Поиск по словарям.

Atlant ya Atlas (yun. Άτλας) qədim yunan mifologiyasında titan tanrı İapetin oğlu, Prometey, Epimetey və Menetiyın qardaşı. Titanomaxiya zamanı qardaşı Menetiy kimi rəqib tərəfdə iştirak etdiyi üçün Zevs tərəfindən əbədi olaraq kürəklərində yeri və göyü saxlamağa məhkum olunmuşdur. Onun yeddi gözəl qızı – Pleyadlar atalarının çəkmiş olduğu zülümə dözməyərək ulduzlara çevrilmişlər.

Aylant (lat. Ailanthus) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin simaroubakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Şir (lat. Panthera leo) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinə aid heyvan növü. Bədəninin uzunluğu təqribən 210 sm-ə, quyruğu 110 sm-ə, kütləsi 280 kq-a yaxın olur. Pəncəsi iri caynaqlı, tükü qısa, sarımtıl-qonurdur. Quyruğunun ucu qotaz kimidir. Başqa pişikkimilərdən fərqli olaraq, cinsiyyət dimorfizmi yaxşı nəzərə çarpır. Erkəyinin boynunda, başının bir hissəsində, sinəsində və gövdəsinin ön tərəfində açıq-sarı, qara yalı olur. Dişi və cavan şirlərin isə yalı olmur. Çox güclü və cəlddir. Antilop, zebr, zürafə, maral, sürünənlər və s.

Aslan Aslanov (jurnalist) —

Atlant ya Atlas (yun. Άτλας) qədim yunan mifologiyasında titan tanrı İapetin oğlu, Prometey, Epimetey və Menetiyın qardaşı. Titanomaxiya zamanı qardaşı Menetiy kimi rəqib tərəfdə iştirak etdiyi üçün Zevs tərəfindən əbədi olaraq kürəklərində yeri və göyü saxlamağa məhkum olunmuşdur. Onun yeddi gözəl qızı – Pleyadlar atalarının çəkmiş olduğu zülümə dözməyərək ulduzlara çevrilmişlər.

Uca aylant (lat. Ailanthus altissima) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin simaroubakimilər fəsiləsinin aylant cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Azərbayacan şəraitində hündürlüyü 12-15 m (nadir hallarda 20 m.) m, diametri 60 sm olan, öz vətənində isə hündürlüyü 30 m-ə çatan ağacdır. Çətiri iri budaqlıdır, lakin iri yarpaqların çox olmasına görə sıxdır və kölgəlidir. Cavan budaqları açıq-qəhvəyi, yaşlı gövdəsinin rəngi isə açıq boz rəngdədir. Yarpaqları iri və mürəkkəbdir, uzunluğu 40-70 (90) sm-dir, tək lələkvaridir, ümumi saplaqda oturmuş 9-41 ədəd yarpaqcıqdan ibarətdir, xoşagəlməyən iyi vardır; yarpaqcıqların uzunluğu (4) 5-8 (13) sm, uzunsov-yumurtaşəkilli və yaxud neştərvari yumurtaşəkillidir. Qaidəsinə doğru dəyirmi və ya çəpinə kəsilmiş, tam inkişaf dövründə çılpaq, kənarları nazik kirpikcikli, qaidə hissəsində, hər birində 1-2 (3-4) ədəd iri dişlidir. Çiçək qrupu iri, süpürgəvari, kifayət qədər sıx olub, uzunluğu 20-30 sm-ə qədərdir. Çıçəkləri xırda, uzunluğu 2,5-3,5 mm, ikicinslidir və erkəkciklidir, xoşagəlməyən iyi vardır. Ləçəkləri 5-6 ədəd olub, xırdadır, yumurtaşəkilli, yaşılımtıl rəngli və tutqundur.

Uca aylant (lat. Ailanthus altissima) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin simaroubakimilər fəsiləsinin aylant cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Azərbayacan şəraitində hündürlüyü 12-15 m (nadir hallarda 20 m.) m, diametri 60 sm olan, öz vətənində isə hündürlüyü 30 m-ə çatan ağacdır. Çətiri iri budaqlıdır, lakin iri yarpaqların çox olmasına görə sıxdır və kölgəlidir. Cavan budaqları açıq-qəhvəyi, yaşlı gövdəsinin rəngi isə açıq boz rəngdədir. Yarpaqları iri və mürəkkəbdir, uzunluğu 40-70 (90) sm-dir, tək lələkvaridir, ümumi saplaqda oturmuş 9-41 ədəd yarpaqcıqdan ibarətdir, xoşagəlməyən iyi vardır; yarpaqcıqların uzunluğu (4) 5-8 (13) sm, uzunsov-yumurtaşəkilli və yaxud neştərvari yumurtaşəkillidir. Qaidəsinə doğru dəyirmi və ya çəpinə kəsilmiş, tam inkişaf dövründə çılpaq, kənarları nazik kirpikcikli, qaidə hissəsində, hər birində 1-2 (3-4) ədəd iri dişlidir. Çiçək qrupu iri, süpürgəvari, kifayət qədər sıx olub, uzunluğu 20-30 sm-ə qədərdir. Çıçəkləri xırda, uzunluğu 2,5-3,5 mm, ikicinslidir və erkəkciklidir, xoşagəlməyən iyi vardır. Ləçəkləri 5-6 ədəd olub, xırdadır, yumurtaşəkilli, yaşılımtıl rəngli və tutqundur.

Çöl aslanı (ing. Lion of the Desert) — 1981 ABŞ, Liviya ortaq istehsalı dramatik döyüş filmidir. Prodüserliyini və rejissorluğunu ərəb əslli ABŞlı kinomatoqraf Mustafa Akkadın etdiyi filmin əsas rollarında Anthony Quinn, Oliver Reed, Irene Papas, Rod Steiger, John Gielgud və Raf Vallone oynamışdır. Filmin əsas musiqisi Maurice Jarreyə aiddir. Gerçək hadisələrə əsaslanan bu bioqrafik, epik filmdə, 1929-cu ildə İtaliyada iqtidarda olan Faşist diktator Benito Mussolininin Böyük Roma İmperiyasını yenidən qurma planlarının bir parçası olaraq Liviyanı müstəmləkələşdirmək üzrə bu Şimal Afrika ölkəsinə göndərdiyi güclü ordularının, Ömər Muxtar liderliyindəki Liviya xalqının inadkar müqaviməti qarşısında heç gözləmədikləri ağır itkilərə uğramaları izah edilməkdədir. Filmi Liviya lideri Muammər Qəddafi maliyyəyələşdirmişdir. Tərcümə edildikdən bir il sonra dövrün İtaliya baş naziri Giulio Andreotti filmin İtalyan ordusunun qürurunu zədələyici fraqmentlər ehtiva etdiyini ifadə etmiş və bunun üzərinə film 1982-ci ildə İtaliyada qadağan edilmişdi. 1988-ci ildən etibarən filmin İtaliyada bəzi festivallarda qeyri-qanuni olaraq göstərilməsinə hökumət tərəfindən göz yumulmuşdu. Filmin rejissoru 1930-cu ildə Hələbdə (Suriya) doğulan Mustafa Akkad uzun illər ABŞda prodüserlik və rejissorluq etmişdir. Hellovin filmlərinin babası olaraq da xatırlanan Akkad 2005-ci ildə İordaniyada məruz qaldığı bombalı terrorist bir hücum nəticəsində həyatını itirmişdir.

Yəhuda aslanı (ivr. ‏אריה יהודה‏‎, Aryeh Yehudah) — ənənəvi olaraq Yəhuda qəbiləsinin simvolu kimi qəbul edilən yəhudi milli və mədəni simvolu. Yəhuda övladları ilə aslan arasındakı əlaqəni ilk olaraq Yəhudi Bibliyasının Yaradılış kitabında Yaqubun dördüncü oğlu Yəhudaya verdiyi xeyir-duada tapmaq olar.Bu, xristian teologiyasına görə, Əhdi-cədidin Vəhy Kitabında Nazaretli İsanı təmsil edən bir termin kimi də xatırlanır. Yəhuda aslanı Süleyman sülaləsindən olan Efiopiya imperatorlarının istifadə etdiyi titullardan biri idi. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Vikianbarda Yəhuda aslanı ilə əlaqəli mediafayllar var.

Aslan — kişi adı, təxəllüs.

Aslan İbrahimoviç Abaşidze (gürc. ასლან იბრაიმის ძე აბაშიძე; 20 iyul 1938, Batumi) - Gürcüstanın dövlət və siyasi xadimi, 1991-2004-cü illərdə Acarıstan Muxtar Respublikasının rəhbəri. == Həyatı == XVI əsrin sonlarından etibarən İslam dinini qəbul edərək Osmanlı İmperiyasının rəhbərliyi altında acarlara rəhbərlik edən Knyaz Abaşidzenin nəslindəndir. Yazıçı və tərcüməçi olan babası Memed Abaşidze 1918-1921-ci illərdə Acarıstanın ilk parlamentinin sədri olmuş ve Acarıstanın Gürcüstanın bir hissəsi olduğunu, türklərini hakimiyyətini qəbul etmədiyini bildirmişdi. 1938-ci ildə Memed Abaşidze vuruldu və oğlu İbrahim (oğlu Aslanın doğumundan iki ay əvvəl) həbs olundu və Sibirə sürgün edildi. Anası Şahəstər Bejanidze də Acarıstanın şimalında yaşayan aristokrat ailədən idi. Çətinliklərlə dolu uşaqlıq illərindən sonra orta məktəbi bitirən Aslan 1962-ci ildə Batumi Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Tarix və Filologiya fakültəsini, 1984-cü ildə isə Tbilisi Dövlət Universiteti İqtisadi Planlaşdırma fakültəsini bitirmişdir. Buna baxmayaraq o, 1962-ci ildə odlu silah daşıdığına və zərərli vərdişlərinə görə iki il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdi. Ali təhsilindən əlavə musiqi məktəbində oxumuş, peşə məktəbinə rəhbərlik etmiş, komsomol işi ilə məşğul olmuşdur. Məhz bu illərdə Aslan Gürcüstan SSR-nin peşə təhsili komitəsinin sədri olan - böyük qardaşı kimi qəbul etdiyi Eduard Şevardnadze ilə yaxından tanış oldu.

Aslan Abbasov (siyasi xadim) — Azərbaycanlı kimyagər alim və siyasətçi, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin XII, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin I çağırış deputatı, İnsan Hüquqları Daimi Komissiyasının Sədr müavini (1995–2000), Azərbaycan Texnologiya Universitetinin Prorektoru (2016–2019), Yeni Azərbaycan Partiyası Səbail Rayonu Təşkilatının Siyasi Şurasının üzvü (1996–2021). Aslan Abbasov (əsgər) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsinin şəhidi.

Aslan Atakişiyev (16 avqust 1953, Muradxanlı, Qubadlı rayonu – 7 avqust 1992, Laçın rayonu) — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Aslan Atakişiyev 1953-cü il 16 avqustda Qubadlı rayonunun Muradxanlı kəndində anadan olub. 1960-cı ildə burada birinci sinfə getmiş. 1970-ci ildə məktəbi bitirmişdir. 1972–1974-cü ilərdə hərbi xidmətdə olmuşdur. 1977-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakultəsinə daxil olur. 1981-ci ildə təhsilini başa vurub Qubadlı rayonunda müəllimliyə başlamışdır. Qarabağ hadisələri başlayanda o, müəllim işləyirdi. Vətən torpaqlarının təhlükə altında olduğunu görən Aslan öz doğma peşəsindən ayrılıb cəbhəyə yollandı. == Döyüşlərdə iştirakı == Aslan Atakişiyev torpaqlarımız uğrunda gedən döyüşlərdə həmişə öz cəsarəti və hünəri ilə seçilirdi.

Aslan Əlikram oğlu Ağaverdiyev — "20 Yanvar" şəhidi. Ölümündən sonra "20 Yanvar şəhidi" fəxri adına layiq görülüb. Adı əbədiləşdirilərək 31 saylı tam orta məktəbə verilib. Hal hazırda məktəbdə onun büstü yerləşir. == Haqqında == 24 avqust 1952-ci ildə Bakıda anadan olub. Bakının Zevin küçəsində anbardar işləyib. Üç qızı olub. Azərbaycanın əməkdar artisti, aktrisa Məsmə Aslanqızının atasıdır. == Şəhid olması == Həmin gecə saat 22:00 radələrində keçmiş Naxçıvan mehmanxanasının qarşısına gəlmiş, orada Sovet əsgərləri ilə üzbəüz dayanan əli körpəli və uşaq arabalı qadınları geri çəkmiş, onların qarşısında cavanlarla birlikdə sədd çəkib dayanmışlar. Saat 00:01 radələrində atəş əmri verilərkən qadınların və uşaqların qarşısında sədd çəkmiş cavanları (Aslan Ağaverdiyev daxil olmaqla) güllə baran etmişlər.

Aslan Hacızadə, Aslan Qarabağlı və ya Aslan Berkan — Azərbaycan Cümhuriyyətinin zabiti, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin polkovniki. Şamxor döyüşündə, Qarabağ və Zəngəzur döyüşlərində, Gəncə və Qarabağ üsyanlarında, iştirak edib. Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsində, Dumlupınar döyüşündə iştirak edib. 35 il Türkiyə Silahlı Qüvvələrində xidmət edib. == Həyatı və təhsili == Aslan Nüsrət oğlu Hacızadə 1897-ci ildə Qarabağ əyalətinin Cavanşir qəzasının mərkəzi olan indiki Tərtər şəhərində anadan olub. 1917-ci ildə orta təhsilini bitirikdən sonra, könüllü olaraq hərbi xidmətə yollanaraq, Gəncədə yerləşən V Yelizavetpol nişançı alayında hərbi ximətə başlayıb. 1918-ci ildə Gəncə şəhərində açılan hərbi məktəbə daxil olub. Təhsilini topçuluq üzrə tamamladıqdan sonra zabit namizədi olaraq Azərbaycan Cümhuriyyəti Ordusunda xidmətini davam etdirib. == Döyüş yolu == === Azərbaycanda === ==== Şamxor döyüşü ==== Fevral İnqilabından sonra Zaqafqaziya Komissarlığının tələbi ilə Cənubi Qafqazı tərk edən rus hərbi hissələri silahlarını təhvil verməli idilər. Lakin bir çox hallarda rus qoşun hissələri silahları təhvil vermək istəmirdilər.

Aslan Hacızadə, Aslan Qarabağlı və ya Aslan Berkan — Azərbaycan Cümhuriyyətinin zabiti, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin polkovniki. Şamxor döyüşündə, Qarabağ və Zəngəzur döyüşlərində, Gəncə və Qarabağ üsyanlarında, iştirak edib. Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsində, Dumlupınar döyüşündə iştirak edib. 35 il Türkiyə Silahlı Qüvvələrində xidmət edib. == Həyatı və təhsili == Aslan Nüsrət oğlu Hacızadə 1897-ci ildə Qarabağ əyalətinin Cavanşir qəzasının mərkəzi olan indiki Tərtər şəhərində anadan olub. 1917-ci ildə orta təhsilini bitirikdən sonra, könüllü olaraq hərbi xidmətə yollanaraq, Gəncədə yerləşən V Yelizavetpol nişançı alayında hərbi ximətə başlayıb. 1918-ci ildə Gəncə şəhərində açılan hərbi məktəbə daxil olub. Təhsilini topçuluq üzrə tamamladıqdan sonra zabit namizədi olaraq Azərbaycan Cümhuriyyəti Ordusunda xidmətini davam etdirib. == Döyüş yolu == === Azərbaycanda === ==== Şamxor döyüşü ==== Fevral İnqilabından sonra Zaqafqaziya Komissarlığının tələbi ilə Cənubi Qafqazı tərk edən rus hərbi hissələri silahlarını təhvil verməli idilər. Lakin bir çox hallarda rus qoşun hissələri silahları təhvil vermək istəmirdilər.

Aslan Hüseynov (deputat) — Azərbaycan SSR-in dövlət, siyasi və təsərrüfat xadimi, Salyan və Yardımlı Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi, Azərbaycan Kommunist Partiyası Naxçıvan Vilayət Komitəsinin 1-ci katibi. Aslan Hüseynov (müğənni) — Azərbaycan müğənnisi. Aslan Hüseynov (gizir) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsi şəhidi.

Mustafazadə Aslan Müstafa oğlu (Aslan Kəmərli) — şair, 1981-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü (1975), "Azərbaycan" qəzetinin bölgə müxbiri, "Qazax" Xeyriyyə Cəmiyyətinin yaradıcılarından biri və ilk sədri (1992-ci ildən). == Həyatı == Aslan Kəmərli 1942-ci il noyabrın 19-da Qazax rayonunun Kəmərli kəndində anadan olmuşdur. Burada orta məktəbi bitirmiş (1949-1959), sonra kolxozda çalışmışdır (1959-1960). Bakı rabitə texnikumunda təhsilini davam etdirmişdir (1960-1963). Ordu sıralarında xidmət etmişdir (1963-1966). Əmək fəaliyyətinə "Neft daşları" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi kimi başlamış, sonra redaktor işləmişdir (1968-1971), "Azərbaycan gəncləri" qəzeti redaksiyasının xüsusi müxbiri olmuşdur (1971-1977). M.Qorki adına Moskva Ədəbiyyat İnstitutunun poeziya fakültəsini bitirmişdir (1971-1976). "Pioner" jurnalı redaksiyasında məsul katib (1977-1991), "Azərbaycan" qəzetində müxbir, sonra Gəncə-Qazax zonası üzrə xüsusi müxbir olmuşdur (1992-ci ildən). "Qazax" Xeyriyyə Cəmiyyətinin yaradıcılarından biri və ilk sədri idi (1992-ci ildən). SSRİ jurnalistlər dəstəsinin tərkibində Türkiyədə olmuşdur.

Aslan Kərimov (1 yanvar 1973, Bakı, Azərbaycan SSR) — keçmiş azərbaycanlı futbolçusu. İnşaatçı Şamaxı, MTOP-Dinamo Bakı, Azəri Bakı, Qarabağ, Neftçi, Kəpəz, Baltika, ANS-Pivani, Şəmkir, Sumqayıt Şəhər klublarının oyunçusu olub. 5 qat Azərbaycan çempionu və Azərbaycan kubokunun sahibidir. Kərimov milli çempionatımızda 382 oyunda 17 qol vurub. Sumqayıt klubunda məşqçilik karyerasına başlayıb. Azərbaycan milli futbol komandasında 78 oyun keçirib. Azərbaycan (16 yaşlılar) millisinin baş məşqçisidir. Həmçinin Azərbaycanın əsas milli komandasında köməkçi məşqçi funksiyasını yerinə yetirir. == Həyatı == Aslan Səməd oğlu Kərimov 1 yanvar 1973-cü ildə Bakıda anadan olmuşdur. Uşaq yaşlarından futbola həvəsi onu bu sənətə peşəkar yanaşmasına səbəb olmuşdur.

Aslan Masxadov (çeç. Аслан Али кӏант Масхадан; rus. Аслан Алиевич Масхадов; 21 sentyabr 1951 – 8 mart 2005, Tolstoy-Yurt, Çeçenistan) — Çeçenistan siyasətçisi. Çeçen İçkeriya Respublikasının 3-cü prezidenti. 1990-cı illərin əvvəllərində o, ÇİR-nin silahlı qüvvələrinin yaradılmasında iştirak edib və ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Rusiya qoşunlarına qarşı hərbi əməliyyatlarına rəhbərlik edib.

Aslan Maqsud oğlu Mirzəyev (17 iyul 2000, Xok, Naxçıvan Muxtar Respublikası – 8 noyabr 2020, Şuşa rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Aslan Mirzəyev 17 iyul 2000-ci ildə Kəngərli rayonunun Xok kəndində anadan olub. 2006–2017-ci illərdə Xok kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. Nişanlı idi. == Hərbi xidməti == Aslan Mirzəyev 2017–2019-cu illərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə idi. 2019-cu ildən isə müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu idi. === İkinci Qarabağ müharibəsində iştirakı === Azərbaycan Ordusunun əsgəri olan Aslan Mirzəyev 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsində fəal iştirak edib. 8 noyabrda şəhid olub. 13 noyabrda doğulduğu Xok kəndinə dəfn edilib. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Aslan Mirzəyev ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.

Aslan Məmmədsadiqoğlu (1884, Daşkənd, Yeni Bəyazid qəzası – 1957, Yeni Daşkənd, Bərdə rayonu) — Azərbaycan şairii. == Həyatı == Abbasov Aslan Məmmədsadiq oğlu, 1884-cü ildə Göyçə mahalının Daşkənd kəndində Məmmədsadiq kişinin ailəsində anadan olmuşdur. Məmmədsadiq kişinin Aslandan başqa Nübar adlı bir qızı da olmuşdur. Aslan Məmmədsadiqoğlu ilk təhsilini molla məktəbində Daşkəndin baş mollası, dövrünün mütərəqqi ziyalısı Hacı Rəhimdən almışdır. Aslan islam dinini dərindən və mükəmməl öyrənmişdir. O vaxtkı adətlərə görə mollalar yaxşı oxuyan uşaqların əllərinin hər iki baş barmaqlarını bir-birinə bağlayaraq "Qurani-Kərim"i iki qolu birləşdirən biləklərin üstünə qoyub uşağın atasının hüzuruna gətirərmişlər. Aslan da yaxşı oxuduğuna görə atası Məmmədsadiq kişinin hüzuruna gətirildikdə Məmmədsadiq kişi qəlbən çox şadlanmış və Hacı Rəhimə bir inək hədiyyə etmişdir. Sovet dövləti yeni qurulanda Abbasov Aslan Daşkənd kənd sovetinin katibi işləmişdir. Daha sonra onu Basarkeçər rayon milis şöbəsinə işə qəbul etmişlər. Sonradan o Daşkənd kəndinə qayıtmış və kolxozda qabaqcıl işçilərdən olmuş, dəfələrlə orden və medallarla təltif olunmuşdur.

Aslan Nadirov (1968, Gəgəli, Ağsu rayonu – 29 mart 1992, Şuşa) — Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Aslan Nadirov 1968-ci ildə Ağsu rayonunun Gəgəli kəndində anadan olmuşdur. Ağsu şəhər 1 saylı orta məktəbin məzunudur. 1992-ci ildə Şuşa şəhəri uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuşdur. Aslan Nadirov 1990-cı illərdən hərbi tibb işçisi kimi könüllü Qarabağ müharibələrində iştirak etmişdir. Şuşa şəhərinin işğalı zamanı şəhid olmuşdur. == Xatirəsi == Ağsu şəhər 1 saylı orta məktəb Aslan Nadirovun adını daşıyır.

Aslan Qaraşarov (1919–1943) — Böyük Vətən müharibəsi qəhrəmanı, baş serjant. == Həyatı == Aslan Məmməd oğlu 19 noyabr 1919-cu ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Azərbaycan Sənaye İnstitutunda oxumuş, Azərbaycan Radio Verilişləri Komitəsinin orkestrində işləmişdir.1939-cu uldə institutda oxuyarkən Sovet ordusu sıralarına çağrılmışdır.Böyük vətən müharibəsində 271-ci Azərbaycan milli diviziyasında artilleriya batereyasının komandiri olmuş, Şimali Qafqazın azad edilməsində igidlik göstərmişdir. Zaqafqaziya Cəbhəsi Şimal Qrupu qoşunlarının tərkibində Mozdokdan Azov dənizi sahillərinə kimi döyüş yolu keçmişdir.Aslan Qaraşarov Semernikovonun (indiki Rostov vilayəti) müdafiəsində düşmənin səkkiz tankını məhv etmiş və özü də həlak olmuşdur. == Mükafatları == O, "Qırmızı Bayraq" ordeni və müxtəlif medallarla təltif edilmişdir. Rostov şəhərindəki xatirə lövhəsində Aslan Qaraşarovun da adı var. Şuşada adına küçə var.

Aslanov Aslan Məhəmməd oğlu (20 avqust 1925, Ağstafa – 1995, Bakı) — fəlsəfə elmləri doktoru (1974), professor (1976), Azərbaycan Respublikası EA-nın həqiqi üzvü (1989), Əməkdar elm xadimi, Azərbaycan Dövlət İncəsənət Universitetinin rektoru (1977–1987), Azərbaycan Elmlər Akademiyasının vitse-pezidenti, Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun direktoru (1990–1995). == Haqqında == Aslan Aslanov 20 avqust 1926-cı ildə Ağstafa rayonunda anadan olmuşdur. Məktəbi qurtardıqdan sonra II Dünya müharibəsi illərində müəllim çatışmadığından bir il Ağstafa şəhəri Dəmiryol məktəbində ibtidai sinifdə müəllim işləmişdir. Ali təhsilini 1945–1950-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetində almışdır. O, Tarix fakültəsini Fəlsəfə ixtisası üzrə bitirmişdir. == Əmək fəaliyyəti == Aslan Aslanov 1961-ci ildən 1977-ci ilədək Azərbaycan Dövlət Universitetinin Estetika və etika kafedrasının müdiri olmuşdur. 1977-ci ildən 1987-ci ilə qədər Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun rektoru vəzifəsini icra etmişdir. 1987-ci ilin martında Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Tarix, İqtisadiyyat, Fəlsəfə və Hüquq bölməsinin akademik-katibi vəzifəsinə təyin olunan Aslan Aslanov 1995-ci ilədək bu vəzifəni icra etmişdir. O, həm də 1990–1995-ci illərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun direktoru olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == Aslan Aslanov 1959-cu ildə fəlsəfə doktoru, 1974-cü ildə isə elmlər doktoru elmi dərəcəsini almışdır.

Aslan Aslanov (tam adı: Aslan Məmmədhəsən oğlu Aslanov) — Azərbaycan aşığı, Ağstafa rayon mədəniyyət evində aşıqların bədii rəhbəri (1957), Azərbaycan Aşıqlarının III və IV Qurultaylarının iştirakçısı. == Həyatı == Aslan Aslanov 1928-ci ildə Ağstafanın Köhnəqışlaq kəndində anadan olmuşdur. Aşıq sənətinə 18 yaşından başlayıb. Ustadları Aşıq Qəhrəman (1946–1949) və Aşıq Məmmədyar (1949–1956) olub.

Aslanov Aslan Məhəmməd oğlu (20 avqust 1925, Ağstafa – 1995, Bakı) — fəlsəfə elmləri doktoru (1974), professor (1976), Azərbaycan Respublikası EA-nın həqiqi üzvü (1989), Əməkdar elm xadimi, Azərbaycan Dövlət İncəsənət Universitetinin rektoru (1977–1987), Azərbaycan Elmlər Akademiyasının vitse-pezidenti, Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun direktoru (1990–1995). == Haqqında == Aslan Aslanov 20 avqust 1926-cı ildə Ağstafa rayonunda anadan olmuşdur. Məktəbi qurtardıqdan sonra II Dünya müharibəsi illərində müəllim çatışmadığından bir il Ağstafa şəhəri Dəmiryol məktəbində ibtidai sinifdə müəllim işləmişdir. Ali təhsilini 1945–1950-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetində almışdır. O, Tarix fakültəsini Fəlsəfə ixtisası üzrə bitirmişdir. == Əmək fəaliyyəti == Aslan Aslanov 1961-ci ildən 1977-ci ilədək Azərbaycan Dövlət Universitetinin Estetika və etika kafedrasının müdiri olmuşdur. 1977-ci ildən 1987-ci ilə qədər Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun rektoru vəzifəsini icra etmişdir. 1987-ci ilin martında Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Tarix, İqtisadiyyat, Fəlsəfə və Hüquq bölməsinin akademik-katibi vəzifəsinə təyin olunan Aslan Aslanov 1995-ci ilədək bu vəzifəni icra etmişdir. O, həm də 1990–1995-ci illərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun direktoru olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == Aslan Aslanov 1959-cu ildə fəlsəfə doktoru, 1974-cü ildə isə elmlər doktoru elmi dərəcəsini almışdır.

Aslan Aslanov (tam adı: Aslan Tərlan oğlu Aslanov; 1920, Qarovulüstü – 1 sentyabr 1967, Zərdabi, Quba rayonu) — Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı, Qızıl Ordu Baş serjantı, Şöhrət Ordeninin hər üç dərəcəsinin kavaleri. == Həyatı == 1920-ci ildə Quba qəzasının Qonaqkənd kəndi yaxınlığında yerləşən Qarovulüstü kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Qonaqkənd kənd məktəbində yeddi sinfi bitirdikdən sonra kolxozda işləyib. 25 iyun 1941-ci ildə Qızıl Ordu sıralarına çağrılır və Böyük Vətən müharibəsində iştirak edir. 1943-cü ilin mayında ağır yaralandıqdan sonra uzun müddət müalicə altına alınır. Aslanov 1944-cü ildə xidmətə qayıdır. 1945-ci ilin əvvəllərində 39-cu Ordunun 338-ci Atıcı Diviziyasının 1136-cı Atıcı Alayında döyüşür. Şərqi Prussiya əməliyyatında xüsusilə fərqləndi. 17 yanvar 1945-ci ildə İnsterburq-Köniqsberq əməliyyatı zamanı Yeqersvald bölgəsindəki döyüşdə atıcı Aslanov düşmən səngərinə ilk girənlərdən biri olur, əl qumbarası ilə pulemyot nöqtəsini susdurur və bununla da öz bölüyünün irəliləməsini asanlaşdırır. Bu döyüşdə göstərilən cəsarətə görə 23 yanvar 1945-ci ildə Qırmızı Ordu əsgəri Aslanov 3-cü dərəcəli Şöhrət ordeni ilə təltif edilir.

Aslanov Aslan Əhməd oğlu (18 avqust 1951, Cəbrayıl rayonu) – Azərbaycanın tanınmış jurnalisti, Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin – AZƏRTAC-ın İdarə Heyətinin keçmiş sədri. Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Mədəniyyət İşçisi (2000), "Tərəqqi" medalı (2005), "Vətənə xidmətə görə" ordeni (2010), "Şöhrət" ordeni (2011), "TÜRKSOY-un 20 illiyi" yubiley medalı (2014), Həsən bəy Zərdabi, "Qızıl qələm", "Ali Media", "MDB-nin yubiley gümüş medalı" mükafatları laureatı. == Tərcümeyi-hal == Aslan Aslanov 1951-ci il avqustun 18-də Cəbrayıl rayonunda anadan olub. 40 ildən artıqdır ki, mətbuatda çalışır. 1975-ci il — Azərbaycan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirib. 1975–1992-ci illər – respublikanın müxtəlif qəzetlərində, o cümlədən "Kommunist" qəzetində işləyib. 1992-ci il — AzərTAc-da müxbir kimi işə başlayıb, sonra baş redaktorun müavini və baş redaktor vəzifələrində çalışıb. 1997-ci il — Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Sərəncamı ilə AzərTAc-ın baş direktorunun birinci müavini təyin edilib. 2002-ci ilin oktyabrı — Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Fərmanı ilə AzərTAc-ın baş direktoru təyin olunub. 1993-cü ildən 2002-ci ilədək Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin xarici ölkələrə səfərlərinin tam əksəriyyətində AzərTAc-ın xüsusi müxbiri kimi iştirak edib.

Aslan Əli oğlu Aslanov — Şəmkir rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı (1993-2005), YAP Siyasi Şurasının Üzvü, biologiya elmləri namizədi, Beynəlxalq Ekologiya Akademiyasının həqiqi üzvü, Gürcüstan Yazıçılar İttifaqının fəxri üzvü, Tbilisinin fəxri vətəndaşı polkovnik. == Həyatı == Aslan Əli oğlu Aslanov 1961-ci ildə Şəmkir rayonunun Əliyaqublu kəndində anadan olub. 1993-2005-ci illərdə Şəmkir Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı olmuşdur. Daha sonra kənd təsərrüfatı nazirinin 1-ci müavini vəzifəsində çalışıb. 23 avqust 2018-ci ildə vəfat edib.

Ablana — Azərbaycan ərazisində mövcud olmuş qədim şəhər. Yunan coğrafiyaşünası Ptolemeyin "Coğrafi təlimnamə" əsərində Kürün şimal qollarından biri ilə Alban çayı arasında yerləşdiyi qeyd edilmişdir. Yeri müəyyən olunmamışdır.

Ablaut (alm. Ablaut‎) (apofoniya da adlanır) — Müxtəlifsistemli dillərdə morfoloji üsulun növləri arasında apofonasiya hadisəsinin özünəməxsus yeri və mövqeyi vardır. Bu hadisə fonetik dəyişikliyə əsaslanaraq daha çox german dillərində müşahidə edilir. Apofonasiyanın digər bir adı ablautdur. A b l a u t (alman dilində ablaut)— səsləri morfoloji cəhətdən (kökdə sait foneminin dəyişməsi) eyni köklü sözlərdə və ya bir sözün müxtəlif formalarında səs dəyişməsi ilə şərtlənir. Məsələn, alman dilində binden — band — gebunden buna misal ola bilər. “Söz tərkibində hər hansı bir fonetik dəyişkənlik düzxətli aktdır. Fonem sisteminin yenidən qurulması, fonetik təkamül və s. mürəkkəb xarakterli amillər, bütöv reduksiyalar buna misal ola bilər. Bu zaman müxtəlif xarakterli dil əvəzlənmələri, yəni qovuşma, hissələrə ayrılma və s.

Adiant; Baldırıqara (lat. Adiantum) - pteriskimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Etimologiya == Latın adı yunan dilindən (αδιαινειν) nəmlənməyən mənasını verir. Belə ki, bitkinin üzərinə düşən su dərhal axıb tökülür və beləliklə o quru qalır. == Yayılması == Əsasən tropik cinsdir. Növ müxtəlifliyinə görə iki əsas bölgədə yayılıb — Cənubi Amerikanın And dağları və Şərqi Asiyada (xüsusilə Çin florası 39 növü əhatə edir) Bu cinsin növləri rütubətli torpaqlarda bitir və qayalıqlar və şəlalələrin kənarları üçün xarakterikdir. == Növləri == == İstinadlar == Adiant:The Plant List saytında takson barədə məlumat.

Asfalt — xam neftin işlənməsi nəticəsində tərkibində ağır metalların və kükürd olan yan məhsul. Asfalt əsasən yol örtüyü olaraq bəzən də evlərin damlarını möhkəmləndirmək üçün istifadə olunur. Yol infrastrukturasında asfaltdan istifadə edilməzdən əvvəl səth betonla örtülməlidir. == Asfalt benzindən təhlükəlidir == ABŞ-də aparılmış tədqiqatlar göstərib ki, asfaltdan ayrılan və yay günəşi altında qızmış qaz halında ayrılmalar benzin və dizel mühərriklərinin tüstü qazlarından sağlamlıq üçün daha zərərli ola bilər. Yol universitetinin əməkdaşları yoldan götürülmüş bərk asfaltı laboratoriya sobasında qızdıraraq ayrılan maddələri analiz ediblər. Temperatur 40°-dən 60 °C-ə qədər artırıldıqda 12-25 karbon atomuna malik karbohidrogenlərin ayrılması iki dəfə artır. Belə maddələrin çoxu kanserogendir. İsti gündə asfalt 60 °C-ə qədər qıza bilər. Elektromobilə keçdikcə yanan yanacağın tüstü qazların miqdarı yollarda və küçələrdə azalacaq, asfaltın qızması nəticəsində ayrılan qazların təhlükə dərəcəsi artacaq. == Tarixi == Əvvəlcə, XIX əsrdə şəhər küçələri və yolları taxta və daşla döşənmişdir (daş səki).

Aslanlı — soyad. Mir Kazım Aslanlı — şair, alim, həkim, müəllim və bəstəkar. Orxan Aslanlı — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri Gülağa Aslanlı — Müsavat Partiyasının Mərkəzi İcra Aparatının sədri. Rüfət Aslanlı —DigərAslanlı (Xudabəndə) — İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Aslanov — Azərbaycan soyadı. === A === Armais Aslanov (1923—1992) — dövlət xadimi. Aslan Aslanov (alim) (1926—1995) — azərbaycanlı filosof. Aslan Aslanov (aşıq) (d. 1928) — azərbaycanlı aşıq. Aslan Aslanov (dövlət xadimi) (d. 1961) — Şəmkir rayon icra hakimiyyəti keçmiş başçısı. Aslan Aslanov (jurnalist) (d. 1951) — azərbaycanlı jurnalist. Azad Aslanov (d.

Astana (qaz. Astana, Астана; 1961-ci ilə qədər Aqmolinsk, 1961–1992-ci illərdə Selinoqrad, 1992–1998-ci illərdə Aqmola (Qazax dilindən tərcümədə "Ağ Qəbir"), 1998–2019-cu illərdə Astana (Qazax dilindən tərcümədə "Paytaxt"), 2019–2022-ci illərdə Nur-Sultan (Qazaxıstanın 1-ci prezidenti Nursultan Nazarbayevin şərəfinə) — Qazaxıstanın paytaxtı. Şəhər XIX əsrin 30-cu illərində İşim çayının sahilində salınıb. Əsası 1830-cu ildə qala kimi qoyulmuş, 1832-ci ildən isə şəhərdir. Burada 100-dən çox millətin nümayəndəsi yaşayır. İqlim kontinentaldır. Belə ki yayda həddindən artıq isti, qışda isə uzunmüddətli şaxtalı günlər müşayiət olunur. 1997-ci ilin dekabr ayının 10-dan Qazaxıstanın paytaxtıdır. Adı bir neçə dəfə dəyişdirilib. Belə ki, 1830-dan 1961-ə kimi Aqmolinsk, 1961-dən 1992-ə kimi Çelinoqrad, 1992-dən 1998-ə kimi isə Aqmola adlandırılmışdır.

Astana — İranın Mərkəzi ostanının Şazənd şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 6,969 nəfər və 1,941 ailədən ibarət idi.

Aylanu - türk mifologiyasında və xalq inancında can dəyişdirmə, yəni bir başqasının yerinə öz canını vermə, "Öz Yerinə Öz" anlayışı. Aylanı da deyilir. Bir adamın başqasının yerinə ölməyi qəbul etməsidir. Ən gözəl və ən mükəmməl nümunəsi Dəli Domrul əhvalatında iştirak edir. İnsanın nə qədər fədakarlıq və ərdəm sahibi olduğunun bir ilahi qüdrət tərəfindən ölçülməlidir. İnsanın lazım olduğunda ailəsi və bu səbəbdən vətəni uğrunda canından imtina edib keçə bilməyəcəyik sınanır. == Etimologiya == (Ay / Ağ) kökündən törəmişdir. Köçmək, dəyişmək mənalarını ehtiva edər. Aylanmak sözü gəzmək, hərəkət etmək, sürmək kimi tərkibə malikdir. Monqolcada Ayl sözcüyü qohumluq bağını ifadə edər.

Atlanta — ABŞ-də şəhər. Corciya ştatının inzibati mərkəzi. Nəqliyyat qovşağı. == Tarixi == Atlanta şəhəri 1837-ci ildə yaranıb. 1845-ci ildən əvvəl şəhər — Terminus adlanırdı. Zəncilərin azadlığı uğrunda mərkəzi şəhər olmuşdur. == Şəhərdə keçirilmiş beynəlxalq tədbirlər == 1996 Yay Olimpiya Oyunları keçirilmişdir. Bu Olimpiyadada Azərbaycanı 21 nəfər idmançı təmsil etmişdir. Onlardan Namiq Abdullayev Olimpiyadanın gümüş medalını qazanmışdır.

Aşanti (dövlət) — Qana ərazisində aşanti və digər xalqların şəhər-dövlət konfederasiyası. Aşanti (müğənni) — amerikalı müğənni, prodüser, aktrisa, rəqqasə və model.