Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • умолить

    умолю, умолишь; умолённый; -лён, -лена, -лено; св. см. тж. умолять, умаливать кого Склонить к чему-л. просьбами, мольбами. Умолить об отмене наказания

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УМОЛИТЬ

    сов. yalvarıb razı etmək, yalvar-yaxarla əldə etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • умолять

    см. умолить; -яю, -яешь; нсв. Умолять прочитать рукопись. Умолять о пощаде. Умолять глазами (выражать глазами просьбу, мольбу).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УМОЛОТ

    м мн. нет k. t. döyülmüş taxıl, döyülmüş taxılın miqdarı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • urolit

    urolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • утолить

    -лю, -лишь; утолённый; -лён, -лена, -лено; св. см. тж. утолять, утоляться что 1) Удовлетворить потребность в еде, в питье. Утолить жажду, голод. Утоли

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • усолить

    -лю, -лишь и -лишь; усоленный; -лен, -а, -о; св.; разг. см. тж. усаливать, усаливаться В меру, достаточно просолить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • уморить

    ...Довести до смерти, погубить, создав какие-л. пагубные условия. Уморить непосильным трудом. Уморить голодом. Уморить до смерти. Уморить в тюрьме. Умор

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • умолот

    ...обмолоченное зерно. Судить об урожае по первым умолотам. Убрать весь умолот в мешки. 2) к умолотить 1) Закончить умолот.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • умилить

    -лю, -лишь; умилённый; -лён, -лена, -лено; св. см. тж. умилять кого Привести в умиление; растрогать. Умилить строгого учителя. Умилить добротой. Умили

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • умалить

    -лю, -лишь; умалённый; -лён, -лена, -лено; св. см. тж. умалять, умаляться, умаление 1) что устар. = уменьшить Умалить свои потребности. Умалить боль з

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УХОЛИТЬ

    сов. dan. qulluq edib yaxşılaşdırmaq, yaxşı becərmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УТОЛИТЬ

    ...sakitləşdirmək, azaltmaq, dayandırmaq; утолить жажду susuzluğu yatırtmaq; утолить боль ağrını dayandırmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УСОЛИТЬ

    сов. xüs. qədərincə duzlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМОРИТЬ

    сов. dan. 1. məhv etmək, qırmaq; уморить тараканов tarakanları qırmaq; 2. əldən salmaq, üzmək, çox yormaq, 3. məc. çox güldürmək, gülməkdən öldürmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМОЛЯТЬ

    несов. yalvarmaq, yalvarıb-yaxarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • уволить

    ...работой, службой. Уволить по сокращению штатов. Уволить в запас. Уволить за прогул. Уволить рабочего. Уволить весь личный состав. С сегодняшнего дня

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УМИЛИТЬ

    сов. 1. mərhəmət oyatmaq, rəhmə gətirmək, yumşaltmaq; 2. riqqət oyatmaq, mütəəssir etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УВОЛИТЬ

    1. azad etmək, kənar etmək, çıxarmaq; 2. buraxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УВОЛИТЬ

    ...etmək, kənar etmək, çıxarmaq (işdən, vəzifədən); 2. buraxmaq; уволить в отпуск məzuniyyətə buraxmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УТОЛИТЬ

    утолить жажду цихъ къанихвал кьин; утолить голод гишинвал кьин, каш кьин; утолить боль тIал сакинрун; утолить желание мурад бегьемрун; рикIин цIай кь

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМОРИТЬ

    разг. 1. кьиникь; ты уморить хочешь меня? ваз зун рекьиз кIанзавани? 2. галудна аман атIун, гьелекун. 3. руфунин чкалар тIа жедалди хъуьруьрун, хъуьру

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМОЛЯТЬ

    несов. тIалабун; минетун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМОЛОТ

    гатай техилдин кьадар, гатана хкудай техил

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМАЛИТЬ

    сов. 1. köhn. azaltmaq, əksiltmək; 2. məc. alçaltmaq, hörmətdən salmaq, qiymətdən salmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМИЛИТЬ

    юмшагърун (рикI), рикIиз хуш эсер авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМАЛИТЬ

    1. уст. тIимилрун, эксик авун. 2. пер. агъуз авун, агъуз кьун; агъуз вигьин, гъвечIиз гьисабун (садан къадир, гьуьрмет; са месэладин метлеблувал)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УВОЛИТЬ

    1. алудун, акъудун (къуллугъдай). 2. ахъаюн (отпускдиз, рухсатдиз). ♦ увольте меня зун тур, зун аник кутамир, зун азад ая

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УТОЛИТЬ

    söndürmək, yatırtmaq, öldürmək, kəsmək, sakitəşdirmək, azaltmaq, yatırtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМОРИТЬ

    məhv etmək, qırmaq, əldən salmaq, üzmək, çox yormaq, çox güldürmək, gülməkdən öldürmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМОЛЯТЬ

    yalvarmaq, yalvarıb – yaxarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • YALVARMAQ, YALVARIB-SITQIMAQ, YALVARIB-YAXARMAQ

    умолять, молить, клянчить, взмолиться

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • humolit

    humolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • смолить

    ...высмолить) Мазать или пропитывать смолой. Смолить канат. Смолить лодку. Смолить лыжи. 2) разг. Курить (обычно много) Смолит сигарету за сигаретой. См

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СМОЛИТЬ

    несов. qatranlamaq, qatran çəkmək (hopdurmaq)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМОЛИТЬ

    несов. шкьакь (смола) ягъун (мес. цIилиниз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМОЛИТЬ

    qatranlamaq, qatran çəkmək (hopdurmaq)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • молить

    молю, молишь; нсв. см. тж. моление кого Просить, умолять (первоначально: обращаясь к Богу или богам с молитвой) Молить Бога о ниспослании здоровья. Мо

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МОЛИТЬ

    несов. yalvarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МОЛИТЬ

    несов. тIалабун; минетун, ялвармишун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МОЛИТЬ

    yalvarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • YALVARIB-YAXARMAQ

    глаг. молить, жалостливо упрашивать, просить слёзно, умолять кого

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YALVARIB-YAPIŞMAQ

    глаг. настойчиво просить, умолять, молить кого о чём

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YALVARMAQ

    глаг. молить, умолять, просить. Mən ona çox yalvardım я долго умолял его; yalvarıram, məni bağışla умоляю, прости меня

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • умилять

    см. умилить; -яю, -яешь; нсв. Умилять воспитателя. Умилять детскими рассказами.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • взмолиться

    ...-молишься; св. см. тж. взмаливаться Начать молить, умолять.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • умаливать

    см. умолить; -аю, -аешь; нсв.; устар.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УДЕЛИТЬ

    1. гун, ччара авун, хкудун, хкудна (ччара авуна) гун; уделить часть денег пулунин са пай ччара авуна гун. 2. гун; уделить внимание дикъет (фикир) гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УДАЛИТЬ

    1. uzaqlaşdırmaq, rədd etmək; 2. qovmaq, kənar etmək, çıxarmaq; 3. təmizləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УДАЛИТЬ

    1. яргъаз къакъудун. 2. акъудун; удалить зуб сас (сахв) акъудун; удалить из комнаты кIваляй акъудун. 3. алудун,; къерех авун (мес. кIвалахдивай).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УЛОВИТЬ

    tutmaq, sezmək, başa düşmək, anlamaq, tapmaq, istifadə etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УГОДИТЬ

    razı salmaq, yaramaq, təmin etmək, qane tmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УДЕЛИТЬ

    ayırmaq, vermək, aıyrıb vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЖАЛИТЬ

    sancmaq, vurmaq, çalmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УКОЛОТЬ

    1. batırmaq, soxmaq; 2. sancmaq, acılamaq, təhqir etmək, toxunmaq; 3. taxmaq, sancmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УГОДИТЬ

    ...виридаз кIандайвал ийиз жедач. 2. аватун; гьатун; галукьун; акьун; угодить в лужу яд авай лекъвез (кIвачер) аватун; угодить в тюрьму дустагъда гьа

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УКОРИТЬ

    danlamaq, məzəmmət etmək, töhmətləndirmək, tənə vurmaq, abırlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЛОЖИТЬ

    uzandırmaq, yatlrtmaq, qoymaq, yerləşdirmək, qablaşdırmaq, döşəmək, düzmək, yığmaq, öldürmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЛОМИТЬ

    qopartmaq, kəsib ayırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМЕДЛИТЬ

    yavaşıtmaq, bir qədər yavaşıtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМНОЖИТЬ

    vurmaq, artırmaq, çoxaltmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМОЛЧАТЬ

    qəsdən deməmək, gizlətmək, qəsdən söyləməmək, üstündən keçmək, sükutla keçmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМУЧИТЬ

    incitmək, əldən salmaq, son dərəcə yormaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЮМОРИСТ

    məzhəkəçi, yumorist, yumoristik əsərlər yazan yazıçı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • YALVARTMAQ

    глаг. понуд. kimi kimə заставить кого молить, умолять, просить кого

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NEOLİ́T

    [yun. neos – yeni və lithos – daş] Daş dövrünün axırıncı epoxası, yeni daş dövrü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ПРОЛИТЬ

    1. Tökmək, axıtmaq; 2. Yağmaq (yağış)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМОЛОТЬ

    üyütmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМОРИТЬ

    əldən salmaq, taqətdən salmaq, üzmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМОЧИТЬ

    nəm etmək, islatmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Mullit
Mullit — mineral, Al4[6]Al4[4][O3(O0,5OHF)ïSi3AlO16]. Qatışıqları: Fe3+, Ti. == Haqqında == Mullit - rombik. Habitus prizmatik. Ayrılması {010} üzrə orta. Rəngi rəngsiz, bənövşəyi, qırmızı. Sərtliyi 6. Xüsusi çəkisi 3,03. Lavalar içərisində olan fillit və gil süxurların ksenolitlərində, şlaklarda və odadavamlı məmu­lat­larda rast gəlinir. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti.
Neolit
Neolit dövrü – e.ə. VIII-VI minillikləri əhatə edir. Yeni Daş dövrü kimi səciyyələnir. Bu dövrdə: Təbii sərvətlərdən istifadə üsulları formalaşdı Əkinçilik və maldarlıq inkişaf edərək,əsas məşğuliyyət sahəsinə çevrildi Toxa ilə torpağı şumlayırdılar İstehsal təsərrüfatın yarandı Əhali oturaq həyata keçdi Dulusçuluq,toxuculuq,dəriişləmə yarandı Sənətkarlıq yarandı Saxsı qabları hazırlamağı,daşları cilalamağı və deşməyi öyrənmişdilər Əmək alətləri çaxmaqdaşından və dəvə gözündən hazırlanırdı Neolit dövrünə aid yaşayış məskənlərindən toxalar,oraqlar ,çəkic, balta, dən daşı,sürtgəc daşı və.s tapılmışdır . Neolit dövrü Tovuz rayonunun Göytəpə,Ağcabədi rayonunda yerləşən Kamiltəpə,Naxçıvan, Qobustan, Gəncə, Qazax rayonlarında öyrənilmişdir == Neolit dövrünün əsas xüsusiyyətləri == Bu dövrü səciyyələndirən digər xüsusiyyətlər aşağıdakılardır: "Neolit inqilabı" baş verdi, insanların məşğuliyyət sahələri içərisində əsas yeri istehsal təsərrüfatına daxil olan əkinçilik və maldarlıq tutdu; daşların deşilməsi və cilalanması üsulları mənimsənildi; toxuculuq yarandı və saxsı qablar hazırlanmasına başlandı; əhali oturaq həyata keçməyə başladı. evlər dairəvi formada idi. == Azərbaycanda neolit dövrü == Arxeoloji araşdırmalar göstərir ki, e.ə. VIII–VI minilliklərdə mezolit dövrü neolit dövrü ilə əvəz olunmuşdur. Əgər daş dövrünün əvvəlki mərhələlərinin müəyyən olunmasında daşın işlənməsi texnikası əsas götürülürdüsə, neolit dövründə bununla bərabər istehsal təsərrüfatının formalaşması mühüm əhəmiyyət qazanır. Hazırda tədqiqatçılar Neolit dövrünü iki mərhələyə bölürlər: keramikasız neolit və keramikalı Neolit.
Riolit
Riolit — yüksək silikat midarına sahib turş tərkibli maqmatik süxur. Qranitlərin effuziv analoqudur. == Adlandırılması == Termini 1860-cı ildə alman geoloqu Baron von Rixtofen (Birinci Dünya Müharibəsi aviatorunun babası, Qırmızı Baron kimi tanınır) işlətmişdir. Yunan dilində "rhyo", "rhyax" sözündən götürülüb və lavanın axını mənası verir. == Mineraloji tərkib == Riolit əsasən kvars, plagioklaz və sanidin, az miqdarda hornblend və biotitdən ibarət olur. Matriksdə şüşə materiallarının olması riolitə məsaməlilik verir. Həmin şüşə materialları müxtəlif kristallar və opaldan ibarət olur. Afir və porfir quruluşlu olur. Püruzləri plagioklazdan (adətən oliqoklaz, bəzən albit), kalium-natriumlu çöl şpatından (sanidin, ortoklaz), rəngli minerallardan-biotit və piroksendən (adətən avgit), qonuru hornblenddən, vulkan şüşəsindən ibarətdir. Əsas kütləsi şüşəli və ya mikrofelzitli, az hallarda sferolitli, çox vaxt flüidal olur.
Samolit
Böyük Samolit dağı
Seolit
Seolitlər mikorməsaməli alümosilikat minerallar olub kommersial adsorbentlər və katalizlər kimi istifadə olunur. Seolit termini 1756-cı ildə İsveç mineroloqu Aleks Fredik Kronstedt tərəfindən ixtira olunub. Seolit yunan dilindən ζέω (zéō), mənası yandırmaq və λίθος (líthos), mənası daş deməkdir. == Kimyəvi tərkibi == Seolitlər sulu alümosiliktlar olub, tərkibində Ca və Na, bəzən isə Ba və K, nadir hallarda isə Sr, Mg və Mn iştirak edir. Kationların miqdarına görə seolitlər bir-birindən fərqlənir. Seolitlərin ümumi kimyəvi formulu (Na2K2, Ca, Ba) [(Al, Si)O2]n•H2O. Seolitlərin kristallik şəbəkələri alüminium-silisium-oksigen tetraedrlərinin karkaslarından ibarət olub, başqa karkas quruluşlarından boşluğu molekulyar su (seolit suyu) ilə dolmuş daha geniş kanalların olması ilə fərqlənir. Ona görə də ehtiyatla qızdırdıqda kristalın strukturu pozulmadan su çıxa bilir, sonra isə yenə də su öz yerini tutur. Bu halda kristalın eynicinsliliyi saxlanılmasa da, onun optiki xüsusiyyəti dəyişir. Seolit qrupunun mineralları müxtəlif dərəcədə öyrənilmişdir. A. Q. Betextin şərti olaraq seolitləri 3 qrupa bölmüşdür: şabazit (şabazit, levinit, lomantit və b.); natrolit-tomsonit (natrolit, skolesit, tomsonit və b.); heylandit və fillipsit (heylandit, fillipsit, desmin və b.).
Eolit
Eolit (yun. ἔως – sübh çağı, dan şәfәqi, erkәn vә λίθος – daş sözündәn) – Nə vaxtsa hesab edilirdi ki, eolitlər ən qədim daş alətlər olub, amma indi hesab edilir ki, bunlar geofaktlardır (buzlaşma kimi tamamilə təbii geoloji proseslərin nəticəsində alınmış daş fraqmentlərdir). Eolitlərin tamamilə təbii mənşəyini göstərən daha çox sübutlar aşkar edilmişdir. == Biblioqrafiya == O'Connor, A. ‘Geology, archaeology, and ‘the raging vortex of the “eolith” controversy’, Proceedings of the Geologists' Association, 114 (2003). Terry Harrison (anthropologist), "Eoliths", in H. James Birx (ed), Encyclopedia of Anthropology (Sage, 2006). Roy Frank Ellen, "The Eolith Debate, Evolutionist Anthropology and the Oxford Connection Between 1880 and 1940," History and Anthropology, 22,3 (2011), 277-306.
Kolit
Kolit (yun. κῶλον (kolon) + ίτις (itis) ; azərb. Yaralı kolit xəstəliyi‎) — kolit xəstəliyi yoğun bağırsağın iltihabi və xroniki xəstəliyi. Bu zaman bağırsaqda çoxsaylı yaralar əmələ gəlir, bağırsağın selikli qişası zədələnir, şişkinləşir, damar şəbəkəsi pozulur, nəticədə hətta qansızmalar yarana bilir. Yaralı kolit xəstəliyi hər yaşda rast gəlinməsinə baxmayaraq, sıxlıqla 16-40 yaş arasında görülür. Xəstəliyin yaranma səbəbi dəqiq bilinmir. Güman olunur ki irsi amil, immunitetin pozulması (bədəndə gedən autoimmun reaksiyalar), bəzi zərərli qidalar, bakteriya və viruslar xəstəliyin yaranmasında mühüm rol oynayır. == Xəstəliyin əlamətləri == Qanlı ishal selikli-çirkli-qanlı nəcis ifrazı defekasiyanın ağrılı olması qarında sancılar çəki azlığı və tempratur Xəstəliyin kəskinləşmə və sakitlik dövrləri var. Kəskinləşmə dövründə insanda halsızlıq, oynaq ağrıları, ağızda yaralar meydana gələ bilər. Xəstəliyin diaqnostikası kolonoskopiya müayinəsinə əsasən aparılır.İlkin diaqnostika zamanı bağırsağın digər iltihabi xəstəliyi olan Kron xəstəliyini inkar etmək üçün patohistoloji müayinə aparılmalıdır.
Neolit dövrü
Neolit dövrü – e.ə. VIII-VI minillikləri əhatə edir. Yeni Daş dövrü kimi səciyyələnir. Bu dövrdə: Təbii sərvətlərdən istifadə üsulları formalaşdı Əkinçilik və maldarlıq inkişaf edərək,əsas məşğuliyyət sahəsinə çevrildi Toxa ilə torpağı şumlayırdılar İstehsal təsərrüfatın yarandı Əhali oturaq həyata keçdi Dulusçuluq,toxuculuq,dəriişləmə yarandı Sənətkarlıq yarandı Saxsı qabları hazırlamağı,daşları cilalamağı və deşməyi öyrənmişdilər Əmək alətləri çaxmaqdaşından və dəvə gözündən hazırlanırdı Neolit dövrünə aid yaşayış məskənlərindən toxalar,oraqlar ,çəkic, balta, dən daşı,sürtgəc daşı və.s tapılmışdır . Neolit dövrü Tovuz rayonunun Göytəpə,Ağcabədi rayonunda yerləşən Kamiltəpə,Naxçıvan, Qobustan, Gəncə, Qazax rayonlarında öyrənilmişdir == Neolit dövrünün əsas xüsusiyyətləri == Bu dövrü səciyyələndirən digər xüsusiyyətlər aşağıdakılardır: "Neolit inqilabı" baş verdi, insanların məşğuliyyət sahələri içərisində əsas yeri istehsal təsərrüfatına daxil olan əkinçilik və maldarlıq tutdu; daşların deşilməsi və cilalanması üsulları mənimsənildi; toxuculuq yarandı və saxsı qablar hazırlanmasına başlandı; əhali oturaq həyata keçməyə başladı. evlər dairəvi formada idi. == Azərbaycanda neolit dövrü == Arxeoloji araşdırmalar göstərir ki, e.ə. VIII–VI minilliklərdə mezolit dövrü neolit dövrü ilə əvəz olunmuşdur. Əgər daş dövrünün əvvəlki mərhələlərinin müəyyən olunmasında daşın işlənməsi texnikası əsas götürülürdüsə, neolit dövründə bununla bərabər istehsal təsərrüfatının formalaşması mühüm əhəmiyyət qazanır. Hazırda tədqiqatçılar Neolit dövrünü iki mərhələyə bölürlər: keramikasız neolit və keramikalı Neolit.
Neolit inqilabı
Neolit inqilabı və ya neolitləşmə — insan icmalarının əsası ibtidai ovçuluq və yığıcılıq olan mənimsəmə təsərrüfatından əkinçilik və heyvandarlığa əsaslanan istehsal təsərrüfatına keçidi. Arxeologiyaya görə heyvanların və bitkilərin əhilləşdirilməsi müxtəlif dövrlərdə 7-8 bölgədə müstəqil şəkildə baş vermişdir. Neolit inqilabın baş verdiyi ən erkən mərkəz kimi Yaxın Şərq hesab edilir. Burada əhilləşdirmənin 10 min il əvvəl başlaması təxmin edilir. "Neolit inqilabı" anlayışı elmə ilk dəfə 1923-cü ildə marksist-arxeoloq Qordon Çayld tərəfindən gətirilmişdir. Onun yazdığına görə neolit dövrünün xarakterik xüsusiyyəti təkcə istehsalçı təsərrüfat növünə keçməkdən ibarət olmayıb. Əvvəlki Mezolit dövründə hakim olan kiçik ovçu və yığıcı qruplar sahələrinə yaxın şəhər və qəsəbələrdə məskunlaşdı, əkinçilik (suvarma daxil olmaqla) və yığılmış məhsulun xüsusi olaraq tikilmiş bina və tikililərdə saxlanılması yolu ilə ətraf mühiti kökündən dəyişdirdi. Əmək məhsuldarlığının artması əhalinin çoxalmasına ərazini qorumaq üçün nisbətən geniş silahlı dəstələrin yaradılmasına, əmək bölgüsünə, əmtəə mübadiləsinin canlanmasına, mülkiyyət hüquqlarının yaranmasına, mərkəzləşdirilmiş idarəetmənin, siyasi strukturların, ideologiyanın və yeni nəsil nəsillərə ötürməyə imkan verən şifahi, həm də yazılı şəkildə bilik sistemlərinin yaranmasına səbəb oldu. Yazının meydana çıxması tarixindən əvvəlki dövr bitir. Bu isə ümumiyyətlə daş dövrünün sonuncusu olan Neolit dövrünə təsadüf edir.
Samolit aşırımı
Samolit aşırımı — Baş Qafqaz silsiləsində yerləşən dağ keçidi. Aşırımın hündürlüyü 3260 m (digər mənbələrə görə 3240,4 m) təşkil edir. Böyük Samolit dağıının cənub-qərbində, Azərbaycan Respublikası (Zaqatala rayonu) və Rusiya Federasiyası (Dağıstan Respublikası) sərhədində yerləşir. Aşırımın şimal yamacının qırışıqlarında Samolit gölləri qrupunun ən böyük olanı Samolit gölü yerləşir.
Bəhaəddin Amoli
Şeyx Bəhai və ya Şeyx Bəhaəddin Amili (1546-1622) — alim, təsəvvüf əhli, təriqət şeyxi, Səfəvi şeyxülislamı, məşhur riyaziyyatçı və astronom. == Həyatı == Şeyx Məhəmməd ibn Hüseyn ibn Əbdussəməd, ləqəbi Bəhaəddin ibn İzzuddin Harisi Həmdani Amili olan bu alim, hicri qəmərinin 953-cü ilinin zilhiccə ayının 17-də, Livanın Bəəlbək şəhərinin yaxınlığındakı Cəbə kəndində dünyaya göz açmışdır. (Harisi Həmdani nisbəti ona işarədir ki, İmam Əli (ə)-ın ən yaxın əshabından olan Haris Həmdani Şeyx Bəhainin ulu babası olmuşdur). O, ilk təhsilini valideynlərindən, habelə Bəəlbək və Cəbə alimlərindən almışdır. Burada qeyd etmək yerinə düşər ki, Livanın müsəlman əhalisinin Əhli-Beyt yolunda olması, Peyğəmbərimizin (s) ən yaxın səhabələrindən olan Əbuzər Qəffarinin, 3-cü xəlifə tərəfindən bura sürgün edilməsi ilə bilavasitə bağlıdır. Bu diyar İslam ümmətinə, Şəhid Əvvəl, Şəhid Sani və Şeyx Bəhaəddin kimi alimlər töhfə etmişdir. İranda şahlıq taxtına Səfəvilər sülaləsi çıxandan sonra yaxın-uzaq ölkələrdən Əhli-Beyt alimləri, I Şah Təhmasib zamanında ölkənin paytaxtı Qəzvinə 1-ci şah Abbas dövründə isə İsfahan şəhərinə axıb gəlməyə başladılar. Şeyx Bəhaəddin də öz böyük və alim şəxsiyyət olan atası ilə birlikdə İrana köçdü. O, yuxarıda deyildiyi kimi, təhsilini atasından və bir çox böyük alimlərdən, o cümlədən Əllamə Şeyx Əbdullah Yəzdidən almışdır. Elmdə elə bir dərəcəyə çatmışdır ki, dost da, düşmən də onun yüksək elmi məqamını etiraf etmişlər.
Molot (qəzet)
Molot (az-əbcəd. مولوت‎, rus. Молот) — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə nəşr olunmuş gündəlik leqal bolşevik qəzeti. == Tarixi == 1919-cu ildə Bakıda rus dilində nəşr olunmuşdur. Birinci nömrəsi 1919-cu il iyulun 9-da, sonuncu nömrəsi isə avqustun 14-də (cəmi 31 nömrə) çıxmışdır. "Molot"da Rusiya Kommunist (bolşe-viklər) Partiyasının ideya-siyasi xətti təbliğ edilir, Azərbaycan xalqının milli hökumətinə qarşı yönəldilən yazılar dərc olunurdu. Pozucu fəaliyyətinə görə "Molotun nəşri Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti tərəfindən qadağan edilmişdi, lakin qəzet 1919-cu il avqustun 19-dan 28-dək "Proletari" adı ilə nəşrini davam etdirmişdir (8 nömrə).
Molot (təşkilat)
Molot təşkilatı — 1903-cü ildə təsis edilmiş Rusiya şirkəti. Şirkətin qərargahı Sankt-Peterburqda, fabrikləri isə Qroznı və Bakıdadır. == Tarixi == "Molot" Mexanika və İstehsalat Birliyinin tarixi 20-ci əsrin Rusiyanın ən məşhur neftçisi, tanınmış rus sənayeçisi, patronu, siyasətçisi Stefan Liazonovun adı ilə bağlıdır. 1903-cü il noyabrın 22-də təsdiq edilmiş şirkətin nizamnaməsinə əsasən, Bakı şəhərinin Sabunçu şəhərində mexaniki və dəmir döküm zavodu, bu müəssisələrin məhsulları, neft quyularının qazılması və ümumi neft avadanlıqlarının satışı ilə məşğul olmaq üçün neft və qaz alqı-satqısı mərkəzi tikilmişdir. Əvvəlcə "Molot"-un investisiyası 500 min rubl idi, beş yüz rublun min hissəyə bölündü. 1914-cü ildə Assosiasiya sərmayəsini 5 milyona çatdırır, Qroznıda bir quyu və mexaniki bina qazanır. 1917-ci ilə, Rusiya imperiyasının çökməsi ilə, şirkətin əsas hissəsi 10 milyon rubl qədər artır. Millətləşmə zamanı, 1918-ci il iyunun 28-də RSFSR Xalq Komissarları Şurasının fərmanı ilə, Molot Balaxanı, Zabrat, Bibiheybət, Binəqədi və Qroznı şəhərlərində dəmir filizləri olan beş mexaniki zavodun sahibi oldu. Bundan əlavə, Bibiheybət və Balaxanıdakı iki bina keçmiş "Biering"-in balansında, Balaxanıda başqa bir zavod - "Robura"-da idi.
Psevdomembranoz kolit
Psevdomembranoz kolit bağırsaq florasının müvazinətinin yatrogen olaraq antibiotik vasitəsilə pozulması nəticəsində lat. Clostridium difficile bakteriyalarının həddsiz çoxalmasından və onların ifraz etdiyi zəhərli toksinlərinin təsirindən meydana çıxmış bir hal, hərarətin qalxması, kəskin qarın ağrıları və ishal, dehidrotasiya (maye itirmə) ilə özünü büruzə verən bağırsaq iltihabıdır. == Törədicisi == lat. Clostridium difficile qrammüsbət, anaerob, adətən bağırsaq florasına aid olmasa da müayinə materialında rast gəlmə tezliyi böyüklərdə 5%, uşaqlarda 50% təşkil edir. İstənilən antibiotiklə xüsusilə də Penicillin, Ampicillin, Cephalosporin, Clindamycin, Lincosamid preparatları ilə uzun müddətli müalicə dezbaktriyoz hallarına səbəb ola bilər. lat. Clostridium difficile tərəfindən ifraz olunan toksinlər bağırsaq divarının selikli qişasını zədələyərək "vulkan püskürməsi" şəkilli fibrin ifrazına səbəb olur ki, maye itkisi ilə nəticələnən kəskin qarıngetmələrə – qanlı ishallara gətirib çıxardır. Adətən tibbdə kolonoskopiya zamanı görünən bu mənzərəni "küçə döşəmə daşlarına" bənzədirlər. == Diaqnostikası == Xəstənin şikayətləri qarın sancılarından, bəzən qanlı ishaldan, yüksək hərarətin olmasından, məye itirilməsi nəticəsində meydana çıxan halsızlıqdan ibarət olur. Ultrasəs və kompyutertomoqrafiya müayinəsində yoğun bağırsağın divarının qalınlaşması aydın müşahidə edilir.
Aydağ seolit yatağı
Aydağ seolit yatağı — Tovuz rayonunda yerləşən Üst Təbaşir yaşlı seolit yatağı. == Stratiqrafiyası == Azərbaycanda Üst Təbaşirin seolit yataqları Kiçik Qafqazın dağətəklərində, eləcə də Orta Kür çökəkliyinin cənub kənarlarının çökmə strukturlarında və Böyük Qafqazın Vəndam zonasında yerləşir. Aydağ seolit yatağı Aydağ sinklinalının periklinal hissəsinə daxil olmaqla, Qazax çökəkliyinin cənub-şərq hissəsində yerləşir və Koroğlu lay dəstəsinin Santon çöküntülərinə aiddir. Yataq 2 massiv (25-30 m) və bir neçə zəif qalınlığa malik, Santon-Alt Kampan pelitomorf əhəngdaşıları və mergellərdən ibarət olan laylarla təmsil olunub. Yer səthinə çıxan hissənin eni 20-120 m, uzunluğu 3 km dərinliyi 40-200 m-dir. Layların cənub-şərq istiqamətində monoklinal yatımı müşahidə olunur və bu layların qalınlığı şimal-şərq istiqamətdə artır. Karyer rayonlarında ən böyük qalınlıq mövcuddur, bununla da gələcək kəşfiyyat işlərinin perspektivliyi əlaqələndirilir. Seolitli küllər sonradan linzavari ləkəli çəhrayı-yaşıl, açıq-yaşıl, sıx yaşıl mergeləbənzər tuflara keçən çəhrayı-ağ dənəvər biotit tuflarla örtülüb. Burada eləcədə seolit-gilli, seolit-silisiumlu kristallaşması və çəhrayı-boz bentonit əlavələri müşahidə olunur. Aydağ külləri Öksüzlü küllərinə nisbətən cavandır.
Böyük Samolit dağı
Böyük Samolit dağı — Baş Qafqaz silsiləsində, Zaqatala rayonunun Dağıstanla sərhədində zirvə. Hündürlüyü 3452 m. Tala çayının mənbəyi buradadır. Bu çayın qollarından biri də dağın adı ilə Samolit çayı adlanır. Oronim qədim türk dillərindəki samal (tutqun, dumanli, ganli, qaranlıq) və -it (şəkilçi) komponentlərindən düzəlib, "başı dumanlı zirvə" mənasındadır.
Kiçik Samolit dağı
Böyük Samolit dağı — Baş Qafqaz silsiləsində, Zaqatala rayonu ilə Dağıstanın sərhədində aşırım. Hündürlüyü 3260 m. Bu aşırımdan keçən yol Qaraçay ilə Samur çayının hövzələrini birləşdirir. Oronim qədim türk dillərindəki samal (tutqun, dumanlı, ganlı, qaranlıq) və -it (şəkilçi) komponentlərindən düzəlib, "başı dumanlı zirvə" mənasındadır.
Həsən Həsənzadə Amoli
Həsən Həsənzadə Amoli (10 fevral 1926 – 25 sentyabr 2021, Amul, Mazandaran ostanı) — İranlı Əllamə. == Haqqında == Əllamə Həsənzadə Amuli 1929-cu ildə İranın Mazandaran əyalətinin Amul bölgəsində, Larican şəhərində dünyaya gəlib. O, altı il Amul şəhərinin Cümə məscidində dini təhsil alıb. Əllamə Amuli 22 yaşında Tehrana yollanıb. Orada o, Ayətullah Mirza Şəərani, Hacı Mirza Qomşei, Mirza Qəzvini, Hacı Şeyx Məhəmmədtəqi Amuli kimi alimlərdən dərs alıb. 1963-cü ildə Həsənzadə Amuli İranın Qum şəhərinə köçüb və orada Əllamə Təbatəbai, Seyid Həsən Təbatəbai və Seyid Qazi Təbatəbaidən elm öyrənib. Həsənzadə Amuli İslam maarifi, hikmət, fəlsəfə, irfan, riyaziyyat, hədis və sair elmlərin sahibi və bu fənlər üzrə kitabların müəllifi olub.
Matias Moldt Baskyaer
Matias Moldt Baskyaer (15 may 1995-ci ildə anadan olub) — Danimarkanı təmsil edən kişi badmintonçu.
Molin-an-Keras
Molin-an-Keras (fr. Molines-en-Queyras, oks. Molinas en Cairàs) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Alplar. Kommunanın dairəsi — Brianson. Eqyuiy kantonuna daxildir. INSEE kodu — 05077. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 334 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 203 nəfər (15-64 yaş) arasında 163 nəfər iqtisadi fəal, 40 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 80.3%, 1999-cu ildə 74.8%). Fəal 163 nəfərdən 158 nəfər (83 kişi və 75 qadın), 5 nəfər işsiz (3 kişi və 2 qadın) idi.
Molot silah fabriki
Rusiyanın Kirov bölgəsində fəaliyyət göstərən “Molot” silah fabriki 1940-cı ildə sovet dövründə qurulub. Fabrik dünyada məşhur olan “Kalaşnikov” silahı başda olmaqla, digər silah və güllələr də istehsal edib. 2009-cu ilin yayında fabrik borc probleminə görə istehsalı dayandırıb. “Molot” silah fabrikinin bank və əməkdaşlarına 1 milyard rubl borcu var. Fabrikin istehsala başlaması üçün 300-400 milyon rus rubluna (10-14 milyon ABŞ dolları) ehtiyacı var. Fabrikin istədiyi kreditlər isə hələ verilməyib, üstəlik işçilərin də uzun müddətdir ki, gözlədiyi maaşlar ödənilməyib. 5000 nəfərin çalışdığı fabrikdə indi yalnız təhlükəsizlik işçiləri qalıb. Fabrikin 2700 işçisi müvəqqəti olaraq başqa işlə təmin edilib.
Ahmet Ümit
Ahmet Ümit (30 sentyabr 1960[…], Qaziantep) — Türkiyə şairi və yazıçısı. Daha çox kriminal janrında olan romanları ilə tanınmışdır. == Həyatı == === Kommunist dövr === Ahmet Ümit 1960-cı ildə Türkiyənin Qaziantep şəhərində 7 uşaqlı ailənin ən kiçiyi kimi anadan oldu. Atası xalça satıcısı, anası dərzi idi. İbtidai təhsilindən sonra Qaziantep Atatürk Liseyinə girdi. 14 yaşında siyasi baxışına görə 24 dostu ilə birlikdə Qaziantepin xaricinə sürgün edilmiş və təhsilini Diyarbəkirin Erqani ilçəsində tamamlamışdır. 1979-cu ildə Mərmərə Universitetinə daxil oldu. Tələbəlik illərində tanış olduğu Vildan xanım ilə evliliyindən Gül adında bir qızı oldu (1981). 1980-ci il çevrilişindən sonra Ahmet Ümit kommunist dərnəklərdə işləməyə başladı. 1982-ci ildə "Ana Yasaya yox" kampaniyasına qatıldı.
Moli soğanı
Moli soğanı (lat. Allium moly) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin nərgizçiçəyikimilər fəsiləsinin soğan cinsinə aid bitki növü.
Uolt Disney
Volt Disney (ing. Walt Disney; 5 dekabr 1901[…], Çikaqo, İllinoys[…] – 15 dekabr 1966[…], Berbank, Kaliforniya) — ABŞ cizgiçi, rejissor, rəssam və prodüseri. The Walt Disney Company və Walt Disney Picturesin banisi. == Həyatı == Volt Disney 5 dekabr 1901-ci ildə Çikaqoda irland,ingilis və alman əsilli çox kasıb bir ailədə dünyaya göz açmışdır. 1919-cu ildən etibarən Kanzas Siti şəhərində karikatura rəssamı işləmişdir. Daha sonralar Disney reklam kampaniyasına daxil olmuş və burada Y.Ayverksomla birgə işləməyə başlamışdır. Onlar bir yerdə Disneyin məşhur qəhrəmanlarının hazırlanması ilə məşğul olmuş, rəsm karikaturaları çəkərək "Gülməyin qramı" adlı film yaratmışlar. Bu formada ilk reklam çarxları fəaliyyətə başlamışdır. Bundan sonra Volt Disney özünün çox da böyük olmayan "Laf-o qramz" adlı şəxsi kompaniyasını yaratmışdır. == Yaradıcılığı == Volt Disney rəsmlərdən ibarət nağıl filmləri olan "Göyçək Fatma", "Qırmızı papaq", "Çəkməli pişik" və başqalarını böyük ustaqlıqla yaratdı.
Uolt Uitmen
Volter "Volt" Vitmen (31 may 1819[…] – 26 mart 1892[…]) — Amerikalı şair, oçerkist və jurnalist. == Həyatı == Humanist olaraq, həm də transsendentalizm və realizm arasındaki keçidin bir hissəsi idi və öz əsərlərində hər iki görünüşü daxil edib. Vitmen Amerika kanonun ən nüfuzlu şairləri arasında yer alır və çox vaxt sərbəst şer atası adlandırılır. Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.