beta işıldaması edərkən ətrafa saçdığı elektronlar fosfor ilə istifadə edildiyində uzun illər başqa bir enerji qaynağına ehtiyac duymadan işıldaya bilən bir vəsaitə çevrilər. Kino salonlarında və ya çoxu yerdə gördüyümüz 'təcili çıxış' tabelləri bu yolla hazırlanmışdır. Eyni zamanda hidrogen bombası istehsalında da istifadə edilməkdədir. Qramı 30.000 Dollardır.
Triton
Triton (lat. Triturus) — quyruqlular (Caudata) dəstəsindən suda-quruda yaşayanlar cinsi.Tritionların yaz fəslində bel hissələrində dəri tənəffüsünü artıran daraqlar inkişaf edir. Yayda onlar quruya çıxaraq su hövzələrinin yaxınlığında gizli həyat keçirir.
Trixis
Trizin
Trizin (yun. Τροιζήν ή Τροιζήνα) — Yunanıstanda kənd. Dəniz səviyyəsindən 64 metr yüksəklikdə, Peloponnes yarımadasının Arqolida bölgəsinin cənub-şərq hissəsində, Qalatasdan 8 kilometr qərbdə, Metanadan 10 kilometr cənubda, Korinfdən 62 kilometr cənub-şərqdə və Afinanın cənub-qərbindən 63 kilometr məsafədə yerləşir. 2011-ci il siyahıyaalınmasına əsasən əhalinin sayı 673 nəfərdir. Attika periferiyasının Adalar periferiya vahidinin Triziniya-Metana icmasına daxildir. 1929-cu ilə qədər Damalas (Δαμαλάς) adlanırdı. Adı qədim Trezen (q.yun. Τροιζήν, lat. Troezen) şəhərinin şərəfinə dəyişdirildi. Qədim İoniya şəhəri Trezen Saronikos körfəzinin sahilindən təxminən üç kilometr məsafədə, müasir Trizin kəndi yaxınlığında yerləşirdi.
Tırtıl
Tırtıl — lepidoptera (kəpənəklər) sırasından böcək sürfəsi. Kəpənəyin və bir güvənin sürfəsi. Təxminən 2–3 həftədən sonra tırtıl kokos halına gəlir və başqa 2 həftədən sonra pupaya çevrilir. Sonra böyüdülmüş qanadları olan bir tırtıl görünür. Tırtıl, xüsusilə toxuculuq sənayesində zərərvericilər kimi tanınır. Bir növ tırtıl Uzaq Şərqdə ipək məhv edir, ipəkqurdu kimi tanınır. Bədən bir baş, üç döş və on qarın seqmentindən ibarətdir. Baş güclü sklerotlaşdırılmış bütövlərə malikdir; bədənin qalan hissəsi böyük skleritlər olmadan çox hissəsində yumşaqdır. Bədəndə, fərdi ailələrə, cinslərə və hətta növlərə xas olan, qəti şəkildə müəyyən edilmiş bir şəkildə yerləşən setlər inkişaf etdirilir. Bu ilkin cütlərə əlavə olaraq, yaşlı yaşlarda, bir çox açıq canlı formada ikincil silsilələrin sıx bir örtüyü inkişaf edir (ayıların alt ailəsinin nümayəndələrinin tırtıllarında ən güclü).
Taiti
Taiti (fr. Tahiti, taiti Tahiti) — Sakit okeanda, Cəmiyyət adaları qrupunda ən böyük ada. Fransa Polineziyası tərkibindədir, sahəsi 1042 km2-dir. Əhalisi 178,133 nəfərdir (2007-ci ildə). Ən böyük şəhəri - Papeetedir. Ada iki dağ massivindən ibarətdir. Mərcan rifləri ilə əhatə olunmuşdur. İllik yağıntı 1400 mm. Rütubətli tropik meşələri var. Kokos palması, banan, şəkər qamışı, ananas və s.
Adi triton
Adi triton (lat. Lissotriton vulgaris), (Salamandridae) — fəsiləsinin (Caudata) dəstəsindən suda-quruda yaşayanlar növü. Nadir, sayı azalmaqda olan növdür. == Qısa təsviri == Bədənin uzunluğu 110 mm-ə (adətən 80 mm-ə yaxın) çatır. Dərisi hamar və ya xırda ziyillidir. Bədənin bel hissəsinin rəngi zeytuni-qonur, qarınaltı hissə isə sarımtıl olub, xırda tutqun xallara malikdir. Başında olan tünd uzununa zolaqlardan biri gözlərindən keçir və yaxşı nəzərə çarpır. Çoxalma dövründə erkəklərin rəngi daha parlaq olur və peysərdən quyruğunun ucuna qədər daraq əmələ gəlir. Adətən bu hissədə narıncı haşiyəsi və parlaq rəngli göy zolağı olur. Bu üzgəcvari qırış quyruğun əsasında kəsilmir.
Ageratina tristis
Ageratina tristis (lat. Ageratina tristis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ageratina cinsinə aid bitki növü.
Amaranthus tristis
Üçrəng pəncər (lat. Amaranthus tricolor) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin pəncər cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Amaranthus amboinicus Buch.-Ham. ex Wall. Amaranthus bicolor Nocca ex Willd. Amaranthus cuspidatus Vis. Amaranthus dubius Mart. [Invalid] Amaranthus flexuosus Moq. Amaranthus gangeticus L. Amaranthus gangeticus var. angustior L.H.Bailey Amaranthus gangeticus var.
Britiş Petroleum
BP — Böyük Britaniyanın enerji şirkəti. Mərkəzi ofisi İngiltərənin paytaxtı Londonda yerləşir. 1987-ci ilə qədər BP dövlətin mülkiyyətində olub. "British Petroleum" Birləşmiş Krallıq üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. Britaniyanın 10 min vətəndaşının çalışdığı bu şirkət il ərzində büdcəyə 6 milyard funt-sterlinq ($10 milyard) gəlir gətirir. BP şirkəti aparıcı neft şirkətlərindən biridir. FORBS jurnalının reytinqinə görə dünyanın üçünçü, neft şirkətləri arasında isə ikinci şirkətdir. 100 il tarixə malik şirkət, dünyanın çox yerində neft hasilatı və emalı ilə məşğul olub. 50-ci illərdə İranda baş verən siyasi böhran nəticəsində, Şımal dənizində neft yataqlarının kəşfinə, sonralar isə istismarına başlayıb. 80-ci illərin əvvələrindən, BP Şimal dənizində geniş həcmli neft hasilatına başlayıb.
Crepis tristis
Crepis biennis (lat. Crepis biennis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin tayaotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Hedypnois biennis (L.) Huds., Fl. Angl.: 342. 1762 Hieracium bienne (L.) Hornem., Hort. Bot. Hafn.: 763. 1815 Limnoseris biennis (L.) Peterm., Fl. Lips. Excurs.: 589.
Daraqlı triton
Daraqlı triton (lat. Triturus cristatus), (Salamandridae) fəsiləsindən (Caudata) dəstəsindan suda-quruda yaşayanlar növü. Status. Azərbaycanda Triturus cristatus carelini (Strauch, 1870) yarımnövü yaşayır. Nadirdir. Yayılması. Respublikanın cənub-şərqində (Lənkəran rayonunda) və Böyük Qafqaz sıra dağlarının cənub-şərq ətəklərində (Şamaxı və İsmayıllı rayonlarında) tək-tək hallarda təsadüf edilir. Yaşayış yeri. Gündüz həyat tərzi keçirir. Adətən meşəlik, meşə-bozqır və dağ-səhra rayonlarında dəniz səviyyəsindən təxminən 500-600 metrdən 2200 metrə qədər hündürlükdə müşahidə edilir.
Euphorbia tristis
Acı südləyən (lat. Euphorbia esula) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Esula angustifolia Haw. Esula ararica (Jord.) Fourr. Esula dalechampii Haw. Esula major Garsault [Invalid] Esula pseudocyparissias (Jord.) Fourr. Esula riparia (Jord.) Fourr. Esula salicetorum (Jord.) Fourr. Esula vulgaris Fourr. Euphorbia androsaemifolia Schousb.
Kritik infrastrukturlar
Kritik infrastrukturlar — 2001-ci ildə ABŞ-də qəbul edilmiş Vətənpərvərlik Qanununda "kritik infrastruktur" anlayışı aşağıdakı kritik infrastruktur sektorlarını və resurslarını əhatə edir: kimya sənayesi fövqəladə xidmətlər informasiya texnologiyaları; poçt; telekommunikasiya; nəqliyyat sistemləri (avtobus, təyyarə, gəmi, avtomobil sistemləri, dəmiryolu sistemləri və boru kəməri sistemləri daxil olmaqla). == Regional kritik infrastrukturun qorunması proqramları == Avropa Birliyi – kritik infrastrukturun qorunması üzrə Avropa Proqramı Komissiya tərəfindən hazırlanmışdır. Üzv Dövlətlər tərəfindən təkliflərə əsaslanan Avropa kritik infrastrukturların siyahısı təklif edilmişdir. Almaniya – alman kritik infrastrukturun qorunması proqramı Federal Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən koordinasiya edilir. Həmin proqrama Alman Federal İnformasiya Təhlükəsizliyi İdarəsi və ya Vətəndaş Müdafiəsi və Fəlakətə Yardım Federal İdarəsi kimi xüsusi qurumlarından bəziləri müvafiq məzmun verir, məsələn, İT sistemləri. Birləşmiş Krallıq – Böyük Britaniyada Milli İnfrastrukturun Müdafiəsi Mərkəzi Böyük Britaniyanın milli infrastrukturunu təşkil edən, terrorizm və digər təhlükələrə qarşı zəifliyini azaltmağa kömək edən müəssisələrə və təşkilatlara məlumat, personal və fiziki təhlükəsizlik məsləhətləri verir. Amerika Birləşmiş Ştatları – ABŞ 1996-cı ildən etibarən Kritik İnfrastruktur Müdafiə Proqramına malikdir. 2014-cü ildə NIST Cybersecurity Framework ilk dəfə nəşr edilib və tezliklə məşhur təlimat dəstinə çevrilmişdir. == Ədəbiyyat == İmamverdiyev Y. N, "İnformasiya təhlükəsizliyi terminlərinin izahlı lüğəti", 2015,"İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı,160 səh.
Kritik mach
Aerodinamikada, bir təyyarənin kritik Mach sürəti, qanadın kiçik bir hissəsi üzərindəki axının səs sürətinə çatdığı ən kiçik Mach sürətidir. Uçuşda olan bütün avianəqliyyat vasitələri üçün, nəqliyyat vasitəsinin ətrafında dövran edən havanın sürətinin artmasından və ya azalmasından, nəqliyyat vasitəsinin ətrafındakı hava axını nəqliyyat vasitəsinin hava sürəti ilə eyni deyildir. Kritik Mach sürətində, təyyarənin özü 1,0 Mach sürətindən daha az bir hava sürətinə malik olmasına baxmayaraq gövdə yaxınlığındakı bəzi bölgələrdə yerli hava axını səs sürətinə çatır. Bu vəziyyət zəif bir şok dalğası yaradır. Kritik Mach sayından yüksək sürətlərdə: Sürüklənmə əmsalı birdən-birə artaraq yüksək təsirli sürüklənməyə səbəb olar. Transonik və supersonik sürətlər üçün nəzərdə tutulmayan təyyarələrdə idarəetmə səthlərindəki hava axını nəqliyyat vasitəsinin idarəetməsində pozğunluqlara səbəb olar. Kritik Mach sayında uçmaq üçün dizayn edilməyən nəqliyyat vasitələrində, qanad və quyruq qanadı üstündəki axıntıda olan şok dalğaları qanaddakı hündürlüyü itirmək üçün kifayətdir. Kritik Mach sayındakı problemlərlə əlaqəli bu fenomen sıxışdırılma olaraq bilinir. Sıxışdırılma 1930-40-cı illərdə yüksək sürətli hərbi və eksperimental təyyarələrdə bir çox qəzaya səbəb olmuşdur. O vaxt bilinməsə də, sıxışdırılma səs divarı kimi tanınan fenomenin səbəbi idi.
Otkrıtıy adası
Otkrıtıy adası — Şimal Torpağı arxipelaqı qrupuna daxildir. İnzibati cəhətdən Krasnoyarsk diyarının Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisində yerləşir. == Yerləşməsi == Kara dənizində, Qırmızı Ordu boğazının mərkəzi hissəsində Qusinnıy yarımadasından 100 m qərbdə (Oktyabr İnqilabı adası) yerləşir. Adadan 3 km şimalda Komsomoles adası yerləşir. Oktyabr İnqilabı adası ilə birlikdə Tixaya buxtasını əmələ gətirir. Buxta ondan cənubda yerləşir. == Təsviri == Şimaldan cənuba doğru uzanır. Uzunluğu 2,3 km, eni isə 800 m təşkil edir. Adanının sahilləri əsasən hamardır. Maksimal hündürlük 17 metrdir.
Quercus tristis
Yay palıdı, pulcuqlu palıd (lat. Quercus robur) - palıd cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Quercus abbreviata Vuk. Quercus accessiva Gand. [Invalid] Quercus accomodata Gand. [Invalid] Quercus acutiloba Borbás Quercus aesculus Boiss. Quercus aestivalis Steven Quercus afghanistanensis K.Koch Quercus alligata Gand. [Invalid] Quercus altissima Petz. & G.Kirchn. Quercus amoenifolia Gand.
Senecio tristis
Senecio tristis (lat. Senecio tristis) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.
Skrıtıy adası
Skrıtıy — Şərqi Sibir dənizində yerləşən Anju adaları qrupuna daxil olan elədə böyük olmayan ada. İnzibati cəhətdən Yakutiyanın Bulunski ulusu ərazisinə daxildir. Bunqe Torpağı yarımadasının yaxınlığında Draqosennaya buxtasında yerləşir. Şimal-qərbdən cənub-şərqə uzanmış formadadır. Maksimal hündürlüyü 7 metr təşkil edir. Ada çoxlu sayda qollarda bölünmüşdür. Daxilində kiçik göllər vardır.
Slitıy adası
Slitıy adası — Şimal Torpağı adaları qrupuna daxildir. İnzibati cəhətdən Krasnoyarsk diyarının Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisində yerləşir. == Yerləşməsi == Kara dənizində, Komsomoles adasının cənub-qərbindən qərbdə yerləşir. Klin buxtasında qərarlaşır. Adadan 300 şərqdə Lineynıy adası yerləşir. == Təsviri == Cənub-qərbdən şimal-şərqə uzanır. Uzunluğu 2,4 km, eni 750 m təşkil edir. Maksimal hündürlük 2 metrdir. Qərbində geodeziya məntəqəsi vardır.
Tithymalus tristis
Acı südləyən (lat. Euphorbia esula) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Esula angustifolia Haw. Esula ararica (Jord.) Fourr. Esula dalechampii Haw. Esula major Garsault [Invalid] Esula pseudocyparissias (Jord.) Fourr. Esula riparia (Jord.) Fourr. Esula salicetorum (Jord.) Fourr. Esula vulgaris Fourr. Euphorbia androsaemifolia Schousb.
Triton (peyk)
Triton və ya Neptun I — Günəş sistemində yerləşən Neptun planetinin ən böyük təbii peyki. == Kəşfi == 1846-cı ildə astronom Uilyam Lassel yeni kəşf edilmiş Neptun planetini öyrənirdi. Neptunun halqaları olduğu haqqında fərziyyələri sübut etməyə çalışarkən daha maraqlı bir şey kəşf etmişdir. Neptunun bir peyki vardı. Neptunun Yohan Qatfird Qalle tərəfindən kəşf edilməsindən cəmi 17 gün sonra — 10 oktyabr 1846-cı ildə Lassel Neptunun peykini kəşf etmişdir. == Adı == Triton adını Roma mifologiyasında Neptunun oğlu və dəniz tanrısı Tritondan götürmüşdür. Bu ad ilk dəfə 1880-ci ildə Kamill Flammarion tərəfindən təklif edilmişdir. == Xarakteristikası == Triton peyki Neptunun 14 peyki arasında ən böyüyü və ilk kəşf olunanıdır. Günəş sistemində isə ən böyük 7-ci təbii peykdir. Uranın üç xarici peyki və Yupiter-Saturn planetlərinin xarici peyklərinin böyük qismində olduğu kimi Triton peyki tərs orbitə sahibdir.
Trixis glandulifera
Dolichlasium (lat. Dolichlasium) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == Dolichlasium lagascae Gillies ex D.Don Sinonim Dolichlasium glanduliferum Lag. ex Hook. & Arn. Trixis glandulifera Benth. & Hook.f. ex Hieron.