Поиск по словарям.

İnnabı - Azərbaycanin məşhur qədim qadın rəqslərindən biri. == Söz açımı == Burada heç də innab meyvəsi nəzərdə tutulmur, meyvənin rəngi aktuallaşdırılır. İnnabı rəngi adıdır, tünd qırmızı rəngi bildirir. Bu, qadınların toy zamanı bər-bəzəyə, şala, qumasha, tafta-baftaya bürünüb simvolik şəkildə qırmızılaşdırılmasına, qırmızıya boyanmasına işarədir, alt-şüur səviyyəsində isə birbaşa qadın başlanğıcına işarədir. == Tarixçə == İnnabı Azərbaycanın toy rəqsidir, bir rəqs forması kimi varlı qadınların evlərində meydana gəlmişdir. Onu adətən qonaqlardan olan iki rəqqasə ifa edərmiş. İnnabını Bakıda yalnız qadınlar oynardılar, bir çox rayonlarda isə onu həm qadınlar, həm də kişilər ifa edərdilər. Vaxtilə Azərbaycanda qadın və kişi toyları (və ya qız və oğlan toyları) ayrıca keçirilərdi. Kişi toyunda qadınlar, qadın toylarında kişilər iştirak etməzdilər. Bu dövrdə qadınların getdiyi yerlər də məhdud idi.

İnnab (lat. Ziziphus jujuba) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin murdarçakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. İnnab Azərbaycanın subtropik rayonlarında – Samur-Dəvəçi ovalığında, Abşeronda, Kür-Araz çayları ətrafındakı rayonlarda qədimdən becərilir. Hazırda innabın Abşeronda "Azərbaycan", "Abşeron", "Şirvan" və "Tacikistan" sortları vardır. Bundan başqa Respublikamızın bir neçə rayonlarında innaba həyətyanı sahələrdə tək-tək olsa da rast gəlinir. İnnab çox faydalı, uzun ömürlü və bəhrəli bitkidir. Onun gövdəsinin aşağıya doğru meyl etmiş budaqları üzərində sıx sürətdə yerləşmiş yarpaqları vardır ki, bu yarpaqlar ağaca xüsusi gözəllik verir. İnnabın yaşıltəhər sarı rəngli gözəl çiçəkləri də vardır. Bunlar ulduzvarı şəkildə yerləşmişdir. İnnabın nəzəri cəlb edən sarı-qırmızı rəngli, şirin dadlı, xoş ətirli meyvələri olur.

== Təbii yayılması == Çində, Yaponiyada, Kiçik və Orta Asiyada, Himalayda, Qafqazda dağların quru yamaclarında təbii yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Bu həmişəyaşıl kolun hündürlüyü 3–8 m-ə çatır. Yarpaqları yumurtavari, uzunluğu 2–5 sm, ucu biz, kənarları dişlidir. Xırda çiçəkləri dəstələrdə 3–5 ədəd və ya təkdir. Çiçəkləmə dövrü iyun-iyuldur. İnnabın yeməli, ətli meyvələri yumru, şarşəkilli, armudşəkilli və ya ellipsvari formalı ola bilər. Meyvələri avqustda-sentyabrda yetişir. Yetişmiş meyvələri zoğlarla birlikdə tökülür. == Ekologiyası == Quraqlığa davamlı bitki kimi çin xurması quru subtropiklərdə becərilir. == Azərbaycanda yayılması == Respublikamızda geniş yayılmışdır.

İnnabı - Azərbaycanin məşhur qədim qadın rəqslərindən biri. == Söz açımı == Burada heç də innab meyvəsi nəzərdə tutulmur, meyvənin rəngi aktuallaşdırılır. İnnabı rəngi adıdır, tünd qırmızı rəngi bildirir. Bu, qadınların toy zamanı bər-bəzəyə, şala, qumasha, tafta-baftaya bürünüb simvolik şəkildə qırmızılaşdırılmasına, qırmızıya boyanmasına işarədir, alt-şüur səviyyəsində isə birbaşa qadın başlanğıcına işarədir. == Tarixçə == İnnabı Azərbaycanın toy rəqsidir, bir rəqs forması kimi varlı qadınların evlərində meydana gəlmişdir. Onu adətən qonaqlardan olan iki rəqqasə ifa edərmiş. İnnabını Bakıda yalnız qadınlar oynardılar, bir çox rayonlarda isə onu həm qadınlar, həm də kişilər ifa edərdilər. Vaxtilə Azərbaycanda qadın və kişi toyları (və ya qız və oğlan toyları) ayrıca keçirilərdi. Kişi toyunda qadınlar, qadın toylarında kişilər iştirak etməzdilər. Bu dövrdə qadınların getdiyi yerlər də məhdud idi.

Əsl innab (lat. Ziziphus jujuba) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin murdarçakimilər fəsiləsinin i̇nnab cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Dünyanın bir sıra ölkələrində təbii və yabanı şəkildə rast gəlinir. == Botaniki təsviri == 6–8 m hündürlükdə yarpağını tökən kiçik ağac və koldur. Yarpaqları növbəlidir. Dairəvi yarpaqların qaidə hissəsində 2 ədəd tikana çevrilmiş yarpaqaltlıqları və çiçək qrupu yerləşir. Çiçəkləri 2 cinsli, 5 üzvlüdür. Ulduzvarı və görkəmsizdir, kasacığı nəlbəkivaridir. Geniş üçbucaq formalı, dilimlidir. Ləçəkləri xırda, enli, qaşıqvarı, erkəkcikləri əhatə edəndir.

İpnari — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli diyarının Başkeçid rayonunun inzibati-ərazi vahidində kənd. 1 yanvar 2010-cu il vəziyyətinə görə İpnari kənd inzibati-ərazi dairəsinin mərkəzidir. == Coğrafiyası == Kənd rayonun inzibati mərkəzi olan Başkeçid şəhərindən 14 km şimal-qərbdə, Qomaret yaylasında yerləşir. == Tarixi == Kənd 1906-cı ildə alman əsilli köçkünlər tərəfindən salınmış, Valdheym koloniyası adlandırılmışdır. 15-30 oktyabr 1941-ci ildə burada məskunlaşmış alman əsilli əhali məcburi şəkildə Qazaxıstana deportasiya olundu. Almanların sürgün edilməsindən bir müddət sonra 5 avqust 1943-cü ildə Valdheym kəndinin adı dəyişdirilərək Kirovisi kəndi adlandırıldı. Gürcüstan prezidentinin 16 noyabr 2010-cu il tarixli 925 nömrəli fərmanına əsasən adı dəyişdirilərək İpnari adlandırılmışdır. == Əhalisi == Kənddə 1926-cı ildə 65 təsərrüfatda 310 nəfər əhali yaşayırdı.17-24 yanvar 2002-ci il Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasının rəsmi yekunlarına əsasən kənddə yaşayan 481 nəfər (225 nəfəri kişilər, 256 nəfəri qadınlar) əhalinin 96 %-i etnik azərbaycanlılardan ibarətdir. 2011-ci ildə təqdim olunmuş digər məlumata əsasən kənd əhalisi hazırda yalnız etnik azərbaycanlılardan ibarətdir.1 yanvar 2010-cu il tarixinə olan rəsmi təxminə əsasən kənddə 515 nəfər əhali yaşayır. == Təhsil == Hazırda kənddə bir orta məktəb fəaliyyət göstərir.

Ənnabə (ərəb. عنّابة‎ ʿAnnāba; fransız müstəmləkəçiliyi dövründə: Bon) — Əlcəzairin şərqində şəhər. Aralıq dənizinin sahilində yerləşir. Ənnabə vilayətinin inzibati mərkəzidir. 2008-ci ilin məlumatına görə əhalisi 257.359 nəfərdən ibarət olmuşdur. == Tarixi == Ənnabə 1200-ci ildə finikiyalılar tərəfindən qoyumuşdur. Bir müddət Roma imperiyasından asılı olmuşdu; şəhər Hippon Regi adlanırdı.

Annaba vilayəti — == Ərazisi == Annaba vilayətinin ərazisi 1 439 Km2-dır. Annaba vilayətinə 6 rayon daxilidir. == Əhalisi == 2008-ci ilə olan məlumatlara əsasən Annaba vilayətinin əhalisi 609 499 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.

Filippo "Pippo" İnzaqi Ufficiale OMRI (İtalyan dilində tələffüz: [fiˈlippo inˈtsaːɡi]; 9 avqust 1973, Piaçensa, Emiliya-Romanya) — hazırda İtaliya B Seriyasında çıxış edən Reggina komandasının baş məşqçisidir. == Klub karyerası == İnzaqinin bir uşaq kimi ən çox sevdiyi futbolçu Paolo Rossi və Marko van Basten idi. Həmyaşıd futbolçunun böyük qardaşı Simone Inzaghi, doğma şəhəri Pyaçentsa klubunda 1991-ci ildə bir gənc kimi oynamağa başlamış, lakin 21 matçda təsirli 13 qol vurduğu Serie C1 tərəfi AlbinoLeffe-yə icarəyə verilməmişdən əvvəl yalnız iki liqada çıxış etmişdir. . 1993-cü ildə İnzaqi Serie B klubuna Hellas Verona keçdi və 36 liqada 13 qol vurdu. Piacenza'ya qayıtdıqdan sonra komandasına Serie B'də qalib gəlməkdə kömək edən və maraqlı bir gənc bir perspektiv olduğunu sübut edən 37 oyunda 15 dəfə fərqləndi. 1995-ci ildə "Parma" ya keçəndə İnzaqi A Seriyasında debüt etdi, ancaq 15 liqa matçında cəmi iki dəfə fərqləndi. Bu iki qoldan biri keçmiş klublarından biri olan Piacenza qarşı gəldi, sanki "onu ağlatdı". O mövsüm Avropa yarışlarında daha iki qol vurdu. Növbəti mövsüm 24 qolla Kapocannoniere (Serie A-nın ən yaxşı oyunçusu) kimi başa vuraraq Atalantaya keçdi və liqadakı hər komandaya qol vurdu. Serie A İlin Gənc Futbolçusu adına layiq görüldü və mövsümün son oyununda komanda kapitanı olaraq xidmət etdi.

Filippo "Pippo" İnzaqi Ufficiale OMRI (İtalyan dilində tələffüz: [fiˈlippo inˈtsaːɡi]; 9 avqust 1973, Piaçensa, Emiliya-Romanya) — hazırda İtaliya B Seriyasında çıxış edən Reggina komandasının baş məşqçisidir. == Klub karyerası == İnzaqinin bir uşaq kimi ən çox sevdiyi futbolçu Paolo Rossi və Marko van Basten idi. Həmyaşıd futbolçunun böyük qardaşı Simone Inzaghi, doğma şəhəri Pyaçentsa klubunda 1991-ci ildə bir gənc kimi oynamağa başlamış, lakin 21 matçda təsirli 13 qol vurduğu Serie C1 tərəfi AlbinoLeffe-yə icarəyə verilməmişdən əvvəl yalnız iki liqada çıxış etmişdir. . 1993-cü ildə İnzaqi Serie B klubuna Hellas Verona keçdi və 36 liqada 13 qol vurdu. Piacenza'ya qayıtdıqdan sonra komandasına Serie B'də qalib gəlməkdə kömək edən və maraqlı bir gənc bir perspektiv olduğunu sübut edən 37 oyunda 15 dəfə fərqləndi. 1995-ci ildə "Parma" ya keçəndə İnzaqi A Seriyasında debüt etdi, ancaq 15 liqa matçında cəmi iki dəfə fərqləndi. Bu iki qoldan biri keçmiş klublarından biri olan Piacenza qarşı gəldi, sanki "onu ağlatdı". O mövsüm Avropa yarışlarında daha iki qol vurdu. Növbəti mövsüm 24 qolla Kapocannoniere (Serie A-nın ən yaxşı oyunçusu) kimi başa vuraraq Atalantaya keçdi və liqadakı hər komandaya qol vurdu. Serie A İlin Gənc Futbolçusu adına layiq görüldü və mövsümün son oyununda komanda kapitanı olaraq xidmət etdi.

Miconia innata (lat. Miconia innata) — melastomakimilər fəsiləsinin mikoniya cinsinə aid bitki növü.

Odett Culiett Ennabl (qızlıq soyadı: Yustman; ing. Odette Juliette Annable; 10 may 1985, Los-Anceles, Kaliforniya) — ABŞ aktrisası və modeli.

Zorin İqnati (erz. Зоринэнь Игнатий) — erziyan əsilli hekayəçi. Bu günə qədər Mokşa-Erzya ədəbiyyatı tarixində xüsusi diqqətlə anılır. Onun həyatı haqqında məlumat olduqca azdır. Onun həyatı haqqında bircə o məlumdur ki, Samara quberniyası, Buquruslan qəzası, Veçkanov (erz. Вечкан веле) kəndində anadan olmuşdur. == Yaradıçılığı == O, ilk dəfə məşhur fin dilçi, folklorşünas və etnoloq Heykki Paasononla 1898-ci ildə tanış olur. Professor ekspedisiyalar üçün pul aldıqda, informantlar arasında: İ. Sirikin, İ. Zorin, A. Şuvalov, İ. Şkolnikov, A. Leontev, S. Siqin, R. Usaçev, V. Savkinin (fin I. Sirikin, I. Zorin, A. Suvalov, I. Skolnikov, A. Leontjev, S. Cigin, R. Ucajev, V. Savkin) də adı çəkilir. Paasonen Veçkanova xalq hekayələrini toplamağa gəldikdə, Zorin İqnati tərəfindən nəql edilən 100-dən çox folklor əsərini qeydə alır. Onlardan 20-dən çoxu İqnatinin müəllifi hekayələri idi.

İqnati Kraçkovski Yulianoviç (4 (16) mart 1883, Vilnüs – 24 yanvar 1951, Leninqrad; rus. Игнатий Юлианович Крачковский) — rus ərəbşünası, sovet ərəbşünaslıq məktəbinin yaradıcılarından biri, akademik (1921), İslam Ensiklopediyasının ilk nəşrinin müəlliflərindən biri. == Həyatı == Peterburq Universitetinin Şərq dilləri fakultəsini bitirmişdir (1905). 1918-ci ildən SSRİ-nin bir sıra ali məktəblərinin, xarici akademiyaların və şərqşünaslıq cəmiyyətlərinin üzvü olmuşdur. 450-dən artıq elmi əsərin müəllifidir. Qurani-Kərimi rus dilinə tərcümə etmişdir. Kraçkovski Nizaminin "Leyli və Məcnun" əsərinin mənbələrini araşdırmış, həmin əfsanənin islamdan əvvəl ərəblər arasında dolaşdığını göstərmişdir. == Əsərləri == "Поэтическое творчество Абу-л-Атахии" ("Записки Восточного Отделения Императорского Русского Археологического Общества", т. XVIII); "Arabica" ("Византийский Временник", т. XIII—XIV); "Мутанабби и Абу-л-Ала" ("Записки Восточного Отделения", т.

İqnati Loyola — Yezuitlər ordeninin banisi == Həyatı == İqnati Loyola 1491-ci ildə İspaniyanın Bask bölgəsinin Qipuskoa əyalətində doğulmuşdur. O, son dərəcə zəngin zadəgan ailəsinin 13 uşağından ən kiçiyi idi. Uşaqlıq illərini ailə mülkü olan Loyola qəsrində keçirmişdir. On dörd yaşında ikən ata və anasını itirmişdir. Gənclik illərini qayğısız keçirmişdir. Sonralar yaxın dostu Qonsales de Kamaraya xatirələrini danışarkən, deyirmiş: "Mən dəbdəbə içərisində yaşayan, xarici görünüşümə qarşı son dərəcə diqqətli, qadınların yanında uğurlu, qüruruma toxunan hərəkətlərə qarşı kəskin, qorxmaz, özümün və digərlərinin həyatını aşağı qiymətləndirən birisiydim". Yeniyetməlik dövrünü başa vurduqdan sonra hərbi xidmətdə olmuşdur. Bir sıra döyüşlərdə fərqlənmişdir, İspaniya-Fransa müharibəsində iştirak etmiş, Pamplona şəhərinin mühasirəsi zamanı yaralanmışdır. O, özü bu barədə demişdir: "Mərminin partlaması nəticəsində bir ayağımdan yaralandım, digəri isə qırıldı." Bu zədə onun səhhətində ciddi problemlər yaratmışdır. O, bir neçə cərrahiyyə əməliyyatlardan keçsə də, ömrünün sonunadək axsaq qalmışdır.

Ənnabə vilayəti (ərəb. ولاية عنّابة‎) — Əlcəzairin 58 vilayətindən biri. İnzibati mərkəzi Ənnabə şəhəridir. == Ərazisi == Ənnabə vilayətinin ərazisi 1 439 km2-dır. Ənnabə vilayətinə 6 rayon daxilidir. == Əhalisi == 2008-ci ilə olan məlumatlara əsasən Ənnabə vilayətinin əhalisi 609 499 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.

Antioxiyalı İqnati (yun. Ἰγνάτιος Ἀντιοχείας, İqnatios Antioxeyas) və ya Tanrıdaşıyan İqnati (yun. Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος, İqnatios ho Feoforos; təq. 35, Suriya (qədim Roma əyaləti) – ehtimal ki, 108, Roma) — erkən xristian yazıçısı və Antioxiya patriarxı. Apostol atası olan İqnati həvarilər Pyotr və Evoddan sonra Antioxiya patriarxı kimi xidmət etmişdir. O, 107-ci ildə Trayanın təqibi nəticəsində əzabkeş olmuşdur. Onun yəhudilərə və doketistlərə yazdığı yeddi məktubu xristian doqmalarının tarixində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Onlar həmçinin, yepiskopluq məsələsində pravoslavlıq və katolisizm protestantlığa qarşı polemikasında mühüm yer tuturlar. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Послания Игнатия Богоносца / Памятники древней христианской письменности, т. II. Писания мужей Апостольских.

Antioxiyalı İqnati (yun. Ἰγνάτιος Ἀντιοχείας, İqnatios Antioxeyas) və ya Tanrıdaşıyan İqnati (yun. Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος, İqnatios ho Feoforos; təq. 35, Suriya (qədim Roma əyaləti) – ehtimal ki, 108, Roma) — erkən xristian yazıçısı və Antioxiya patriarxı. Apostol atası olan İqnati həvarilər Pyotr və Evoddan sonra Antioxiya patriarxı kimi xidmət etmişdir. O, 107-ci ildə Trayanın təqibi nəticəsində əzabkeş olmuşdur. Onun yəhudilərə və doketistlərə yazdığı yeddi məktubu xristian doqmalarının tarixində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Onlar həmçinin, yepiskopluq məsələsində pravoslavlıq və katolisizm protestantlığa qarşı polemikasında mühüm yer tuturlar. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Послания Игнатия Богоносца / Памятники древней христианской письменности, т. II. Писания мужей Апостольских.

Ninami Dohaçi (仁阿弥道八, 1783[…] – 9 iyul 1855 və ya 1855) – yapon keramika sənətçisi. Takahaşi Mitsutoki və ya Takahaşi Dohaçi adları ilə də tanınmışdır. İmitasiya işlərinə görə məşhurlaşmışdır. == Həyatı == Ninami Dohaçi 1783-cü ildə doğulmuşdur. Onun atası da dulusçu idi. O, Okuda Eysenin şagirdi olmuşdur. Aoki Mokubey və Eyraku Hozenlə birlikdə Edo dövrünün sonunda Kioto keramikasının üç usta dulusçusundan biri hesab olunur.Dohaçi Kioto şəhərinin bir neçə yerində (Nişi Honqan məbədi və Saqa rayonu), eləcə də, Takamatsu və Şikokuda keramika ocaqları qurmuşdur. Çin elementlərinə əhəmiyyət verən Mokubeydən fərqli olaraq o, yapon rəngləməsinə əhəmiyyət vermiş, çay mərasimində istifadə olunan qablarda ixtisaslaşmışdır. Dohaçi fiqur formasında olan buxur qutuları hazırlamışdır. O, Nonomura Ninsey və Oqata Kenzan kimi sənətçilərin işlərini, eləcə də, Koreya üslublarını və raku dulusçuluğunu dəqiq və canlı imitasiya etməsinə görə tanınmışdır.Əsas əsərlərinə sakura və ağcaqayın dizaynlarına malik şirli qablardır.

İnna — qadın şəxs adı. İnna Rıskal — karyerasını başa vurmuş Azərbaycan voleybolçusu. İnna Çurikova — Rusiya aktrisası. İnna (müğənni) — Rumıniyalı müğənni.

Fuşimi İnari məbədi (伏見稲荷大社, Fuşimi İnari-tayşa) – Yaponiyanın Kioto prefekturasının Kioto şəhərinin Fuşimi rayonunda yerləşən şintoist məbədi. Kənd təsərrüfatı kamisi olan Uka-no-Mitamaya, eləcə də, insanların sadə ehtiyaclarını qoruyan digər 4 kamiyə həsr olunmuşdur. == Tarix == Məbəd 711-ci ildə Kiotonun cənub-şərqində yerləşən İnari dağında tikilmişdir. 816-cı ildə buddizmin Şinqon sektasının qurucusu olan Kukayın təşəbbüsü ilə məbəd dağın ətəyinə köçürülmüşdür. Kukay hesab edirdi ki, məbədin ilahları yaxınlıqda yerləşən Şinqon məbədi olan To məbədinin qorunmasını təmin edəcəklər.Fuşimi İnari məbədi əsrlər boyunca Yaponiyada ən populyar şintoist məbədlərindən birinə çevrilmişdir. Xüsusilə, siravi şəxslərin tez-tez ziyarət etdiyi məbəd olmuşdur. == Xüsusiyyətləri == Fuşimi İnari məbədi Yaponiyada yerləşən 40.000-dən çox İnari məbədinin mərkəzi məbədi hesab olunur. Naqare-zukuri üslubunda tikilmiş əsas ibadətgahı 1499-cu ilə aid edilir.Məbədin illik festivalı olan İnari festivalı 9 aprel tarixində baş tutur. Yaponiyada Ay təqvimi üzrə ikinci ayın birinci At günündə Fuşimi İnari məbədini və ya yerli İnari məbədini ziyarət etmək geniş yayılmış adətdir. == Qalereya == == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə).

Nabi Avçı (8 oktyabr 1953, Demirköy[d], Biləcik ili) — professor, Türkiyənin milli təhsil naziri. == Həyatı == Nabi Avçı 1953-cü ildə Biləcikdə anadan olub. Ortadoğu Texniki Universiteti məzunu olan Avçı Anadolu Universitetində müəllim olub. Çox sayda kitabı olan Avçı parlamentin təhsil, mədəniyyət, gənclik və idman komissiyasının sədri olub.

Yusif Nabi (1642[…], Şanlıurfa – 10 aprel 1712, Konstantinopol) — türk şairi. == Həyatı == Yusif 1642-ci ildə Urfada anadan olmuşdur. Şair idi. Nabi təxəllüsü ilə yazırdı. Firudin bəy Köçərli onun haqqında yazır: "Molla Məhəmməd Bağdadidən sonra Azərbaycan şüəra və üdəbasına şüərayi-sələfdən artıq nüfuzu olanı Yusif Nabi olubdur. Nabi əfəndi türklərin müqtədir və zor şairlərindən birisi hesab olunur. Divani-Nabidə ki, zəxim bir kitabdan ibarətdir, hər qisim kəlam mövcuddur. Təmamisi nəzm ilə inşad olunubdur.

Mirns sincabı (lat. Tamiasciurus mearnsi) — Gəmiricilər ailəsinin sincablar dəstəsinə aid növdür. Amerika zooloqu Edqar Aleksander Mirnsin (1856–1916) şərəfinə adlandırılmışdır. == Arealı == Meksikanın endemik heyvanıdır. Aşağı Kaliforniya ştatında geniş yayılmışdır. Dəniz səviyyəsindən 2100–2400 m hündürlükdə yerləşən şam və küknar meşələrində yaşayır. == Həyat tərzi == Bir qayda olaraq ağacların oyuqlarında, ağacdələnlər tərk edilmiş boşluqlarda yaşayırlar. Bu sincablar isti aylarda meyvələri və fındıqları yığır, qışda isə onlardan istifadə edirlər. Daha çox iynəyarpaqlı ağaclarda yaşayırlar. Yazın başlanğıcında çoxalırlar.

Neandertallı, neandertal insanı (latınca: "Homo neanderthalensis" və ya Homo sapiens neanderthalensis) — min əsr əvvəl yaşamış insanların qazıntı ilə tapılmış skelet nümunələri əsasında insan tipi (paleoantroplar), 300—24. Onların nəsli inkişafını (genomunu) araşdıran bir qrup alman alimi maraqlı nəticələr əldə edib. Onlar hesab edirlər ki, ilk dərrakəli adamların bir növü də məhz neandertallı olub. İlk dəfə qalıqları 1856-cı ildə Almaniya ərazisindəki Neandertal vadisində tapılan bu insanabənzər varlıqlar indiyədək insan və meymun arasındakı keçid növ hesab edilirdi. İndi isə Xorvatiyanın Krapin mağarasında 38 min yaşlı neandertal qəbiləsinin üzvlərinin qalıqları üzərində araşdırma aparan Almaniyanın Maks Planka adına Genetika İnstitutunun alimləri əldə etdikləri nəticələrə söykənərək, onların ayrıca “homo sapiens” növü olduğunu deyirlər. Alimlərin təklifi ilə bundan sonra neandertallar “homo sapiens neandertalensis” adlanacaq. Neandertallar xarici görünüşcə orta boylu, cüssəli, iri beyin kütləsinə malik olublar. Onların iri qaş sümüyü və sarı saqqalla örtülü xırda çənəsi olub. Bütün bu anatomik xüsusiyyətlərinə görə neandertalları kretin (bədxasiyyət, ağıldankəm) hesab edirlər. Amma sən demə, bu məsələdə də bir qədər səhvə yol verilib: “homo sapiens neandertalises”in dərrakəsinin az da olsa varlığını sübut edən dəlillər hələ ötən əsrin sonlarından elmə məlumdur.

Piltdaun insanı (ing. Piltdown Man) – XX əsrin ən məşhur mistifikasiyalarından biridir. Sümük fraqmentləri (kəllə və alt çənə sümüyü) 1912-ci ildə İngiltərənin Şərqi Sasseks bölgəsində yerləşən Piltdaun çınqıllı karyerdə aşkar olunmuş və insan-meymun arasında təkamül etmiş naməlum ibtidai insanın daşlaşmış qalıqları kimi nümayiş olunmuşdur. Tapılmış qalıqlar uzun müddət mübahisə obyektinə çevrilmişdir.Lakin 1953-cü ildə tapılmış qalıqların müasir insanın tam inkişaf etmiş kəllə sümüyünün oranqutanın alt çənə sümüyünə yapışdırılması sübut olunmuşdur. 18 dekabr 2012-ci ildə “piltdaun insanı”nın sirrinin 100 illiyi olmuş və bu hadisə ilə əlaqədar London Geologiya Cəmiyyətində xüsusi konfrans keçirilmişdir.. Bu konfransda tarixçilər, geoloqlar və antropoloqlar həm tapıntı, həm də yeni texnologiyalar vasitəsilə piltdaun insanının analizləri üzrə işlərin bərpası ilə əlaqədar müasir alimlərin mübahisəli baxışlarını müzakirə etsələr də, sonda məhz bu saxtakarlığın məhz kim tərəfindən və hansı motivdə edilməsi dəqiq müəyyənləşməmişdir.. Tədqiqatların hələ də aparılmasına baxmayaraq, alimlər 15 nəfərin bu saxtakarlıqda iştirak etdiklərini tapdıqlarını bildirirlər. Şübhəli bilinənlər arasında məşhur ingilis yazarı Artur Konan Doyldan sümükləri ilk aşkar etmiş adi həvəskar arxeoloq Çarlz Dousona kimi şəxslər vardır.. == Tapıntının tarixi == 15 fevral 1912-ci il tarixində Britaniya muzeyinin geologiya şöbəsinin baxıcısı Artur Smit Vudvord həvəskar arxeoloq Çarlz Dousondan məktub alır. Douson məktubunda Piltaunda yerləşən çınqıllı karyerdə insanabənzər varlığın kəllə sümüyünün bir hissəsini tapması haqda məlumat vermişdir.

İran sincabı və ya Qafqaz sincabı (lat. Sciurus anomalus) — Gəmiricilər dəstəsinin sincab cinsinə aid heyvan növüdür. == Xarici görünüşü == Bədənin uzunluğu 215 – 255 mm, quyruğun uzunluğu 130 – 180 mm, pəncənin uzunluğu 50 – 60 mm, qulağın hündürlüyü isə 23 – 31 mm-dir. Xarici görünüşünə görə İran sincabı adidən fərqlənir. Bədənin üst tərəfinin ümumi rəngi qonur-boz, qaramtıl-qonur çilli, alt tərəfi isə paslı sarımtıl-qəhvəyidir. Quyruğu tünd şabalıdıdır. Qulaqları nisbətən gödək olub, uclarında adi sincablarda olduğu kimi fırçaları yoxdur. Pəncələrində 5 döyənək olur. Adi sincabların arxa ətrafları adətən ön ətraflardan 2 dəfə uzun olur. İran növündə isə bu fərq bir qədər azdır.

Sincabı balıq (lat. Sargocentron spiniferum) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin holosentrkimilər dəstəsinin holosentrlər fəsiləsinin sargocentron cinsinə aid heyvan növü.

Vitruvius insanı (ya da Vitruvian insanı) — məşhur rəssam Leonardo da Vinçinin gündəliklərindən birində, qeydlərinin yanında çəkdiyi eskizdir. 1492-ci ildə çəkmişdir. Məşhur Roma memarı və yazıçısı Marcus Vitruvius Pollionun (e.ə. 80-15) “De Architectura” əsərində izah etdiyi nisbətlərdən ilhamlanaraq hazırlandığı üçün “Vitruvius insanı” adlanır. Şəkildə, iç-içə bir dairənin və bir kvadratın ortasında çəkilmiş, açıq və qapalı vəziyyətdə əzalarını üst-üstə qoyan çılpaq bir adam təsvir edilmişdir. Bu rəsm və yanında olan qeydlər çox vaxt “nisbətlər qanunu” və ya daha az “insanın nisbətləri” adlanır. Venesiyadakı Gallerie dell'Accademia sərgisində nümayiş etdirilir. Leonardo da Vinçinin Vitruvian insanı İntibah dövründə çəkilmiş elm və sənət nümunəsidir. Bu Leonardonun nisbətlərə qarşı hiss etdiyi marağın bir sübutudur. Bundan əlavə, rəsm Leonardonun insanla təbiəti bir-biri ilə əlaqələndirmə-birləşdirmə işi üçün də bir dönüş nöqtəsidir.

Yapon sincabı (lat. Sciurus lis) — Gəmiricilər dəstəsinin Sincablar fəsiləsinə aid növ. Yaponiyanın endemik canlısı. Yapon sincabları əsasən elədə yüksək olmayan dağ meşələrində yayılırlar. Yaponiyanın Honşu və Şikoku adalarında sayları daha çoxdur. Üstəlik Kyuşu adasındada onlara sart gəlmək olar. Bu növün nümayəndələri il ərzində üç bala verir. Tumlar, yarpaqlar və cücülərlə qidalanır. Payızda torpaqda yuva qazır və bütün qışı orada yaşayır. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Baillie, J. 1996.

Zaqafqaziya sincabı - lat. S.anomalus Gəmiricikimilər (Rodentia) dəstəsinin növüdür. Guld (4 Ədəd Müqəvva,1 Skelet) Zaqatala rayonu, 2 ədəd müqəvva və 1 ədəd skelet sentyabr 1968 İsmayıllı rayonu, 2 ədəd müqəvva may-iyun 1970 == Xarici quruluşu == Bədənin üst tərəfinin ümumi rəngi qonur – boz noxudu, qaramtıl – qonur çilli, alt tərəfi isə paslı – sarımtıl qəhvəyidir. Quyruğu intensiv şabalıdı – paslıdır. Alçaq və sərt tük örtüyü müxtəlif mövsümlərdə rəngini dəyişmir. Qulaqları nisbətən gödək olub zirvəsində adi sincablar üçün çox səciyyəvi olan fırçaları yoxdur. Zaqafqaziya sincabının kəsici dişləri bir qədər qısa və zəif olub üst çənəsində cəmi 1 yalançı kök dişi olur. Zaqafqaziya sincabında 10 əmzik olur. == Həyat tərzi == Ağaclarda yaşamağa uyğunlaşmış bu heyvanlar respublikada bir – birindən ayrı iki regionda rast gəlinir: Böyük Qafqazın cənub yamaclarındakı dağ meşələrində və Alazan – Əyriçay vadisinin aran meşələrində və Kiçik Qafqazın dağ meşələrində . Həyat tərzinə görə sincab gündüz heyvanlarına aiddir.

İnanlı oymağı — Şahsevən elinin qədim və böyük qollarından biri. == Tarixi == Meşkin bölgəsində yaşam sürürdü. Öncə Şamlı elinə bağlı idi. Avşar boyundan çıxmadır. Başqa bir versiyaya görə, inanlı oymağının qolları: pireyvatlı, kəlaş, korabbaslı, keyikli, yurtçu, dursunxocalıdır. == Oymağın tanınmış nümayəndələri == İnanlı oymağının adlı əmirlərindən biri Piri bəy idi. Piri bəy I Şah Təhmasib Səfəviyə xidmət etmişdi. Piri bəyin Rzaqulu bəy adlı oğlu vardı. İnanlı oymağının səsli əmirlərindən biri də Şahverdi xəlifədir. İnanlı oymağının tanınmış əmirlərindən biri Təhmasibqulu sultandır.