Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • AUTOMOBILE

    automobile1 n avtomobil automobile2 adj avtomobil; ~transportation avtomobillə yükdaşıma

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • automobile

    f avtomobil

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • avtomobil

    ...sanitar ~i ambulance f ; yük ~i camion m ; ~ sürmək conduire une automobile ; ~ dayanacağı parking m ; ~ zavodu usine f automobile ; ~ sənayesi indus

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • АВТОМОБИЛ

    n. automobile, car, auto; motor vehicle, vehicle.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • AVTOMOBİL

    I. i. 1. (minik) (motor-) car; autocar; amer. automobile; 2. (yük) lorry; amer. truck; sanitar ~i ambulance; texniki yardım ~i breakdown van; amer. se

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • şose

    is. chaussée f, grande route f ; avtomobil ~si route f automobile

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • AVTOZAVOD

    i. motor / automobile works, motor / automobile plant

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • автомобиль

    ...лат. mobilis - подвижный, легко двигающийся) см. тж. автомобильный Самоходная машина с двигателем внутреннего сгорания для перевозки пассажиров и гру

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • amortizator

    is. amortisseur m ; avtomobil ~u amortisseur d’une automobile ; təyyarə ~u amortisseur d’un avion

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • auto

    f bax automobile

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • АВТОМОБИЛЬ

    м avtomobil; легковой автомобиль minik avtomobili; грузовой автомобиль yük avtomobili.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • avtonəqliyyat

    is. transport m automobile

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • avtozavod

    is. usine f automobile

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • avtokolon

    is. colonne f automobile

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • canot

    m qayıq; ~ automobile motorlu qayıq

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • çörəkdaşıyan

    is. automobile m livrant le pain

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • AVTOMOBİL

    [lat.] автомобиль; // автомобилдин; автомобилрин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • автомобил

    автомобиль.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • avtomobil

    avtomobil

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • АВТОМОБИЛЬ

    ...Дагьустандин дар рекьера Чаз автомобилар хьанва. С. С. Манияр. Автомобиль, аэроплан, Цин кӀаникай фир гимияр Расунал машгъул хьанва. А. Ф Дяве. КӀва

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • avtomobil

    Yollarda adamların və ya yüklərin daşınması, yaxud adam və ya yük daşıyan nəqliyyat vasitələrinin yedəyə alınması üçün istifadə edilən mexaniki nəqliy

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • avtomobil

    araba

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • AVTOMOBİL

    Avto yunanca “öz”, mobil isə “hərəkət edən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • AVTOMOBİL

    AVTOMOBİL Bax, bir avtomobil gəlir (C.Məmmədquluzadə); ATSIZ ARABA (dan.) Bir neçə dəqiqədən sonra atsız araba əjdaha kimi özünü soxdu həyətə (C.Məmmə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • AVTOMOBİL

    I сущ. автомобиль. Avtomobilin texniki pasportu технический паспорт автомобиля, avtomobilin sürət keyfiyyəti скоростные свойства автомобиля, avtomobil

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АВТОМОБИЛЬ

    м автомобиль.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AVTOMOBİ́L

    ...adam və yük daşıyan motorlu nəqliyyat vasitəsi. Yük avtomobili. Minik avtomobili. Avtomobil nəqliyyatı. Sükan avtomobilin hərəkətinə istiqamət verir.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AVTOMOBİL

    1. автомобиль; 2. автомобильный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • автодром

    -а; м. (франц. autodrome от auto(mobile) и греч. drómos - место для бега; бег) Территория, оборудованная для обучения вождению, испытания автомобилей

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • автоугонщик

    -а; м. разг. Угонщик автомобиля (автомобилей). Преследовать автоугонщика.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • park

    ...istirahət və əyləncə ~ı parc de loisirs ; avtomobil ~ı parc automobile ; tramvay ~ı dépôt m des tramways

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • тентованный

    (тэ) -ая, -ое. Имеющий покрытый тентом кузов (об автомобиле) Тентованный большегрузный автомобиль.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕДАЛЬНЫЙ

    ...нажим pedal basımı; 2. pedallı; педальный автомобиль pedallı avtomobil (pedalla hərəkətə gətirilən uşaq avtomobili).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛЕГКОВОЙ

    прил. minik -i[-ı]; легковой автомобиль minik avtomobili; ◊ легковой извозчик faytonçu, arabaçı.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VEHICULAR

    adj 1. avtomobil, maşına aid olan; ~ inspection maşına / avtomobilə texniki baxış; ~ tunnel avtomobil yolu üçün tunel; The road is closed to vehicular

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • форд

    -а; м. Марка легкового автомобиля, выпускаемого автомобильным концерном "Форд Мотор"; автомобиль такой марки.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • avtomobil-qapan 2021

    avtomobil-qapan

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • Qazbalonlu avtomobil

    mühəriki sıxılmış, yaxud mayeləşdirilmiş qazla işləyən avtomobil.

    Tam oxu »
    Neft terminlərinin izahlı lüğəti
  • avtomobil nəqliyyatı

    Avtonəqliyyat vasitələrindən və avtomobil nəqliyyatının infrastrukturundan istifadə edilməklə, sərnişin və yük daşımalarının yerinə yetirildiyi nəqliy

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • avtomobil yolu

    Yol hərəkəti qaydalarına, dövlət standartlarına və digər normativ-hüquqi aktlara uyğun olan ölçülərə və kütləyə malik avtomobillərin, avtobusların, mo

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti
  • РАМА

    ...tex. rama; лесопильная рама ağackəsən dəzgah; рама автомобиля avtomobil raması.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • AMORTİZATOR

    ...tutumu ёмкость амортизатора, avtomobil amortizatoru амортизатор автомобиля

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • RAMA

    сущ. рама (несущая часть машины, установки, устройства). Avtomobil raması рама автомобиля, velosipedin raması рама велосипеда

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КАТАТЬ

    ...şarı diyirlətmək; 2. gəzdirmək; катать в автомобиле avtomobildə gəzdirmək; 3. yumrulamaq; 4. yaymaq, vərdənələmək, hamarlamaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРОЕХАТЬСЯ

    сов. gəzmək (miniklə), проехаться на автомобиле avtomobildə gəzmək; ◊ проехаться на чей-либо счёт dalınca danışmaq, pisinə danışmaq, qeybətini etmək (

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MOTOR

    ...London avtomobillə Londona getmək; 2. avtomobillə / avtomobildə aparmaq; to ~smb. home bir kəsi avtomobillə evə aparmaq

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • малолитражный

    ...цилиндр небольшого рабочего объёма; расходующий мало горючего (об автомобиле) Малолитражный автомобиль.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УПРАВЛЯТЬ

    ...идара авун; кьиле тухун; килигун. 2. гьалун; управлять автомобилем автомобил гьалун. 3. грам. табийрун, вичелай. аслу авун (са гафуни маса гаф).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • хетчбек

    ...хэтчбек; (англ. hatchback) а) Тип закрытого кузова легкового автомобиля с пятой дверью, расположенной сзади. б) отт. Автомобиль с таким кузовом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • АВТОМОБИЛИЗМ

    avtomobilizm (avtomobil işi, avtomobil sportu)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • avto

    is. automobile f ; auto f ; voiture f

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • avtomüfəttiş

    is. inspecteur m de la circulation automobile

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • avtomüfəttişlik

    is. direction f de la circulation automobile

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • МАШИН

    n. automobile, car, auto; motor vehicle, vehicle.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • motorlu

    sif. à moteur, muni, -e d’un moteur ; ~ qayıq canot m automobile ; ~ diviziya division f motorisée

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • mehvər

    ...Yer kürəsinin ~i axe de la Terre ; avtomobilin ~i essieu m d’une automobile

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • qayıq

    is. bateau m, canot m, barque f, caïque f ; motorlu ~ canot automobile ; xilasetmə ~ğı canot de sauvetage ; sualtı ~ sous marin m (pl sous-marins), su

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • MİNİK

    ...board (the train, the plane) II. s.: ~ maşını (motor) car; amer. automobile; ~ atı sadle-horse; ~ qatarı passenger train

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SUPERSEDE

    ...sistemi dəyişmək; 2. yerini tutmaq, sıxışdırıb aradan çıxartmaq; The automobile superseded the horse Avtomobil atı sıxışdırıb aradan çıxardı

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ZAVOD

    i. plant, mill, factory, works; avtomobil ~u motor / automobile plant; hərbi ~ munition factory; maşınqayırma ~u machine-building plant; neft ayırma ~

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • nömrə

    ...; evin ~si numéro d’une maison ; maşın ~si numéro d’immatriculation d’une automobile ; ardı gələn ~də la suite au prochain numéro ; chambre f ; tour

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • авто...

    I (от франц. automobile - автомобиль); первая часть сложных слов. 1) Обозначает отнесённость, связь чего-л. с автомобилем; автомобильный. Автобензин,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Saab Automobile
Saab — 1937-də İsveçdə qurulan avtomobil və təyyarə şirkətidir. 2-ci Dünya Müharibəsinin ardından 15 təyyarə mühəndisinin dizaynı olan 92001 adlı modellə avtomobil çıxarmağa başladı. Aerodinamik quruluşu müsbət istiqamətdə təsir edən qanad profili şəklindəki gövdə quruluşu vasitənin dizaynındakı ən böyük fərqlilik oldu. Saab firmasının dünyanın ən möhkəm və etibarlı avtomobillərini istehsal edir. Bunda İsveç poladınında əhəmiyyəti böyükdür. Saab eyni zamanda Super Sonik döyüş təyyarələri də isthesal edir. SAABın ticari vasitə markası isə Scaniadır. General Motorsun bir markasıdır.
Saab Saab Automobile
Saab — 1937-də İsveçdə qurulan avtomobil və təyyarə şirkətidir. 2-ci Dünya Müharibəsinin ardından 15 təyyarə mühəndisinin dizaynı olan 92001 adlı modellə avtomobil çıxarmağa başladı. Aerodinamik quruluşu müsbət istiqamətdə təsir edən qanad profili şəklindəki gövdə quruluşu vasitənin dizaynındakı ən böyük fərqlilik oldu. Saab firmasının dünyanın ən möhkəm və etibarlı avtomobillərini istehsal edir. Bunda İsveç poladınında əhəmiyyəti böyükdür. Saab eyni zamanda Super Sonik döyüş təyyarələri də isthesal edir. SAABın ticari vasitə markası isə Scaniadır. General Motorsun bir markasıdır.
Avtomobil
Avtomobil (q.yun. αὐτός — özü, lat. mobilis – hərəkət edən) – mühərriklə hərəkətə gətirilən,sərnişin, yük və xüsusi avadanlıq daşıyan nəqliyyat vasitəsidir. Avtomobil hərəkət etdirici orqanı ilə (təkər, tırtıl, xizək) dayaq səthi (yol, torpaq) arasında yaranan ilişmə qüvvəsi nəticəsində hərəkət edir; minik avtomobili, yük avtomobili, avtobus və xüsusi təyinatlı avtomobillərə ayrılır. Bu avtomobil tipləri də müxtəlif əlamətlərə görə təsnif olunur. Məsələn: minik avtomobili mühərrikinin həcminə, qaabarit ölçülərinə, kuzasının (kuzovunun) tipinə (qapalı, açılabilən və açıq kuzalı) görə siniflərə ayrılır. Təyinatına görə nəqliyyat, xüsusi və yarış (idman) avtomobilləri olur. Nəqliyyat avtomobili yük, yük-sərnişin və sərnişin daşıyır. Sərnişin avtomobili minik avtomobili və avtobuslara ayrılır. Xüsusi avtomobillər üzərində quraşdırılmış müxtəlif təyinatlı (tikinti, sanitar, yanğın və s.) qurğuları daşımaq üçündür.
Ay avtomobili
Ay avtomobili, Ay maşını, Lunar rover, Lunar Roving Vehicle (LRV), Ayda istifadə üçün nəzərdə tutulmuş avtonəqliyyat vasitəsidir. Apollon proqramındakı Ay modulları ilə Aya nəql edilmişdirlər. Ay avtomobili, Aydakı aşağı cazibə mühitində işləmək, Ay səthində hərəkət etmək və Apollon astronavtlarına daha geniş bir ərazini tədqiq etməyə imkan vermək üçün hazırlanmışdır. Apollon 15-də David Scott və James Irwin tərəfindən, Apollon 16-da John Young ve Charles Duke tərəfindən, Apollon 17-də Eugene Cernan ve Harrison Schmitt tərəfindən istifadə edilən üç ədəd ay maşını Ay səthində olmuşdur. Hər vasitə gündə bir dəfə olmaqla, 3 günlük missiya dövründə 3 ayrı gəzintidə istifadə olunmuşdur. Apollon 15-in Ay avtomobili 3 saat 2 dəqiqə ərzində ümumilikdə 27,8 km yol qət etmişdir. Maksimum bir dəfəyə 12,5 km məsafə qət edilmiş və Ay modulundan maksimum 5 km məsafədə uzaqlaşılmışdır. Apollon 16-da Ay maşını ilə 3 saat 26 dəqiqə ərzində 26,7 km məsafə qət edilmişdir. Ən uzun gəzinti 11,6 km olmuş, və Ay modulundan maksimum 4,5 km uzaq yol gedilmişdir. Apollon 17-nin ay maşını ilə 4 saat 26 dəqiqə ərzində 35.9 km yol qət edilmişdir.
Buxar avtomobili
Buxar avtomobili — müasir daxiliyanma mühərrikləri yerinə buxar mühərrikləri istifadə edilən avtomobillər. Belə avtomobillər bir neçə əsr mövcud olub, ancaq buxar mühərrikinin aşağı səmərəliliyinə görə XX əsr əvvəllərində daxiliyanma mühərrikli avtomobillər tərəfindən sıxışdırıldı. XIX əsr sonlarında isə buxar mühərrikləri təkmilləşdirilsə də belə avtomobillər geniş tətbiq edilə bilinmədi.
Elektrik avtomobili
Elektrik avtomobili — elektrik enerjisi ilə işləyən bir və ya bir neçə mühərrikdən ibarət avtomobil. İlk praktiki elektrik avtomobili 1880-ci illərdə istehsal edilmişdir. Elektrik avtomobilləri 19-cu əsrin axırları və 20-ci əsrin əvvəlləri populyar olsa da, daxili yanma mühərriklərinin inkişafı və kütləvi ucuz benzin istehsalı elektrik avtomobillərinin istifadəsinin azalmasına səbəb olmuşdur. 2008-ci ildən etibarən batareyaların inkişafı, neft qiymətlərinin daha da bahalaşma qayğıları və havaya buraxılan zəhərli qazların azaldılması istəyi elektrik avtomobillərinin istehsalında yeni bir dalğa yaratmışdır. Çoxlu ölkə və yerli hökumətlər elektrik maşınlarının kütləviləşməsi üçün güzəştli kreditlər, vergi güzəştləri və s tətbiq etməyə başlamışdır. Daxili yanma mühərrikləri ilə işləyən avtomobillərlə müqayisədə elektrik avtobilləri daha az səs çıxarır. Çox ölkədə neft idxal edildiyi üçün elektrik avtomobilləri neft idxalının azaldılmasına gətirib çıxaracaq. Elektrik avtomobillərinin əsas problemlərindən biri yenidən elektrik qidalanmasının çox uzun müddət çəkməsidir. batareyaların baha olması, elektrik avtomobillərinin digər avtomobillərdən baha olmasına gətirib çıxarır, amma hal-hazırda batareya qiymətlərində eniş müşahidə olunur. Bundan başqa sürücülər növbəti mənzilə çatana qədər batareyanın tamami ilə bitməsindən qorxurlar.
Günəş avtomobili
Günəş avtomobili günəş enerjisini istifadə etməklə hərəkət edən nəqliyyat vastiəsidir. Günəş avtomobili adətən enerjini günəşdən alsa da, bəzi modellər əlavə batareyalardan da istifadə edirlər, amma bu batareyalar günəş enerjisi vastiasi ilə yenidən doldurula bilir. İlk günəş avtomobili 1955-ci ildə General Motorsun işçisi Viliam Cobb tərəfindən yaradılmışdır.
Kommersiya avtomobili
Kommersiya avtomobili (CV) motorlu nəqliyyat vasitələrinin bir növüdür. Kommersiya nəqliyyatı mənfəət əldə etmək məqsədi ilə malların və sərnişinlərin daşınması üçün istifadə edilən və kommersiya nömrələri alan nəqliyyat vasitələridir. Avropa İttifaqı “kommersiya məqsədləri üçün nəzərdə tutulmuş mühərrikli nəqliyyat vasitəsi”ni hər hansı bir mühərrikli magistral yol nəqliyyat vasitəsi kimi müəyyən etmişdir. Daha kiçik tipi yüngül kommersiya nəqliyyat vasitəsidir.
Minik avtomobili
Minik avtomobili — sürücünün oturacaq yeri daxil olmaqla, oturacaq yerlərinin sayı doqquzdan çox olmayan avtonəqliyyat vasitəsi. Minik avtomobillərini yerinə yetirdiyi funksiyalara görə Fərdi minik avtomobilləri, Taksi minik avtomobili ləri, İdarə, müəssisə və Təşkilatlara məxsus olan minik avtomobilləri və qeyri müntəzəm sərnişin daşımalarını yerinə yerirmək üçün istifadə edilən minik avtomobilləri kimi təsnifata ayırmaq olar. Minik avtomobillərinin təsnifatı Kuzasının növü görə avtomobilləri qapalı (limuzin, sedan, universal), açıq (fayton, kabrolet, torpedo) və kombinə edilmiş (açılabilən) kuzalı olurlar. Qapılarının sayına görə kuzalar 2, 4 və 5 qapılı olurlar. Mühərrikin işçi həcminə (litrlə) görə və öz kütləsinə görə minik avtomobilləri ən kiçik (1.2-dən az), böyük (3.5-dən çox) və ali (məhdudlanmır) siniflərə bölünürlər. Minik avtomobilləri əvvəllər tətbiq olunan sovet təsnifatında əsas təsnif əlaməti olaraq mühərrikin işçi həcmi istifadə olunurdu. Müasir avtomobilqayırma praktikasında bir modeldən olan avtomobillərin müxtəlif həcmli və güclü mühərriklərlə təchiz olunmasının geniş yayıldığı nəzərə alınarsa bu cür təsnifat səmərəli deyildir. Ona görə də, adətən minik avtomobillərinin Avropa təsnifatından istifadə edilir. Belə təsnifatda Minik avtomobilləri qabariti və kuza və şassinin konstruksiyasının xüsusiyyətlərinə görə fərqləndirilir. Təsnifatda istehlak məqsədləri və bazarın marketinq seqmentasiyası üçün şərti olaraq 10 qrup-altı sinif (A-dan F-ə qədər latın hərifləri ilə işarələnir) və dörd kuza və ya şassi növü ayırd edilir.
İdman avtomobili
İdman avtomobilləri, idman maşını və ya idman avtomobili, kiçik həcmli, ümumiyyətlə iki oturacaqlı və iki qapılı formada hazırlanan çevik istifadəni təmin edən və yüksək performanslı maşınlara verilən addır. İdman avtomobilləri sadə dizaynlı və ya lüks sinfə aid ola bilər, lakin yüksək manevr və minimum çəkiyə malik olmalıdırlar.
Şəhər avtomobili
Şəhər avtomobili —Avropada A-Seqmenti, Yaponiyada Kei avtomobili və ya Şəhər avtomobili adlandırılan avtomobil siniflərindən biridir. Əsasən 3 m 70 sm-dən qısa olan avtomobilləri əhatə edir. Xüsusilə aşağı yanacaq sərfiyyatı ilə gənclər üçün uyğundur. Satış miqdarları və model müxtəlifliyi digər siniflərə nisbətən daha azdır. Ölçülərinə görə bu avtomobillərdə yalnız hetçbek kuzovlarından istifadə edilə bilər. Bəzi modellər öz sinifləri ilə müqayisədə istifadəçi rahatlığı və mühərrik gücü baxımından seçilirlər.
6x6 (avtomobil)
Altı təkərdən çəkiş (6WD və ya 6×6), avtomobilin mühərriki ilə eyni vaxtda hərəkət etdirilə bilən, hər oxda ən azı iki təkəri olan üç oxdan ibarət olan dörd təkərdən çəkiş sistemli sürət sistemi konfiqurasiyadır. dörd təkərdən çəkiş sistemli sürət sistemi konfiqurasiyalarından fərqli olaraq, konfiqurasiya böyük ölçüdə yol nəqliyyat vasitələri, zirehli maşınlar və traktorlar kimi ağır yol nəqliyyat vasitələri və hərbi nəqliyyat vasitələri ilə məhdudlaşır.
Asqı (avtomobil)
Asqı — nəqliyyat maşınlarında hərəkətetdirici orqanları (təkər, vərdənə, xizək) maşının gövdəsi ilə birləşdirən mexanizm və detallar sistemi. Asqı həmçi nin yolun kələ-kötürlüyündən maşına ötürülən dinamiki yükləri azaldır, maşının dartıcı keyfiyyətini yaxşılaşdırır, rəqs və titrəyişləri söndürür, hərəkət prosesində kuzanın vəziyyətini nizamlayır və eyni zamanda maşının dinamikliyini artırır. Tarixçə: Asqı,(Pnevma) ilk dəfə Mersedes Benz tərəfindən 1998 ci ildə icad edilmiş və S-Class modelində istifadə edilmişdir == Əsas xarakteriskası == Asqılar sərt, yarım sərt və yumşaq olur. S ə r t asqılarda dayaq (hərəkətverici) elementlərinin oxları maşının gövdəsinə birbaşa, aralıq hərəkətli elementlər olmadan bərkidilir. Belə asqılar hərəkət sürəti 3–4 km/saat dan çox olmayan tırtıllı qaldırıcı kranlarda, ekskavatorlarda, torfyığan kombaynlarda və s. tətbiq edilir. Y a r ı m s ə r t asqılar əksər traktorlarda istifadə olunur. Onların dayaq elementləri xüsusi çərçivədə (zəncirli arabacıq) quraşdırılır və adətən, maşının gövdəsinə arxa tərəfdən oynaqla, qabaq tərəfdən, yaxud hər iki tərəfdən isə elastik elementlə (məs., ressorla)birləşdirilir. Y u m ş a q (elastik elementləri olan) asqılar avtomobil və digər sürətli maşınlarda, bir sıra traktorlarda tətbiq edilir və böyük potensial enerji ehtiyatına malik olur.Avtomobil asqıları elastiklik xarakteristikasına görə sabit, dəyişən və artan sərtlikli, qüvvə və momentlərin ötürülmə üsuluna görə ressorlu, ştanqlı və lingli (bir və iki), istiqamətləndirici quruluşun tipinə görə asılı (əlahiddə, balansirli) və sərbəst (asılı olmayan), elastik elementin tipinə görə metal (ressor, spiral yay, torsion və kombinəedilmiş) və qeyri-metal (pnevmatik, hidropnevmatik, rezin və kombinəedilmiş), rəqssöndürücü quruluşun (amortizatorun) tipinə görə lingli (mexaniki, hidravliki) və teleskop şəkilli (bir və iki borulu) və s. olur.
Avtomobil benzinləri
Avtomobil benzinləri DÜİST 2084-77 üzrə benzin markaları: A-72, A-76, Aİ-93, Aİ-92, Aİ-95 (Ekstra), Aİ-98. A hərfi benzinin avtomobil benzini olduğunu göstərir. Rəqəm isə benzinin malik olduğu oktan ədədidir. İ hərfi isə oktan ədədinin tədqiqat üsulu ilə müəyyən olduğunu bildirir. A-72 benzini katalitik krekinq benzinlərinin əsasında birbaşa emal və termiki krekinq benzinini əlavə etməklə hazırlanır. A-72 benzini katalitik krekinq və katalitik riforminq benzinlərinin əsasında və 15-30% birbaşa emalın yüngül benzini və müəyyən qədər termiki krekinq benzini əlavə etməklə hazırlanır. Yüksək oktanlı komponentlərin (alkilbenzin, toluol) əlavə olunması və eləcə də etil mayesinin köməyi ilə oktan ədədi 76 vahidə qədər yüksəldilir. Aİ-93 benzini yumuşaq rejimli katalitik riforminq (45-80%) benzini əsasında 10-15% toluol və 8-10% alkil benzin, həmçinin butan-butilen fraksiyasını (5-7%) əlavə etməklə hazırlanır. Bu, etil mayeli benzin adlanır. Etilsiz Aİ-93 benzini də vardır ki, bu benzin sərt rejimli katalitik krekinq benzini (70-75%) əsasında, 25-28% alkilbenzin və izopentan və 5-7% butan-butilen fraksiyası əlavə etməklə hazırlanır.
Avtomobil idmanı
Avtomobil idmanı və ya avtoidman — ilk dəfə 1894-cü ildə Fransada avtomobillərin iştirakı ilə keçirilmiş idman yarışlarının bir növüdür. Bu gün dünyanın ən populyar idman növlərindən biridir. == Tarix == İlk rəsmi avtomobil yarışı 22 iyul 1894-cü ildə təşkil edilmiş və Paris-Ruan şəhərləri arasındakı 126 km-lik məsafəni əhatə etmişdir. "Le Petit Journal" qəzetinin təşkil etdiyi yarışda buxar, elektrik, dizel və benzin mühərrikli 19 avtomobil iştirak etmişdir. Avtomobillər saatda 18 km orta sürət nümayiş etdirə bilmişdilər. Sonrakı illərdə avtomobil idmanının fərqli sahələri inkişaf etmişdir.
Avtomobil kranı
Avtomobil kranı — relssiz və ya relslə hərəkət edən avtomobillərə quraşdırılmış kranlardır. Tikinti işlərində tırtıllı gediş mexanizminə malik olan avtomobillərdə quraşdırılmış kranlardan və kiçik məsafədə yerdəyişmə imkanına malik səyyar kranlardan da istifadə olunur. Hal hazırda avtomobil kranlarının layihələndirilməsində ferma strukturlu və ya teleskop tipli kranlara üstünlük verilir (şəkil 1). Bu kranların yükqaldırma qabiliyyəti maks. 1000t-a çatır. Automobil kranlarında hərəkətli hissə üçün adi avtomobil və ya onlarla oxşar olan quruluşlar tətbiq tapır. Bu kranların üstünlükləri onların qısa zamanda yığıla bilməsidir. Buna görə də, avtomobil kranları dəyişən tapşırıqlar üçün qısa zamanda uyğunlaşdırıla bilir.
Avtomobil kuzası
Avtomobil kuzası (avtomobil kuzovu və avtomobil banı) — avtomobilin sürücü, sərnişin, yük və ya xüsusi avadanlıq yerləşən konstruktiv hissəsidir. Avtomobil kuzasına həmçinin kapot, ayaqlıqlar, yan divarlar, radiator üzlüyü, bir sıra qovşaq və aqreqatlar (xarici işıqlandırma cihazları, salonda tənzimlənmə qurğuları, nəzarət sistemləri, sürücü və sərnişinin təhlükəsizliyini təmin edən vasitələr və s.) da aiddir. Konstruksiyanın tipinə görə kuzalar avtomobilin yüksaxlayan sistemini təşkil edir (daşıyıcı avtomobil kuzası), yaxud da yüksaxlayan çərçivəyə bərkidilir (yüksüzləşmiş, çərçivəli avtomobil kuzası). == Minik avtomobillərinin kuzası == === Bağlı === Bu kuzalar adətən daşıyıcı olur və bir-birinə birləşdirilmiş ayrı-ayrı panellərdən ibarətdir. Avtomobil kuzası əsasən, poladdan hazırlanır; XX əsrin sonlarından kompozisiya materiallarından daha geniş istifadə edilməyə başlanmışdır. Kuzanı xaricdən enerji udan bamperlər mühafizə edir. Avtomobilin ümumi kompanovka sxemindən və sərnişin yerlərinin sayından asılı olaraq kuzalar bir neçə tipə ayrılır. Sedan: Minik avtomobilləri üçün əsas tip olan sedan (B.Britaniya və Yaponiyada Saloon, almandilli ölkələrdə Limousine) üç bölməyə (birinci bölmə – mühərrik, ikinci – sərnişinlər, üçüncü – yük üçündür) ayrılmış qapalı kuzadır; 4 (bəzən 2, yaxud 6) qapısı, iki (bəzən üç) cərgə oturacağı olur. Sedanın damının bir hissəsi arxa oturacağın üstündən açılırsa, bu kuza lando , qabaq oturacağın üstündən açılan – broqam , ortadan açılan – tarqa , tam açılan yumşaq tentli avtomobil kuzası kabriolet , çıxarılabilən sərt tentli isə kabriolet — hardtop adlanır. Əgər yumşaq tentin yan pəncərələri və divarları endirilən deyil, çıxarılandırsa bu faeton (fayton) tipli kuzadır.
Avtomobil mühərriki
Avtomobil mühərriki – hər hansı bir enerjini avtomobili hərəkətə gətirmək üçün lazım olan mexaniki enerjiyə çevirən mühərrik. Avtomobil mühərriki kimi daxili yanma mühərriki, xariciyanma mühərriki (buxar mühərriki və Stirlinq mühərriki), elektrik, əvvəlcədən burulub açılmış nazim çarxın enerjisindən və ya təzyiq altındakı qaz enerjisindən istifadə edən mühərriklər tətbiq oluna bilər. == Ümumi məlumat == Müasir avtomobillərdə, əsasən, daxiliyanma mühərriki işlədilir. Daxiliyanma mühərriki konstruksiyasına görə rotorlu və porşenli olur. Geniş yayılmış porşenli Avtomobil mühərriki silindrlərinin sayına və yerləşməsinə, işçi həcminə (litraj), təyinatına və s. görə növlərə ayrılır. Porşenli daxiliyanma mühərrikinin silindrlərinin sayı 1-dən 16-ya qədərdir. Birsilindrli mühərrikin işi müntəzəm olmadığından avtomobillərdə nadir hallarda quraşdırılır. Silindrlərin sayı artdıqca mühərrikin işinin müntəzəmliyi və avtomobilin hərəkət səlisliyi yüksəlir. Bununla yanaşı sürtünmə itkiləri artdığına görə avtomobillərdə 12-dən artıq silindr nadir hallarda tətbiq edilir.
Avtomobil nəqliyyatı
== Ümumi məlumat == Avtomobil nəqliyyatı - Quruda ən geniş yayılmış nəqliyyat növü avtomobil nəqliyyatıdır. Avtomobil nəqliyyatının inkişaf səviyyəsi yolların uzunluğu və keyfıyyətindən, avtomobillərin sayından və bu sahədə xidmətin səviyyəsindən asılıdır. Dünyada ilk avtomobillərin istehsalına XIX əsrin əvvəl- lərində başlamlmış və yalnız 1923-cü ildə ABŞ-də və İtaliyada avtomobil yolları inşa edilmişdir. Müasir dövrdə dünyada asfalt və bərk örtüklü avtomobil yollarmın uzunluğu 31 mln. km-ə çatır. Onların təxminən yarısı inkişaf etmiş ölkələrin payına düşür (cəd. 1.5.4 Avtomobil yollarının uzunluğuna görə aparıcı ölkələr Avtomobil yollarının sıxlığına görə dünyanın aparıcı ölkələri Azərbaycanda avtomobil yollarınm ümumi uzunluğu 59,1 min km təşkil edir. İstifadə edilən bərk örtüklü avtomobil yolların uzunluğu 29,2 min km-dir, onlardan - 1,684 min km beynəlxalq, 2,669 min km - strateji və 13 min km yerli əhəmiyyət daşıyan yollardır. Avtomobil nəqliyyatı ilə dünyada sərnişin daşmmalarınm 80%-i təmin olunur.Dünyada avtomobil parkı daim genişlənir. Müxtəlif mənbələrə əsasən, hazırda dünyada 800-850 mln.
Avtomobil olayları
Avtomobil qəzası — bir quru yolu nəqliyyat vasitəsinin digər bir, piyadaya, heyvana ya da hər hansı bir əşyaya dəyməsidir. Avtomobil qəzaları nəticəsində yaralanma, maddi zərər və ölüm meydana gələ bilər. Avtomobil qəzaslarının baş verməsinə başda sürücü, avtomobil və yol olmaqla bir çox şey səbəb olur Quru yolunda ölümlü bir avtomobil qəzası ilk dəfə 31 Avqust 1896 günü baş vermişdir. İrlandiyalı səma cisimləri alimi Mary Ward, qohumunun buxarlı avtomobilindən düşmüş və avtomobil tərəfindən əzilərək vəfat etmişdir.
Avtomobil qatarı
Avtomobil qoşunları
Avtomobil qoşunları və ya nəqliyyat qoşunları — döyüş əməliyyatına lazım olan döyüş sursatı, yanacaq, ərzaq və s., həmçinin yaralıları, xəstələri, texnikanı daşıyan xüsusi qoşun növü. Avtomobil qoşunları avtomobil nəqliyyatı olmayan qoşunları da daşıya bilər. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Военный энциклопедический словарь (ВЭС), Москва (М), Военное издательство (ВИ), 1984 г., 863 стр. с иллюстрациями (ил.), 30 листов (ил.); Большая советская энциклопедия (БСЭ), Третье издание, выпущенной издательством «Советская энциклопедия» в 1969—1978 годах в 30 томах; Под редакцией: В. А. Золотарева, В. В. Марущенко, С. С. Автюшина. «Во Имя России: Российское государство, армия и воинское воспитание» / учебное пособие по общественно-государственной подготовке (ОГП) для офицеров и прапорщиков Вооружённых Сил Российской Федерации. М.: «Русь-РКБ». 1999. 336 + вкл. ISBN 5-86273-020-6.
Avtomobil qəzası
Avtomobil qəzası — bir quru yolu nəqliyyat vasitəsinin digər bir, piyadaya, heyvana ya da hər hansı bir əşyaya dəyməsidir. Avtomobil qəzaları nəticəsində yaralanma, maddi zərər və ölüm meydana gələ bilər. Avtomobil qəzaslarının baş verməsinə başda sürücü, avtomobil və yol olmaqla bir çox şey səbəb olur Quru yolunda ölümlü bir avtomobil qəzası ilk dəfə 31 Avqust 1896 günü baş vermişdir. İrlandiyalı səma cisimləri alimi Mary Ward, qohumunun buxarlı avtomobilindən düşmüş və avtomobil tərəfindən əzilərək vəfat etmişdir.
Avtomobil sənayesi
Avtomobil sənayesi — avtomobil, qoşqu, avtomobil mühərrikləri və ehtiyat hissələri istehsal edən maşınqayırma sahəsi. == Tarixi == Avtomobil sənayesi ümumiyyətlə, XIX əsrin axırlarında, SSRİ-də isə İkinci Dünya müharibəsindən əvvəlki beşilliklərdə yaranmışdır. SSRİ-də AMO-F-15 markalı ilk 1,5 tonluq yük avtomobili 1924-cü ildə Moskva Avtomobil Cəmiyyəti zavodunda buraxılmışdır. 1925-ci ildə Yaroslavl, 1931-ci ildə yenidən qurulmuş Moskva Avtomobil Cəmiyyəti və 1932-ci ildə Qorki avtomobil zavodları işə düşmüşdür. İkinci Dünya müharibəsi illərində Çelyabinsk vilayətinin Miass şəhərində işə salınan Ural Avtomobil Zavodu 1944-cü ildə 3 tonluq yük avtomobilləri istehsalına başlamışdır. Müharibədən sonra mövcud zavodların yenidən qurulması və genişləndirilməsi ilə yanaşı Minsk, Kutaisi, Ulyanovsk yük avtomobilləri, Lvov və Pavlovo avtobus zavodları tikilmişdir. 1959–1971-ci illərdə avtomobil sənayesi daha çox inkişaf etmişdir. Kremençukda 10-12 tonluq yükünü özüboşaldan və 12–14 tonluq kuzovlu avtomobil, Belorusiyada nəhəng (25–40, 74v80, 120 tonluq) yükünü özüboşaldan avtomobil, Zaporejyada mikrolitrajlı, İjevskdə və Tolyattidə azlitrajlı minik avtomobili, Likino-Dulyovo (Moskva vilayəti) və Kurqanda avtobus, Riqada mikroavtobus və s. istehsalı təşkil olunmuşdur. 1970-ci ildə Tatarıstan MSSR-də Kama Avtomobil Zavodunun tikintisinə başlanmış, 16 fevral 1976-cı ildə ilk KamAZ-5320 markalı 16 tonluq yük avtomobilləri buraxılmışdır.
Avtomobil tyuninqi
Avtomobil tyuninqi — Nəqliyyat vasitələrinin modifikasiyası bir vasitənin fəaliyyətinin və ya görünüşünün dəyişdirilməsidir. Əksər zavod vasitələri orta sürücünün gözləntiləri və şərtləri üçün qurulur. Digər tərəfdən, dəyişdirilmiş bir vasitə xüsusiyyətlərini sahibinin seçiminə uyğun olaraq düzəltmək üçün bir yoldur. Nəqliyyat vasitələrinin modifikasiyası ümumiyyətlə mühərriklərin gücləndirilməsini,avtomobilin kuzasi və ya matorun aerodinamik hissələrinə əlavə edilməsini və əlamətdar rənglərlə rənglənməsini əhatə edir.