[ər.] bax ağıl. 1. Əql meydanını zindani-bəla bilməz hənuz; Kim ki bir müddət cünun mülkünü seyran etmədi. Füzuli. [Orxan:] Səbrim tükənmiş, qərarım k
Tam oxu »is. [ər.] Ağıl və düşüncə, dərrakə. [Dərviş:] Əgər məndə əql-şüur olsaydı… N.Vəzirov.
Tam oxu »sif. [ər.] Ağıla əsaslanan, ağıla mənsub, ağılla görülən, ağılla olan; zehni. Əqli əmək. Əqli iş. Əqli fəaliyyət. – [Firidun:] …Sizin əqli və məntiqi
Tam oxu »...приведи его сюда ам иниз гъваш; позови его адаз эвера; не трогай его адак кямир. 2. адан; его отец адан буба.
Tam oxu »I сущ. эол (в древнегреческой мифологии – бог, повелитель ветров) II прил. эоловый (созданный деятельностью ветра), геол., геогр. Eol qumları эоловые
Tam oxu »1. истый, настоящий, подлинный, неподдельный; 2. суть, сущность; 3. подлинник, оригинал;
Tam oxu »...əhli жители города (горожане), kənd əhli жители села (сельчане), dağ əhli горные жители, жители гор (горцы) 2. знаток, мастер. İşin əhli знаток дела
Tam oxu »is. [ər.] köhn. rəs. İşdən çıxarma, vəzifədən kənar etmə. □ Əzl etmək (eləmək) – işdən, vəzifədən götürmək, çıxarmaq. [Şah:] Mən ki o hakimi … əzl elə
Tam oxu »[ər.] rəs. köhn.: əqd etmək – bağlamaq. İki dövlət müqavilə əqd etmişdi. Əqd edilmək (olunmaq) – bağlanmaq. Dövlətlər arasında müahidə əqd olundu. Əqd
Tam oxu »сущ. устар. заключение; əqd etmək заключать, заключить. Müqavilə əqd etmək заключить договор, nikah əqd etmək заключить брак
Tam oxu »...естественным путем). Əsl dəri настоящая кожа, əsl bal настоящий мёд, əsl ipək настоящий шёлк, əsl yun настоящая шерсть 2. подлинный, неподдельный. Əs
Tam oxu »[ər.] bax ədalət. Çünki olar ədlə xələl qatdılar; Mən yazığı mal kimicə satdılar!… Ə.Nəzmi. Cahan cahan deyil daha, zülmə aşiyanədir; Qalıbsa ədlü rəh
Tam oxu »...lənətdir; Gecə-gündüz xəyali dövlətdir. S.Ə.Şirvani. Əhli-elm – elm əhli, elmlə məşğul olan adamlar, elm xadimləri. Cəfər, ey nuri-dideyi-Seyyid!… Əh
Tam oxu »is. [ər.] 1. bax nağıl. Qəhrəman balaca Sabir üçün müxtəlif nəql danışırdı. S.Rəhimov. □ Nəql etmək – bir əhvalatı, hadisəni, hekayəni və s. ardıcıllı
Tam oxu »...əhli-ədavət ədavət saxlayan; düşmən; əhli-əql ağıllı; əhli-əyal ailə üzvləri; ailə; əhli-fəsad fitnə-fəsad törədən; əhli-hal hal əhli, hal bilən; əhl
Tam oxu »is. Bir yerə çağırış, dəvət, çağırma. Adama gəl-gəl deyən çox olar. □ Gəlgəl etmək (eləmək) – əlini tərpədərək çağırmaq, dəvət etmək. Uşaq atasına gəl
Tam oxu »сущ. ша-ша, са чкадиз эверун, дявет авун; gəl-gəl etmək (eləmək) ша-ша лугьун, гъил юзурна эверун, дявет авун.
Tam oxu »в сочет. get-gəl etmək (eləmək) подзывать кого-л. (жестом руки попросить приблизиться, подойти); gəlgəl demək манить (притягивать к себе, влечь)
Tam oxu »I. i. 1. (mənşə, kök) origin; Onun əsli fransızdır He / She is a Frenchman / Frenchwoman by origin / by birth; Onun əsli bakılıdır He / She was born i
Tam oxu »...clerk; elm ~i man* of knowledge; scholar, savant, erudite; eşq ~i man* in love, lover; saray ~i courtiers; kef ~i bax əhli-kef; hal ~i bax əhli-hal;
Tam oxu »s. mental, intellectual; ~ bacarıq / qabiliyyət mental / intellectual faculty / ability; ~ (zehni) iş mental work, brainwork; ~ cəhətcə qüsurlu mental
Tam oxu »1 сущ. типогр. кегль, кегель (размер типографской литеры от верха до низа строки, определяемый числом пунктов) 2 сущ. спорт. кегли, кегля: 1. только м
Tam oxu »ə. 1) bağlama; 2) qurma, təşkil etmə; 3) nikah, kəbin. Əqdi-nikah nikah kəsmə, nikahlama.
Tam oxu »...сказка 2. рассказ (словесное сообщение о ком-, о чём-л.); nəql etmək повествовать, рассказывать, рассказать 2 сущ. 1. транспортировка (перевозка, дос
Tam oxu »...qaydada düzülmüş çəlikləri ağac şarla vurub yıxmaqdan ibarət oyun. Keql oynamaq. // Həmin oyunda işlədilən çəliklər.
Tam oxu »Şərq peripatetiklərinin ―əqllər‖ nəzəriyyəsinə görə, müstəfad əql qazanılmış olub, şəxsin özünə aid deyil.
Tam oxu »[fars. kəm və ər. əql.] прил. акьулдикай кими, акьул тӀимил авай, акьулдиз кьери, акьулдикай зайиф.
Tam oxu »MÜHAL1 ə. 1) mümkün ola bilməyən; qeyri-mümkün; 2) çətin. Mühali-əql ağla sığa bilməyən, ağlın qəbul edə bilmədiyi; qeyri-mümkün, absurd. MÜHAL2 ə. et
Tam oxu »м мн. нет fəls. teizm (dünyanın, əql və idraka malik bir şəxsiyyət kimi təsəvvür edilən Allah tərəfindən yaradılıb idarə edildiyini iddia edən dini-fə
Tam oxu »...dilindəki ilkin mənası söz, sonralar isə düşüncə, fikir, anlam, əql kimi mənaları da ehtiva etmişdir. İlk dəfə heraklitin təlimində dünyanın ümum
Tam oxu »...yeganə idrak vasitəsi hesab edən idealist fəlsəfi cərəyan; 2. məc. əql və idrak ilə iş görmə, öz işində, hərəkətində əqlə və idraka əsaslanma).
Tam oxu »...sərhəddi üzərində fəlsəfi şüuru və bu şüurun oyanıq tutulması. Kantda əql və biliyin sərhəddini və imkanlarını təyin etmək şərtilə doqmaçılığın və
Tam oxu »...aydın danışmaq qabiliyyəti, natiqlik məharəti) [Rəhim xan:] Sənin əql, kamal, fərasət və bəlağətin mənim nəzərimi cəlb etdi (C.Cabbarlı); FƏSAHƏT (kl
Tam oxu »...yalvarəyalvarə, salam eylə! M.V.Vidadi. Gər desəm aydı yer üstündə gəlib rəftarə; Əql bavər eləməz, mah səmadən düşməz. S.Ə.Şirvani.
Tam oxu »...az olan. Kəsərsiz söz. Kəsərsiz tənqid. – Onlar oynadıqca istedadıyla; Əql evi boş olur, sözü kəsərsiz; Döşünə döysə də alim adıyla; Yaşayır əsərsiz,
Tam oxu »is. klas. Cahangirlik, hökmdarlıq, padşahlıq. [Yusif şahın] …əql və fərasətindən, … cahandarlığından elçi və əmələsi vəcd etdilər. M.F.Axundzadə. Bu ə
Tam oxu »is. [ər.] Şərəf, hörmət, etibar. Əql ilədir şərafəti-insan zəmanədə. S.Ə.Şirvani. Elm idi əgər bəxş edən insana şərafət; Millət nə səbəbdən ona göstər
Tam oxu »...malik orqanizmlərin psxi fəalliyyətlərinin xüsusi funksiyası Əql sözü ərəb dilində ə`qələ \ felinin I bab məsdəridir. Bu feldən aqil, məqul və s. k
Tam oxu »...səhnə əsərində iştirak edən şəxslər. Əfradi-məclisdən mövlananın əql və kəmalına afərin sədası səqfə bülənd oldu. M.F.Axundzadə.
Tam oxu »...qabiliyyəti, zehin kəskinliyi; ağıl, fəhm, zehin. [Uluca:] Kimdə var əql, zəka, əzm, hünər; Hər nəhəngi o, məharətlə yenər. A.Şaiq. Bəşir məni gördük
Tam oxu »...Ə.Əbülhəsən. // Ağıl, dərrakə. Övladə çatar həman cəhalət; Nə əql olur onda, nə fərasət. M.Ə.Sabir. Hünərlə fərasət bir olan yerdə; Açılır taybatay b
Tam oxu »\, intuitizmə əql, mənalı düşüncə qarşısında üstünlük verən, intuisi-yanı biliyin, xüsusilə də fəlsəfi biliyin əsası olaraq görən təlim. Müşahi
Tam oxu »...(S.Vurğun); ADAMİYYƏT Fitnələr kim faş olur, bilməm nə halətdən törər; Əql bavər eyləməz kim, adamiyyətdən törər (M.Ə.Sabir); BƏŞƏRİYYƏT Adam var ki,
Tam oxu »...dağlar qədər əzəmətli göstərən də onun zəkasıdır (M.Hüseyn); ƏQL Orxan: Səbrim tükənmiş, qərarım kəsilmiş; Huşum, əqlim uçmuş, uyqum çəkilmiş (H.Cavi
Tam oxu »...(eyləmək) – gizlətmək, gizli saxlamaq, üstünü örtüb gizləmək. …Əql uçar başdan, ürək oynar, cəsəddən can çıxar; Göz ucuyla hər kimə eylər nihan ima p
Tam oxu »...tərkiblərində yiyə, ağa mənasında işlənir; məs.: sahibi-sərvət, sahibi-əql, sahibi-dövlət və s. Məzəmmət eyləmə mən binəvanı; Sahibi-səltənət, gövhər
Tam oxu »...allahlıq iddiasına düşürlər (S.Rəhimov); CAHANDARLIQ Onun nəvazişatından və əql və fərasətindən və qideyi-cahandarlığından elçi və əmələsi vəcd etdil
Tam oxu »...diqqət yetirdikdə görürük ki, bunların mabeynində təfavüt – əql, fəhm və idrak daha da artıq dərəcədədir. F.Köçərli. Həkimül-mülkün keyimiş idrakı və
Tam oxu »...1. Eşq yetirmək, aşiq olmaq. Səni sevən çox bəlaya tuş olur; Əql gedir başdan, fəramuş olur. M.P.Vaqif. [Əsgər:] Əlbəttə, xanım. Göz gördü, könül sev
Tam oxu »...təsvir etmək mümkündür. Əgər Sələfiyyə ilə mötəzilə arasında əql və nass mövzusunda bir sərhəd qoysalar məhz söü gedən əşərilik bu sərhəddə ortad
Tam oxu »...M.V.Vidadi. Görən saətdə zövqümdən yıxıldım məstü layəqəl; Dağıldı əql başımdan, alışdı atəşi-sevda. Nəbati. 2. məc. İşıqsaçan şey, işıqsaçan nöqtə.
Tam oxu »sif. [ər.] köhn. kit. Çox, ən çox, əksəriyyət. Doğru imiş, şairin olmaz imiş məzhəbi! Kafir olurmuş bütün mirzələrin əğləbi
Tam oxu »филос. рационализм (идеалистическое и метафизическо- материалистическое направление в теории познания)
Tam oxu »