Поиск по словарям.

Mariya Vrayiç (23 sentyabr 1976) — Xorvatiyalı marafonçu. Mariya Vrayiç Xorvatiyanı 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Mariya Vrayiç birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında marafon yarışlarında qüvvəsini sınadı və məsafəni 2 saat 59 dəqiqə 24 saniyəyə qət edərək 157 marafonçu sırasında 119-cu yeri tutdu.

Vukaşin Brayiç (Vukašin Brajić; 9 fevral 1984) — Bosniya və Herseqovina müğənnisi. 2010 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Bosniya və Herseqovinanı "Munja I Grom" (İldırım və şimşək) mahnısı ilə təmsil edib. == Həyatı == O, Bosniya və Herseqovinada keçirilən yerli musiqi yarışmalarının birində iştirak edib və ikinci olub. Məhz bundan sonra öz vokal ifası ilə böyük populyarlıq qazanıb.

Anthemis iranica (lat. Anthemis iranica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin anthemis cinsinə aid bitki növü.

Arayik Vladimiri Harutunyan (erm. Արայիկ Վլադիմիրի Հարությունյան, 14 dekabr 1973, Stepanakert, Azərbaycan SSR, SSRİ) — Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının baş naziri (14 sentyabr 2007 – 25 sentyabr 2017), dövlət naziri (2017–2018), başçısı (21 may 2020 – 31 avqust 2023). == Həyatı == Arayik Harutyunyan 14 dekabr 1973-cü ildə Azərbaycanın Xankəndi şəhərində anadan olmuşdur. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının xarici əlaqələr şöbəsinin rəhbəri Hikmət Hacıyevin verdiyi məlumata görə Arayik Harutyunyan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin endirdiyi zərbə nəticəsində gizləndiyi bunkerdə ağır yaralanmışdır. 31 oktyabr 2020 tarixində onun öldürüldüyü barədə iddiaları yayılmışdır. Ermənistan tərəfini bunu inkar etsədə, onun həyatda olduğuna dair bir sübut təqdim etməmişdir. 31 avqust 2023-cü ildə qondarma respublikanın prezidenti vəzifəsindən istefa verib. Qarabağda aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində 2023-cü il 3 oktyabr tarixində Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən saxlanılaraq Bakıya gətirilmişdir. == Təhsili == 1990 — Xankəndi şəhərində fizika-riyaziyyat təmayüllü məktəbi bitirmiş və elə həmin il Ermənistan Xalq Təsərrüfatı İnstitutuna qəbul olunmuşdur. 1994–1995 — Xankəndi Pedaqoji İnstitutunun (sonradan Arsax Dövlət Universiteti adlandırılan) iqtisadiyyat fakültəsində təhsil almışdır.

Arayik Vladimiri Harutunyan (erm. Արայիկ Վլադիմիրի Հարությունյան, 14 dekabr 1973, Stepanakert, Azərbaycan SSR, SSRİ) — Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının baş naziri (14 sentyabr 2007 – 25 sentyabr 2017), dövlət naziri (2017–2018), başçısı (21 may 2020 – 31 avqust 2023). == Həyatı == Arayik Harutyunyan 14 dekabr 1973-cü ildə Azərbaycanın Xankəndi şəhərində anadan olmuşdur. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının xarici əlaqələr şöbəsinin rəhbəri Hikmət Hacıyevin verdiyi məlumata görə Arayik Harutyunyan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin endirdiyi zərbə nəticəsində gizləndiyi bunkerdə ağır yaralanmışdır. 31 oktyabr 2020 tarixində onun öldürüldüyü barədə iddiaları yayılmışdır. Ermənistan tərəfini bunu inkar etsədə, onun həyatda olduğuna dair bir sübut təqdim etməmişdir. 31 avqust 2023-cü ildə qondarma respublikanın prezidenti vəzifəsindən istefa verib. Qarabağda aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində 2023-cü il 3 oktyabr tarixində Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən saxlanılaraq Bakıya gətirilmişdir. == Təhsili == 1990 — Xankəndi şəhərində fizika-riyaziyyat təmayüllü məktəbi bitirmiş və elə həmin il Ermənistan Xalq Təsərrüfatı İnstitutuna qəbul olunmuşdur. 1994–1995 — Xankəndi Pedaqoji İnstitutunun (sonradan Arsax Dövlət Universiteti adlandırılan) iqtisadiyyat fakültəsində təhsil almışdır.

Renault Trafic — Fransız avtomobil və kommersiya avtomobilləri istehsalçısı Renault tərəfindən dizayn edilmiş, işlənib hazırlanmış və bazara çıxarılan orta ölçülü furqondur. Opel/Vauxhall Vivaro, FIAT Talento (Scudo Van) və Nissan NV300 adı ilə digər bazarlarda da satılır. O, Renaultun Fransanın Sandouville şəhərindəki fabrikində istehsal olunur. Türkiyəyə 1,6 dCi 115 at gücünə malik mühərriklə gəlir.

Vukaşin Brayiç (Vukašin Brajić; 9 fevral 1984) — Bosniya və Herseqovina müğənnisi. 2010 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Bosniya və Herseqovinanı "Munja I Grom" (İldırım və şimşək) mahnısı ilə təmsil edib. == Həyatı == O, Bosniya və Herseqovinada keçirilən yerli musiqi yarışmalarının birində iştirak edib və ikinci olub. Məhz bundan sonra öz vokal ifası ilə böyük populyarlıq qazanıb.

İbrahim Dakuklu (d.30 iyun 1934; İraq, Kərkük, Dakuk - ö.17 yanvar 2008 — Jurnalist == Həyatı == İbrahim Dakuklu 1934-cü il iyunun 30-da Kərkükün Dakuk rayonunda anadan olub. Soyadını da məhz doğulduğu bölgədən götürən İ.Dakuklu ilk və orta təhsilini Kərkükdə almış, 1954-cü ildə ibtidai sinif müəllimliyi kursunun məzunu olmuşdur. İbrahim Dakuklunun formalaşmasında ərəb dili müəllimi Qasım bəy Salehlinin, misirli Emil Haddadın böyük rolu olub. Doğulduğu Dakukda müəllimliyə başlayıb. Altı il ərəb dili üzrə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub. 1960-cı ildə təhsil sistemini Milli Təhsil Nazirliyindən İrşad Nazirliyinə keçirib. Mütərcim olaraq, Mədəniyyət və İnformasiya Nazirliyi ilə universitetdə çalışmağa başlayıb. 1969-cu ildə hüquq fakültəsinin axşam bölməsindən məzun olub. 1975-ci ildə Ankara hüquq fakültəsində "İraq Konstitusiyalarında kütləvi informasiya azadlığı" adlı doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. Ədəbiyyat fakültəsindəki "Füzuli Əl Bağdadi və itən ərəb dili divanı" mövzusu üzrə doktorluq təhsilini isə təxirə salmalı olub.

İramin İsayev (İramin Namaz oğlu İsayev; d. yeri və tarixi 1.12.1942, Daş Salahlı, Qazax) — professor, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, ADPU-nun Ümumi pedaqogika kafedrasının müdiri. Azərbaycan məktəbi və pedaqoji fikir tarixinə dair tədqiqatlar aparmış, A.Səhhətin təlim, tərbiyə haqqında fikirləri ilə əlaqədar ilk tədqiqatın müəllifidir. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixinə dair ilk proqram və dərs vəsaitlərinin müəllifidir. İctimai əsaslarla apardığı vəzifələr: Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, FD 02.061 Müdafiə Şurası, Pedaqoji elmlər üzrə şuranın elmi katibi olmuşdur. Hazırda həmin ixtisas üzrə müdafiə şurasının üzvüdür. == Həyat və fəaliyyəti == 1942-ci il 1 dekabr Qazax rayonunun Daş Salahlı kəndində anadan olmuşdur. 1959-cu ildə Daş Salahlı kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1959-1963-cü illərdə ADPU-nun Pedaqoji fakültəsini bitirmişdir. 1963-cü ildə Qasım İsmayılov (indiki Goranboy) rayonunda pedaqoji fəaliyyətə başlamış; 1965-1968-ci illərdə Sumqayıt şəhər 8 saylı məktəbdə müəllim işləmiş; 1968-ci ildən ADPU-nun İbtidai təhsilin pedaqogika və metodikası kafedrasında baş laborant; 1969-1972-ci illərdə aspirant; 1972-ci ildən Ümumi pedaqogika kafedrasında müəllim; 1975-ci ildən baş müəllim, 1984-cü ildən dosent, 2009-cu ildən professor, 2014-cü ildən Ümumi Pedaqogika kafedrasının müdiridir === Ayrı-ayrı illərdə aşağıdakı mükafatlarla təltif olunmuşdur === Qızıl qələm mükafatı Azərbaycan bayrağı döş nişanı Qabaqcıl maarif işçisi döş nişanı “Avropa nəşr mətbuat evi”nin qızıl medalı İlin alimi (Ali mediya mükafatı) 2018-ci ildə “Elm fədaisi” diplomu.

Aruna İrani (18 avqust 1952)— hind aktrisası. == Həyatı == Aktrisa, prodüser, rəqqasədir. 18 avqust 1952-ci ildə Mumbayda anadan olmuşdur. 1960-cı illərdən filmə çəkilməyə başlayıb. ”Bobbi” filmində rəqqasə rolunu oynayıb. 2002-ci ildə “Yeganə" filminə çəkilib. Ailəlidir, övladı yoxdur.

Bulbophyllum wrayi (lat. Bulbophyllum wrayi) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü.

Eugenia wrayi (lat. Eugenia wrayi) — mərsinkimilər fəsiləsinin evgeniya cinsinə aid bitki növü.

Litsea wrayi (lat. Litsea wrayi) — dəfnəkimilər fəsiləsinin litsea cinsinə aid bitki növü.

Lupinus grayi (lat. Lupinus grayi) — paxlakimilər fəsiləsinin acıpaxla cinsinə aid bitki növü.

Potentilla grayi (lat. Potentilla grayi) — gülçiçəyikimilər fəsiləsinin qaytarma cinsinə aid bitki növü.

Rhododendron wrayi (lat. Rhododendron wrayi) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin rododendron cinsinə aid bitki növü.

Qrey qaratoyuğu (lat. Turdus grayi) — qaratoyuq cinsinə aid quş növü. 1977-ci ildən Kosta-Rikanın milli quşudur. == Təsviri == Qrey qaratoyuğunun uzunluğu 23–27 sm-dir. Bədənin yuxarı hissəsinin tükləri qumsal, dimdiyi sarı, qüzehi qişası qırmızımtıl qəhvəyi rəngindədir. == Yayılması == Bu növ əsasən Kosta-Rikada, Meksikada və Kolumbiyanın şimal hissəsində, dəniz səviyyəsindən 2450 m yüksəkliklərdə açıq ərazilərdə, işıqlı meşələrdə yaşayır. == Qidalanması == Qrey qaratoyuğu əsasən meyvələrlə, cücülərlə və onixoforlarla, bəzən də kiçik kərtənkələlərlə qidalanır. == Çoxalması == Dişiləri 2–4 yumurta qoyur və 2 həftə kürt düşür.

Salix myrsinites (lat. Salix myrsinites) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü.

İrac (fars. ايرج‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 85 nəfər yaşayır (15 ailə).

Arayış türk mənşəli söz olub arama, axtarma mənasında işlənir. Müasir dövrdə hüquqi sənəd olub şəxsiyyət, iş və hadisə haqqında tərtib edilərək aid olduğu obyekt barədə nəyi isə təsdiq edir. Hər hansı bir adamın bir yerdə yaşaması, işləməsi, oxuması, müəyyən obyektin, hadisənin yoxlanması haqqında da arayış tərtib edilir. (Bu səbəbdən də arayışa xalq arasında yoxlama da deyilir.) Arayışın kimə nə üçün verildiyi göstərilir. Habelə arayışın hansı məqsədlə tərtib edildiyi qeyd edilir. Arayışın müəssisə rəhbəri tərəfindən imzalanır.(Bəzi hallarda müəssisənin kadrlar şöbəsinin müdiri, mühasibat, fakültə dekanları və s. arayış verə bilər). Arayışın sonunda sənədin hara təqdim olunması göstərilir. Bütün hallarda məsul şəxsin imzası möhürlə təsdiq olunmalıdır. Çox vaxt arayışlar xüsusi blankda yazılır.

Ağboğaz bülbül (lat. Irania) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin milçəkqapanlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

İsrayıl — kişi adı. İsrayıl Hacıyev — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri. İsrayıl Cəfərzadə — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri. İsrayıl Əfəndiyev — SSRİ Dövlət mükafatı laureatı.

Tarix–i aləm aray–i Əmini (fars. تاریخ عالم آرای امینی) — Ağqoyunlu xanədanlığı tarixi haqqında Fəzlullah ibn Ruzbehan Xunci tərəfindən farsca yazılmış kitab. Əsasən Ağqoyunlu dövlətinin çiçəklənmə dövrü olan Sultan Yaqubun hakimiyyəti zamanı baş vermiş hadisələrdən bəhs edir. Ruzbehan kitabı Sultan Yaqubun hakimiyyəti dövründə (hicri 884–896–cı illər) yazmağa başlamış və Sultan Baysunqurun hakimiyyəti zamanı (hicri 896–897–ci illər) isə sona çatdırmışdır. == Nəşrləri == Persia in A. D. 1478 – 1490: an abridged translation of Faḍlullāh b. Rūzbihān Khunjī's Tārīkh-i ʻālam-ārā-yi Amīnī. Royal Asiatic Society monographs: volume 26. London: The Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, sold by its agents Luzac and Company, 1957, 136 pages. (fars.) (ing.) Фазлуллах ибн Рузбихан Хунджи. Тарих-и алам-ара-йи Амини.

Anemonoides oregana (lat. Anemonoides oregana) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin anemonoides cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Anemone nemorosa var. grayi Greene Anemone nemorosa var. oregana (A.Gray) Ulbr. Anemone oregana A.Gray Anemone quinquefolia var. oregana (A.Gray) B.L.Rob.

İranika Ensiklopediyası (ing. Encyclopædia Iranica) — Kolumbiya Universitetin İran mədəniyyət və tarixi barədə , 1973-ci ildə nəşr etdiyi ingilis dilində ​​ensiklopediya. Ensiklopediyanın məzmunu yalnız İranla məhdud deyil.İrandan başqa, müəyyən bir dövrdə fars dilinin hakim olduğu məntəqələrdə daxil edilibdir, o cümlədən: Əfqanıstan, Tacikistan, Türkiyə, Qafqaz, Cənubi Asiya, Orta Asiya və Mesopotamiya.Fars dünyasının digər mədəniyyətlərlə əlaqəsini də əhatə etmişdir. İndiyə qədər 15 cild nəşr edilib və 45 cilddən çox nəşr olunması planlaşdırılır. Baş redaktoru professor Ehsan Yarşater və məsul redaktoru Əhməd Əşrəfdir.

Adi ağboğaz bülbül (lat. Irania gutturalis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin milçəkqapanlar fəsiləsinin ağboğaz bülbül cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir. == Təsviri == Boyu və hərəkətləri ilə bülbülü xatırladır. Üst tərəfi göy rəngə çalan boz, quyruğu, yanaqları qara, qaşı və boyunu ağdır. Qaramtıl-qəhvəyi rəngdə olan dişinin quyruğu tünd qəhvəyi, gövdə yanları narıncı, boğazı ağımtıl, boğazı əhatə edən başın yanı və sinəsi çirkli bozdur. Erkəyin üst tərəfi mavi boz olub, qara quyruğu və qırmızı sinəsi ilə seçilir. Dişisi erkəyə nisbətən sadədir. Daha qəhvəyi və boz yanaqlıdır. Alt tərəfində yalnız yanı qırmızıdır və qara quyruğu ilə dərhal seçilir.

Kristina Franiç (d. 22 may 1987; Split, Xorvatiya) — Xorvatiyanı təmsil edən həndbolçu. == Karyerası == Kristina Franiç Xorvatiya 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında Xorvatiya milli futbol komandasının heyətində 2012-ci ildə London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. 1/4 final mərhələsində İspaniya yığmasına 25:22 hesabı ilə məğlub olan Xorvatiya yığması, London Olimpiadasını 7-ci yerdə başa vurdu.

Milena Draviç (serb. Милена Дравић; 5 oktyabr 1940[…], Belqrad – 14 oktyabr 2018[…], Belqrad) — Yuqoslaviya və Serbiya teatr və kino aktrisası. == Həyatı == Uşaq ikən Milena rəqs, xüsusən də baletlə məşğul idi və 1959-cu ildə filmlərdə debütünu etmişdir. Gənc aktrisanın ilk uğuru "Lazımsız qadın" (1962) filmində iştirak etdikdən sonra gəldi. 1971-ci ildən Atelye 212 adlı Belqrad teatrında oynamağa başladı, burada Vedekind, Horvat, İonesko, Duşan Kovaçeviç və digər məşhur dramaturqların pyeslərində rol aldı. Üç dəfə ailə qurmuşdu. Aktrisanın üçüncü əri serbiyalı aktyor Draqan Nikoliç oldu. Yuqoslaviya və Serbiya kinosunun 78 yaşlı ulduzu 14 oktyabr 2018-ci ildə uzun sürən xəstəlikdən vəfat etdi.

Miloş Krasiç (serb. Милош Красић; 1 noyabr 1984[…], Mitroviça[d], Yuqoslaviya) – Serbiyalı Futbolçu Türkiyə'nin Fənərbaxça klubunun və Serbiya milli yığmasının yarımmüdafiəçisi == Bioqrafiya == Miloş Krasiçin futbolçu karyerası keçmiş Yuqoslaviyanın Rudar klubunda başlamışdır. Öz oyunu ilə Krasiç Voyvodina klubunun maraqına səbəb olmuşdur. 1999-cu ildə isə artıq Voyvodina klubu ilə müqavilə bağlayır. 2004-cü ilin yayında Miloş Krasiç Rusiyanın ÇSKA Moskva klubu ilə müqavilə imzalayır. 2004–05-ci illərdə Krasiç ÇŞKA-nın tərkibində Çempionlar liqasının qalibi olur 28 dekabr 2009-cu ildə Serbiyanın ən yaxşı futbolçusu seçilir 19 avqust 2010-cu ildə Yuventus klubuna keçir. Krasiçlə 4 illik müqavilə Yuventusa 15 milyon avroya başa gəlir. 2 avqust 2012-ci ildə Fənərbaxça klubuna keçir. Fənərbaxça Krasiçlə 4 illik müqavilə imzalayıb. == Millidə == == Şəxsi Həyatı == 2008-ci ilin dekabrında Miloş Miryana ilə evlənir.

Nina Kralyiç (xorv. Nina Kraljić; 4 aprel 1992, Lipovlyani[d], Sisak-Moslavina jupaniyası[d]) — Xorvatiya müğənnisi, bəstəkarı və aktrisası. O, əsasən Xorvatiyanın The Voice səs yarışmasında qələbəsinə görə və Xorvatiyanı 2016 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil etməsinə görə tanınır. 2016-cı ildə Nina Xorvatiyanın Porin musiqi mükafatına layiq görülmüşdür. Onun Samo adlı debüt albomu həmin ilin sentyabr ayında işıq üzü görmüşdür. == Həyatı == Nina Kralyiç 4 aprel 1992-ci ildə Xorvatiyada anadan olmuşdur. Onun atası Jelko, anası isə İrena Kralyiçdir. Tena adlı özündən yaşda kiçik bacısı var. Uşaqlıq illərindən musiqiyə həvəsli olan Nina ilk səhnə təcrübəsini 2009-cu ildə Xorvatiyanın Got Talent məharət yarışmasında iştirakdan almışdır. O, yarışmada onuncu yeri tutmuşdur.

Qoran Draqiç (6 may 1986[…], Lyüblyana) — Milli Basketbol Assosiasiyası (NBA) klublarından Mayami Hitda forma geyinən sloveniyalı peşəkar basketbolçu. 1.91 metr boya, 86 kiloqram ağırlığa sahib bir guarddır. 2008-ci ildə NBA-yə gəlmədən əvvəl Sloveniyada və İspaniyada basketbol oynamışdır.

Slobodan Qruyiç (24 avqust 1973) — Müstəqil Komandanı və Serbiya və Monteneqronu təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Slobodan Qruyiç Müstəqil Komandanı 1992-ci ildə Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə 5-ci pillənin sahibi olub. Daha sonra Slobodan Qruyiç Serbiya və Monteneqronu 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 17-ci, cüt turnirdə isə 9-cu pillənin sahibi olub. Slobodan Qruyiç Serbiya və Monteneqronu 2000-ci ildə Sidney şəhərində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü, cüt turnirdə isə 9-cu pillənin sahibi olub. Daha sonra Slobodan Qruyiç Serbiya və Monteneqronu 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü, cüt turnirdə isə 5-ci pillənin sahibi olub.

İranın əksər hissələrinin iqlimi subtropik-kontinental, Xəzər dənizi sahilində rütubətlidir. İran və Oman körfəzilərinin sahil boyunda isə tropikdir İqlimin əsas xüsusiyyətləri təkcə ölkənin coğrafi mövqeyi ilə deyil, həm də, relyefin müxtəlifliyi, ərazidə hakim olan atmosfer dövranı ilə müəyyən edilir. İqlimin əsas xüsusiyyətlərindən biri də yalnız həddən artıq yüksək yay yemperaturu deyil, deləcə də çox aşağı qış temperaturu ilə əlaqədar onun kəskin kontinentallığıdır. Qış fəslində İranın bir sıra rayonlarının iqlimi eyni enliklərdə yerləşən diğər yerlərin iqlimindən çox soyuqdur. ( Xəzərsahili zona istisna olunmaqla) . Bu isə ölkədə çoxillik subtropik bitkilərin yetişdirilməsini və il ərzində bir ərzində bir sahədən iki dəfə məhsul götürülməsini məhdudlaşdırır. == Ümumi xarakteriskası == Qışda temperaturun kəskin surətdə aşağı düşməsinə Asiya materikinin daxili rayonlarından gələn soyuq kontinental hava kütləsi təsir göstərir, belə ki, bu hava kütləsinin qarşısını şimal istiqamətdə kəsə biləcək qüvvətli oroqrafikik sədd yoxdur. Nəticədə ölkədə ovalıqlar və yaylalar üçün mövsümü fərqlər nəzərə çarpır. Belə ki, qış və orta yay temperatur ampilidudası 20-25 dərcə təşkil edir. Yüksək yerlərdə və həmçinin dağlarla əhatələnən çəkəkliklərdə yağıntı əsasən qar şəklində düşür və dağlardan qidalanan İran çaylarının rejimini müəyyən edir.

İranda ən böyük inzibati ərazi vahidi ostan sayılır. == Tarixi == İranda konstitusional idarənin bərqərar olunmasını təmin edəcək məclisin qurulması naminə 1906–cı ildə xüsusi bir qanunla məclisə seçkilər üçün ölkə 4 əyalətə, onlar isə öz növbəsində 27 vilayətə bölündü; Dörd əyalətdən biri Azərbaycan idi. Bu bölgü 1937-ci ildə dəyişdirildi və yeni islahata əsasən ölkə artıq 10 osatana və 49 şəhristana bölünürdü. == Hazırda == Ostan — (fars. استان‎) — ölkə səviyyəsində vilayət və ya rayon kimi inzibati ərazi bölgülərinə yaxın bir bölgüdür. İran ərazisində 30 ostan var. Şəhristan — (fars. شهرستان‎) — İranda ostan daxilində inzibati bölgü. Öz növbəsində baxşlardan və hər baxşa daxil olan bir neçə kəndistandan təşkil olunur. Bütün İran ərazisində 30 ostana daxil 324 şəhristan var.

İranın Şəhristanları:

İraqın suverenliyi — beynəlxalq münasibətlərdə məsələ. Ölkənin suverenliyi 2003-cü ildə İraqa müdaxilə zamanı Səddam Hüseyni devirən çoxmillətli qüvvələr tərəfindən pozulmuşdur. 8 iyun 2004-cü ildə BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1546 saylı qətnaməsi yekdilliklə qəbul edilmiş, bu qətnamədə "30 iyun 2004-cü ilə qədər işğala son qoymağa və İraqın tam suveren və müstəqil Müvəqqəti Hökumətinin tam məsuliyyət və səlahiyyəti öz üzərinə götürməsi"nə çağırış edilmişdir. Suverenliyin verilməsi faktiki olaraq vaxtından bir-iki gün əvvəl baş vermişdir. Bu, İraqın rəhbərlik etdiyi hakim qüvvələrə suverenliyin qanuni şəkildə qaytarılması və işğalın formal olaraq sona çatması ilə nəticələnsə də, praktiki məsuliyyətlər hələ də İraqdakı çoxmillətli qüvvələrə həvalə edilir. == Tənqidi == İraqda müharibənin tərəfdarları İraqın 2003-cü ilin iyununda öz suverenliyini bərpa etməsi və bununla da işğala son qoyulması fikri ilə razılaşırlar. Bu tərəfdarlar qiyamçıları İraq hakimiyyətinə qarşı üsyançılar kimi görürlər. Müharibənin bəzi əleyhdarları çoxmillətli qüvvələrin İraqda fəaliyyətinə davam etməsini işğal hesab edirlər. Müvafiq olaraq, onlar qiyamçıları əsas məqsədi xarici qüvvələri qovmaq olan "müqavimət" döyüşçüləri kimi müsbət müstəvidə xarakterizə edirlər. Tənqidçilər Fransadakı Vişi rejimini və 1980-ci illərdə SSRİ tərəfindən işğal olunmuş Əfqanıstanda Kremlin dəstəklədiyi rejimlə müqayisə edirlər.

İsrayıl Namiq oğlu Cəfərzadə (30 sentyabr 2000; Sabunçu rayonu, Bakı, Azərbaycan — 17 oktyabr 2020; Suqovuşan, Tərtər, Azərbaycan) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == İsrayıl Cəfərzadə 30 sentyabr 2000-ci ildə Bakı şəhəri Sabunçu rayonunda anadan olmuşdur. Əslən Ağsu rayonundan idi. 2007-ci ildə Akif Qambayzadə adına Sabunçu rayon 148 nömrəli məktəbdə 1-ci sinifə daxil olmuşdur. O, 2016-ci ildə məktəbi bitirdikdən sonra Bakı Dövlət Peşə Təhsil Mərkəzində texnoloji qurğuların operatorluğu ixtisası üzrə təhsil almışdır. İsrayıl Cəfərzadə həm də sərbəst güləş idman növü ilə də məşğul olmuşdur. Rayonlar arası keçirilən yarışlarda 1-ci, 2-ci və 3-cü yerləri tutaraq, müxtəlif diplomlar və medallarla təltif olunmuşdur. == Hərbi xidməti == O, təhsilini bitirdikdən sonra 2019-cu ilin 2 iyul tarixində hərbi xidmətə yollanmışdır. Hərbi xidmət zamanı da fəallığına görə müxtəlif məzmunlu fəxri fərmanlar və təşəkkürnamələrlə təltif olunan İsrayıl 2020-ci ilin 28 may tarixində çavuş rütbəsi almışdır. === İkinci Qarabağ müharibəsində iştirakı === 2019-cu ildə təhsilini başa vurduqdan sonra İsrayıl həmən il iyul ayında vətənə borcunu vermək üçün əsgəri xidmətə yollanıb.

İsrayıl Səməd oğlu Hacıyev (28 fevral 2002, Zəyəm Cırdaxan – 28 sentyabr 2020, Füzuli rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == İsrayıl Hacıyev 28 fevral 2002-ci ildə Şəmkir rayonunun Zəyəm Cırdaxan kəndində anadan olub. 2008-ci ildə Şəmkir rayon Zəyəm-Cırdaxan kənd C. Abdıyev adına tam orta məktəbin birinci sinfinə daxil olub, həmin məktəbin 9-cu sinifə qədər təhsil alıb. 2017-ci ildən 2020-ci ilədək ailə kəndli təsərrüfatında ailəsi ilə birlikdə çalışmışdır. == Hərbi xidməti == İsrayıl Hacıyev 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində müddətli həqiqi hərbi xidmətə başlamışdır. === İkinci Qarabağ müharibəsində iştirakı === Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri olan İsrayıl Hacıyev 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan və Ermənistan arasında başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Füzuli uğrunda döyüşlərdə həlak olmuşdur. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən İsrayıl Hacıyev ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi. Azərbaycanın Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən İsrayıl Hacıyev ölümündən sonra "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi. == Təltif və mükafatları == (15. dekabr 2020) — "Vətən uğrunda" medalı (ölümündən sonra) (25.

Məmməd İrac oğlu Əliyev- filologiya üzrə elmlər doktoru, professor. AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu. Türk xalqları ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri. == Həyat == Əliyev Məmməd İrac oğlu 1948-ci il dekabr ayınnın 10-da Xızı rayonunun Zöhrabkənd kəndində anadan olmuşdur. 1966-1970-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji universitetinin filologiya fakültəsində, 1971-1975-ci illərdə Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat institutunun aspiranturasında təhsil almışdır. Hal-hazırda Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat institutunun "Türk xalqları ədəbiyyatı" şöbəsinin müdiridir. == Elmi məqalələri == Dünya Ədəbiyyatında Orxan Pamuk zirvəsi. Dünya nəsrində Orxan Pamuk zirvəsi Aşıq Alı. Molla Pənah Vaqif və Məhtimqulu Fəraqi poeziyasının özəllikləri. Koroğlu eposu.

Məmməd İrac oğlu Əliyev- filologiya üzrə elmlər doktoru, professor. AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu. Türk xalqları ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri. == Həyat == Əliyev Məmməd İrac oğlu 1948-ci il dekabr ayınnın 10-da Xızı rayonunun Zöhrabkənd kəndində anadan olmuşdur. 1966-1970-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji universitetinin filologiya fakültəsində, 1971-1975-ci illərdə Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat institutunun aspiranturasında təhsil almışdır. Hal-hazırda Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat institutunun "Türk xalqları ədəbiyyatı" şöbəsinin müdiridir. == Elmi məqalələri == Dünya Ədəbiyyatında Orxan Pamuk zirvəsi. Dünya nəsrində Orxan Pamuk zirvəsi Aşıq Alı. Molla Pənah Vaqif və Məhtimqulu Fəraqi poeziyasının özəllikləri. Koroğlu eposu.