1. Ucalmaq, göylərə qalxmaq; çoxalmaq, artmaq; ~ ərşə dayanmaq (qalxmaq). 2. Yox olmaq; ~ yoxa çıxmaq, ərşə çəkilmək.
Полностью »yata bilməmək, yuxuya gedə bilməmək, yuxusu pozulmaq; ~ gözünə yuxu getməmək.
Полностью »əzab-əziyyət və işgəncələr çoxalmaq, zülm və istismar artmaq, həddən çox olmaq, şiddətlənmək.
Полностью »...ərsəyə yetirmək (çatdırmaq) kimi выводить, вывести в люди кого; ərsəyə yetmək (çatmaq): 1. выходить, выйти в люди 2. достигать, достичь совершеннолет
Полностью »i.: ~yə yetirmək / çatdırmaq to rear (d.), to bring* up (d.); (heyvanı) to rear (d.), to breed* (d.), to raise (d
Полностью »...[ər.] 1. Meydan, açıq yer, boş yer; düzən. Bir ərsədə hər əsər ki gördüm; Sənsən deyib ol əsər, yügürdüm. Füzuli. Mahi-rəmazandır, yenə meydan da biz
Полностью »[ər.] сущ. 1. майдан, ачух чка, буш чка; дуьзен; // ərsəyə gəlmək майдандал атун, арадиз акъатун; 2. акьул балугъ хьун, бегьем хьун, камалдихъ агакьун
Полностью »ERTƏ – AXŞAM Sübh çox ertə oyanardı qarı; Durquzar idi hamı xidmətkarı (A.Səhhət); Axşam kənddə əl-ayaq yığılan vaxt Qədir oyandı (Ə.Vəliyev).
Полностью »анат. I сущ. затылок. Ənsə korçibanı хирург. карбункул затылка II прил. затылочный. Ənsə qabarı затылочный бугор, ənsə arteriyası затылочная артерия,
Полностью »...рано: 1. спозаранок. Ertə durmaq рано вставать 2. раньше времени. Ertə qayıtdı (он) рано вернулся, ertə çatdı (он) рано доехал
Полностью »I (Qarakilsə) boyun. – Əlı: ordan qoyuf basma, uşağın ənsəsi qırılar II (Qazax) arxa, dal. – Üzə bir, ənsiyə iki danışer, kişi ha döyü, ikiüzdünün bir
Полностью »ж 1. ересь, клисадин къанунриз хилафвал, зидвал. 2. пер. рекьяй акъатун. 3. пер. буш, манасуз гаф.
Полностью »...[fars.] İkidəstəli iri mişar, bıçqı. Kərki olub öz tərəfinə yonma; Ərrə ol, iki tərəfə yon. (Ata. sözü).
Полностью »is. Uşaq, çocuq, tifil. [Bəypolad:] Miskin bir ərkəyə rast gəlsəm, dərhal sinirlərimə toxunur. H.Cavid
Полностью »ə. 1) ən ağıllı, ən kamallı; daha ağıllı, daha kamallı; 2) ən igid, ən qorxmaz; daha igid, daha qorxmaz; 3) ən düzgün, ən doğru, ən sağlam; daha düzgü
Полностью »zərf 1. Sübhdən, tezdən, səhər tezdən, erkən, erkəndən. Ertə durmaq. Səhər ertədən işləmək. – Sübh çox ertə oyanardı qarı; Durğuzar idi hamı xidmətkar
Полностью »...işlədirlər. 2. Bazar ertəsi deyirik. “Sonrakı” mənasında işlədilən ərt (yert) sözü olub. Tuva dilində sabah yerinə erten işlədilir. “Tez” mənasını ve
Полностью »v 1. pozmaq, sürtüb təmizləmək, qaşımaq, qaşıyıb təmizləmək (rezinlə, pozanla, bıçaqla); 2. məc. silmək, silib aparmaq / yox etmək; 3
Полностью »adv daha; başqa; What else? Daha nə?; Who else? Daha kim?; somewhere ~ haradasa, başqa yerdə
Полностью »ср нескл. esse (ədəbi, fəlsəfi, ictimai problemləri sistematik elmi şəkildə deyil, sərbəst şəkildə şərh edən oçerk).
Полностью »ease1 n 1. sərbəstlik, təbiilik; to be at ~ özünü sərbəst hiss etmək, çəkinməmək; At ease! Azad! (əsgəri komanda); 2. asanlıq; with ~ asanlıqla, asanc
Полностью »is. [ər.] Titrəmə, titrəyiş, əsmə. Atlı kəndin kənarına çatdıqda Tellinin vücudunu bir rəşə aldı. S.Hüseyn. Birdən rəssamın dodaqları rəşə ilə titrədi
Полностью »sif. və zərf Tərs, əks, tərsinə, əksinə. Hacının oğlu çox bədbin bir adamdır. Hər şeyə şübhə ilə baxır, hər sözdən tərsə bir məna çıxarmaq istəyir. Qa
Полностью »(Borçalı) mürəkkəbqabı. – Tərsədə mürəkkəb olar yazmağa, başıaşağa tutanda tökülmer o
Полностью »...противоположную по сравнению с предшествующим движением сторону). Tərsə dövran обратная циркуляция II нареч. обратно, наоборот. Sular tərsə axır воды
Полностью »...возвышаться, подниматься высоко до небес; səsi ərşə qalxmaq см. səsi ərşə çıxmaq; səsi (fəryadı) ərşə çıxmaq неистово кричать
Полностью »...də; Cənnəti, həm də cəhənnəmləri seyr etməyə də. A.Səhhət. ◊ Ərşə bülənd olmaq – bax ərşə çıxmaq. [Qərib:] Səbrə taqətim yox, gəlməz qərarım; Ərşə bü
Полностью »...сущ. шаир. цав, арш; ** ərşə bülənd olmaq кил. ərşə çıxmaq; ərşə çıxmaq цавуз хкаж хьун, цавуз акъатун, аршдив агакьун; ərşi-əla шаир. кьакьан цав, ц
Полностью »...yatmamaq; narahat olmaq; ~ yuxusu qaçmaq, yatağına qor dolmaq, yuxusu ərşə çəkilmək.
Полностью »нареч. устар. высоко; обычно в сочет. асиманя, ərşə bülənd olmaq подняться высоко, до небес
Полностью »“Hansı” sözünün qədimi forması. Vəsfində Nəsimi sözünü ərşə çıxardı; Qanqı sədəfin incisi buldu bu nizami? Nəsimi.
Полностью »“Hansı” sözünün qədimi forması. Vəsfində Nəsimi sözünü ərşə çıxardı; Qanqı sədəfin incisi buldu bu nizami? Nəsimi.
Полностью »təql. Qıjıltı səsi. Gəştə çıxsa ərşə qara qarğalar; Çalar qanadların, ay eylər qıj-qıj. Aşıq Ələsgər.
Полностью »təql. Qıjıltı səsi. Gəştə çıxsa ərşə qara qarğalar; Çalar qanadların, ay eylər qıj-qıj. Aşıq Ələsgər.
Полностью »...dastanının lüğəti) Gələndə anamdan aldım dərsimi, Çıxarda bilmərəm ərşə səsimi. Burda kəsdirsən də lap nəfəsimi, Səni aparmamış, dilbər, getmərəm.
Полностью »...olmaq, yox olmaq; ~ qəhətə çıxmaq, əppək olub göyə çəkilmək, ərşə çəkilmək, ərşə çıxmaq, göyə çəkilmək (çıxmaq), nə insi var, nə cinsi, nə iyi tapıld
Полностью »adj 1. oyaq, yatmayan; 2. yuxusuz, yuxusu ərşə çəkilən; to pass a ~ night yuxusuz gecə keçirmək; 3. məc. ayıq-sayıq; diqqətli, gözüiti
Полностью »...Axı srağagün gecə bərk yağış yağmışdı (C.Əmirov); Bu gün ilə, ərsə dönə; Hamı belə günlərlə öyünə (R.Rza).
Полностью »...Xötəyi camışdan ayırmax olmuyur (Ağdaş); – Xötəyi çox əmizdirün kü, ərsə: gəlsün (Kürdəmir)
Полностью »sif. Çox böyük, ən böyük, böyük. Ulu divanlarda çəkilir adım; Ərşə bülənd oldu dadü fəryadım. Qurbani. Yenilməz bir xalqıq, əcdadı ulu; Qoruyur sinəmi
Полностью »...qoydular (M.S.Ordubadi); MERAC (din.) [Şeyx Sənan:] Bumu insanın ərşə meracı; Mən nəyim imdi? Canlı dar ağacı (H.Cavid); PİLLƏKƏN (bax).
Полностью »...(çəkmək, qoparmaq) суза авун, цӀугъун, феряд авун, шехьун; ** naləsi ərşə çıxmaq сузаяр аршдив агакьун, кӀевиз суза авун, шехьун, феряд авун.
Полностью »...imiş, erdi – indiki idi anlamını əks etdirmişdir, isə sözü ersə kimi olmuşdur. Ermək sözündəki r səsi ixtisara düşmüş, e saiti isə i səsinə keçmişdir
Полностью »Mənbələrdə erkən kimi verilib. İdi “erdi”, imiş “ermiş”, isə “ersə” kimi qeydə alınıb. Deməli, er bütün hallarda özünü göstərir. Sonra er hissəsindən
Полностью »...стоны матерей; nalə etmək (çəkmək) вопить, издавать вопль ◊ naləsi ərşə çıxmaq громко рыдать
Полностью »...vaxtlarını başqalarının qayğısına qalmağa sərf edir; 2. yuxusuzluq, yuxusu ərşə çəkilmə; nights of ~ yuxusuz gecələr; eyes red with ~ and weeping yux
Полностью »...Gecə-gündüz çörək deyib nalə çəkmiş hər laylası. S.Vurğun. ◊ Naləsi ərşə çıxmaq – ucadan ağlamaq, ah-zar etmək, fəryad etmək. [İmran:] O gün, yadında
Полностью »...eşidildi (Y.Şirvan); NƏRƏ ..atlar kişnəyir, bahadır nərələri ərşə qalxırdı (Anar).
Полностью »[fars.] Uca, yüksək; adətən “asimanə (ərşə və s.) bülənd olmaq” şəklində işlənir – göyə qalxmaq, yüksəlmək, ucalmaq. [İsmayıl bəy:] Doğrudan, mahalda
Полностью »is. [ər. “ərsə” söz. cəmi] 1. Dini etiqada görə məhşər (qiyamət) günü yenidən diriləcək insanların öz əməllərinə dair haqq-hesab vermək üçün toplaşaca
Полностью »...balaca, həddi-büluğa çatmamış uşaq. Pişvazə çıxıb səğirü kəbir; Ucalır ərşə naleyi-təkbir. S.Ə.Şirvani. [Molla Zaman:] [Həmidin] xoşbəxtliyi ondadır
Полностью »...лянетар); ** yelə sovurmaq гарув гун, пуч авун, гьич авун; külünü göyə (ərşə) sovurmaq кил. yelə sovurmaq.
Полностью »...избавиться от мучений, от мук; 2. освободиться от гнёта; zülm ərşə dayanıb нет конца произволу
Полностью »...YUXU [Mərdan:] Düz deyirsiniz Yunis müəllim, yayda yuxum elə bil ərşə çəkilir (X.Hasilova); ÇİMİR (dan., az müddətli yatmaq) Səmədağa: Dəymə, hələ va
Полностью »...tərif olmasın не сочтите за лесть (о собеседнике); tərifini göyə (ərşə, asimana) çıxarmaq, qaldırmaq kimin, nəyin возносить, вознести, превозносить,
Полностью »...binadan (“bina” sözündə). Bir hörgü ki, bünövrədən gəc ola; Başı ərşə dəysə, dibi düz olmaz. Xəstə Qasım.
Полностью »...(ətuz forması da mövcud olub). Belə bir cümlə də var: yağın boldı ersə, etuz cangüdaz (düşmənin varsa, bədənini və canını qoru). Sonra bədən kəlməsi
Полностью »...рост deməkdir (yüksəlməyən, böyüməyən). Ös (yada sal: əsrə, ərsə) sözü böyümək demək olub, görünür, ök kəlməsi “ös”lə bağlıdır və böyüdən deməkdi
Полностью »...(“Qurbani”) * Qırxlar məclisində söylənir adım, Ərşə bülənd olub dadü fəryadım...
Полностью »...“göyə” sözləri ilə). Fərraşların küçələrdə … səsi hər dəqiqədə ərşə dayandı. M.F.Axundzadə. Əkdiklərimin tamamı yandı; Fəryadlarım göyə dayandı… M.Ə.
Полностью »...Rəcəb. Yer üzündə şölə saçır neçə min çıraq; Şəfəqlərin ağ sütunu ərşə toxunur. S.Vurğun.
Полностью »...müstəbidin ocağını söndürüb yelə sovurmuşdu. A.Şaiq. Külünü göyə (ərşə) sovurmaq – bax sovurmaq. [Nizami:] Mən Əxi Fərruxun fikirləri üzərində böyük
Полностью »...örtülmək (dolmaq); duman basmaq, duman bürümək. Hava dumanlandı. – Toz ərşə dayandı, göy dumanlandı. Ə.Cavad. // Duman qalxmaq, tüstü çıxmaq. Bu sadə
Полностью »...doymamışdım heç vüsalından; Mənə zülm elədi yaman ayrılıq. N.Rəfibəyli. Zülm ərşə dayandı (çıxdı) – zülm, ədalətsizlik həddini aşdı. Zülm ilə, zülmlə
Полностью »...видеть кошмарные сны; yuxun(-uz) şirin olsun приятного сна; yuxusu ərşə (göyə) çəkilmək лишиться сна; yuxusu gözlərindən tökülür хочет спать; yuxusu
Полностью »ə. və f. boş yer, meydan. Ərsei-qiyamət qiyamət günü ölülərin dirilib toplanacağı meydan
Полностью »глаг. расти, вырасти; становиться, стать взрослым; зреть, становиться, стать зрелым; достигать, достигнуть зрелости
Полностью »is. qəd. Böyümək, kamala çatmaq. Ərsəmiş nər öldürdün; Qanlısan, gözəl maya. (Bayatı)
Полностью »...yenidən nəhəng bir çətir kimi açılıb yüksəlmiş, ən uzaq ulduzları ilə ta ərşə dirənmişdi. Ə.Məmmədxanlı. Keçdi kiçik bir zaman; Lap göyün qübbəsindən
Полностью »