Поиск по словарям.

Результаты поиска

OBASTAN VİKİ
Üzv
Üzv: canlı orqanizmlərin bir hissəsi : ayaq, əl, burun və s.; hansısa toplumun bir vahidi: təşkilatın və ya bir ictimai toplumun sıravi üzvü: cəmiyyət üzvü, siyasi partiya üzvü, akademiya üzvü, ailə üzvü, parlament və ya bələdiyyə üzvü və s.; bir qayda olaraq həmin təşkilata üzvlük könüllü olduqda bu ifadə işlədilir. ("xalq üzvü" və ya "ordu üzvü" ifadəsi işlədilmir); beynəlxalq təşkilatın könüllü üzvü olan dövlət, ( BMT üzvü, NATO üzvü ). Üzvlük birlikdən çıxmağı nəzərdə tutmursa ifadə işıədilmi.
Türkiyənin Avropa Birliyinə üzv olması
Türkiyənin Avropa Birliyinə qəbulu müharibədən sonrakı Avropada ən problemli mövzulardan biridir. Türkiyə Cümhuriyyətinin özündə də AB-yə üzv olmaq məsələsi son onilliklərin mühüm bir ictimai-siyasi, iqtisadi, şəxsiyyət və hətta ideoloji problemidir, baxmayaraq ki, zaman keçdikcə öz kəskinliyini itirir: 2015-ci ilə qədər Türkiyə vətəndaşlarının AB üzvlüyünə dəstək 75 %-dən 20 %-ə endi. Türkiyə 1999-cu ildən bəri AB üzvlüyünə namizəddir. == Statusu == MKİ təsnifatına görə, Türkiyə Avropa Şurasında yeddinci və dünyada on beşinci iqtisadiyyata sahib olan inkişaf etmiş bir ölkədir və Gömrük Birliyi müqaviləsinin qüvvəyə mindiyi gündən bəri AB ilə gömrük birliyinin üzvüdür. 1996-cı ildə Türkiyə və AB. Türkiyə İƏİT-in (1961), ATƏT-in (1971) qurucu üzvlərindən biridir və eyni zamanda 1992-ci ildən bəri Qərbi Avropa Birliyinin köməkçi üzvüdür. Bundan əlavə, Türkiyə, Avropa Birliyi ilə sıx əlaqələri olan Sənaye G20'nin (1999) qurucu üzvüdür. Ölkə eyni zamanda BMT-nin Qərbi Avropa və Digər Ştatların Regional Qrupunun bir hissəsidir. 1949-cu ildən bəri Türkiyə Avropa Şurasının qurucularından biridir və 12 sentyabr 1963-cü ildə imzalanan AİK ilə Türkiyə arasındakı Assosiasiya Sazişi sayəsində, 1964-cü ildən bəri Avropa Birliyi və sələflərinin “ortaq üzvü” olmuşdur. Ölkə rəsmi olaraq 14 aprel 1987-ci ildə üzv olmaq üçün müraciət etdi, lakin 1999 Helsinki zirvəsində namizəd statusu əldə etmək 12 il çəkdi. 17 dekabr 2004-cü ildə Brüsseldəki zirvədən sonra (2004-cü ildəki genişlənmənin ardından), Avropa Şurası, Türkiyənin qoşulması ilə bağlı danışıqların rəsmi tarixini 3 oktyabr 2005-ci ildə elan etdi.
Cümlə üzvü
Cümlə üzvləri – bir-biri ilə məna və qrammatik cəhətdən bağlı olan, müstəqil sintaktik vəzifə daşıyan sözlər və birləşmələr. == Mahiyyəti == Sadə cümlənin əsasını bir-biri ilə məna və qrammatik cəhətdən bağlı olan, müstəqil sintaktik vəzifə daşıyan sözlər və birləşmələr təşkil edir. Bu cür söz və birləşmələr sintaktik səviyyədə cümlə üzvü adlandırılır. Azərbaycan dilindəki əksər cümlələr tərkib hissələrinə ayrılır, yəni üzvlənir. Cümlə üzvlərini öyrənmək üçün: onların sintaktik vəzifəsini; ifadə vasitələrini; aralarındakı sintaktik əlaqə üsullarını; quruluşunu; sintaktik suallarını; daxili növlərini müəyyənləşdirmək vacibdir. == İfadə vasitələri == Cümlə üzvləri əsas nitq hissələri və söz birləşmələri ilə ifadə olunur. Nitq hissələri cümlə üzvü vəzifəsində iki cür çıxış edir: öz əsas funksiyasında; əlavə funksiyalarda. Nitq hissələrinin əsas funksiyası o deməkdir ki, əsas nitq hissələrinin hər biri sanki təbiət etibarilə bu və ya digər bir cümlə üzvünə təhkim olunmuşdur və əksərən həmin vəzifədə çıxış edir. Məsələn, mübtəda üçün adlıq halda, tamamlıq üçün yönlük, təsirlik, yerlik və çıxışlıq hallarında isim və əvəzliklər səciyyəvi ifadə vasitəsidir. Xitab və ara sözlərin sintaktik vəzifəsi olsa da, cümlə üzvü ola bilmir.
Azotlu üzvi birləşmələr
Azotlu üzvi birləşmələr - azot tərkibli birləşmələrə deyilir. Azotlu üzvi birləşmələr mühüm birləşmələrdən biridir.
"Mexaniki və üzvi həmrəylik."
Sosiologiyada " mexaniki həmrəylik " və " orqanik həmrəylik " [1] Émile Durkheim tərəfindən inkişaf etdirilən həmrəylik anlayışlarıdır. Durkheim , "The Division of Labour in Society" (1893) kitabinda cəmiyyətlərin inkişaf nəzəriyyəsinin bir hissəsi kimi "mexaniki" və "üzvi həmrəylik" ifadələrini təqdim etmişdir. Durkheimin sözlərinə görə, ictimai həmrəyliyin növləri mexaniki və üzvi cəmiyyətlər olan cəmiyyət növləri ilə əlaqəlidir. Mexaniki birliyini nümayiş etdirən bir cəmiyyətdə, onun birləşməsi və inteqrasiyası, eyni iş, təhsil və dini təlim və həyat tərzi ilə əlaqəli olan fərdlərin — homojenliyindən gəlir. Mexanika həmrəyliyi normal olaraq "ənənəvi" və kiçik miqyaslı cəmiyyətlərdə fəaliyyət göstərir. [2] Sadə cəmiyyətlərdə (məsələn, qəbilə), həmrəylik adətən ailə şəbəkələrinin qohumluq əlaqələrinə əsaslanır. Üzvi həmrəylik, işin ixtisaslaşmasından və insanlar arasındakı tamamlayıcılıqlardan yaranan bir-birinə olan bağlılığından gəlir — müasir və sənaye cəmiyyətlərində baş verən inkişaf. [2] Bu, daha inkişaf etmiş cəmiyyətlərdə bir-birinə olan asılılıqlara əsaslanan sosial birlikdir. Fərqli vəzifələri yerinə yetirərkən və müxtəlif dəyərlər və maraqlara sahib olsa da, cəmiyyətin sırası və çox həmrəyliyi insanlarin müəyyən vəzifələrini yerinə yetirmək üçün bir-birlərinə güvənməsindən asılıdır. Beləliklə, ictimai həmrəylik daha kompleks cəmiyyətlərdə onun tərkib hissələrinin bir-birindən asılı olması yolu ilə saxlanılır (məsələn, fermerlər fermerin ərzaq istehsal etməyə imkan verən traktoru istehsal edən zavod işçilərini qidalandırmaq üçün ərzaq istehsal edir).
ADT üzvü olan dövlətlər
== ADT üzvü olan dövlətlər == 35 dövlət Amerika Dövlətləri Təşkilatının (ADT) üzvüdür .
AMEA-nın fəxri üzvlərinin siyahısı
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (keçmiş Azərbaycanın Elmlər Akademiyası, Azərbaycan SSR-nin Elmlər Akademiyası) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda Azərbaycan Elmlər Akademiyasının yarandığı gündən bu günə kimi bütün fəxri üzvlərinin siyahısı verilmişdir. Hal-hazırda AMEA-nın sonuncu prezidenti – 2013-cü ildə seçilmiş akademik Akif Əlizadədir. == A == Aleksandrov Anatoli Petroviç (1903-1994) Alfyorov Jores İvanoviç == D == Dəmirəl Süleyman (1924-2015) Doğramacı İhsan (1915-2010) == X == Xain Viktor Efimoviç (1914-2009) == L == Lütfi Zadə == K == Kərimov Kərim Əli oğlu (1917-2003) Keldış Mstislav Vsevolodoviç (1911-1978) == M == Mirzəbəyov Andrey Daryeviç (1937-2003) Musxelişvili Nikolay İvanoviç (1891-1976) == O == Osipov Yuri Sergeyeviç == P == Paton Boris Yevgenyeviç == R == Rəfsəncanı Əli Əkbər Haşimi (1934-2017) == T == Tavxelidze Albert Nikiforoviç (1930-2010) == Həmçinin bax == AMEA-nın həqiqi üzvlərinin siyahısı AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "Vəfat etmiş fəxri üzvlər" (az.). science.gov.az. 2017. İstifadə tarixi: 2017-04-06. "FƏXRİ ÜZVLƏR" (az.). science.gov.az. 2017.
AMEA-nın həqiqi üzvləri
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün həqiqi üzvlərinin siyahısı verilmişdir. == A == Abasov Midhət Teymur oğlu — 1980 Abbasov Əli Məmməd oğlu — 2001 Abbasov Vaqif Məhərrəm oğlu — 2014 Abdinov Cavad Şahvələd oğlu — 2014 Abdullayev Həsən Məmmədbağır oğlu — 1955 Abdullayev Kamal Mehdi oğlu — 2014 Abramoviç Mixayıl Vladimiroviç Müzəffər Abutalıb oğlu Ağayev Böyükkişi Ağa oğlu Allahverdiyev Cəlal Eyvaz oğlu Axundov Ağamusa Ağası oğlu Axundov Vəli Yusif oğlu Axundova Nərgiz Çingiz qızı — 2017 == B == Babayev Məhərrəm Pirverdi oğlu — 2014 Babazadə Vasif Məmməd Ağa oğlu — 2014 Baxşəliyeva Gövhər Baxşəli qızı — 2017 Budaqov Budaq Əbdüləli oğlu Bünyadov Teymur Əmiraslan oğlu Bünyadov Ziya Musa oğlu == C == Cəfərov Nizami Qulu oğlu — 2017 Cəfərov Təyyar Cümşüd oğlu — 2014 == D == Daşdəmirov Əfrand Firudin oğlu Dadaşov Sadıq Ələkbər oğlu Dalin Mark Aleksandroviç — 1964 == E == Eldarov Ömər Həsən oğlu Esman İosif Qavriloviç == Ə == Ələkbərov Urxan Kazım oğlu Əliquliyev Rasim Məhəmməd oğlu — 2014 Əliyev Ağadadaş Mahmud oğlu Əliyev Cəlal Əlirza oğlu Əliyev Cəmil Əziz oğlu Əliyev Fikrət Əhmədəli oğlu Əliyev Fuad Yusif oğlu — 2014 Əliyev Maqsud isfəndiyar oğlu Əliyev Musa Mirzə oğlu Əliyev Telman Abbas oğlu Əliyev Seyfəddin Vəli oğlu Əliyeva Rəfiqə Əlirza qızı — 2014 Əliyeva Zərifə Əziz qızı Əlizadə Ələşrəf Əbdülhüseyn oğlu — 1945 Əlizadə Mirzəağa Hacıbala oğlu Əli-zadə Ağa Mehdi oğlu Əli-zadə Validə Mövsüm qızı — 2017 Əmiraslanov Əhliman Tapdıq oğlu — 2001 Əsgərov Bəhram Mehrəli oğlu Əzizbəyov Şamil Əbdürrəhim oğlu Əzizov Akif Həmid oğlu — 2014 == F == Feyzullayev Əkpər Əkpər oğlu — 2017 Fərzəliyev Vaqif Məcid oğlu Fətullayev Şamil Seyfulla oğlu — 2014 == H == Hacıbəyov Üzeyir bəy Əbdülhüseyn oğlu Hacıyev Akif Cəfər oğlu Hacıyev Asəf Hacı oğlu — 2014 Hacıyev Vahid Cəlal oğlu Hacıyev İsmayıl Muxtar oğlu Hacıyev Tofiq İsmayıl oğlu — 2014 Həşimov Arif Məmməd oğlu — 2007 Haşımzadə Firudin Məmməd Əli oğlu — 2001 Həbibbəyli İsa Əkbər oğlu Hüseynov Mikayıl Ələskər oğlu Hüseynov Rafael Baba oğlu — 2014 Hüseynova İradə Məmməd qızı — 2014 == İ == İbrahimov İsmayıl Əli oğlu İsmayıl-zadə Arif Cəfər oğlu — 2007 İbrahimov Mirzə İmanov Muxtar Kazım oğlu — 2017 == K == Kərimov Mahmud Kərim oğlu Kərimli Teymur Həşim oğlu — 2014 == Q == Qacar Çingiz Oveys oğlu Qarayev Siyavuş Fərhad oğlu Qasımzadə Feyzulla — ? Qədirov Fəxrəddin Əbülfət oğlu — 2014 Qəribov Adil Abdulxalıq oğlu — 2014 Qrossheym Aleksandr Alfonsoviç Quliyev Cəmil Bahadur oğlu Quliyev Ələddin Musa oğlu — 1980 Quliyev Hətəm Hidayət oğlu — 2014 Quliyev Nəriman Ağa-Qulu oğlu Quliyev İbrahim Səid oğlu Qurbanov Fazil Səməd oğlu — 2017 == M == Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu — 2017 Mehdiyev Arif Şəfaət oğlu Mehdiyev Məhəmməd Fərman oğlu — 2014 Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu Məcidov Əjdər Əkbər oğlu — 2017 Məlikov Arif Cahangir oğlu — 2014 Məmmədov Qərib Şamil oğlu Məmmədov Pərviz Ziya oğlu — 2014 Məmmədov Ramiz Mahmud oğlu — 2014 Məmmədov Yusif Əbülfət oğlu — 2017 Məmmədov Nazim Timur oğlu — 2017 Məmmədova Siddiqə Rza qızı Məmmədəliyev Vasim Məmmədəli oğlu Məmmədyarov Məhərrəm Əli oğlu Məhərrəmov Abel Məmmədəli oğlu Mirqasımov Mir Əsədulla Musayev Musa Əbdürəhman oğlu Mustafayev Şahin Məcid oğlu — 2017 == N == Nadirov Asəf Abbas-Qulu oğlu Nağıyev Tofiq Murtuza oğlu Nağısoylu Möhsün Zellabdin oğlu — 2017 Namazova Adilə Əvəz qızı Nəbiyev Bəkir Əhməd oğlu Nəhmədov Ənvər Pirverdi oğlu — 2017 == P == Paşayev Arif Mir-Cəlal oğlu Paşayeva Nərgiz Arif qızı — 2017 == R == Rəhimov Rəhim Nurməmməd oğlu Rizayev Ramiz Həsən Qulu oğlu Rüstəmov Musa İsmayıl oğlu == S == Sadıxov Kamil İsmayıl oğlu Salayev Eldar Yunus oğlu Salmanov Məmməd Əhəd oğlu Seyidov Nadir Miribrahim oğlu — 2001 Səfərova Zemfira Yusif qızı — 2017 Səməd-Zadə Ziyad Əliabbas oğlu — 1989 Səmədova Fəzilə İbrahim qızı == Ş == Şahtaxtinski Məhəmməd Həbibulla oğlu Şahtaxtinski Toğrul Neymət oğlu Şirokoqorov İvan İvanoviç == T == Tağıyev Bahadur Hüseyn oğlu — 2014 Tağıyev Dilqəm Bəbir oğlu — 2014 Talıbov Tariyel Hüseynəli oğlu — 2014 Topçubaşov Mustafa Ağabəy oğlu — 1945 == V == Vəkilov Səməd Yusif oğlu — 1945 Vəlixanlı Nailə Məmmədəli qızı == Y == Yusifzadə Xoşbəxt Bağı oğlu == Həmçinin bax == AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb". Trend (az.). az.trend.az. 1 İyul 2014, 12:18. 2014-07-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-02. "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə keçirilən seçkilərin nəticələri açıqlanıb".
AMEA-nın həqiqi üzvlərinin siyahısı
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün həqiqi üzvlərinin siyahısı verilmişdir. == A == Abasov Midhət Teymur oğlu — 1980 Abbasov Əli Məmməd oğlu — 2001 Abbasov Vaqif Məhərrəm oğlu — 2014 Abdinov Cavad Şahvələd oğlu — 2014 Abdullayev Həsən Məmmədbağır oğlu — 1955 Abdullayev Kamal Mehdi oğlu — 2014 Abramoviç Mixayıl Vladimiroviç Müzəffər Abutalıb oğlu Ağayev Böyükkişi Ağa oğlu Allahverdiyev Cəlal Eyvaz oğlu Axundov Ağamusa Ağası oğlu Axundov Vəli Yusif oğlu Axundova Nərgiz Çingiz qızı — 2017 == B == Babayev Məhərrəm Pirverdi oğlu — 2014 Babazadə Vasif Məmməd Ağa oğlu — 2014 Baxşəliyeva Gövhər Baxşəli qızı — 2017 Budaqov Budaq Əbdüləli oğlu Bünyadov Teymur Əmiraslan oğlu Bünyadov Ziya Musa oğlu == C == Cəfərov Nizami Qulu oğlu — 2017 Cəfərov Təyyar Cümşüd oğlu — 2014 == D == Daşdəmirov Əfrand Firudin oğlu Dadaşov Sadıq Ələkbər oğlu Dalin Mark Aleksandroviç — 1964 == E == Eldarov Ömər Həsən oğlu Esman İosif Qavriloviç == Ə == Ələkbərov Urxan Kazım oğlu Əliquliyev Rasim Məhəmməd oğlu — 2014 Əliyev Ağadadaş Mahmud oğlu Əliyev Cəlal Əlirza oğlu Əliyev Cəmil Əziz oğlu Əliyev Fikrət Əhmədəli oğlu Əliyev Fuad Yusif oğlu — 2014 Əliyev Maqsud isfəndiyar oğlu Əliyev Musa Mirzə oğlu Əliyev Telman Abbas oğlu Əliyev Seyfəddin Vəli oğlu Əliyeva Rəfiqə Əlirza qızı — 2014 Əliyeva Zərifə Əziz qızı Əlizadə Ələşrəf Əbdülhüseyn oğlu — 1945 Əlizadə Mirzəağa Hacıbala oğlu Əli-zadə Ağa Mehdi oğlu Əli-zadə Validə Mövsüm qızı — 2017 Əmiraslanov Əhliman Tapdıq oğlu — 2001 Əsgərov Bəhram Mehrəli oğlu Əzizbəyov Şamil Əbdürrəhim oğlu Əzizov Akif Həmid oğlu — 2014 == F == Feyzullayev Əkpər Əkpər oğlu — 2017 Fərzəliyev Vaqif Məcid oğlu Fətullayev Şamil Seyfulla oğlu — 2014 == H == Hacıbəyov Üzeyir bəy Əbdülhüseyn oğlu Hacıyev Akif Cəfər oğlu Hacıyev Asəf Hacı oğlu — 2014 Hacıyev Vahid Cəlal oğlu Hacıyev İsmayıl Muxtar oğlu Hacıyev Tofiq İsmayıl oğlu — 2014 Həşimov Arif Məmməd oğlu — 2007 Haşımzadə Firudin Məmməd Əli oğlu — 2001 Həbibbəyli İsa Əkbər oğlu Hüseynov Mikayıl Ələskər oğlu Hüseynov Rafael Baba oğlu — 2014 Hüseynova İradə Məmməd qızı — 2014 == İ == İbrahimov İsmayıl Əli oğlu İsmayıl-zadə Arif Cəfər oğlu — 2007 İbrahimov Mirzə İmanov Muxtar Kazım oğlu — 2017 == K == Kərimov Mahmud Kərim oğlu Kərimli Teymur Həşim oğlu — 2014 == Q == Qacar Çingiz Oveys oğlu Qarayev Siyavuş Fərhad oğlu Qasımzadə Feyzulla — ? Qədirov Fəxrəddin Əbülfət oğlu — 2014 Qəribov Adil Abdulxalıq oğlu — 2014 Qrossheym Aleksandr Alfonsoviç Quliyev Cəmil Bahadur oğlu Quliyev Ələddin Musa oğlu — 1980 Quliyev Hətəm Hidayət oğlu — 2014 Quliyev Nəriman Ağa-Qulu oğlu Quliyev İbrahim Səid oğlu Qurbanov Fazil Səməd oğlu — 2017 == M == Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu — 2017 Mehdiyev Arif Şəfaət oğlu Mehdiyev Məhəmməd Fərman oğlu — 2014 Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu Məcidov Əjdər Əkbər oğlu — 2017 Məlikov Arif Cahangir oğlu — 2014 Məmmədov Qərib Şamil oğlu Məmmədov Pərviz Ziya oğlu — 2014 Məmmədov Ramiz Mahmud oğlu — 2014 Məmmədov Yusif Əbülfət oğlu — 2017 Məmmədov Nazim Timur oğlu — 2017 Məmmədova Siddiqə Rza qızı Məmmədəliyev Vasim Məmmədəli oğlu Məmmədyarov Məhərrəm Əli oğlu Məhərrəmov Abel Məmmədəli oğlu Mirqasımov Mir Əsədulla Musayev Musa Əbdürəhman oğlu Mustafayev Şahin Məcid oğlu — 2017 == N == Nadirov Asəf Abbas-Qulu oğlu Nağıyev Tofiq Murtuza oğlu Nağısoylu Möhsün Zellabdin oğlu — 2017 Namazova Adilə Əvəz qızı Nəbiyev Bəkir Əhməd oğlu Nəhmədov Ənvər Pirverdi oğlu — 2017 == P == Paşayev Arif Mir-Cəlal oğlu Paşayeva Nərgiz Arif qızı — 2017 == R == Rəhimov Rəhim Nurməmməd oğlu Rizayev Ramiz Həsən Qulu oğlu Rüstəmov Musa İsmayıl oğlu == S == Sadıxov Kamil İsmayıl oğlu Salayev Eldar Yunus oğlu Salmanov Məmməd Əhəd oğlu Seyidov Nadir Miribrahim oğlu — 2001 Səfərova Zemfira Yusif qızı — 2017 Səməd-Zadə Ziyad Əliabbas oğlu — 1989 Səmədova Fəzilə İbrahim qızı == Ş == Şahtaxtinski Məhəmməd Həbibulla oğlu Şahtaxtinski Toğrul Neymət oğlu Şirokoqorov İvan İvanoviç == T == Tağıyev Bahadur Hüseyn oğlu — 2014 Tağıyev Dilqəm Bəbir oğlu — 2014 Talıbov Tariyel Hüseynəli oğlu — 2014 Topçubaşov Mustafa Ağabəy oğlu — 1945 == V == Vəkilov Səməd Yusif oğlu — 1945 Vəlixanlı Nailə Məmmədəli qızı == Y == Yusifzadə Xoşbəxt Bağı oğlu == Həmçinin bax == AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb". Trend (az.). az.trend.az. 1 İyul 2014, 12:18. 2014-07-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-02. "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə keçirilən seçkilərin nəticələri açıqlanıb".
AMEA-nın müxbir üzvləri
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün müxbir üzvlərinin siyahısı verilmişdir. == A == Abasov İsmayıl Teymur oğlu — 1989 Abbasov Əliəddin Dəyyan oğlu — 2014 Abbasov Zöhhak Yaqub oğlu — 2001 Abdinov Ovsat Bəhram oğlu — 2014 Abdullayev Əsgər Ələkbər oğlu — 1969 Abdullayev Mahmud Abdulla oğlu — 2007 Ağayev Telman Məmmədəli oğlu — 2001 Alxazov Tofiq Həsən oğlu — 1989 Alıquliyev Ramiz Məhəmməd oğlu — 2017 Axundzadə İdris Məmmədhüseyn oğlu — ? Araslı Nüşabə Həmid qızı — 2017 Ayda-zadə Kamil Rəcəb oğlu — 2014 == B == Babanlı Məhəmməd Baba oğlu — 2014 Babayev İlyas Atababa oğlu — 2007 Bağırov Adil Nəsib oğlu — 2014 Bağırov Bağır Əli oğlu — ? Baxşəliyev Vəli Baxşəli oğlu — 2007 Bayramov Nuru Yusif oğlu — 2014 Bilalov Bilal Telman oğlu — 2014 Bünyadzadə Könül Yusif qızı — 2017 == C == Calalov Qərib İsaq oğlu — ? Canibəyov Nazil Fazil oğlu — ? Cavanşir Rəşid Cəmil oğlu — ? Cəfərov İbrahim Həsən oğlu — 2014 Cəfərov İsgəndər Həsən oğlu — 2014 Cəlilov Namiq Sərdar oğlu — ? Cəfərov Valeh Cabbar oğlu — 2014 == D == Dadaşov Bilal Ataş oglu == E == == Ə == Əbdürrəhmanov Yusif Ələkbər oğlu — 1968 Əfəndiyev Qalib Məmməd oğlu — ? Əfəndiyev Oqtay Əbdülkərim oğlu — 2001 Əhmədbəyli Fərhad Soltan oğlu — 2001 Əhmədov Mübariz Məcid oğlu — ?
AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün müxbir üzvlərinin siyahısı verilmişdir. == A == Abasov İsmayıl Teymur oğlu — 1989 Abbasov Əliəddin Dəyyan oğlu — 2014 Abbasov Zöhhak Yaqub oğlu — 2001 Abdinov Ovsat Bəhram oğlu — 2014 Abdullayev Əsgər Ələkbər oğlu — 1969 Abdullayev Mahmud Abdulla oğlu — 2007 Ağayev Telman Məmmədəli oğlu — 2001 Alxazov Tofiq Həsən oğlu — 1989 Alıquliyev Ramiz Məhəmməd oğlu — 2017 Axundzadə İdris Məmmədhüseyn oğlu — ? Araslı Nüşabə Həmid qızı — 2017 Ayda-zadə Kamil Rəcəb oğlu — 2014 == B == Babanlı Məhəmməd Baba oğlu — 2014 Babayev İlyas Atababa oğlu — 2007 Bağırov Adil Nəsib oğlu — 2014 Bağırov Bağır Əli oğlu — ? Baxşəliyev Vəli Baxşəli oğlu — 2007 Bayramov Nuru Yusif oğlu — 2014 Bilalov Bilal Telman oğlu — 2014 Bünyadzadə Könül Yusif qızı — 2017 == C == Calalov Qərib İsaq oğlu — ? Canibəyov Nazil Fazil oğlu — ? Cavanşir Rəşid Cəmil oğlu — ? Cəfərov İbrahim Həsən oğlu — 2014 Cəfərov İsgəndər Həsən oğlu — 2014 Cəlilov Namiq Sərdar oğlu — ? Cəfərov Valeh Cabbar oğlu — 2014 == D == Dadaşov Bilal Ataş oglu == E == == Ə == Əbdürrəhmanov Yusif Ələkbər oğlu — 1968 Əfəndiyev Qalib Məmməd oğlu — ? Əfəndiyev Oqtay Əbdülkərim oğlu — 2001 Əhmədbəyli Fərhad Soltan oğlu — 2001 Əhmədov Mübariz Məcid oğlu — ?
AMEA Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu
Kataliz və Qeyri-Üzvi Kimya İnstitutu və ya qısaca KQKİ — 1935-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının yeni təsis edilmiş Azərbaycan filialının tərkibindəki kimya və tətbiqi kimya bölmələri əsasında yaradılmışdir. == Tarixi == Kimya İnstitutu 1935-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının yeni təsis edilmiş Azərbaycan filialının tərkibindəki kimya və tətbiqi kimya bölmələri əsasında yaradılmışdır. Hələ 1929-cu ildə Azərbaycana dəvət olunmuş SSRİ EA-nın müxbir üzvü Konstantin Krasuski Kimya İnstitutun təşkilatçısı və ilk direktoru olmuşdur. 1965-ci ildə SSRİ EA Rəyasət Heyətinin və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə Kimya İnstitutu Azərbaycan EA Qeyri-Üzvi və Fiziki-Kimya İnstitutu adlandırılmışdır. Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Azərbaycan EA Rəyasət Heyətinin 7 iyul 1972-ci il tarixli qərarı əsasında Azərbaycan EA Qeyri-Üzvi və Fiziki-Kimya İnstitutunun strukturu kimi fəaliyyət göstərən Naxçıvan Regional Elmi Mərkəzi yaradılmışdır. Naxçıvan Regional Elmi Mərkəzi elmin inkişafını daim diqqət mərkəzində saxlayan ölkə başçısının 7 avqust 2002-ci il tarixli sərəncamı ilə təşkil edilmiş AMEA Naxçıvan bölməsinin tərkibində öz fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1981-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 22 iyun 322 saylı sərəncamı ilə Qeyri-Üzvi və Fiziki-Kimya İnstitutunun nəzdində Mineral Xammalın Emalı üzrə Təcrübi İstehsalatlı Xüsusi Konstruktor Texnoloji Büro yaradıldı. 1965-ci ildə Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda akademik Murtuza Nağıyevin rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən Nəzəri Problemlər Bölməsi əsasında Azərbaycan EA Kimya Texnologiyasının Nəzəri Problemləri İnstitutu (KTNPİ) yaradıldı. KTNPİ-nin yaradıcısı və ilk direktoru akademik Murtuza Nağıyev 1975-ci ilə qədər bu instituta rəhbərlik etmişdir. Keçmiş SSRİ-də analoqu olmayan KTNPİ kimyanın mühüm sahələrindən biri olan kimya texnologiyasının problemlərinin həlli istiqamətində tədqiqatlar aparan yeganə institut idi.
Akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-Üzvi Kimya İnstitutu
Kataliz və Qeyri-Üzvi Kimya İnstitutu və ya qısaca KQKİ — 1935-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının yeni təsis edilmiş Azərbaycan filialının tərkibindəki kimya və tətbiqi kimya bölmələri əsasında yaradılmışdir. == Tarixi == Kimya İnstitutu 1935-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının yeni təsis edilmiş Azərbaycan filialının tərkibindəki kimya və tətbiqi kimya bölmələri əsasında yaradılmışdır. Hələ 1929-cu ildə Azərbaycana dəvət olunmuş SSRİ EA-nın müxbir üzvü Konstantin Krasuski Kimya İnstitutun təşkilatçısı və ilk direktoru olmuşdur. 1965-ci ildə SSRİ EA Rəyasət Heyətinin və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə Kimya İnstitutu Azərbaycan EA Qeyri-Üzvi və Fiziki-Kimya İnstitutu adlandırılmışdır. Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Azərbaycan EA Rəyasət Heyətinin 7 iyul 1972-ci il tarixli qərarı əsasında Azərbaycan EA Qeyri-Üzvi və Fiziki-Kimya İnstitutunun strukturu kimi fəaliyyət göstərən Naxçıvan Regional Elmi Mərkəzi yaradılmışdır. Naxçıvan Regional Elmi Mərkəzi elmin inkişafını daim diqqət mərkəzində saxlayan ölkə başçısının 7 avqust 2002-ci il tarixli sərəncamı ilə təşkil edilmiş AMEA Naxçıvan bölməsinin tərkibində öz fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1981-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 22 iyun 322 saylı sərəncamı ilə Qeyri-Üzvi və Fiziki-Kimya İnstitutunun nəzdində Mineral Xammalın Emalı üzrə Təcrübi İstehsalatlı Xüsusi Konstruktor Texnoloji Büro yaradıldı. 1965-ci ildə Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda akademik Murtuza Nağıyevin rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən Nəzəri Problemlər Bölməsi əsasında Azərbaycan EA Kimya Texnologiyasının Nəzəri Problemləri İnstitutu (KTNPİ) yaradıldı. KTNPİ-nin yaradıcısı və ilk direktoru akademik Murtuza Nağıyev 1975-ci ilə qədər bu instituta rəhbərlik etmişdir. Keçmiş SSRİ-də analoqu olmayan KTNPİ kimyanın mühüm sahələrindən biri olan kimya texnologiyasının problemlərinin həlli istiqamətində tədqiqatlar aparan yeganə institut idi.
Azərbaycan Milli Məclisi üzvlərinin siyahısı
Azərbaycan Milli Məclisinin I çağırışı — 1995–1996-cı illərdə baş tutan seçkilərəsasında formalaşdırılan Azərbaycan Milli Məclisi. == Haqqında == Bitərəflərin dəstəyi ilə Yeni Azərbaycan Partiyası iqtidar partiyası oldu. 1995-ci il seçkilərindən sonra bir neçə mandat ləğv olunaraq əlavə və təkrar seçkilər keçirildi. 100 nəfər majoritar, 25 nəfər proporsional üsulla seçildi. Proporsional üsulda Yeni Azərbaycan Partiyası qələbə çaldı. 11 dairədə seçkilərin nəticələri ləğv edilmiş, təkrar seçkilər keçirilmişdir. Daha sonra Ziya Bünyadovun qətlə yetirilməsi, baş nazir Fuad Quliyevin vəzifəsindən uzaqlaşdırılması ilə YAP-ın proporsional siyahısında dəyişiklik edilib. Ziyafət Əsgərov və professor Əli Əlirzayev həmin şəxslərin yerinə MM-də təmsilçilik əldə ediblər. Xalq yazıçı Yusif Səmədoğlu 1998-ci ilin avqust ayında vəfat etmiş, 1999-cu ilin fevral ayında onun əvəzinə yeni seçkilərdə Zakir Sərdərov deputat seçilmişdir. 1995-ci ildə keçirilən seçkilərə bitərəf kimi qatılmış və 54 saylı Balakən seçki dairəsi üzrə deputat seçilmiş Əli Ansuxski 1996-cı ildə Bakının mərkəzində, Azərbaycan prospektində yerləşən evinin qarşısında məruz qaldığı sui-qəsddə odlu silahla qətlə yetirilib.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvləri
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvləri və ya Azərbaycan Cümhuriyyəti Məclisi-Məbusan əzası (az.-əbcəd آذرنایحان جمهوریتی مجلس مبوثان اعضاسی‎) — 7 dekabr 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurasının davamı olaraq qurulan, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qanunverici orqanı olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvləri. 1917-ci ildə keçirilən Ümumrusiya Müəssislər Məclisi seçkilərin nəticəsi tanınsa da parlament elə ilk gündən bolşeviklər tərəfindən buraxılmışdır. Oktyabr inqilabının ardınca Gürcüstan, Azərbaycan və Ermənistan federativ dövlət — Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası adı altında birləşdi. Bu respublikanın qanunverici orqanı olan Zaqafqaziya Seyminin üzvləri Ümumrusiya Müəssislər Məclisinə seçilən üzvlərin sayının mütənasib şəkildə artmasıyla təmin olunmuşdur. Belə ki, Zaqafqaziyadan seçilən 11 müsəlman, azərbaycanlı üzvün 4 dəfə sayının artırılmasıyla azərbaycanlı üzvlərin Zaqafqaziya Seyminə daxil olması təmin olundu. Gürcüstan Sosial Demokrat Partiyasından sonra ən çox millət vəkili sayına sahib olan Müsavat və ona qoşulan demokratik bitərəflər fraksiyası rəhbərliyində Zaqafqaziya Seyminin Müsəlman fraksiyası təşkil olunmuşdu. 27 may 1918-ci il tarixində bu fraksiyanın əsasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurası təşkil olundu. 28 may 1918 tarixində Azərbaycan öz istiqlaliyyətini elan etdi. Bundan sonra Müəssislər Məclisinin çağrılmasını vacib hesab edən Milli Şura seçkilərin keçirilməsinin mümkünsüzlüyünü nəzərə alaraq yerli şəkildə seçkilərin təyin olunması və Milli Şuranın əsasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin yaradılmasını qərara aldı. Milli Şura 19 noyabr 1918-ci ildə " Azərbaycan Məclisi-Məbusanına seçkilər haqqında qanun" qəbul etmişdir.
BMT üzvü olan dövlətlər
BMT üzvü olan dövlətlər — 192 dövlət Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) üzvüdür.
BMT üzvü olan ölkələr
BMT üzvü olan dövlətlər — 192 dövlət Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) üzvüdür.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri (həmçinin, Daimi Beşlik, Böyük Beşlik olaraq da tanınır) — 1945-ci il tarixli BMT Nizamnaməsinin BMT Təhlükəsizlik Şurasında daimi yer verdiyi beş suveren dövlətdir: Çin, Fransa, Rusiya, Birləşmiş Krallıq və Amerika Birləşmiş Ştatları. Daimi üzvlərin hamısı II Dünya Müharibəsindəki müttəfiqlərdir (və bu müharibənin qalibləri) və eyni zamanda nüvə silahı olan dövlətlərdir (baxmayaraq ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qurulmasından əvvəl beşinin də nüvə silahı yox idi). Ümumilikdə 15 üzvü olan şuranın qalan 10 üzvü Baş Assambleya tərəfindən seçilir. Beş daimi üzvün hamısı veto hüququna malikdir, bu da onlardan hər hansı birinin beynəlxalq dəstək səviyyəsindən asılı olmayaraq Şuranın hər hansı bir həlledici qərarının qəbul edilməsinin qarşısını almağa imkan verir. == Hazırkı daimi üzvlər == BMT Təhlükəsizlik Şurasının hazırkı daimi üzvləri barədə məlumat aşağıdakı cədvəldə verilmişdir. == Veto hüququ == Böyük beşliyə daxil olan ölkələr ilk dəfə sülhün qoru­nub saxlanması kimi məsuliyyətli bir işi öz üzərlərinə götürə­rək Təhlükəsizlik Şurasının daimi nümayəndəsi olan və müəyyən üstünlük təşkil edən dövlətlərdən tələb edirdilər ki, onlar üçün lazım olan məsələyə veto qoysunlar. BMT-yə yeni üzv qəbul edilən za­man, BMT hərəkətlərinə zidd olan, sülhə təhlükə yaradan müna­qişələrin sülh yolu ilə həll edilməsində, Nizamnaməyə ediləcək əlavələrin müzakirəsində, Baş Katibin seçilməsində veto qoymaq hüququ verilir. Bundan başqa, Böyük Beşlik müzakirə olunan məsə­lənin səsə qoyulmasının prinsipial xa­rakter daşıyacağını tələb edir və veto qoymaq hüququnun təsiri altına düşür.Şura Konsepsus təmin etmək və Qətnaməni yumşaltmaq üçün veto hüququ tətbiq edə bilir. SSRİ hər şeydən əvvəl başlanğıc illərində bir qayda olaraq BMT-yə nəzərdə tutulan qərbyönümlü dövlətlərin qəbuluna mane olmaq üçün vetodan istifadə etdi. ABŞ ilk dəfə 1970-ci ildə İsrailin insan hüquq­larına qarşı siyasətinin tənqid edilməsi və Ərəb tor­paqlarının işğal edilməsi ilə əlaqədar bəyannamənin müvafiq bəndinin müzakirəsinə veto hüququndan istifadə etmişdir.
Bütün fəhlə mühacirlərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının müdafiəsi haqqında beynəlxalq Konvensiya
Bütün fəhlə mühacirlərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının müdafiəsi haqqında beynəlxalq Konvensiya (ing. United Nations Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families) — Konvensiya BMT-nin təşəbbüsü ilə hazırlanmış və BMT Baş Məclisinin 18 dekabr 1990-cı il tarixli 45/158 saylı qətnaməsi ilə qəbul edilmişdir. 1 iyul 2003-cü ildə qüvvəyə minmişdir. Bu, müdafiəyə ehtiyacı olan əhalinin müəyyən bir qrupunun hüquqlarına həsr olunmuş, ümumdünya xarakterli beynəlxalq bir müqavilədir: bütün miqrant işçilər və onların ailə üzvləri. Konvensiyanın əhatə dairəsi miqrasiya hazırlığı, gediş, tranzit və iş yerində qalma və ödənişli iş yerində çalışmaq, eyni zamanda mənşə və ya daimi yaşayış vəziyyətinə qayıtmaq kimi bütün köç müddətini əhatə edir. == Konvensiyanın məqsədləri == Konvensiyanın əsas məqsədi bütün miqrant işçilərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarını beynəlxalq səviyyədə qorumaqdır. Konvensiyanın qəbul edilməsindən əvvəl, əməkçi miqrantların hüquqi vəziyyətini tənzimləyən müəyyən müddəalar əsasən Beynəlxalq Əmək Təşkilatı çərçivəsində hazırlanmış sənədlərdə yer alırdı: Miqrant İşçilər Konvensiyası (No 97), Sahədəki İstismar Konvensiyası. Miqrasiya və Miqrant İşçilərə fürsət və müalicə bərabərliyinin təmin edilməsi haqqında (No 143), Miqrant İşçilərin Tövsiyəsi (86), Miqrant İşçilərin Tövsiyəsi (No. 151), Zorla və ya Məcburi Əmək Konvensiyası (No 29) və Məcburi Əmək Konvensiyasının ləğvi (№ 105). Beynəlxalq Əmək Təşkilatının, Birləşmiş Millətlər Təşkilatlarının (xüsusilə İnsan Hüquqları Komissiyası və Sosial İnkişaf Komissiyasının), Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qida və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının bilik və təcrübələrini ümumiləşdirmək , Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı, miqrant işçilərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının qorunması ilə əlaqədar dövlətlərin regional və ya ikitərəfli bir şəkildə inkişaf etdirdikləri təcrübəni nəzərə alaraq, xüsusi olaraq yaradılmış bir işçi qrupu qəbul edilmiş bir konvensiya layihəsi hazırladı və BMT Baş Assambleyasının 18 dekabr 1990-cı il tarixli 45/158 saylı qərarı ilə imza, təsdiq və qoşulma üçün açıldı.
Cümlə üzvləri
Cümlə üzvləri – bir-biri ilə məna və qrammatik cəhətdən bağlı olan, müstəqil sintaktik vəzifə daşıyan sözlər və birləşmələr. == Mahiyyəti == Sadə cümlənin əsasını bir-biri ilə məna və qrammatik cəhətdən bağlı olan, müstəqil sintaktik vəzifə daşıyan sözlər və birləşmələr təşkil edir. Bu cür söz və birləşmələr sintaktik səviyyədə cümlə üzvü adlandırılır. Azərbaycan dilindəki əksər cümlələr tərkib hissələrinə ayrılır, yəni üzvlənir. Cümlə üzvlərini öyrənmək üçün: onların sintaktik vəzifəsini; ifadə vasitələrini; aralarındakı sintaktik əlaqə üsullarını; quruluşunu; sintaktik suallarını; daxili növlərini müəyyənləşdirmək vacibdir. == İfadə vasitələri == Cümlə üzvləri əsas nitq hissələri və söz birləşmələri ilə ifadə olunur. Nitq hissələri cümlə üzvü vəzifəsində iki cür çıxış edir: öz əsas funksiyasında; əlavə funksiyalarda. Nitq hissələrinin əsas funksiyası o deməkdir ki, əsas nitq hissələrinin hər biri sanki təbiət etibarilə bu və ya digər bir cümlə üzvünə təhkim olunmuşdur və əksərən həmin vəzifədə çıxış edir. Məsələn, mübtəda üçün adlıq halda, tamamlıq üçün yönlük, təsirlik, yerlik və çıxışlıq hallarında isim və əvəzliklər səciyyəvi ifadə vasitəsidir. Xitab və ara sözlərin sintaktik vəzifəsi olsa da, cümlə üzvü ola bilmir.
Cümlənin baş üzvləri
Cümlənin baş üzvləri — cümlənin qrammatik əsasını təşkil edir, fikir predmetini, onun hərəkət və əlamətini bildirir. Cümlənin mübtəda və xəbər olmaqla iki baş üzvü var.
Cümlənin ikinci dərəcəli üzvləri
Cümlənin ikinci dərəcəli üzvləri — cümlənin təşkiledici mərkəzinə, mübtəda , xəbərə və zərfliyə aid olan izahedici, aydınlaşdırıcı, tamamlayıcı sözlər və birləşmələrə deyilir.Bəzən söz birləşməsi ilə də ifadə olunur Tamamlıq cümlədə əşya məzmunu bildirir, adlıq və yiyəlik hallardan başqa, qalan halların suallarına cavab verir. Tamamlıq kimi?, nəyi?, nə?, kimə?, nəyə?, kimdə?, nədə?, kimdən?, nədən?, kim ilə?, nə ilə?, kim üçün?, nə üçün?, kim haqqında?, nə haqqında?, nə barədə? suallarından birinə cavab verir. Məsələn: Uşağı (kimi?) çağır. Kitabı (nəyi?) aldım. Müəllimdə (kimdə?) maraqlı kitab var. Biz onunla (kim ilə?) fəxr edirik. Milli qəhrəmanlar haqqında (kim haqqında?) nə bilirsiniz və s. Tamamlıq daha çox isim və əvəzliklərlə ifadə olunur. Məsələn: Anar Turala dedi.
Daxili üzvlər bəhsi
Splanxnologiya ya Daxili üzvlər sistemi anatomiyanın daxili üzvlər sistemindən bəhs edən şöbəsi. Daxili üzvlər — lat. viscus s. viscera (yun. splanchna) və ya vegetativ həyat üzvləri boyun, döş qəfəsi, qarın boşluğu və çanaqda yerləşən üzvlərə deyilir. Topoqrafiya cəhətcə bu üzvlərə aid olan ürək — qan-damar sistemində, dalaq isə limfa sistemi ilə birlikdə təsvir edilmişdir. Daxili üzvlər üç aparat təşkil edir: Həzm aparatı — lat. apparatus digestorius — qəbul olunan qidanı həzm edir, mənimsəyici hala gətirir; qida maddələri olan zülallar, karbohidratlar və yazlar həzm kanalının divarından qana və limfaya sorulur. Tənəffüs aparatı — lat. apparatus respiratorius — tənəffüs vəzifəsini görür, burada qazlar mübadiləsi gedir.
Daşların sirdaşı... AMEA-nın müxbir üzvü Məşədixanım Nemət (2012)
== Məzmun == Film Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Məşədixanım Nemət haqqındadır.
Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasının üzvləri (siyahı)
Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası və ya qısaca Milli Şura — Azərbaycanda siyasi ittifaq. 2013-cü il Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkiləri ərəfəsində müxalif siyasətçilərin birliyi kimi yaradılmışdır. == Tarixi == 28 may 2013-cü ildə Respublika günü Novxanıda Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi önündə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətin 95 illiyi ilə əlaqədar keçirilən bayram tədbiri bitdikdən sonra bəzi siyasi qüvvələrin təmsilçiləri olan Açıq Cəmiyyət Partiyası sədri Sülhəddin Əkbər, Azərbaycan Liberal Partiyası sədri Əvəz Temirxan, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Əli Kərimli, Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası sədr muavini Bəybala Əbil, EL Hərəkatı sədri Eldar Namazov və Müsavat Partiyası sədri İsa Qəmbərin iştiraki ilə bu partiyaların rəhbərlərinin görüşü baş verib. Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasının təsis sənədləri üzərində geniş müzakirələr aparılmışdır. Müzakirələrə telefon və Skype vasitəsilə Rüstəm İbrahimbəyov, o dönəmin Açıq Cəmiyyət Partiyası lideri Rəsul Quliyev, ALP lideri Lalə Şövkət və KXCP sədri Mirmahmud Mirəlioğlu da qatılmışlar. Məsləhətləşmələr nəticəsində Milli Şuranın təsis bəyannaməsi və tərkibi razılaşdırılmışdır. Bununla da 28 may Respublika günündə "Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası"nın yaradılması barədə qərar qəbul edilmişdir. 7 iyun 2013-cü ildə qurumun təsis yığıncağı keçirilib. Beynəlxalq təşkilatların, xarici ölkə səfirliklərinin nümayəndələrinin də iştirak etdiyi toplantıda Milli Şura təsis olunmaqla yanaşı, Rüstəm İbrahimbəyov qurumun sədri seçilib. Bəzi sənədlər qəbul edilib.2 iyul 2013 tarixində Milli Şura rəsmən Rüstəm İbrahimbəyovun vahid namizədliyini prezident seçkilərində irəli sürmək qərarı verib.
Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasının üzvləri siyahısı
Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası və ya qısaca Milli Şura — Azərbaycanda siyasi ittifaq. 2013-cü il Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkiləri ərəfəsində müxalif siyasətçilərin birliyi kimi yaradılmışdır. == Tarixi == 28 may 2013-cü ildə Respublika günü Novxanıda Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi önündə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətin 95 illiyi ilə əlaqədar keçirilən bayram tədbiri bitdikdən sonra bəzi siyasi qüvvələrin təmsilçiləri olan Açıq Cəmiyyət Partiyası sədri Sülhəddin Əkbər, Azərbaycan Liberal Partiyası sədri Əvəz Temirxan, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Əli Kərimli, Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası sədr muavini Bəybala Əbil, EL Hərəkatı sədri Eldar Namazov və Müsavat Partiyası sədri İsa Qəmbərin iştiraki ilə bu partiyaların rəhbərlərinin görüşü baş verib. Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasının təsis sənədləri üzərində geniş müzakirələr aparılmışdır. Müzakirələrə telefon və Skype vasitəsilə Rüstəm İbrahimbəyov, o dönəmin Açıq Cəmiyyət Partiyası lideri Rəsul Quliyev, ALP lideri Lalə Şövkət və KXCP sədri Mirmahmud Mirəlioğlu da qatılmışlar. Məsləhətləşmələr nəticəsində Milli Şuranın təsis bəyannaməsi və tərkibi razılaşdırılmışdır. Bununla da 28 may Respublika günündə "Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası"nın yaradılması barədə qərar qəbul edilmişdir. 7 iyun 2013-cü ildə qurumun təsis yığıncağı keçirilib. Beynəlxalq təşkilatların, xarici ölkə səfirliklərinin nümayəndələrinin də iştirak etdiyi toplantıda Milli Şura təsis olunmaqla yanaşı, Rüstəm İbrahimbəyov qurumun sədri seçilib. Bəzi sənədlər qəbul edilib.2 iyul 2013 tarixində Milli Şura rəsmən Rüstəm İbrahimbəyovun vahid namizədliyini prezident seçkilərində irəli sürmək qərarı verib.
Dəri duyğusu üzvləri
Dəri — insanın və heyvanların bədənini bir sıra kənar təsirlərdən qoruyan, habelə hissiyyat, tənəffüs və istiliyin tənzimi proseslərində iştirak edən xarici örtükdür. Dəri özündən altda yerləşən toxumaları müxtəlif mexaniki zədələrdən qoruyur, bədənə xəstəlik törədən mikrobları və yad maddələri keçməyə qoymur. Həmçinin, dəri toxumalardan artıq su itkisinə mane olur və bədənin temperatur tənzimində mühüm rol oynayır. Eyni zamanda, dəri onda yerləşən xüsusi törəmələr – reseptorlar vasitəsi ilə xarici mühitin qıcıqlarını (mexaniki, istilik və s.) qəbul etdiyindən duyğu üzvlərindən biridir. Dəridə olan müxtəlif reseptorlar orqanizmlə xarici mühitin qarışılıqlı təsirində böyük rol oynayır. Dəri ifrazat orqanı kimi də dissimilyasiyasının son məhsullarının çox az bir hissəsinin orqanizmdən xaric olunmasında iştirak edir. Dəridə ifrazat məsulları tər və piy vəziləri vasitəsilə xaric olunur. Dəridən tər daima xaric olur və bununla bədənin temperaturu və qanın osmotik təzyiqi tənzim olunur. İnsan bir gündə 500-900 sm³ tər xaric edir. Yay aylarında isə tərin miqdarı 2-3 dəfə artır.
Üz-üzə (povesti)
"Üz–üzə" — Çingiz Aytmatovun ilk povesti. == Mövzusu == "Üz-üzə" əsərində yazıçı İkinci Dünya müharibəsi əsnasında cəbhədən qaçan bir əsgərin savaşın əleyhinə çıxması və insanın öz həyatını qurtarmaq üçün çəkdiyi iztirabları təsvir edir. Əsərdə kiçik bir kənddə müharibədən əvvəl xoşbəxt yaşayan bir ailədən bəhs edilir. Yeni evli bu cütlüyün həyatı müharibənin başlamasıyla tamamilə alt-üst olur. Əsərdə müharibənin insan və cəmiyyət ruhunda meydana gətirdiyi aşınmalar, xalqın ölüm-dirim mübarizəsi təsirli bir şəkildə təsvir edilmişdir. Əsərin əsas leytmotivini fərari ərini qorumaq üçün Səidənin yaşadığı qorxunc çətinliklər, hisslər təşkil edir. Kənddəki digər qadınlara cəbhədəki ərləriylə əlaqədar acı xəbər gəldikcə Səidənin yaşadığı ziddiyyətli duyğuları yazıçı onu mühakimə və tənqid etmədən adi bir insan olaraq görməyimizə nail olmuşdur. == İdeyası == Əsərin əsas ideyası ictimai rifahın fərdi mənfəətdən daha əhəmiyyətli olmağını göstərməkdır. Çingiz Aytmatov kiçik mühitdən çıxaraq bütün dünyaya səslənir, yalnız milli deyil, bütün bəşəriyyətin faciəsinə çevrilmiş problemlərə işıq salır. Yazıçı "Üz-üzə" əsərində xalqının ağrılarını, qəhrəmanlıqlarını, təcrübələrini yazıya töküb ölümsüzləşdirmiş, müharibənin sərt qanunlarını ən inandırıcı şəkildə izah etmiş, öz ifadəsi ilə desək "tipik insan"ı ortaya qoymağa çalışmışdır.
Anarla üz-üzə (film, 1989)
Anarla üz-üzə filmi rejissorlar Ramiz Həsənoğlu və Rəis İsmayılov tərəfindən 1989-ci ildə çəkilmişdir. Film "Azərbaycantelefilm"də istehsal edilmişdir. Film yazıçı, şair, tərcüməçi, ssenarist Anarın həyat və yaradıcılığına həsr olunub. == Məzmun == Film yazıçı, şair, tərcüməçi, ssenarist Anarın həyat və yaradıcılığına həsr olunub.
Vulkanla üz-üzə (film, 2001)
== Məzmun == Film Azərbaycan ərazisində, xüsusilə Qobustanda palçıq vulkanları və onların lavalarının müalicəvi əhəmiyyəti haqqındadır. Palçıq vulkanlarına dünyanın bir çox yerlərində təsadüf etmək olar. Amma palçıq vulkanların 1/3 hissəsi Azərbaycanda, 16000 km² ərazidə cəmlənmişdir! Təbiətin möhtəşəm və sirri açılmamış təzahürü bütün forma və çeşid müxtəlifliyi ilə qəsdən sanki burada canlanmışdır. Elə bu səbəbdən də Azərbaycan palçıq vulkanlarının diyarı hesab olunur. Azərbaycanda palçıq vulkanlarının ən çox yayıldığı ərazi Abşeron yarımadası, Şamaxı-Qobustan, Aşağı Küryan çökəkliyi, Bakı arxipelaqı və Gürcüstan sərhədləridir.
MDB üzv dövlətlərin hökumət başçıları şurası yanında beynəlmiləl döyüşçülərin işləri üzrə komitə
MDB üzv dövlətlərin hökumət başçıları şurası yanında beynəlmiləl döyüşçülərin işləri üzrə komitə və ya MDB beynəlmiləl döyüşçülərin işləri üzrə komitə —MDB üzvü olan dövlətlərin vətəndaşlarının SSRİ dövründə lokal müharibə iştirakçılarının işləri üzrə beynəlxalq koordinasiya şurası.1991-ci ilin avqust ayından rəhbəri Ruslan Auşevdir. == Komitənin məqsəd və vəzifələri == Komitənin Əsasnaməsinə görə əsas fəaliyyət istiqamətləri: muharibə, lokal muharibə veteranlarının və terror qurbanlarının həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi; veteran və əlilərin sosial müdafiəsi üzrə hüquqi sənədlərin hazırlanması; dövlətlər arası səviyyədə veteranların iqtisadi, tibbi, hüquqi problemlərinin həll edilməsi; müvafiq kontingentin və onların ailə üzvlərinin tibbi. sosial, əmək, psixoloji reabilitasiyası.
Dağ Üzü
Dağ Üzü — Azərbaycan Respublikasıınn Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Dağ Üzü Yardımlı rayonunun Çay Üzü inzibati ərazi vahidində kənd. Peştəsər silsiləsinin yamacındadır. Keçmiş adı İlkin Üzü olunmuşdur. İnqilabdan əvvəl burada Üzü adlı bir kənd olmuşdur. Bu kənddən çıxmış ailələr sonralar çay sahilində yeni yaşayış məntəqəsi salmış və onu Çay Üzü adlandırmışdılar. Dağ yamacındakı əvvəlki Üzü kəndi isə Dağ Üzü adını almışdır.
Görmə üzvü
Göz — görmə funksiyasını təmin edən duyğu orqanı. Bir çox canlı orqanizmdə görmə sisin tərkib hissəsi olub, dalğaların işıq diapazonundakı elektromaqnit şüalanmasını qəbul edərək onu elektro-kimyəvi siqnal şəklində neyronlara ötürür. == Quruluşu və funksiyası == İnsanda göz kəllənin göz yuvasında yerləşir. Göz yuvasının divarlarından göz almasının xarici səthinə gözləri hərəkət etdirən əzələlər bitişir. Gozləri qaşlar qoruyur, onlar alından axan təri yanlara axıdır. Göz qapaqları və kirpiklər gözləri tozdan qoruyur.İnsan ətraf aləmdən informasiya almaq üçün göz duyğu üzvündən istifadə edir. Gözün bayır küncündə yerləşən göz yaşı vəzisinin ifraz etdiyi maye göz almasının üzərini isladır, gözü qızdırır, gözə düşmüş yad cisimləri yuyub aparır, sonra da gözün içəri küncundən göz yaşı kanalı ilə burun boşluğuna axır. Göz almasını örtən sıx ağlı qişa onu mexaniki və kimyəvi zədələrdən qoruyur, gözə yad cisimlər və mikroorqanizimlər düşməyə qoymur. Gözün ön hissəsində bu qişa şəffafdır. Buna buynuz qişa deyilir.
Çay Üzü
Çay Üzü — Azərbaycan Respublikasının Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Yardımlı rayonunun mərkəzindən təxminən 5 km cənub-qərbdə, Viləş çayının sahilində yerləşir. == Tarixi == Çay Üzü kəndi Yardımlı rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində yerləşir. Viləş çayının sahilində, Talış dağlarının ətəyindədir. Toponim çay və Üzü (kənd adı) komponentlərindən düzəlib, "çay qırağındakı Üzü kəndi" deməkdir.
Üzvi kimya
Üzvi kimya — tərkibində karbon atomu olan kimyəvi birləşmələri öyrənən bir elmdir. Üzvi kimya canlı aləmdə (bitki, heyvan, insan) yayılmış karbon atomunun digər 2 elementlərlə əmələ gətirdiyi birləşmələri öyrənən bir elimdir. Üzvi birləşmələri əmələ gətirən əsas dörd elementdir (O, H, N, C). == Üzvi kimya həyatımızda == Üzvi kimyanın ilkin cəhdi həyatin kimyasını başa düşmək olmuşdur. Kimya hətta, kimyanın insanların həyatında olan rolundan xəbərdar olmadan, geniş çoxmilli sənayenin (qida, paltar və milyonlarla müalicə vasitələri) inamlı əsaslarına çevrilmişdir. Kimyaçilar molekulların hərəkətini başa düşmək üçün fiziklər və riyaziyyatçılar ilə əməkdaşlıq edirlər. Eyni zamanda onlar molekulların həyati prosesləri necə müəyyənləşdirdiyini başa düşmək üçün bioloqlarla əməkdaşlıq edirlər. Bütün elmlər kimi kimya da, kainatın dərk edilməsi üçün olan modellərdə unikal yer tutur. Bu molekullar haqqında elmdir. Lakin üzvi kimya daha çox bir şeydir.
Üzvi maddələr
Üzvi maddələr — biokütləni təşkil edən üzvü maddələrin cəmi, yəni orqanizmlərin canlı maddəsinin cəmi, orqanizmlərin ölü maddələri (töküntü, torf və s.), humus və ya çürüntü və ölü kütlənin parçalanması nəticəsində əmələ gələn çoxlu miqdarda məhsul (protein, karbohidratlar, liqlin, yağlar, qətran, mum, üzvi turşular, aşılayıcı maddələr). == Ümumi məlumat == Karbon atomunun üzvi birləşmələrinin çox olması bir çox səbəblərdən asılıdır. Hazırda 13 mln-dan çox üzvi maddə mövcuddur. Üzvi kimya bir çox elmlərlə əlaqəlidir.İlk növbədə q/üzvi kimya, biokimya, fiziki kimya, biologiya, fizika, anatomiya, fiziologiya, biotexnologiya, ekologiya və s. elmlərlə sıx əlaqəli inkişaf edir. Üzvi kimyanın inkişafında bir çox alimlərin rolu, xidmətləri olmuşdur. Y.Sil, Ş.Jerar, E.Franklit, Kekule, A.Kuper, M.Lomonosov, A.M.Butlerov, M.Markovnikov, A.Zinin, N.Zelinski, Kuçerov. Azərbaycan alimlərindən Y.Məmmədəliyev, Ə.Quliyev, A.Məhərrəmov, M.Qulubəyov, Ş.Ömərov və başqalarının xidmətləri olmuşdur. Müasir üzvi kimyanın qarşısında geniş imkanlar durur. Belə ki, indiki neft ehtiyatları dünya əhalisinin təlabatını 50-100 il ödəyə bilər.
Üzvi sintez
Üzvi sintez – üzvi maddələrin sintez üsuludur. Üzvi kimyanın mühüm bir sahəsidir. == Tarixi == XIX əsrin əvvəllərinə qədər vitarizm nəzəriyyəsinin təsviri ilə belə hesab edilirdi ki, üzvi birləşmələr canlı orqanizmdə xüsusi həyati qüvvənin iştirakı ilə alına bilər. Həmin əsrin əvvəllərindən başlayaraq aparılan üzvi birləşmələrin ilk sintezləri bu nəzəriyyənin əsassızlığın göstərdi və o andan etibarən qeyri üzvi maddələr olan disian və amonyakın qarşılıqlı təsirindən üzvi maddə olan karbamidin (sidik cövhərinin) alınması ilə üzvi kimyada üzvi sintezin əsas qoyuldu: Göründüyü kimi ilk üzvi sintezlər o qədər də mürəkkəb olmayan birləşmələrin alınması ilə başlamış, lakin tədricən üzvi sintezlər mürəkkəbləşmiş bir neçə mərhələli olmuş və bir neçə təbii birləşmələrin alınması mümkün olmuşdur. 1904-cü ildə bu üsulla adrinalin sintez olunmuşdur. Hal-hazırda üzvi sintez sahəsi inkişaf etdirilərək təsdiq edilmişdir ki, çoxmərhələli reaksiyalar əsasında ən mürəkkəb quruluşlu, xüsusi əhəmiyyət kəsb edən birləşmələri əldə etmək olur. == Üzvi sintezin üsulları == Üzvi sintezin üsulları iki cürdür. Retrosintetik sintez üsulu Templat sintez üsulu == Retrosintetik analiz üsulu == Hazırda üzvi sintezin elə imkanları vardır ki, ən mürəkkəb quruluşlu birləşmələri sintez etmək mümkün olur, hətta bu bir neçə yolla baş verir. Çoxvariantlı sintez imkanı olduqda, sintezin səmərəliliyi əlavə olaraq başlanğıc birləşmələrin, reagentlərin asan əldə olunması reaksiya şəraitinin sadəliyi, məqsədli məhsulların çıxımının yüksək olması və sair digər amillərlə müəyyən olunur. XX əsrin ilk illərindən başlayaraq məqsədli molekulların sintezinin planlaşdırılmasına sistematik yanaşma üsulundan – retrosintetik analiz adlanan bir üsul tətbiq edilmişdir..
Üzə oturma
Üzə oturma, yaxud da feissitinq (ingilis dilində Facesitting) insan cinsi hərəkətlərindən biridir. Bir cinsi partnyor adətən oral-genital və ya oral-anal əlaqəyə icazə vermək və ya məcbur etmək üçün digərinin üzünə oturur. Poza həmçinin digər erogen zonaları stimullaşdırmaq üçün altda qalan partnyorun əllərini azad şəkildə buraxmasına şərait yaradır.
Göy üzü
Yerin Qorunan Tavanı: Atmosfer Əksər hallarda bizim xəbərimiz olmadığı halda hər planetə olduğu kimi, Yerə də çoxlu sayda meteorit düşür. Digər planetlərə düşdükdə nəhəng kraterlər meydana gətirən bu meteoritlərin Yerə zərər verməmələrinin səbəbi planetimizi əhatə edən atmosferin düşən meteoritlərə qarşı güclü müqavimət göstərməsidir. Meteorit bu müqavimətə çox dözmür və sürtünmə nəticəsində yanaraq kütləsinin böyük hissəsini itirir. Beləliklə, böyük fəlakətlərə səbəb ola bilən bu təhlükə atmosfer sayəsində aradan qaldırılır. Göy üzünün "qorunmuş tavan" olmasının ən mühüm nümunələrindən biri Yeri əhatə edən maqnetik sahədir. Atmosferin ən yuxarı təbəqəsi “Van Allen” adlandırılan maqnetik qurşaqdan ibarətdir. Bu qurşaq Yerin nüvəsinin malik olduğu xüsusiyyətlər nəticəsində əmələ gəlib. Nüvə dəmir və nikel kimi maqnetik xüsusiyyəti olan ağır elementləri ehtiva edir. Ancaq daha mühüm olan budur ki, nüvə iki fərqli formadan ibarətdir: daxili nüvə bərk, xarici nüvə isə maye halındadır. Nüvənin bu iki təbəqəsi bir-biri ətrafında hərəkət edir.
Azərbaycan faşizmlə üz-üzə (film, 2005)
Azərbaycan faşizmlə üz-üzə qısametrajlı sənədli televiziya filmi 2005-ci ildə Lider televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycanın XX əsrin 2-ci yarısında alman faşizmi, sonlarında isə erməni faşizmi ilə üz-üzə gəlməsindən tarixi faktlarla bəhs edir. == Məzmun == Film Azərbaycanın XX əsrin 2-ci yarısında alman faşizmi, sonlarında isə erməni faşizmi ilə üz-üzə gəlməsindən tarixi faktlarla bəhs edir.
Elementli üzvi birləşmələr
Elementli üzvi birləşmələr (EÜB) - Bu birləşmədə Karbon başqa birləşmələrdən fərqli olaraq atomlarla rabitələri mövcuddur. == İzahı == Əksər üzvi maddələr orqanogen-atomlardan (C, H, O, N, S) ibarətdir.Sonralar müəyyənləşdirildi ki, bunlardansavayı üzvi birləşmələrin tərkibində silisium, bor, metal atomları və praktik olaraq bütün elementlər ola bilər. Orqanogenlərdən fərqli olan bu birləşmələr element-üzvi birləşmələr (EÜB) adlandırılmışdır. Onlar praktik olaraq üzvi və qeyri-üzvi birləşmələrin xassələrini özündə cəmləşdirirlər. == Tarixi == Hər şey arsendən başlandı. tanınmış alman alimi R.Bunzen 1841-ci ildə dimetilarseni (CH3)2AsH (kakodil) almışdır. bu ona baha başa gəldi. O, gözünü itirmiş, lakin tədqiqatı davam etdirmişdir. 50-ci illərdə Bunzenin tələbəsi E.Frankland sink-, qalay-, civə-üzvi birləşmələri almağa müvəffəq olmuşdur. Sonralar element üzvi birləşmələri XX əsrin görkəmli alimləri Fridel Krafts, Tsiqler, natta, Qrinyar, Andrianov, Nesmyanov və b.
Fosforlu üzvi birləşmələr
Fosforlu üzvi birləşmələr - tərkibində fosfor olan birləşmələrə deyilir.
Halogenli üzvi birləşmələr
Halogenli üzvi birləşmələr - tərkibində Karbon - Halogen rabitəsi saxlayan birləşmələrə deyilir. == Halogenli törəmələrin nomenklaturası == Halogenli törəmələr R-Hal kimi (Alk-Hal-alkilhalogenidlər və Ar-Hal-arilhalogenidlər üçün) ümumi formulaya malikdirlər. Sistematik nomenklatura ilə ad verərkən müvafiq doymuş karbohidrogenin adının əvvəlinə halogen atomunun yerini göstərmək şətrilə "xlor", "brom", "yod" - sözləri yazılır. halogen karbohidrogen zəncirinin hansı ucuna yaxındırsa, nömrələmə də ordan başlanır. Əgər zəncirdə ikiqat və üçqat rabitələr varsa, onda nömrələmə ondan başlanır. Əgər halogen zəncirdə yeganə əvəzləyicidirsə, müvafiq radikalın adının sonunda "xlorid", "florid", "bromid" və "yodid" sözlərini əlavə edirlər. Əgər ilkin karbohidrogenin bütün hidrogen atomları halogenlə əvəz olunubsa onda halogenli törəmənin adının əvvəlinə "per-" sözü əlavə edilir. Bir sıra halogenli törəmələr üçün trival nomenklaturadan istifadə edilir. == Halogenidlərin fiziki xassələri == Struktur quruluşuna görə alkil və arilhalogenidlərin qaynama və ərimə temperaturları müvafiq karbohidrogenlərdən böyükdür. Normal şəraitdə, ancaq ən kiçik halogenidlər: CH3F, C2H5F, C3H3F, CH3Cl, C2H5Cl, CH3Br qazdır.
Kişi cinsiyyət üzvü
Kükürdlü üzvi birləşmələr
Kükürdlü üzvi birləşmələr - tərkibində Karbon - Kükürd rabitəsi birləşdirən birləşmələrə deyilir. == Təsnifat == == Əsas nümayəndələri == == Adlandırılması == Kükürd üzvi birləşmələri adlandırmaq üçün "tio" hissəciyindən istifadə edilir.Bu ikivalentli kükürd atomunu göstərir. Bundan başqa "tio" oksigenin kükürdlə əvəz olunmasını göstərir. Məsələn "ol" hidroksil qrupunu OH, "tiol" ilə -SH qrupunu, "on" karbonil qrupunu, "tion" ilə C=S qrupunu adlandırırlar. "Tia" hissəciyi ("tio"dan fərqli olaraq) karbon atomunun kükürdlə əvəz olunmasını göstərir. == Mənbə == S.F.Qarayev, U.B.İmaşev, G.M.Talıbov "Üzvi kimya", Bakı-2003.
Metal üzvi birləşmələr
Metal üzvi birləşmələr Metal-üzvi kimya metal-üzvi birləşmələri öyrənir. Metal-üzvi birləşmələr (MÜB) üzvi qrupların bilavasitə metal atomu ilə metal-karbon rabitəsi vasitəsi ilə əmələ gətirdiyi birləşmələrdir. Əgər üzvi liqand keçid metal atomu ilə bilavasitə keçid metal–karbon rabitəsi ilə birləşibsə, belə birləşmələr keçid metalların metal-üzvi birləşmələri, əgər qeyri-keçid metalla birləşibsə, onda qeyri-keçid metalların metal-üzvi birləşmələri adlanır. Metalüzvi birləşmələrin kompleks birləşmələrdən fərqi odur ki, kompleks birləşmələrdə bilavasitə metal–karbon rabitəsi yoxdur. Bu baxımdan metal-üzvi birləşmələr kompleks birləşmələrin xüsusi formasıdır.Keçid metalların metal-üzvi birləşmələrinə maraq əsasən iki aspektlə (praktik və fundamental) əlaqədardır. Ən əvvəl bu komplekslərin tədqiqi keçid metal atomunun rabitə yaratma qabiliyyətini araşdırmağa və keçid metal-üzvi liqand arasındakı çox mərkəzli ikielektronlu rabitələrin xüsusiyyətlərini dərindən dərk etməyə imkan verir. İkincisi keçid metalların metal-üzvi birləş¬mələrinin perspektivli katalitik sistemlər olması ilə əlaqədardır. Məlumdur ki, keçid metallar əsasında alınmış homogen katalizatorlar çoxtonnajlı kimyəvi məhsulların - spirtlər, plastifikatorlar, sirkə turşusu, dərman maddələrinin və s. sintezində istifadə edilir. Keçid metalların ilk metal-üzvi birləşməsinin nümunəsi platinin olefin kompleksi – K+[C2H4PtCl3]– olmuşdur.
Müvazinət-eşitmə üzvü
Müvazinət-eşitmə üzvü — İnsanlar eşitmə sayəsində özlərinin əmək və ictimai fəaliyyətində bir biri ilə əlaqə saxlayır, başqalarının təcrübəsini şifahi nitq vasitəsilə öyrənirlər. Onlar daim müxtəlif səslər aləmində yaşayırlar. İnsanın eşitmə analizatoru saniyədə 16-20 min dəfəyədək dəyişən, yəni 16-20 min hersə bərabər səs dalğalarını ayırd etmək qabiliyyətinə malikdir. 20 min hersdən yuxarı səs dalğaları ultrasəs sahəsinə 16 hersdən aşağı səs dalğaları isə infrasəs dalğaları sahəsinə aiddir. 1000-3000 hers hədlərində insan qulağı maksimal həssalığa malikdir. Eşitmə analizatoru aşağıdakı üç hissədən təşkil olunmuşdur: daxili qulağın reseptor sahəsi, eşitmə siniri və beyin qabığının eşitmə nahiyəsi. Daxili qulaqda eşitmə reseptorları ilə yanaşı, müvazinət hissiyatının reseqtorları ilə yanaşı, müvazinət hissiyatının reseptorları da yerləşmişdir. Xarici qulaq-qulaq seyvanından və xarici qulaq keçəcəyindən ibarətdir. Xarici qulaqla orta qulaq arasında təbil pərdəsi yerləşmişdir. Orta qulaq kiçik kamera şəklindədir.
Oksigenli üzvi birləşmələr
Oksigenli üzvi birləşmələr - molekulunda Karbon - Hidrogen, Karbon - Oksigen rabitəsi saxlayan birləşməyə deyilir.
Qeyri-üzvi birləşmə
Qeyri-üzvi birləşmə, üzvi olmayan mənasına gəlir. Biologiyada su, mineral, turşu, əsaslar, duzlar kimi orqanizmlərin quruluşunda olan ancaq canlı olmayan və ya bir canlı tərəfindən istehsal edilməmiş kimyəvi birləşmələrdir. Təbiətdən hazır olaraq alınır, qeyri-üzvi birləşmələrin istehsalı mümkündür. Qeyri-üzvi birləşmələr, sıxlıqla karbon daşımayan molekullardır. Bunlara misal kimi, anionlar və kationlar olaraq təsnif edilən müxtəlif ion birləşmələr ilə kovalent birləşmələrin verə bilərik. Fotosintez edə bilən canlılar (dəniz yosunları, bitkilər və sianobakteriya) qeyri-üzvi birləşmələri sintezləşdirərək üzvi maddələr yaradırlar. Qeyri-üzvi birləşmələr canlı quruluşuna qatılır və metabolik reaksiyalarda tənzimləyici vəzifəsi görür.
Uzi
Uzi (ivr. ‏עוזי‏‎) — İsrail Hərbi Sənayesi (İHS) tərəfindən istehsal edilən avtomatik silah nəsilidir. Uzi adı silahın yaradıcısı Uziel Qal dan götürülüb.
Uzi (Kəleybər)
Uzi (fars. اوزي‎‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Kəleybər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 149 nəfər yaşayır (34 ailə).
Uzi (Vərziqan)
Uzi (fars. اوزي‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Vərziqan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 161 nəfər yaşayır (32 ailə).
Uzi (dəqiqləşdirmə)
Uzi
Uzi (müğənni)
Uzi və ya əsl adı ilə Utku Cihan Yalçınkaya (30 avqust 1998, Güngörən, İstanbul ili) — türk repçi və bəstəkardır. Musiqilərində daha çox küçə mədəniyyətini əks etdirir. Bununla yanaşı, musiqilərinin böyük bir hissəsində doğulub boya-başa çatdığı Güngörənin də adını çəkir. Rep musiqisinə "Emergency" musiqisi ilə başlasa da, məşhurlaşması 2021-ci ildə çıxardığı "Kan" albomundakı "Krvn ve Umrumda Değil" mahnıları sayəsində baş tutdu və albom Spotify Top 10 siyahısına girməyə nail oldu. == Diskoqrafiya == === Albomlar === Kan (2021) Favela (2019) Output Nr.1 (ft. Murda) (2019) === Duetlər === Cindy (2021) KHRBR (ft. Ati242 & Batuflex & Lvbel C5 & Motive & Murda) (2021) ACAYİP (ft. Ali471) (2021) LE CANE (ft. Critical & Heijan & Muti) (2021) HARAM HELAL (ft. Capo) (2021) Yengen Kızar (ft.
.uz
.uz — Özbəkistanın internet kodu.
Uz
Uz — Yelizavetpol quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Sisyan rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 2 km məsafədə yerləşir. 1850-ci il tarixli "İrəvan əyalətinin müfəssəl dəftəri"ndə, 1728-ci il tarixli "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Toponim uz qədim türk tayfasının adı əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Ermənistan prezidentinin 19. IV.1991-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Uyts qoyulmuşdur. == Əhalisi == Kənddə ermənilərdən başqa, 1886-cı ildə 8 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. Sonradan azərbaycanlılar qovulmuşdur.