[ər.] bax ağıl. 1. Əql meydanını zindani-bəla bilməz hənuz; Kim ki bir müddət cünun mülkünü seyran etmədi. Füzuli. [Orxan:] Səbrim tükənmiş, qərarım k
Полностью »is. [ər.] Ağıl və düşüncə, dərrakə. [Dərviş:] Əgər məndə əql-şüur olsaydı… N.Vəzirov.
Полностью »sif. [ər.] Ağıla əsaslanan, ağıla mənsub, ağılla görülən, ağılla olan; zehni. Əqli əmək. Əqli iş. Əqli fəaliyyət. – [Firidun:] …Sizin əqli və məntiqi
Полностью »...приведи его сюда ам иниз гъваш; позови его адаз эвера; не трогай его адак кямир. 2. адан; его отец адан буба.
Полностью »I сущ. эол (в древнегреческой мифологии – бог, повелитель ветров) II прил. эоловый (созданный деятельностью ветра), геол., геогр. Eol qumları эоловые
Полностью »1. истый, настоящий, подлинный, неподдельный; 2. суть, сущность; 3. подлинник, оригинал;
Полностью »...əhli жители города (горожане), kənd əhli жители села (сельчане), dağ əhli горные жители, жители гор (горцы) 2. знаток, мастер. İşin əhli знаток дела
Полностью »is. [ər.] köhn. rəs. İşdən çıxarma, vəzifədən kənar etmə. □ Əzl etmək (eləmək) – işdən, vəzifədən götürmək, çıxarmaq. [Şah:] Mən ki o hakimi … əzl elə
Полностью »[ər.] rəs. köhn.: əqd etmək – bağlamaq. İki dövlət müqavilə əqd etmişdi. Əqd edilmək (olunmaq) – bağlanmaq. Dövlətlər arasında müahidə əqd olundu. Əqd
Полностью »сущ. устар. заключение; əqd etmək заключать, заключить. Müqavilə əqd etmək заключить договор, nikah əqd etmək заключить брак
Полностью »...естественным путем). Əsl dəri настоящая кожа, əsl bal настоящий мёд, əsl ipək настоящий шёлк, əsl yun настоящая шерсть 2. подлинный, неподдельный. Əs
Полностью »[ər.] bax ədalət. Çünki olar ədlə xələl qatdılar; Mən yazığı mal kimicə satdılar!… Ə.Nəzmi. Cahan cahan deyil daha, zülmə aşiyanədir; Qalıbsa ədlü rəh
Полностью »...lənətdir; Gecə-gündüz xəyali dövlətdir. S.Ə.Şirvani. Əhli-elm – elm əhli, elmlə məşğul olan adamlar, elm xadimləri. Cəfər, ey nuri-dideyi-Seyyid!… Əh
Полностью »is. [ər.] 1. bax nağıl. Qəhrəman balaca Sabir üçün müxtəlif nəql danışırdı. S.Rəhimov. □ Nəql etmək – bir əhvalatı, hadisəni, hekayəni və s. ardıcıllı
Полностью »...əhli-ədavət ədavət saxlayan; düşmən; əhli-əql ağıllı; əhli-əyal ailə üzvləri; ailə; əhli-fəsad fitnə-fəsad törədən; əhli-hal hal əhli, hal bilən; əhl
Полностью »is. Bir yerə çağırış, dəvət, çağırma. Adama gəl-gəl deyən çox olar. □ Gəlgəl etmək (eləmək) – əlini tərpədərək çağırmaq, dəvət etmək. Uşaq atasına gəl
Полностью »сущ. ша-ша, са чкадиз эверун, дявет авун; gəl-gəl etmək (eləmək) ша-ша лугьун, гъил юзурна эверун, дявет авун.
Полностью »в сочет. get-gəl etmək (eləmək) подзывать кого-л. (жестом руки попросить приблизиться, подойти); gəlgəl demək манить (притягивать к себе, влечь)
Полностью »I. i. 1. (mənşə, kök) origin; Onun əsli fransızdır He / She is a Frenchman / Frenchwoman by origin / by birth; Onun əsli bakılıdır He / She was born i
Полностью »...clerk; elm ~i man* of knowledge; scholar, savant, erudite; eşq ~i man* in love, lover; saray ~i courtiers; kef ~i bax əhli-kef; hal ~i bax əhli-hal;
Полностью »s. mental, intellectual; ~ bacarıq / qabiliyyət mental / intellectual faculty / ability; ~ (zehni) iş mental work, brainwork; ~ cəhətcə qüsurlu mental
Полностью »1 сущ. типогр. кегль, кегель (размер типографской литеры от верха до низа строки, определяемый числом пунктов) 2 сущ. спорт. кегли, кегля: 1. только м
Полностью »ə. 1) bağlama; 2) qurma, təşkil etmə; 3) nikah, kəbin. Əqdi-nikah nikah kəsmə, nikahlama.
Полностью »...сказка 2. рассказ (словесное сообщение о ком-, о чём-л.); nəql etmək повествовать, рассказывать, рассказать 2 сущ. 1. транспортировка (перевозка, дос
Полностью »...qaydada düzülmüş çəlikləri ağac şarla vurub yıxmaqdan ibarət oyun. Keql oynamaq. // Həmin oyunda işlədilən çəliklər.
Полностью »Şərq peripatetiklərinin ―əqllər‖ nəzəriyyəsinə görə, müstəfad əql qazanılmış olub, şəxsin özünə aid deyil.
Полностью »[fars. kəm və ər. əql.] прил. акьулдикай кими, акьул тӀимил авай, акьулдиз кьери, акьулдикай зайиф.
Полностью »MÜHAL1 ə. 1) mümkün ola bilməyən; qeyri-mümkün; 2) çətin. Mühali-əql ağla sığa bilməyən, ağlın qəbul edə bilmədiyi; qeyri-mümkün, absurd. MÜHAL2 ə. et
Полностью »м мн. нет fəls. teizm (dünyanın, əql və idraka malik bir şəxsiyyət kimi təsəvvür edilən Allah tərəfindən yaradılıb idarə edildiyini iddia edən dini-fə
Полностью »...dilindəki ilkin mənası söz, sonralar isə düşüncə, fikir, anlam, əql kimi mənaları da ehtiva etmişdir. İlk dəfə heraklitin təlimində dünyanın ümum
Полностью »...yeganə idrak vasitəsi hesab edən idealist fəlsəfi cərəyan; 2. məc. əql və idrak ilə iş görmə, öz işində, hərəkətində əqlə və idraka əsaslanma).
Полностью »...sərhəddi üzərində fəlsəfi şüuru və bu şüurun oyanıq tutulması. Kantda əql və biliyin sərhəddini və imkanlarını təyin etmək şərtilə doqmaçılığın və
Полностью »...aydın danışmaq qabiliyyəti, natiqlik məharəti) [Rəhim xan:] Sənin əql, kamal, fərasət və bəlağətin mənim nəzərimi cəlb etdi (C.Cabbarlı); FƏSAHƏT (kl
Полностью »...yalvarəyalvarə, salam eylə! M.V.Vidadi. Gər desəm aydı yer üstündə gəlib rəftarə; Əql bavər eləməz, mah səmadən düşməz. S.Ə.Şirvani.
Полностью »...az olan. Kəsərsiz söz. Kəsərsiz tənqid. – Onlar oynadıqca istedadıyla; Əql evi boş olur, sözü kəsərsiz; Döşünə döysə də alim adıyla; Yaşayır əsərsiz,
Полностью »is. klas. Cahangirlik, hökmdarlıq, padşahlıq. [Yusif şahın] …əql və fərasətindən, … cahandarlığından elçi və əmələsi vəcd etdilər. M.F.Axundzadə. Bu ə
Полностью »is. [ər.] Şərəf, hörmət, etibar. Əql ilədir şərafəti-insan zəmanədə. S.Ə.Şirvani. Elm idi əgər bəxş edən insana şərafət; Millət nə səbəbdən ona göstər
Полностью »...malik orqanizmlərin psxi fəalliyyətlərinin xüsusi funksiyası Əql sözü ərəb dilində ə`qələ \ felinin I bab məsdəridir. Bu feldən aqil, məqul və s. k
Полностью »...səhnə əsərində iştirak edən şəxslər. Əfradi-məclisdən mövlananın əql və kəmalına afərin sədası səqfə bülənd oldu. M.F.Axundzadə.
Полностью »...qabiliyyəti, zehin kəskinliyi; ağıl, fəhm, zehin. [Uluca:] Kimdə var əql, zəka, əzm, hünər; Hər nəhəngi o, məharətlə yenər. A.Şaiq. Bəşir məni gördük
Полностью »...Ə.Əbülhəsən. // Ağıl, dərrakə. Övladə çatar həman cəhalət; Nə əql olur onda, nə fərasət. M.Ə.Sabir. Hünərlə fərasət bir olan yerdə; Açılır taybatay b
Полностью »\, intuitizmə əql, mənalı düşüncə qarşısında üstünlük verən, intuisi-yanı biliyin, xüsusilə də fəlsəfi biliyin əsası olaraq görən təlim. Müşahi
Полностью »...(S.Vurğun); ADAMİYYƏT Fitnələr kim faş olur, bilməm nə halətdən törər; Əql bavər eyləməz kim, adamiyyətdən törər (M.Ə.Sabir); BƏŞƏRİYYƏT Adam var ki,
Полностью »...dağlar qədər əzəmətli göstərən də onun zəkasıdır (M.Hüseyn); ƏQL Orxan: Səbrim tükənmiş, qərarım kəsilmiş; Huşum, əqlim uçmuş, uyqum çəkilmiş (H.Cavi
Полностью »...(eyləmək) – gizlətmək, gizli saxlamaq, üstünü örtüb gizləmək. …Əql uçar başdan, ürək oynar, cəsəddən can çıxar; Göz ucuyla hər kimə eylər nihan ima p
Полностью »...tərkiblərində yiyə, ağa mənasında işlənir; məs.: sahibi-sərvət, sahibi-əql, sahibi-dövlət və s. Məzəmmət eyləmə mən binəvanı; Sahibi-səltənət, gövhər
Полностью »...allahlıq iddiasına düşürlər (S.Rəhimov); CAHANDARLIQ Onun nəvazişatından və əql və fərasətindən və qideyi-cahandarlığından elçi və əmələsi vəcd etdil
Полностью »...diqqət yetirdikdə görürük ki, bunların mabeynində təfavüt – əql, fəhm və idrak daha da artıq dərəcədədir. F.Köçərli. Həkimül-mülkün keyimiş idrakı və
Полностью »...1. Eşq yetirmək, aşiq olmaq. Səni sevən çox bəlaya tuş olur; Əql gedir başdan, fəramuş olur. M.P.Vaqif. [Əsgər:] Əlbəttə, xanım. Göz gördü, könül sev
Полностью »...təsvir etmək mümkündür. Əgər Sələfiyyə ilə mötəzilə arasında əql və nass mövzusunda bir sərhəd qoysalar məhz söü gedən əşərilik bu sərhəddə ortad
Полностью »...M.V.Vidadi. Görən saətdə zövqümdən yıxıldım məstü layəqəl; Dağıldı əql başımdan, alışdı atəşi-sevda. Nəbati. 2. məc. İşıqsaçan şey, işıqsaçan nöqtə.
Полностью »sif. [ər.] köhn. kit. Çox, ən çox, əksəriyyət. Doğru imiş, şairin olmaz imiş məzhəbi! Kafir olurmuş bütün mirzələrin əğləbi
Полностью »филос. рационализм (идеалистическое и метафизическо- материалистическое направление в теории познания)
Полностью »