Lüğətlərdə axtarış.

== Ümumi yayılması == Şərqi Avropada, Zaqafqaziyada, Qazaxstanda, Şimali Qafqazda və Qərbi Sibirin cənubunda yayılmışdır. == Azərbaycanda yayılması == Yabanı halda Kiçik Qafqazın mərkəzi hissəsində təsadüf edilir. Qarabağda (Xanbulaqda) yayılmışdır. == Statusu == Azərbaycanın nadir bitkisidir. CR B1ab(ı, ıı, ııı,)+2ab(ı, ıı, ııı). == Bitdiyi yer == Quru kasıb şamlıqlarda, çöllərdə, yamaclarda, yolların ətra-fında rast gəlinir. == Təbii ehtiyatı == Çox deyildir. == Bioloji xüsusiyyətləri == Təbiətdə hündürlüyü 80 sm-ə qədər olan koldur. Budaqları düz və ya əyilən, bozumtul-qonur və ya bozdur. Zoğları ipək-vari, ağımtıl-boz tükcüklüdür.

== Təbii yayılması: == Şərqi Sibirin quru çınqıllı sahələrində, Avropa, Qərbi Asiya, Şimali Afrika və Makroneziyada yayılmışdır. Qafqazda 6, Azərbaycanda isə 1 növü məlumdur. == Botaniki təsviri: == Hündürlüyü 1,5-2 m, dik qalxan budaqlara, üçər yarpaqlara malik olan koldur. Yarpaqcıqları tərs yumurtavari, oturaq, alt tərəfdən ipəkvari tükcüklüdür. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Çiçəkləri qızılı-sarı rəngdə olub, tək-tək salxımlarda yerləşir. Meyvələri avqust ayında yetişir. Paxlası xətvari, qara rəngli, tükcüklü olub, 3 sm uzunluqdadır. == Ekologiyası: == Bu növ şaxtaya, quraqlığa dözümlü və işıqsevəndir. == Azərbaycanda yayılması: == Mərkəzi Nəbatat bağında introduksiya edilmişdir.

Dalaqotu (lat. Chrysosplenium) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin daşdələnkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. === Növləri === Cinsə 57 növ daxildir. Bunlardan bəziləri aşağıdakılardır: ==== Azərbaycanın dərman bitkiləri ==== Chrysosplenium nudicaule Bge. — Çılpaqgövdə dalaqotu ==== Digər növləri ==== Chrysosplenium alpinum — Alp dalaqotu Chrysosplenium alternifolium L. — Adi dalaqotu Chrysosplenium americanum Schwein. ex Hook. — Amerika dalaqotu Chrysosplenium dubium J.Gay Chrysosplenium flagelliferum F.Schmidt — Bığcıqlı dalaqotu Chrysosplenium glechomifolium Nutt. Chrysosplenium iowense Rydb. Chrysosplenium oppositifolium L. typus Chrysosplenium pilosum Maxim. — Tükcüklü dalaqotu Chrysosplenium ramosum Maxim.

Səfərotu (lat. Lithospermum) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Dərman səfərotu (lat. Lithospermum officinale) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinin səfərotu cinsinə aid bitki növü.

Qurbanmurad Bazarbay oğlu Nəfəsov (türkm. Gurbanmurad Nepesov, erm. Կուրբանմուրադ Բազարբայի Նեֆեսով, rus. Гурбанмырат Базарбаевич Непесов; ləqəbləri "Basmaç" və "Türkmən"; 1969, Boldumsaz rayonu[d], Daşoğuz vilayəti – 1992, Dağlıq Qarabağ Respublikası) — türkmən mənşəli SSRİ və Ermənistan hərbçisi, Birinci Qarabağ müharibəsi iştirakçısı. O, ölümündən sonra Ermənistan Respublikasının "İgidliyə görə" medalı ilə təltif edilmişdir (2009). Nəfəsov "Yerablur" hərbi qəbiristanlığında dəfn edilən yeganə müsəlmandır. == Həyatı == Qurbanmurad Bazarbay oğlu Nəfəsov 1969-cu ildə Türkmənistan SSR-in Kalininski rayonunda (indiki Boldumsaz rayonu) anadan olmuşdur. O, SSRİ Silahlı Qüvvələri sıralarında xidmət etmiş, Əfqanıstan müharibəsində iştirak etmişdir. SSRİ qüvvələri daxilində erməni hərbçilərlə eyni sırada xidmət edən Nəfəsov döyüşlər zamanı ağır yaralanmışdır. Buradakı erməni əsgərlərindən biri ona qan verərək onun həyatını xilas etmiş, sonrakı döyüşlərində birində həlak olmuşdur.Sovet qoşunları Əfqanıstandan çıxarıldıqdan sonra Nəfəsov Ermənistan SSR-ə xidmətə göndərilmişdir.

Murad Ocaqdurdu oğlu Nefesov (9 fevral 2001; Masallı, Azərbaycan — 7 noyabr 2020; Şuşa, Azərbaycan) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı və hərbi xidməti == Murad Nefesov 9 fevral 2001-ci ildə Masallı şəhərində anadan olmuşdur. 2008-ci ildə Rafiq Əlihəsənov adına Masallı şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbinin birinci sinfinə daxil olmuşdur. 2019-ci ildə həmin məktəbi bitirmişdir. Həmin ilin aprel ayında çağırışçı kimi hərbi xidmətə yollanmışdır. Əsgərliyini Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Bakı şəhərində yerləşən “N” saylı hərbi hissəsində tankçı-tuşlayıcı kimi davam etdirmişdir. === İkinci Qarabağ müharibəsi === Azərbaycan Ordusunun əsgəri olan Murad Nefesov 2020-ci il sentyabrın 27-dən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsində iştirak etmişdir. Cəbrayılın, Füzulinin, Qubadlının, Zəngilanın, Xocavəndin və Şuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə vuruşmuşdur. Murad Nefesov 7 noyabr 2020-ci ildə Şuşa istiqamətində gedən döyüşlərdə döyüş tapşırığının yerinə yetirilməsi zamanı həlak olmuşdur. 9 noyabr 2020-ci ildə Masallı şəhər qəbiristanlığında torpağa tapşırılmışdır.