Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • хулить

    ...нсв. кого-что трад.-нар. Порочить, резко осуждать, поносить. Хулить зятя.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ХУЛИТЬ

    pisləmək, ləkələmək, söymək, qeybətini etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХУЛИТЬ

    несов. köhn. pisləmək, ləkələmək, söymək, qeybətini etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХУЛИТЬ

    несов. пислемишун, пис рахун (садалай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • humit

    humit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • HALİT

    yun. hals – duz

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ХОЛИТЬ

    несов. bəsləmək, yaxşı baxmaq, yaxşı qulluq etmək, qayğısını çəkmək, nazlamaq, pərvəriş vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХОЛИТЬ

    несов. наздалди хуьн, михьиз (михьивилин къене) ва чимиз хуьн, хъсандиз хуьн, хъсандиз килигун (къайгъу чIугун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХОЛИТЬ

    bəsləmək, yaxşı baxmaq, yaxşı qulluq etmək, qayğısını çəkmək, nazlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • холить

    ...Заботливо, с большим вниманием ухаживать за кем-, чем-л. Холить ребёнка. Холить лошадь, кошку. Холить свои волосы. Холить и лелеять любимую.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • худить

    ...внешне более худым, стройным. Эта юбка её не худит. Это пальто худит её. Чёрные чулки худят ноги.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • huit

    adj səkkiz

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • HALƏT

    ...məni yeyəcək. C.Məmmədquluzadə. Evə dönərkən anası [Mərdanda] başqa halət gördü. Çəmənzəminli.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ХАЛАТ

    1. аба; халат (кIегьебрив кьван яргъи, гьяркьуь, кIвале алукIдай аба). 2. халат (кIвалахдай чIавуз парталрин винелай алукIдай кьелечI аба хьтинди,

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HALƏT

    vəziyyət, durum, hal, keyfiyyət, biçim

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • HALAT

    (Şəki) ağacdan meyvə salmaq üçün nazik uzun ağac

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • HALƏT

    положение, состояние

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ХАЛАТ

    xələt

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РУЛИТЬ

    РУЛИТЬ I несов. sükanı çevirmək, sükanı döndərmək. РУЛИТЬ II несов. av. 1. yerdə sürmək (təyyarəni); 2. yerdə getmək (təyyarə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СУЛИТЬ

    несов. 1. söz vermək, vəd etmək, boyun olmaq; 2. irəlicədən söyləmək (xoşbəxt gələcək və s.)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • гулить

    I гулить = гулить; -лю, -лишь, -лит 1) Издавать звуки "гуль-гуль" (о голубях) 2) Издавать отдельные звуки, выражая удовольствие, благодушие (о младенц

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • рулить

    ...направлении. Один гребёт, другой рулит. Рулить к бензоколонке. Рули вправо! (поворачивай руль в таком направлении). б) отт. Ехать, катиться (обычно о

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • сулить

    ...сыну игрушку. Сулил прийти вечером. Никому не сулил много. Сулил дать денег. Сулить золотые горы (обещать невыполнимое). 2) а) что кому Подавать каки

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СУЛИТЬ

    несов. гаф гун, хиве кьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЮЛИТЬ

    несов. разг. 1. алчуд хьун, элкъуьн. 2. пер. садалай элкъвез ттум галтадун, ялтахвал авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЮЛИТЬ

    несов. dan. 1. ora-bura çapmaq, vurnuxmaq, fır-fır fırlanmaq, bir yerdə qərar tapmamaq; 2. məc. yaltaqlıq etmək, quyruq bulamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • улить

    улью, ульёшь; улей; улил, -ла, -ло; улитый; -лит, -а, -о; св. см. тж. уливать, уливаться кого-что разг. Обильно полить, сплошь залить. Дождь улил земл

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • юлить

    юлю, юлишь; нсв.; разг. 1) Вертеться (как юла), крутиться. Не мешай, не крутись под ногами, не юли. 2) Лебезить, заискивать перед кем-л. Юлить перед н

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SARSAQLAMAQ

    дурить, глупить, чудить, ерундить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ХУЛИТЕЛЬ

    ж уст. пислемишдайди, масадакай пис рахадайди

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГУЛЯТЬ

    1. Gəzmək, gəzişmək, seyrə çıxmaq ; 2. Istirahət etmək, dincəlmək; 3. Kef etmək, kef çəkmək; 4. Oyaq olmaq, yatmamaq (körpələr haqqında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BULUT

    Yerdən buxarlanaraq səmada qatı təbəqə əmələ gətirən və yağış, qar şəklində yerə enən buxar yığını, buğ

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ЭОЛИТ

    археол. эолит (1. къванцин алатар ишлемишдай виш йисарин, палеолитдилай вилик хьайи куьгьне девир. 2. гьа виш йисарин къванцин алат).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • EOLİT

    [yun. eos – şəfəq və lithos – daş] arxeol. 1. Daş dövrünün, ən qədim ibtidai daş alətləri qayrılan mərhələsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ДУБИТЬ

    несов. табагъун (ли, хам); тIушунун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУРИТЬ

    несов. разг. 1. надинжвилер, женжелвилер авун; ахмакьвилер авун. 2. терсвал авун, шиндакьар авун (балкIанди)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЕЛИТЬ

    несов. 1. лацу авун; лацу ранг ягъун; лацу шир ягъун. 2. киреж ягъун; лацадай асунун. 3. чуьхвена лацу авун (сар, парча)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БУДИТЬ

    несов. ахварай авудун; уяхрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЧУДИТЬ

    несов. разг. къариб уюнар (къариб макьамар) авун; кIамаш уюнар авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БУЗИТЬ

    несов. разг. къалмакъал акъудун; шулугъ ттун; мярекат акъудун; шулугъ авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БУЛАТ

    уст. 1. гьулдан (тияяр ийидай нехишар авай куьгьне замандин гьулдан). 2. гьулдандин тия

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БУРИТЬ

    несов. эгъуьнун (машинралди буругъ ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БУРЛИТЬ

    несов. 1. лукьлукьар ийиз къатиз ругун; лукьлукьар авун. 2. ван алаз лепе гун, гъургъур авун (гьуьлуь)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГУБИТЬ

    несов. телеф авун, терг авун; чIурун; зарар гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ГУЛЯТЬ

    несов. 1. къекъуьн; сейир авун: гьакI къекъуьн. 2. разг. кеф чIугун, кеф чIугваз шадвилер авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУШИТЬ₁

    несов. атир (одеколон, духи) ягъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДЕЛИТЬ

    несов. 1. паюн. 2. паюн, шерик хьун, шериквал авун, уртахвал авун; делить с кем- нибудь горе и радость садахъ галаз дердериз ва шадвилериз шерик хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДОЛИТЬ

    цун хъувун; хъиягьун (мес. чайдиз нек, хапIадиз яд)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУШИТЬ₀

    несов. 1. бамишрун. 2. нефес дар хьун, нефес кьун, бамиш хьун. ♦ душить в объятиях кIевиз гарданар кьун; его душит злоба ам хъиле кузва, адавай хъел

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДЕЛИТЬ

    1.bölmək, ayırmaq; 2. Şərik olmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DİLİT

    ...kərə. – Partal çox çix’lənəndə aşmağ olmur, iki dilit, üş dilit yüyüsən, gənə ağarmiyi (Şəki); – Üş dilit bizdən pul alıllardı Hiqalay vaxdı (Tovuz)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • BƏDGULUQ

    ...olmaq заниматься злословием (сплетнями); bədguluq eləmək, etmək хулить, злословить, сплетничать, gözəlliyə bədguluq etmək хулить красоту

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HƏLİM

    səxavətli — sadədil — təvazökar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ХОДИТЬ

    ...гелкъуьн (азарлудахъ). 7. алаз къекъуьн, алаз хьун, алукIнаваз хьун; он ходит в шубе ам кIурт галаз къекъвезва, адал кIурт ала.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HƏLİM₁

    sif. [ər.] 1. Xasiyyətcə, təbiətcə yumşaq (adam haqqında). Həlim adam. – Məkrli qadındı, gülçöhrə qızdı; Həlimdi, kövrəkdi, sərtdi, quduzdu… M.Araz. Ə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • HƏLİM₂

    is. [ər.] İçərisində düyü və s. qaynadılması nəticəsində hasil olan qəliz su. Süzülmüş düyünün üstünə ilıq su gəzdirməklə onu yuyurlar ki, həlimi gets

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • HƏLİM

    1. кроткий, с мягким характером, тихий, смирный, спокойгый; 2. отвар;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ХАМИТЬ

    qanmazlıq etmək, ədəbsizlik etmək, tərbiyəsizlik etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХЛЫСТ

    çubuq, qamçı, qırmanc, ağacın təpəsi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХМУРИТЬ

    qaşqabaqlıq etmək, tökmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХОДИТЬ

    yerimək, getmək, geymək, getmək, titrəmək, əsmək, bayıra çıxmaq, işlənmək, istifadə olunmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХУДЕТЬ

    arıqlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХИЛЕТЬ

    несов. зайиф хьун, ччансуз хьун, сагъсуз хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХИЛЫЙ

    зайиф, ччансуз, сагъсуз

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HALAT

    kanat, buraz, tros buraz, kanat, tros

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ХМУРИТЬ

    несов. чIурун; хмурить лицо ччин чIурун; хмурить брови рацIамар агажун (ччин чIуриз).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХЛЫСТ

    тIвал (балкIан гьалдай); храй къамчи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХОЛСТ

    1. ших; яцIу векъи кетен. 2. ягълу рангаралди чIугур шикил

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HALƏT

    vəziyyət — duruş — mövqe — yer

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • HALİS

    xalis

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HUDUT

    hüdud, sərhəd

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HƏLİM

    HƏLİM I is. Plovun suyu, düyü suyu; şorba. Çörəyi götürməyəcəyik, qoy dustaqlar həlim içsinlər (S.Rəhimov). HƏLİM II sif. [ ər. ] Yumşaq xasiyyətli, m

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti
  • ХУДЕТЬ

    несов. яхун хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HƏLİM

    mülayim — yumşaq — sakit — dinc

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • HALƏT

    halət bax vəziyyət 1

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • HALƏT

    hal — əhval — kef

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • HƏLİM

    1 прил. 1. мягкий: 1) уступчивый. Həlim adam мягкий человек, həlim xasiyyət мягкий характер, həlim xasiyyətli с мягким характером 2) нестрогий, снисхо

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HELİO…

    гелио … первая составная часть сложных слов, обозначающая: 1) солнечный, относящийся к Солнцу. Helioskop гелиоскоп 2) производимый, действующий при по

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HALƏT

    сущ. состояние, положение, в котором кто-л., что-л. находится, физическое самочувствие. Bu nə halətdir? что за состояние?, bu halətdə hara gedirsən? к

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HILIĞ

    (Salyan) gözdən axan çirk. – Sa:- lla, gözü:n hılığın axıdıb tökmə üssümüzə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • HALIX

    (Cənubi Azərbaycan) süst. – Bu adam çox halıxdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • HALİK

    Allah (“Xalıq” adının Türkiyədə işlənən forması)

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • HULAY

    (Oğuz) uzundraz

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • хулитель

    -я; м.; книжн. Тот, кто хулит кого-, что-л. Хулитель романа. Хулитель проекта.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • PİSLƏMƏK

    осудить, хулить, порицать, порочить, неодобрительно отзываться (о ком или о чем)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • пислемишун

    (-из, -на, -а) - осуждать (кого-что-л.); хулить, хаять (разг.) (кого-что-л.), неодобрительно отзываться (о ком-чём-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • QINAMAQ

    ...не осуждаю 3. обессудить (в выражении: qınamayın не обессудьте) 4. хулить, поносить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KÖLGƏ

    ...оставаться в тени; kölgəsini qamçılamaq (qılınclamaq) kimin постоянно хулить, поносить, бранить кого

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ХУЛИТЕЛЬ

    м köhn. pisləyən, qeybətçi, ...pisinə danışan, ...bədinə danışan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Halit
Halit (daş duz) NaCl — kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Xassələri == Rəng – rəngsiz, ağ, sarı, qırmızımtıl, qara, rəngi çox vaxt qarışıqlardan asılı olub, qeyri-müntəzəm, bəzən zonal xarakter daşıyır; Güclü deformasiyaya uğramış, yaxud silvinlə (KCl) sıx assosiasiya təşkil edən halit çox vaxt xal-xal rəngə boyanır. Bu, güman ki, K40-un və adətən onunla bağlı olan Rb87-un radioaktivliyi ilə əlaqədardır; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə (təzə sınıqlarda), yağlı, ipəyi; Şəffaflıq – şəffaf, yaxud yarımşəffaf; Sıxlıq – 2,1-2,2; Sərtlik – 2; Kövrəkdir; Ayrılma – kub {100} üzrə mükəmməl, {110} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvarı; Başqa xassələr – çox yüksək istilikkeçirmə; zəif elektrikkeçirmə; suda asan həllolma; hidroskopiklik; şor dad; Morfologiya – kristallar: heksaedrik, bəzən oktaedrik, nisbətən az hallarda – sütunvari, tez-tez kristallik «qayıqcıq»lar; kub üzlərində çox vaxt qıfaoxşar pilləli oyuqlar olur; İkiləşmə: {111} üzrə nadir rast gəlir; Mineral aqreqatları: xırda dənəlidən nəhəngdənəliyədək massiv əmələgəlmələr, sıx lifli, ovuntulu kütlələr, bəzən stalaktit və stalaqmitlər, sızmalar, druzalar, nazik təbəqəçiklər. == Mənşəyi və yayılması == Tipik xemogen mineral olub, dəniz və şor göl sularının buxarlanması nəticəsində doymuş məhlullardan çökür. Çox vaxt əhəngdaşlarının, dolomitlərin və başqa çökmə süxurların içərisində qalın laylar təşkil edir. Duz laylarının böyük dərinliklərdə plastik deformasiyası və onların tez-tez üstdə yatan süxurlara daxil olması ilə duz günbəzlərinin əmələ gəlməsi əlaqədardır. İsti, quru iqlim şəraitində qapalı duzlu hövzələrin dibində özüçökən ovuntulu duz əmələgəlmələrinin kristalları toplanır. Bəzən halit sublimasiya məhsulu kimi vulkan kraterlərinin divarlarında müşahidə edilir. Mineralın nazik təbəqəcikləri başqa duzlarla birlikdə səhra və çöl rayonlarında torpaq səthində şoranlıq əmələ gətirir.
Halit Akçatepe
Xalid Ağcatəpə (türk. Halit Akçatepe; 1 yanvar 1938, Üsküdar, İstanbul ili – 31 mart 2017, İstanbul) — türkiyəli aktyor. == Həyatı == Xalid Ağcatəpə 1 yanvar 1938-ci ildə Ünyedə anadan olub. Atası Sidqi bəydir. Konservatoriya təhsili heç almamışdır (özü konservatoriya təhsili uzaqdan yaxından heç bir əlaqəsi olmadığını bildirmişdir). Zamanın film rejissorlarından birinin atasına "bizə bir uşaq oyunçu lazımdır" dediyi zaman, atası tülüatçı Sidqi bəy oğlu Xalidi göndərmişdir. İlk filminə 1943-cü ildə 5 yaşında çəkilmişdir. Aktyor 1975-ci ildə lentə alınan "Hababam sınıfı" filmindəki "Güdük Nəcmi" obrazı ilə şöhrətinin zirvəsinə yüksəlmişdir. Halit Akçatepe karyerası boyunca 100-dən artıq filmdə və serialda müxtəlif obrazlar yaratmışdır.
Hulio İqlesias
Xulio İqlesias de la Kueva (isp. Julio Iglesias De la Cueva; 23 sentyabr 1943[…], Madrid) — musiqi tarixində ən populyar ispan müğənnisi. Onun 14 dildə ifa etdiyi mahnılardan ibarət 77 albomu 300 milyon nüsxədən artıq satılmışdır. "Sony Music" şirkətinin məlumatına əsasən o, ən çox albom satışı göstəricisinə malik olan 10 müğənni arasında yer alır. Dəfələrlə "Qremmi" mükafatına layiq görülmüş və İspaniyanı 1970-ci il Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil etmişdir. Bir müddət amerikalı müğənni Dayana Rossla birlikdə çıxış etmişdir. Tələbəlik illərində Real Madrid futbol klubunun gənclərdən ibarət komandalarından birinin qapıçısı olmuşdur. Lakin 1963-cü il sentyabrın 22-də düşdüyü avtomobil qəzası onun futbolçu karyerasına son qoymuşdur. Xulio İqlesias 2 dəfə evlənmişdir. Birinci həyat yoldaşı İzabel Preyslerlə evliliyindən 3 uşağı var: qızı Mariya İzabel, oğlanları Xulio İqlesias və atasının yolunu davam etdirən məşhur müğənni Enrike İqlesias.
Huliq (Sərab)
Huliq (fars. هوليق‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 276 nəfər yaşayır (67 ailə).
Halit Ziya Uşaklıgil
Xalid Ziya Uşaklıgil (türk. Halit Ziya Uşaklıgil; (12 fevral 1865, Konstantinopol və ya Konstantinopol – 27 mart 1945, İstanbul) — Servet-i Fünunun demək olar ki, roman və həkayə yazarlarından ən məşhurudur. Ağır bir dili və üslubu vardır. Qərbli anlamdakı ilk romanları o yazmışdır. Realizmdən təsirlənmişdir. == Roman üslubu == Romanlarında aydın bir şəkildə, təmiz insanları anladır. "Mai ve Siyah" əsərindəki Ahmet Cemil, Servet-i Fünun sənətçisinin təmsilçisidir. Qəhrəmanları yaşadıqları çevrəyə uyğun anladır və ruh təhlillərinə önəm verir. Hər xarakteri daha dərin anlatmağa çalışır və hadisələrə daha dərin nüfuz edir.. Hekayələrində Anadolu həyatına, eləcə də: kənd və qəsəbə yaşayışına, romanlarında isə yalnız İstanbula yer verir.
Aplit
Aplit (yun. άπλόος – sadə) — xırda və ya narın dənəli, nadir hallarda porfirvarı ağ, açıq boz, sarımtıl və ya çəhrayı rəngli (ümumiyyətlə açıq rəngli) minerallardan – xırda izometrik kvars və çöl şpatlarından ibarət maqmatik damar (dayka) süxuru. Aplitlərə azqalınlıqlı daykalar və damarcıqlar şəklində qranit və qranitoid kütlələrində, bəzən isə onlardan kənarda ətraf süxurların çatlarında rast gəlinir. Apltlərdə cüzi miqdarda rəngli minerallar – maqnetit, mikalar, bəzən qələvi piroksenlər və amfibollardan başqa aksessor mineral kimi muskovit, bəzən qranat və turmalin, adi aksessor minerallar – maqnetit, ortit, həmçinin apatit və bir çox başqa nadir minerallar (ksenotim, xrizoberill, aleksandrit, topaz, anataz və s.) var. Mikrostrukturu aplit və ya panidiomorf dənəvərdir; dənələrinin forması çox halda qeyri-düzgün üçbucaqlı və ya qeyri-düzgün dairəvidir. Tərkibinə və yatım şəraitinə görə Aplit dayka və damarcıqları maqmanın qalıq turş ərintisinin intruziv kütlələrin və ətraf süxurların çatlarına nüfuz edərək kristallaşıb bərkiməsi nəticəsində əmələ gəlir. Belə ərintilər həmişə su və digər uçucu komponentlərlə zəngin olduğundan maqmanın soyuması zamanı həmin komponentlərin ərintidən ayrılması onun kristallaşmasını sürətləndirməklə yanaşı xırda dənəli strukturun əmələ gəlməsinə səbəb olur; qalıq ərinti qapalı şəraitdə kristallaşdığı zaman peqmatitlər əmələ gəlir. Sinonimləri – qranitin, qranomazanit, xaplit; növləri – qranit-aplit, qranodiorit-aplit, diorit-aplit, kvarslı diorit-aplit, kvarslı monsonit-aplit, monsonit-aplit, plagioqranit-aplit, kvarslı siyenit-aplit, siyenit-aplit, tonalit-aplit. Azərbaycan ərazisində aplitlərə ən çox Kiçik Qafqazın Gədəbəy, Daşkəsən, Qabaqtəpə, Üçtəpə, Dəlidağ, Mehri-Ordubad və s. intruzivlərin qranitoid kütlələrində təsadüf olunur.
Audit
Audit — əmtəə istehsalı və satışı, xidmət göstərilməsi və iş görülməsi ilə məşğul olan təsərrüfat subyektlərində mühasibat uçotunun dəqiq və dürüst aparılmasının, mühasibat və maliyyə hesabatlarının müstəqil yoxlanılmasıdır. Audit aktivlərin, öhdəliklərin, xüsusi vəsaitlərin və maliyyə nəticələrinin düzgün, bütöv və dəqiq əks etdirilməsini müəyyənləşdirmək məqsədi ilə qüvvədə olan qanunvericiliyə uyğun surətdə iqtisadi subyektlərin tərtib etdikləri illik maliyyə hesabatlarının müstəqil yoxlanmasını nəzərdə tutur. Auditin əsasını dövlətin, müəssisənin müdriyyətinin və onun sahiblərinin (əmanətçilərin, səhmdarların) qarşılıqlı marağı təşkil edir. Bir sıra ölkələrdə audit dedikdə, müəssisələrin yoxlanılması və onun maliyyə hesabatı haqqında fikir söylənilməsi başa düşülür. Britaniya Audit Praktikasi Komitəsinin 1989-cu ildə verdiyi tərifə görə, Böyük Britaniyada audit “qüvvədə olan qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş bütün qaydalara riayət olunmaqla, müəssisənin mühasibat hesabatı barədə peşəkar fikir ifadə etmək məqsədi ilə həmin hesabatın xüsusi təyin edilmiş auditor tərəfindən müstəqil öyrənilməsi deməkdir.” Qanuna əsasən ABŞ-də səhmləri qiymətli kağızlar birjasında qiymətləndirilməyə buraxılan bütün səhmdar cəmiyyətlərinin maliyyə fəaliyyəti auditdən keçməlidir. Qərbdə (ABŞ) auditə verilən ən məqbul təriflərdən biri aşağıdakı kimidir: Audit (auditing) elə bir prosesdir ki, onun vasitəsilə səlahiyyətli sərbəst işçi kəmiyyətcə qiymətləndirilə bilən və spesfik təsərrüfat sisteminə aid olan informasiyanın müəyyən edilmiş meyarlara uyğunluq dərəcəsini müəyyənləşdirmək və bunu öz rəyində ifadə etmək üçün həmin informasiya haqqındə sübutlar toplayır və onları qiymətləndirir. Amerika Mühasibat İşi Assosiasiyasının auditin əsas prinsipləri üzrə komitəsi auditə aşağıdakı tərifi vermişdir. “Auditin – iqtisadi hərəkətlər və hadisələr haqqında obyektiv məlumatlar alınmasının və qiymətləndirilməsinin, onların müəyyən meyara uyğunluğu səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsinin və nəticələrin əlaqədar istifadəçilərə verilməsinin sistemli prosesidir.” Amerika mütəxəssislərinin qeyd etdikləri kimi audit iqtisadi obyektin (müstəqil təsərrüfat bölməsinin) fəaliyyətinə və vəziyyətinə dair faktların və ya bu cür fəaliyyət və vəziyyət barədə informasiyanın toplanmasından və qiymətləndirilməsindən ibarət olan və müəyyən edilmiş meyarlar əsasında həmin fəaliyyətə keyfiyyət cəhətdən rəy verəcək səlahiyyətli sərbəst şəxs tərəfindən həyata keçirilən fəaliyyət növüdür. Deməli, audit dedikdə, maliyyə hesabatının müstəqil yoxlanması və bu barədə fikir ifadə olunması başa düşülür. Auditin kifayət qədər böyük tarixi var və müxtəlif tərcümələrdə “o dinləyir” və ya “dinləyici” mənalarını verir.
Dalit
Dalit (hind दलित) - Hindistanda ən aşağı silkin nümayəndəsi, bütün ictimai və dini hüquqlarda məhrum edilmiş sinif. Dalitlər bəzi mənbələrdə pariya olaraq adlandırılır. Dalit sözü hind dilində olan toxunulmazlar sözündən yaranmışdır. Aşağı sinifə mənsub olduqlarından və ən natəmiz işlərin dalitlərə həvalə olunması səbəbindən inanca görə onlara toxunmaq belə arzu edilmir. 1997-2002-ci illərdə Hindistan prezidenti olmuş Koçeril Raman Narayanan ölkə tarixində ilk dalit prezidentdir. 2017-ci ildə Hindistan prezidenti seçilmiş Ram Nath Kovind də dalitdir.
Dunit
Dunit — demək olar ki, təmamilə olivindən (>90%) ibarət, olivinitlər – dunit ailəsindən olan tam kristallik ultraəsasi dərinlik süxuru. == Haqqında == Tərkibində adətən 3–12% fayalit komponenti olur. Aksessor minerallardan yüksəkxromlu idiomorf xrom-şpinelid (5%-dək) iştirak edir. Adətən qismən serpentinləşmiş olur. Panidiomorf dənəvər, serpentinləşmiş növü isə ilgəkvari quruluşda olur. Qırışıqlıq əyalətlərdə dunit – qarsburkit və dunit – piroksinit-qabbro komplekslərində, qədim platformalarda isə təbəqələşmiş intruzivlərdə və həlqəvi qələvi-ultraəsasi komplekslərdə yayılmışdır. Növ müxtəlifliyi: tərkibinə görə – hortonolitli, qranatlı, xromitli, enstatitli dunit, ferrodunit; əmələgəlmə şəraitlərinə görə – törəmə dunitlər. == Həmçinin bax == Olivin Süxur Aksessor minerallar == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006.
Eolit
Eolit (yun. ἔως – sübh çağı, dan şәfәqi, erkәn vә λίθος – daş sözündәn) – Nə vaxtsa hesab edilirdi ki, eolitlər ən qədim daş alətlər olub, amma indi hesab edilir ki, bunlar geofaktlardır (buzlaşma kimi tamamilə təbii geoloji proseslərin nəticəsində alınmış daş fraqmentlərdir). Eolitlərin tamamilə təbii mənşəyini göstərən daha çox sübutlar aşkar edilmişdir. == Biblioqrafiya == O'Connor, A. ‘Geology, archaeology, and ‘the raging vortex of the “eolith” controversy’, Proceedings of the Geologists' Association, 114 (2003). Terry Harrison (anthropologist), "Eoliths", in H. James Birx (ed), Encyclopedia of Anthropology (Sage, 2006). Roy Frank Ellen, "The Eolith Debate, Evolutionist Anthropology and the Oxford Connection Between 1880 and 1940," History and Anthropology, 22,3 (2011), 277-306.
Hapıt
Haput — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun Əlik kənd inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Baş Qafqaz silsiləsinin yamacındadır. Azərbaycanın qafqazdilli etnik qrupu olan haputluların məskunlaşdığı kəndlərdəndir. Özlərini hər adlandırırlar. Kəndin adı Ptolemeyin (II əsr) Albaniya şəhərləri sırasında qeyd etdiyi Xabota ilə əlaqələndirilir. Haputlular Qədim Albaniyada yaşayan 26 tayfadan biri olan hər tayfasının nümayəndələridir . Hal hazırdada qonşu kəndlər Haputlulara öz dillərində Hər deyirlər. Azərbaycan dilinin dialektlərində həm hapıtdı (hapıtmaq), həm də hər sözü "tələsik, vaxtından tez" mənalarında işlənir. Mənbələrin verdiyi məlumata əsasaən XIX əsrin ortalarında Göycay qəzasında 736 nəfər haputlu ailəsinin məskunlaşdığı Haputlu Məlikli, Haputlu Mollaqasımlı, Haputlu Gidəyli, Haputlu Nətəs Qacar, Haputlu Hacı Qətəsi, Haputlu İmamlı, Haputlu Kürd kəndləri var idi. == Toponimikası == Haput kəndi Quba rayonunun Əlik i.ə.v.-də kənd.
Helix
Helix (lat. Helix) — heyvanlar aləminin molyusklar tipinin i̇lbizlər sinfinin stylommatophora dəstəsinin helicidae fəsiləsinə aid heyvan cinsi. == Növləri == Helix yarımcinsi Helix albescens Rossmaessler, 1839 Helix lucorum Linnaeus, 1758 Helix pomatia Linnaeus, 1758 Helix philibinensis Rossmässler, 1839Pelasga yarımcinsi Helix pomacella Mousson, 1854 Helix figulina Rossmässler, 1839Cornu yarımcinsi Helix aspersa Müller, 1774?
Hetit
Hetit — rombik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: hər yerdə rast gələn. == Xassələri == Rəng – kristallarda qırmızımtıl-qonurdan qarayadək, incə - və xırdadənəli aqreqatlarda – sarı, sarımtıl-qonur, qonur; Mineralın cizgisinin rəngi – qonurdan narıncı - sarıyadək; Parıltı – kristallarda almaz, yarımmetal, sarımtıl və qırmızımtıl rəngli kütlələrdə – tutqun; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf, nazik təbəqələri işıq keçirir; Sıxlıq– hetitin– 4,3, hidrohetitin –3,8-4,2; Sərtlik – 5,0-5,5; Kövrəkdir; Ayrılma– {010} üzrə mükəmməl, {100} üzrə – orta; Sınıqlar – qeyri-hamar, pilləli, qabıqvari; Morfologiya – kristallar: iynə - və sütunvari; İkiləşmə: nadir hallarda dirsəkvari ikiləşmə rast gəlir; Mineral aqreqatları: axın formalı, sıx, məsaməli, böyrək- və torpaqvari kütlələr, stalaktitlər, sferolitlər, oolitlər, konkresiyalar, qabıqlar, ensiz haşiyələr, psevdomorfozalar, bəzən jeodalar; hötit, hidrohötit, lepidokrokit, hidrolepidokrokit, hidrohematitin, gil minerallarının, silisium oksidinin, habelə Al, Mn və b. hidroksidlərinin təbiətdə geniş yayılmış gizlikristallik qarışığı olan limonitin (qonur dəmir filizinin) mühüm tərkib hissələridir. == Mənşəyi və yayılması == Ekzogen şəraitdə əmələ gəlir. Dəmir minerallarının – siderit, pirit, maqnetit, dəmirli silikatların və b. aşınma məhsulu olub, ultraəsası süxurların, dəmirli kvarsitlərin və s. aşınma qabıqlarında müşahidə olunur. Limonitlər sulfid yataqlarının oksidləşmə zonalarının tipik əmələgəlmələridir; onlar əsasən yataqların üst hissələrində d ə m i r p a p a q l a r əmələ gətirir. Hötitin çökmə əmələgəlmələri dəniz və göl hövzələrinin sahilyanı zolağında kimyəvi yolla çökür.
Hoplit
Hoplit (yun. ὁπλίτης - "oplon") — eramızdan əvvəl 8-ci əsrdə Qədim Yunanıstanda meydana çıxan ağır piyada sinfinin döyüşçülərinə verilən addır. Hoplitlər elit və zirehli Yunan nizə piyadalarıdır. O, nizə piyadaları ilə eyni üstünlüklərə və çatışmazlıqlara malikdir, lakin daha güclü müdafiə qabiliyyətinə malikdir. Bununla belə, zirehlərinə və tutmalı olduqları mövqeyə görə, döyüş zamanı Nizəçilər ilə müqayisədə daha yavaş hərəkət edirlər. Falanks qaydasında (konvergent nizam) döyüşmək üçün silahlanmış Hoplitlər dizliklər, döş nişanları və dəbilqələr taxırdılar. Hər üç zireh bir və ya iki qat camış dərisindən və ya tuncdan hazırlanmışdı. Hoplitlər çiyinlərinə asılmış enli, dairəvi qalxan, uzun tunc sivri nizə (3,5-4 metr) və çiynindən asılmış tunc qılıncla silahlanmışlar. Daha sonra dərini at sidiyi ilə bərkitmə texnikası tətbiq olundu. Hoplitin silah komplektinə böyük dörtkünc qalxan, qılınc, dəbilqə və zireh daxil idi.
Huluy
Yujiulü Hulü (IV əsr – 414) və yaxud Aykuqay xaqan (xoş xasiyyətli xaqan) — 410-cu ilin mayında hakimiyyətə gəlmişdi. Şimal Yan hökmdarı Fenq Banın qızı Lelanq ilə evlənmişdi. Hökmdarlığının dördüncü ilində qardaşı oğlu Buluçen ona üsyan etsə və öldürsə də, Şelunun oğlu Şeba ilə birlikdə öldürüldü. Hakimiyyətə Datan keçdi.
Hötit
Hetit — rombik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: hər yerdə rast gələn. == Xassələri == Rəng – kristallarda qırmızımtıl-qonurdan qarayadək, incə - və xırdadənəli aqreqatlarda – sarı, sarımtıl-qonur, qonur; Mineralın cizgisinin rəngi – qonurdan narıncı - sarıyadək; Parıltı – kristallarda almaz, yarımmetal, sarımtıl və qırmızımtıl rəngli kütlələrdə – tutqun; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf, nazik təbəqələri işıq keçirir; Sıxlıq– hetitin– 4,3, hidrohetitin –3,8-4,2; Sərtlik – 5,0-5,5; Kövrəkdir; Ayrılma– {010} üzrə mükəmməl, {100} üzrə – orta; Sınıqlar – qeyri-hamar, pilləli, qabıqvari; Morfologiya – kristallar: iynə - və sütunvari; İkiləşmə: nadir hallarda dirsəkvari ikiləşmə rast gəlir; Mineral aqreqatları: axın formalı, sıx, məsaməli, böyrək- və torpaqvari kütlələr, stalaktitlər, sferolitlər, oolitlər, konkresiyalar, qabıqlar, ensiz haşiyələr, psevdomorfozalar, bəzən jeodalar; hötit, hidrohötit, lepidokrokit, hidrolepidokrokit, hidrohematitin, gil minerallarının, silisium oksidinin, habelə Al, Mn və b. hidroksidlərinin təbiətdə geniş yayılmış gizlikristallik qarışığı olan limonitin (qonur dəmir filizinin) mühüm tərkib hissələridir. == Mənşəyi və yayılması == Ekzogen şəraitdə əmələ gəlir. Dəmir minerallarının – siderit, pirit, maqnetit, dəmirli silikatların və b. aşınma məhsulu olub, ultraəsası süxurların, dəmirli kvarsitlərin və s. aşınma qabıqlarında müşahidə olunur. Limonitlər sulfid yataqlarının oksidləşmə zonalarının tipik əmələgəlmələridir; onlar əsasən yataqların üst hissələrində d ə m i r p a p a q l a r əmələ gətirir. Hötitin çökmə əmələgəlmələri dəniz və göl hövzələrinin sahilyanı zolağında kimyəvi yolla çökür.
Hülpə
Hülpə (lat. Imperata) - qırtıckimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == == İstinadlar == Hülpə:The Plant List saytında takson barədə məlumat.
Hünüt
Hunud, Hünüt — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında (İndi Ermənistanın Meğri rayonunda) kənd adı.Ermənistanın indiki Sünik mərzində kənd. Çarlıq dövründə keçmiş Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasına, sovet dövründə isə Kapan (Qafan) rayonuna aid idi. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 15 km şimal-şərqdə yerləşir. Kəndin adı Hünüt formasında da qeyd edilir. == Toponimi == Toponim qədim türk mənşəli hun etnoniminə türk dilində cəmlik bildirən "-ud" şəkilçisinin artırılması əsasında əmələ gələn etnotoponimdir. Görkəmli türk tədqiqatçısı "Türk tarixi" əsərində yazır: "Hunlar çox qüvvətli, döyüşdə çox cəsur və mahir olan türklərdir". "Hunlar kəndi" mənasını verir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. == Əhalisi == 1918-ci ildə kəndin əhalisi qovulmuş və Türkiyədən gəlmə ermənilər yerləşdirilmişdir. 1922-ci ildə əhalinin bir hisəsi geri qayıdaraq yenidən məskunlaşmışdır və ermənilərlə qarışıq yaşamışdır.
Çulım
Çulım (qətim türkcə. «qaçan qar») — Rusiya ərazisindən axan çay Obun sağ qolunu təşkil edir. Xakasiya ərazisindən başlayan çay Krasnoyarsk diyarı və Tomsk vilayəti ərszisindən axaraq mənsəbinə tökülür. == Coğrafiyası == Çayın uzunluğu 1799 km, hövzəsinin sahəsi 134 min km² təşkil edir. Çulım çayı. Ağ İyos və Qara İyos çayalının birləşməsindən yaranır. Başlanğıcını Xakasiya ərazisindən Kuzneski Alatau silsiləsindən Malıy Syotik qəsəbəsindən 40 km cənubdan başlayır. Mənbədən Açinsk şəhərinə qədər çay dağlıq ərazilərdən axır. Leqostayevo qəsəbəsi yaxınlığında (Krasnoyarsk diyarı, Novoselskaya rayonu) Lena çayı ilə Çulım arasında məsafə cəmi 7,5 km təşkil edir. Yuxarı axarlarda çayın eni az olsada aşağı axarlarda onun eni 10 km-i keçir.
İllit
Hidromikalar - minerallar, H3O, OH, H2O ilə zənginləşmiş mikalar: hidrobiotit, hidromuskovit, hidrofloqopit, illit. Hidromikalar tərkib və xassələrinə görə biotit, muskovit və vermikulitin arasında aralıq mövqe tutur. Vermikulitə nisbətən daha yaxşı köpürlər. Gillərin adi komponentləri, dəniz və kontinental çöküntülərin terrigen və autigen minerallarıdır. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006.
Aaron Hulme
Aaron Hulme (ing. Aaron Hulme; aprel 1886, Mançester, Lankaşir – noyabr 1933) — ingilis futbolçu; onun müntəzəm mövqeyi müdafiəçi idi. "Mançester Yunayted", "Nyuton Hit Atletik", "Kolne", "Oldem Atletik" və "Nelson" komandalarında çıxış edib. == Həyatı == Aaron Hulme 1886-cı ilin aprel ayında İngiltərənin Mançester şəhərində anadan olmuşdur. == Karyerası == 1906–1909-cu illərdə "Nyuton-Hit" (indiki "Mançester Yunayted") komandasında 4 oyunda meydana çıxmışdır.
Audit jurnalı
Audit jurnalı− sistemin subyektlərinin fəaliyyəti barəsində xronoloji nizamlanmış yazıların son nəticənin təftişi məqsədi ilə əməliyyatların, prosedurların yerinə yetirilməsinə və ya tranzaksiyalar zamanı hadisələrin baş verməsinə səbəb olan və ya şərait yaradan hərəkətlər ardıcıllığının bərpası, baxılması və analizi üçün yetərli olan verilənlər == Ədəbiyyat == İmamverdiyev Y.N, "İnformasiya təhlükəsizliyi terminlərinin izahlı lüğəti", 2015,“İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı,160 səh.
Bukit Timah
Bukit Timah (malay Bukit Timah; çin. 武吉知马) — Sinqapurda hündürlüyü 163,63 metr (digər mənbələrə görə 176 m) olan təpə. Bu təpə Sinqapurun ən yüksək zirvəsi hesab edilir. Bukit Timax təpəsi adanın mərkəzində yerləşir. Təpə Sinqapurun mərkəzi bölgəsində, təxminən 10 km şəhər mərkəzindən kənarda yerləşir. Təpənin yerləşdiyi ərazi Bukit Timah adı tanınır. Bölgədə planlaşdırılan rayon da, Bukit Timah (ing. Bukit Timah Planning Area) və ya 11-ci rayon adlanılır (ing. District 11). == Adın mənası və tarixi == «Bukit Timah» — malay dilində «qalaylı təpə» mənasını verir.
Bukit yarımadası
Буки́т (ind. Semenanjung Bukit) — İnmdoneziyanın Bali adasının cənubunda yerləşən yarımmada. Yarımadanın sahəsi 104,13 km², əhalisi isə 64 min nəfərdir. Adının mənası indoneziya dilindən tərcümədə təpə deməkdir. Adanın ən məşhur turizm zonalarından hesab edilir. Bu baxımından yarımadanın şərq qutaracağı olan Nusa-Dua fərqlənir. Burada çoxlu sayda mehmanxanalar və turizm obyektlərinə rastlaşmaq mümkündür. == Coğrafiyası == Bukit yarımadası Malay arxipelaqı, Kiçik Zond adalarına daxil olan Bali adasının cənubunda yerləşir. Təxmini olaraq dairəvi formaya malikdir. Nisbətən qərbdən şərqə doğru uzanır.
Bulat (Əbyəlil)
Bulat (başq. Булат) - Rusiyanın Başqırdıstan Respublikası Əbyəlil rayonu Qusev kənd sovetliyinə daxil olan kənd. == Əhali == 2002-ci il ümumrusiya siyahıya alınmasına görə Başqırdıstan Respublikası Bulat kəndinin milli tərkibi: başqırdlar 100 %. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Askorovo): 40 km., kənd sovetliyindən (Selin): 5 km., ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Alməhəmməd stansiyası): 8 km. == İstinadlar == == Mənbə == Совет муниципальных образований Республики Башкортостан.