Поиск по словарям.

Monorels yolu və ya təkrelsli dəmiryolu — nəqliyyat qurğusu. == Tarixi və texnikası == Sərnişin vaqonları və ya yük vaqonetləri lazımi yüksəklikdə quraşdırılmış estakadaya, yaxud ayrı-ayrı dayaqlara bərkidilmiş relsin (monorelsin) üzəri ilə hərəkət edən arabacığa bərkidilir. Vaqonlar ya arabacıqlara üstdən söykənir (talvar tipli monorels yolu), yaxud arabacaıqların altından sallanır (asma monorels yolu). Yük daşıyan monorels yolundan (uzunluğu 1,5 kilometrədək) sənaye müəssisələrində sexdaxili, sexlərarası və zavodlararası nəqliyyat vasitəsi kimi istifadə olunur. Yük vaqonetləri xüsusi platforma, özüboşalan kuzov, qaldırıcı və tutucu mexanizmlərlə təchiz olunur. 0,5–2 metr (bəzən 5 m) yük götürür, sürəti 2–4 km/saatdır. Bir sıra ölkələrdə sərnişin daşıyan monorels yolu (əsasən, təcrübə məqsədi ilə və ya sərgilərdə xidmət göstərmək üçün) titkilmişdir. Tokionun mərkəzi ilə Xaneda Hava Limanı arasında monorels yolu çəkilmişdir Vaqonlar 60–120 sərnişin tutur;qatarların sürəti 120 km/saat, ayrı-ayrı sınaq sahələrinmdə 240 km/saat və daha çox olur. Nisbətən baha başa gəldiyi üçün tətbiqi məhduddur. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Адасинский С. А. Городской транспорт будущего.

Monreal (fr. Montréal) — Böyüklüyünə görə Kvebek əyalətinin ən böyük, Kanadanın isə ikinci böyük şəhəridir. İlk əvvəl Villi-Mari-Marii şəhəri adlanıb. Monreal adı şəhərin mərkəzində yerləşən Mon-Raul dağının (Kraliyyət dağı) adından götürülmüşdür.Orta əsr fransız dilində bu Mont Real kimi səslənirdi.2009-cu ilin məlumatlarına görə,Böyük Monrealın əhalisi 3814000 nəfərdir.

Monorels yolu və ya təkrelsli dəmiryolu — nəqliyyat qurğusu. == Tarixi və texnikası == Sərnişin vaqonları və ya yük vaqonetləri lazımi yüksəklikdə quraşdırılmış estakadaya, yaxud ayrı-ayrı dayaqlara bərkidilmiş relsin (monorelsin) üzəri ilə hərəkət edən arabacığa bərkidilir. Vaqonlar ya arabacıqlara üstdən söykənir (talvar tipli monorels yolu), yaxud arabacaıqların altından sallanır (asma monorels yolu). Yük daşıyan monorels yolundan (uzunluğu 1,5 kilometrədək) sənaye müəssisələrində sexdaxili, sexlərarası və zavodlararası nəqliyyat vasitəsi kimi istifadə olunur. Yük vaqonetləri xüsusi platforma, özüboşalan kuzov, qaldırıcı və tutucu mexanizmlərlə təchiz olunur. 0,5–2 metr (bəzən 5 m) yük götürür, sürəti 2–4 km/saatdır. Bir sıra ölkələrdə sərnişin daşıyan monorels yolu (əsasən, təcrübə məqsədi ilə və ya sərgilərdə xidmət göstərmək üçün) titkilmişdir. Tokionun mərkəzi ilə Xaneda Hava Limanı arasında monorels yolu çəkilmişdir Vaqonlar 60–120 sərnişin tutur;qatarların sürəti 120 km/saat, ayrı-ayrı sınaq sahələrinmdə 240 km/saat və daha çox olur. Nisbətən baha başa gəldiyi üçün tətbiqi məhduddur. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Адасинский С. А. Городской транспорт будущего.

Ozon qatını məhv edən maddələr üzrə Monreal Protokolu (ing. The Montreal Protocol on Substances That Deplete the Ozone Layer) — ozon təbəqəsinin mühafizəsi üzrə 1985-ci il Vyana Konvensiyasının beynəlxalq protokolu, ozon təbəqəsini məhv edən bəzi kimyəvi maddələrin mərhələli şəkildə ləğv edilməsi yolu ilə ozon təbəqəsini qorumaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Protokol 16 sentyabr 1987-ci ildə imzalanmaq üçün hazırlanmış və 1 yanvar 1989-cu ildə qüvvəyə minmişdir. Bunun ardınca 1989-cu ilin mayında Helsinkidə ilk görüş keçirilir. O vaxtdan bəri protokola yeddi dəfə yenidən baxılıb: 1990-cı ildə (London), 1991-ci ildə (Nayrobi), 1992-ci ildə (Kopenhagen), 1993-cü ildə (Banqkok), 1995-ci ildə (Vyana), 1997-ci ildə (Monreal), 1999-cu ildə (Pekin) və 2016-ci ildə (Kiqali). Əgər protokolu imzalayan ölkələr gələcəkdə də ona əməl etməyə davam edərlərsə, o zaman 2050-ci ilə qədər ozon təbəqəsinin bərpa olunacağına ümid etmək olar. BMT-nin Baş katibi (1997-2006) Kofi Annan deyib ki, “bəlkə də yeganə çox uğurlu beynəlxalq saziş Monreal protokolu sayıla bilər”. SSRİ 1987-ci ildə Monreal protokolunu imzalamışdır. 1991-ci ildə Rusiya, Ukrayna və Belarus bu qərara varis olduqlarını təsdiq etmişlər. 2009-cu ilin dekabrına olan məlumata görə, BMT-yə üzv olan 196 ölkə Monreal Protokolunun orijinal variantını ratifikasiya edib.

The Montreal Star — ingilis dilində Monreal, Kvebekdə çap edilmiş Kanada qəzetidir. Qəzet, mətbuat mənsublarının 8 aylıq tətilindən sonra 1979-cu ildə öz fəaliyyətini dayandırmışdır. Bu, Kanadanın 1950-ci ilə kimi ən böyük qəzeti idi və onun bağlanmasından bir qədər əvvələ kimi Monrealda dominant ingilis dilli qəzet hesab edilirdi. == Tarix == Qəzetin əsası Hugh Graham tərəfindən 1869-cu ilin 16 Yanvarında "Montreal Evening Star" kimi qoyulmuşdur. 1877-ci ildə "The Evening Star" başlığı "The Montreal Daily Star" başlığına dəyişdirilmişdir. Xəbərlər və redaksilardan əlavə, the Star bəzən öz diqqətə laiq məqalələrini yaratmışdır. 1890-cı ilin sonlarında jurnalist Sarah Jeannetten Duncanın dünya turu The Montreal Star qəzeti tərəfindən maliyyələşdirilmişdir və həmin səyahətlər məqalələr şəklində qəzetdə çap edilmişdir. 1890-cı illərdə Star tiraj rəqəmlərini könüllü şəkildə yoxlamağa başladı və digər nəşrlərlə şişirdilmiş dövriyyə iddialarına nəzarət etməkçün hökumət tənzimləməsindən istifadə etdi. Qəzetin tirajı həmin onillikdə əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır və 1899-cu ildə günlük 52.600 oxucuya qədər çatmışdır; 1913-cü ilə qədər tirajının 40%-ı Montreal xaricində idi. 1915-ci ilə qədər Montreal Star şəhərin ingilis dilində axşam nəşr olunan qəzet bazarında böyük təsirə malik idi və Graham rəqiblərindən açıq-aşkar öndə idi və bu ona ingilis dilli qəzet bazarını təmamilə idare etməkçün kömək edirdi.

Ubisoft Montreal - oyun istehsal edən şirkətdir və Ubisoft şirkətinin baş ofisidir. Şirkətin mərkəzi Kanadanın Monreal şəhərində yerləşir. == Tarixi == "Ubisoft Montreal" şirkəti 1997-ci ildə Kanadanın Kvebek əyalətinin Monreal şəhərində qurulmuşdur. Çünki Kvebek əyaləti fransız dilli xalqın məskunlaşdığı əsas yerlərdən biri idi və bu da studiyanın mərkəzinin burada yerləşməsi üçün əsas ilham mənbəyinə çevrilmişdi. Əvvəlcə şirkət, əsasən, uşaq oyunlarını hazırlamağa başlamışdır. 2000-ci ildən etibarən şirkət "Hərəkət" (ing. Action) janrında oyunlar istehsal etməyə başlayır. Bu şirkəti "Hərəkət" janrından istehsal etdiyi oyunu isə "Tom Clancy's Splinter Cell" videooyunu idi.

Montreal Liseyi — 1843 -cü ildə Kanadanın Kvebek əyalətinin Montreal şəhərində,sonradan Qızıl Meydan Mil (ing. Golden Square Mile ) kimi tanınan məhəllədə yerləşən ingilis dilli orta məktəb idi. 20-ci əsrin əvvəllərində bu rayon dəmir yolu, gəmiçilik, mədənçilik, meşəçilik, xəz və maliyyə sahələrində ən böyük Kanada şirkətlərinin sahiblərini bir araya gətirdi.1870-1900-cü illər arasında Kanadanın sərvətinin 70%-i təxminən 1-ci məhəllədə yaşayan əlli kişiyə məxsus idi. 1853-cü ildən 1870-ci ilə qədər o, həmçinin McGill Kollecinin Liseyi və ya Lisey Bölməsi adlanırdı.Tamamilə oğlan məktəbi olaraq qurulan, 1875-ci ildə qızlar üçün Lisey adlanan ayrı bir bölmə qəbul edildi. 1878-ci ildə hər iki cinsin birgə yeni binası istifadəyə verilmişdir. Məktəbdə birinci sinifdən on ikinci sinifə qədər olan uşaqlar yerləşirdi. 1915-ci ildə bir neçə ərazini işğal etdikdən sonra məktəb McGill Universiteti şəhərciyinin yaxınlığında, Universitet küçəsində yeni neoklassik binaya köçdü .Qızlar və oğlanlar binanın ayrı-ayrı qanadlarında dərslərinə qatıldılar və məktəb idmanı üçün də ayrıldılar, lakin bəzi fəaliyyətlər üçün bir araya gəldilər. İki bölmə 1965-ci ildə bir məktəbə birləşdirildi.Məktəb 1979-cu ilin iyun ayında, əsasən palatada ingilis dilli əhalinin azalması səbəbindən bağlandı .Qısa müddət sonra, Təhsilin Ürəyində İncəsənət Təhsili, ictimai sənət məktəbi, üçüncü mərtəbədəki MIND Orta Məktəbinin qoşulacağı boş binaya köçdü. == Mənşə == Məktəb 1843-cü ildə təhsildə 19-cu əsrin ideyalarına hörmət edən bir protestant orta məktəbinə ehtiyac olduğunu görən bir qrup Montreal peşəkar və tacir tərəfindən yaradılmışdır. Edinburqdakı Kral Liseyindən sonra modelləşdirilmişdir.Uilyam Lunn, Uilyam Kollis Meredit , David Torrance və möhtərəm Henri Esson ilə birlikdə Ceyms Ferrierin başçılıq etdiyi bir neçə qurucu Şotlandiya Presviterian əsilli idivə məktəbin məqsədlərindən biri də artan inkişafa alternativ yaratmaq idi.

Konqres – [lat. congressus – görüşmə, görüş, yığıncaq, toplaşma] Beynəlxalq – genişmiqyaslı yığıncaq, qurultay; ABŞ-də və bəzi burjua ölkələrində parlamentin adı; Dövlət, ərazi, təşkilat rəhbərlərinin, yaxud nümayəndələrinin görüşü, həmçinin beynəlxalq konfrans növü. == Ədəbiyyat == R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

Monmerel-syur-Son (fr. Monthieux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Şampan-an-Valrome kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle. INSEE kodu — 01097. == Coğrafiyası == Kommuna Paris şəhərinin 420 km cənub-şərqində, Lion şəhərindən 70 km şərqdə yerləşir və Burk-an-Bres şəhərindən 55 km cənub-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 199 nəfər təşkil edirdi. == İqritisadiyyatı == 2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 131 nəfər (15-64 yaş arasında) 93 nəfər iqtisadi cəhətdən, 38 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 71.0%, 1999-cu ildə 68.8%). Fəaliyyət göstərən 93 sakindən 90 nəfəri (40 kişi və 50 qadın), 3 nəfər işsiz (3 kişi və 0 qadın) idi.

Monreal-la-Klyuz (fr. Monthieux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Şampan-an-Valrome kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle. INSEE kodu — 01097. == Coğrafiyası == Kommuna Paris şəhərinin 420 km cənub-şərqində, Lion şəhərindən 70 km şərqdə yerləşir və Burk-an-Bres şəhərindən 55 km cənub-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 199 nəfər təşkil edirdi. == İqritisadiyyatı == 2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 131 nəfər (15-64 yaş arasında) 93 nəfər iqtisadi cəhətdən, 38 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 71.0%, 1999-cu ildə 68.8%). Fəaliyyət göstərən 93 sakindən 90 nəfəri (40 kişi və 50 qadın), 3 nəfər işsiz (3 kişi və 0 qadın) idi.

1971-ci il Monreal Konvensiyası — (tam adı "23 sentyabr 1971-ci il tarixli Mülki Aviasiya Təhlükəsizliyinə qarşı qanunsuz hərəkətlərin qarşısının alınması haqqında Konvensiya") mülki aviasiyanın təhlükəsizliyinə təhdid yarada biləcək cinayət və davranışların qarşısını almağa yönəlmiş beynəlxalq bir konvensiyadır. == Tərkibi == Konvensiyaya görə, istənilən şəxs cinayət törətmiş sayılır, əgər: Uçuşda bir təyyarədə olan bir şəxsə qarşı zorakılıq aktı törədir Təyyarənin uçması və ya uçuş zamanı təhlükəsizliyinə təhlükə yarada biləcək bir şəkildə hava gəmisinin dağıdılması və ya zədələnməsi Təyyarəni məhv edə və ya zədələyə biləcək bir cihazın və ya maddənin təyyarəsinə yerləşdirilməsi və ya üst-üstə düşməsi Hava naviqasiya vasitələrinin məhv edilməsi və ya zədələnməsi və ya hava gəmisinin təhlükəsizliyinə təhlükə yarada bilərsə onların işinə müdaxilə Uçuş zamanı təyyarənin təhlükəsizliyini təhlükə altına alan yalan məlumatların ötürülməsi Yuxarıda göstərilən hərəkətlərdən birini etməyə cəhd Yuxarıda göstərilən hərəkətlərdən birində iştirak edən Qeyd etmək lazımdır - Konvensiya gömrük, hüquq-mühafizə və hərbi təyyarələrə şamil edilmir. Yalnız mülki təyyarələrə. Konvensiya, aut dedere aut judicare prinsipini müəyyənləşdirir, buna görə müqavilə tərəfi ya cinayətlərdən birini törədən şəxsi mühakimə etməli, ya da cinayətin mühakimə olunması üçün ekstradisiyasını tələb edən şəxsi başqa bir dövlətə göndərməlidir. == Yaradılması və qüvvəyə minməsi == Konvensiya 23 sentyabr 1971-ci ildə Monrealda Beynəlxalq Hava Hüququ Konfransı tərəfindən qəbul edilmişdir. Lakin bu, 10 dövlət tərəfindən ratifikasiya olunduqdan sonra 26 yanvar 1973-cü ildə qüvvəyə minmişdir. 2013-cü ilədək Konvensiyada 186 iştirakçı dövlət var, o cümlədən BMT-nin 186 üzvü, həmçinin Kuk adaları və Niue.

Bank of Montreal (fr. Banque de Montréal — «Monreal Bankı»; BMO, rus. Би́мо) — Kanada bankı, əmanətlərə yerləşdirilən vəsaitlərin həcminə görə ölkədə dördüncü (Kanadadakı “böyük beşlik” banklarından biri), ABŞ-ın iyirmi ən böyük bankı və dünyanın 50 ən böyük bankı arasında. 1817-ci ildə Kvebek ştatının Montreal şəhərində qurulan bu, Kanadanın ən qədim bank təşkilatıdır. 1977-ci ildən etibarən faktiki əməliyyat mərkəzi Torontodadır. Köhnə Kanada bank sistemində Monreal Bankı ilk nizamnamə bankı idi və ilkin olaraq inhisarçı mövqe tutdu, faktiki olaraq mərkəzi bankı əvəz etdi; Digər nizamnamə bankları daha sonra meydana çıxdı, lakin Monreal Bankı Kanada dollarının dövriyyəyə buraxılmasına qədər notlar və tokenlər buraxdı. == Tarixi == Bank 1817-ci ildə bir qrup sahibkar tərəfindən yaradılmışdır; əvvəlcə Monreal Bank adlanırdı. 1822-ci ildə özəldən ictimaiyyətə çıxdı və adını Monreal Bankı olaraq dəyişdirdi. O, həm yeni filialların açılması, həm də satınalmalar vasitəsilə bütün Kanadada öz fəaliyyətini sistematik şəkildə genişləndirdi. 1942-ci ildə bank öz əskinaslarını buraxmağı dayandırdı.

Benedikt Morel (fransızca: Bénédict, Augustin Morel; 22 noyabr 1809[…], Vyana – 30 mart 1873[…], Ruan) — 19'cu əsrdə psixiatriya nəzəriyyələrinə böyük dərəcədə təsir edən bir Fransız psixiatrı. Ruhi xəstəliyin eləcə'də zehni və psixi xəstəliklərin səbəblərini araşdırdı və irsiyyətin bu xəstəliklərə əhəmiyyəti barədə məqalələr hazırladı. == Haqqında == Benedikt Morel fransızların Avstriyaya qarşı hərbi əməliyyatları dövründə Avstriyanın paytaxdı Vyanada fransız ailəsində anadan olub. Atası bir Fransız ordusu təminatçısı idi, anasının isə kim olduğu bilinmir. 1831-ci ildə gənc ikən səyahətlərindən sonra Parisdə yerləşdi, özünü jurnalistika'da sınadı, 1839-cu ildə tibb işinə başladı. Benedikt Morelin otağ yoldaşı olduğu bir tələbə dostu Claude Bernard onu daha sonra Morelin müəllimi olan psixiatr Jean-Pierre Falret ilə tanış etdi. == Tibb elminə töhfəsi == Morel, həm elmi, həm də publisistik tərzdə məqalələr dərc edərək öz psixiatrik tədqiqatlarına başladı. 1856-cı ildə Morel St John'daki psixiatriya xəstəxanasının baş həkimi təyin edildi. Xəstələrə qarşı mütərəqqi və insani yanaşdığı qeyd olunur. 1857-ci ildə, bəzi təxminlərə görə gələcəkdə psixiatriyada irsi araşdırmaların əsasını qoyan Traité des Dégénérescences (Fransızca - Degenerasiyaların Müalicəsi) adlı əsərini nəşr etdirdi.

Xorxe Emmanuel Morel Barrios (isp. Jorge Emanuel Morel Barrios; 22 yanvar 1998, Asunsyon, Paraqvay) — Paraqvay təmsilçilərindən olan Quarani klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Paraqvay futbolçusudur. == Klub karyerası == Morel peşəkar karyerasına Quarani klubunda başlamışdır. O, peşəkar karyerasında debütünü 15 fevral 2016-cı ildə Paraqvay Premyer Liqasında Sportivo Lukeno klubuna qarşı oyunda etmişdir. 2016-cı ildə Boqarin klubu ilə Paraqvay çempionu olmuşdur. == Milli karyerası == 2015-ci ildə Morel Paraqvayın gənclərdən ibarət milli komandası ilə Paraqvayda keçirilən Cənubi Amerika Gənclər Çempionatında iştirak etmişdir. Turnirdə Morel Venesuela, Peru, Argentina, Ekvador və iki dəfə Kolumbiya və Braziliya milli komandalarına qarşı oyunlarda meydana çıxmışdır. Braziliya millisinə qarşı oyunda Morel bir qolla yadda qalmışdır. 2015-ci ildə Morel Paraqvayın gənclərdən ibarət milli komandası ilə Çilidə keçirilən Gənclər arasında Dünya Çempionatında iştirak etmişdir. Turnirdə Morel Suriya və Fransa milli komandalarına qarşı oyunlarda meydana çıxmışdır.

Monqollar — monqol dillərində danışan bütün xalqların tarixi adı. == Subetnik qruplar == Monqol dillərində xalxlar, baoanlar, dunsyanlar, tular, daurlar, buryatlar, kalmıklar və bir neçə azsaylı digər xalqlar daxildir. Monqolustan Respublikasının əsas əhalisi. Həmçinin Çin Xalq Respublikasında (əsasən kompakt şəkildə Daxili Monqolustan Muxtar Rayonunda) yaşayan xalq. Özlərini "Xalx" adlandırırlar. Yaxın etnik qruplarla (monqollar daxil olmaqla 14 etnik qrup) birlikdə dünyada sayları təxminən 11.116 milyon nəfərdir. Çin Xalq Respublikasında 2000-ci ildə aparılmış siyahıya almanın yekunlarına əsasən Çin dövləti tərəfindən rəsmən tanınan 56 milli azlıqdan biri olan Monqolların sayı 5.823.947 nəfər olmuşdur. == İdarəetmə şəkli və birliklər == Çingiz xanın təşkilatlandırdığı monqollarda əhaliyə ivgen, boya obop, ailə və ən kiçik birliklərə isə aymuğ və ya yasun deyilirdi. Ordu da bu üsula görə təşkilatlanmışdı. Ulus adlanan monqol qəbilə birliklərinin hər biri əsgər sayılırdı.

Monreal Müasir İncəsənət Muzeyi (fransız dilində: Musée d'art contemporain de Montréal) — Kanadanın Kvebek vilayətinin ən böyük şəhəri olan Monrealda muzey. == Tarixi == 1964-cü ildə Kvebek hökuməti tərəfindən əsası qoyulan Monreal Müasir İncəsənət Muzeyi Kanadada müasir incəsənət əsərlərinin nümayişinə əsaslanan ilk muzey olmuşdur. Muzey 1965-ci ildə Fransa ekspressionizminin tanınmış nümayəndəsi, rəssam və qrafik Jorj Ruonun əsərlərindən ibarət sərgi ilə açılmışdır. 1983-cü ildə muzey öz statusunu dəyişərək direktorlar şurası tərəfindən idarə olunan müstəqil korporasiyaya çevrildi. Monreal Müasir İncəsənət Muzeyi müasir binası istifadəyə verilənədək 3 müxtəlif yerdə fəaliyyət göstərmişdir: 1964–1965-ci illərdə Vil-Mari meydanındakı ticarət kompleksində, 1965–1968-ci illərdə Dyufren muzeyində, 1968–1992-ci illərdə Beynəlxalq Ekspo-67 bədii qalareyasında və Site-de-Qavrda. 1992-ci ildə muzey şəhərin mərkəzindəki İncəsənət Sarayına (Place des Arts) köçürülmüşdür. Muzey Kanadada və Kvebekdə təsviri incəsənət, musiqi əsərlərinin, müasir rəqslərin və ekspremental teatrın cəmləşdiyi mədəniyyət kompleksidir. == Kolleksiyası == Muzeyin eksponatları və müvəqqəti sərgilər ümumi sahəsi 2500 kv. metr olan 8 qalereyada yerləşdirilmişdir. Muzeyin kolleksiyasına Kvebekdən olan 1500 müəllifin (onlardan 1 200 nəhəri hazırda yaşayır) 7 000-dən çox əsərləri (Muzeydəki bütün eksponatların 60 faizi), həmçinin Kanadanın digər əyalətlərdən olan və xarici ölkələrdən olan müəlliflərin əsərləri daxildir.

Konqres Kitabxanası (ing. The Library of Congress) — ABŞ-də kitabxana ABŞ Konqres Kitabxanası 1800-cü il aprelin 24-də ABŞ prezidenti Con Adamsın göstərişi ilə yaradılıb. Prezident kitab alınmasına və saxlanılmasına o vaxtın pulu ilə böyük məbləğ — 5 000 dollar pul ayırır və qərar imzalayır ki, kitabxananı ancaq prezidentlər, Konqresin üzvləri ziyarət edə bilərlər. O vaxtdan etibarən kitabxananın adı Konqres Kitabxanası qalır. 1814-cü ildə ABŞ-Britaniya müharibəsi vaxtı kitabxana demək olar ki, məhv olur. İngilis əsgərləri kitabxananın yerləşdiyi Kapitoli binasını yandırırlar. 3000-dən çox kitab məhv olur. Eks-prezident və kitab həvəskarı Tomas Cefferson özünün yarım əsr ərzində yığdığı 6487 cilddən ibarət kitabxanasını kitabxanaya bağışlayır. Belə bir kitabxana ABŞ-də heç kimdə yox idi. Konqres Kitabxanası Britaniya Milli Kitabxanasından sonra dünyanın ən böyük kitabxanası hesab olunur.

Kontinental konqres — Filadelfiya Konqresi kimi də tanınan Kontinental Konqres On üç koloniya nümayəndələrinin birgə qəbul etdikləri razılaşma əsasında formalaşmışdır. Konqres Amerika inqilabı zamanında Birləşmiş Ştatların rəhbər orqanı halına gəlmişdir. Konqres 1774-cü ildən, 1789-cu ilədək üç məsələnin həlli üçün bir araya gəlmişdir. Konqres üçün ilk çağırış 1774-cü ildə Benjamin Franklinə Koloniyalara nümayəndə heyətlərinin formalaşmasına razılığını bildirən, həmçinin Massaçusets ştatında baş verən blokadalara və Dözümsüzlük nümayişlərinə qarşı cəza tədbirlərinin görülməsini nəzərdə tutan qanunların qəbul olunması ilə bağlı idi. Bugünədək qəbul olunan konvensiyalar və sərəncamlar Kontinental Konqresin illər boyu qəbul etdiyi qərarların bir növ tərkib hissəsi olması da bilinməkdədir. Birləşmiş Krallığın təmsilçilərinin nəzərdə tutulan bölüşdürücülüklə razı olub-olmayacağına baxmayaraq, 1776- cı ildə Konqresin ikinci - “Müstəqillik Haqqında Qanun”u yekdilliklə qəbul edildi. Müstəqillik haqqında qətnamənin qəbulundan iki gün sonra yeni dövlətin - Amerika Birləşmiş Ştatlarının yaradılmaaının əsası qoyuldu. Bu, həm də Virciniyadan olan Corc Vaşinqtonun başçılıq etdiyi Kontinental Ordunun yaradılmasını da rəsmiləşdirdi. Ordu Böyük Britaniya ilə müharibə etmiş, Fransa krallığı ilə Hərbi İttifaq bağlamış və müharibə iştirakçılarını kreditlər və kağız pullarla maliyyələşdirmişdir. == Birinci Kontinental Konqres == Birinci Kontinental Konqres 1774-cü il, 5 Sentyabrdan 17 Oktyabradək Pensilvaniya ştatının Filadelfiya şəhərindəki Karpenter Sarayında qısa zaman ərzində bir araya gəlmişdir.

Meqrel dili - Kartvel dillərindən biridir. Gürcüstanın qərbində yayılmışdır. 400 minə qədər daşıyıcısı vardır. İki dialektə bölünür: senak və samurzakan-zuqdid. Hallanma paradiqmində 9 hal mövcuddur. Nominativ quruluşlu dildir. Yazısız dildir.

Monqol atı (monq. адуу) — Monqolustan ərazisində yayılmış vəhşi atların yarımcinsi. Bu atlar Çingiz xannın dönəmindən dünyaya məlumdur. Köçəri monqollar yarım milyon olmalarına baxmayaraq 2 milyon at saxlayırlar. Kiçik ölçülərinə baxmayaraq Poni atı ilə hec bir əlaqəsi yoxdur. Monqolustanda bu atlar il boyu açıq səma altında yaşayır. Yayda +30°S qışda isə -40°S şəraitində yaşaya bilir. Atın südündən yerli əhali tərəfindən Kumıs adlanan içki hazırlanır. Atın əti nadir hallarda kəsilərək ətindən istifadə edilir. At əsasən minik üçün istifadə olunur.

Köhnəlmiş tibbi termin olan monqol axmaqlığı və monqolizm, hazırda Daun sindromu kimi tanınan genetik pozğunluqla əlaqəli xüsusi bir psixi çatışmazlıqdır. Bu sindromlu insan üçün köhnəlmiş termin monqol axmaqlığıdır. 21-ci əsrdə bu terminlər artıq tibbi terminologiya kimi istifadə edilmir, Daun sindromluların qəbuledilməz, təhqiredici və yanıltıcı təsviri hesab edilir. Terminoloji dəyişikliyi həm elmi, həm də tibbi ekspertlər , həmçinin Monqolustandan olanlar da daxil olmaqla Asiya mənşəli insanlar tərəfindən aparılmışdır. "Axmaq" termininin özü də oxşar məna və konnotasiya dəyişikliyinə malikdir. == "İdiot" keçmiş termin kimi == "İdiot" termini bu gün tibbi, hüquqi və ya psixiatrik kontekstdə istifadə edilməsə də, bunun əvəzinə axmaq və ya axmaq insan mənasını verir, əvvəllər bu termin həm hüquqi, həm də psixiatrik kontekstlərdə istifadə edilən texniki termin kimi məna daşıyırdı. Əlil şəxsin əqli yaşının iki yaş və ya daha az olduğu hesab edilən dərin əqli qüsur növü. " Moron ", " imbecile " və " cretin " (xristian ikilisi) kimi terminlərlə yanaşı, "idiot" hüquqi, tibbi və psixiatrik kontekstlərdə arxaik təsvirə çevrilmiş, bunun əvəzinə köhnəlmiş və köhnəlmiş hesab edilən təhqiramiz terminə çevrilmişdir. bir dəfə təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. Termin tədricən evfemistik təkamül yaşamış və tədricən başqa terminlərlə əvəzlənmiş "dərin zehni gerilik" ilə əvəz edilmişdir.

Monqol ceyranı, və ya Buxaqlı antilop (lat. Procapra gutturosa, Gazella gutturosa) — Cütdırnaqlılar dəstəsinə, Boşbuynuzlular fsiləsinə aid ceyran növü. Orta ölçülü antilopdur. Onlar əsasən yarımsəhra, quru çöl ərazilərində yaşayırlar. Erkəklər 24–39 kq, dişilər isə 20–28 kq çəkiyə malik olurlar. Erkəklərin uzunluğu 105–148 sm, dişilərin isə 110–121 sm-dir. Erkəklərin hündürlüyü 62–84 sm, dişilərdə 54–74 sm təşkil edir. Erkəklərin buynuzları tünd-boz qara olub 18–28 sm-dir. Dişilərin isə buynuzu olmur. Xəzi yuxarı hissəsi sarı-qum, aşağı nahiyələri isə ağ rəngdə olur.

Monqol dili — Monqolların və Monqolustanın dili.

Monqol dilləri - Altay dil qrupunun qolu olub 12 dili əhatə edir. Bu dillərdə Mərkəzi Asiyada 6,5 milyon adam danışır. XIV-XVI əsrlərdə (Çingiz xan imperiyası dağıldıqdan sonra) qədim monqol tayfalarının hamısı üçün vahid sayılan erkən monqol dili dialektləri əsasında yaranmışdır. Monqol dillərində şimali (monqol dili, buryat dili, kalmık dili, oyrat dili); cənub-şərqi (daqur (Şimal-şərqi Çində), dunsyan, monqor, bason (Tsinxay və Qansu əyalətlərində; hamısı yazısızdır)) və aralıq dilləri (qədim monqol yazı dili, moğol dili (Əfqanıstanda)) daxildir. Monqol, buryat və kalmık dilləri daha çox öyrənilmişdir. Leksikasında türk dillər ilə müştərək cəhətlər var. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Санжеев Г.Д. Сравнительная грамматика монгольских языков, т. 1-2, М.: 1953-64. Бертагаев Т.А. Лексика современных монгольских литературных языков. М.: 1974.

Monqol gəvəni (lat. Astragalus mongholicus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Astragalus membranaceus var. mongholicus (Bunge) P.K.Hsiao Astragalus penduliflorus var. mongholicus (Bunge) X.Y.Zhu Phaca macrostachys Turcz. Tragacantha mongholica (Bunge) Kuntze === Heterotipik sinonimləri === Astragalus borealimongolicus Y.Z.Zhao Astragalus membranaceus Fisch. ex Bunge Astragalus membranaceus var. mandshuricus Nakai Astragalus membranaceus f. propinquus (Schischk.) Kitag. Astragalus mongholicus var.

Monqol imperiyası (monq. Их Монгол Улс), köhnə mənbələrdə Monqol feodal imperiyası — XIII əsrdə yaranmış monqol imperiyası. == Tarixi == XII əsrdə monqollarda qəbilə quruluşu dağıldı və ordular yarandı. Ordu rəisləri bahadırlar idi. Dövlətin əsasını Temuçin adlı bahadır qoymuşdur. 1206-cı ildə Onon çayı sahilində keçirilən qurultayda Temuçin xaqan oldu və Çingiz xan adlandırıldı. O, 1207–1211-ci illərdə Sibiri və Türküstanı, 1215-ci ildə Şimali Çini işğal etdi. Çingiz xan 1219–1220-ci illərdə isə Buxara, Səmərqənd, Üzgənc və Otrarı tutdu. 1227-ci ildə Çingiz xan öldü və böyük xaqan Ugedey oldu. Monqolustan Çingiz xanın 4 oğlu: Ugedey, Cağatay, Cuci, Tuli arasında bölüşdürüldü.

Çinin monqol istilası

Monqol işğalları—13-cü əsr boyu baş tutmuş, 1300-cü ilədək artıq Asiya və Şərqi Avropanı əhatə edən geniş Monqol İmperiyasının yaranması ilə nəticələnmişdir. Tarixçilər Monqol İmperiyası daxilindəki dağıntıları bəşəriyyət tarixindəki ən ölümcül münaqişələrdən biri kimi qiymətləndirirlər. Əlavə olaraq, monqolların kəşfiyyat xarakterli yürüşləri zamanı özləri ilə vəba gətirməsi, Asiya və Avropanın geniş hissələri boyu yayması və sonradan Qara ölüm adını alan və kütləvi insan həyatının itirilməsinə səbəb olan epidemiyanın əsasının qoyması ehtimalı da var. Monqol İmperiyası 13-cü əsr ərzində Asiya boyu bir sıra işğal və yürüşlər əsasında yaranmış, 1240-larda isə Şərqi Avropaya çatmışdır. "Dənizlərin imperiyası" adlandırılan özündən sonrakı bir çox imperiyanın (Britaniya) əksinə, Monqol İmperiyası daha cox quru əsaslı olmuş, otarma yönümlü Monqol süvari və mal-qara qüvvəsinə əsaslanmışdır. Bu səbəbdən monqol qarət və yürüşlərinin əksəriyyəti mal-qara üçün kifayət qədər otun movcud olduğu daha isti fəsillərdə baş tutmuşdur. Monqolların yüksəlişindən əvvəl 1211-dən 1225-ə qədər 15 il rütubətli və isti hava şəraiti atların yetişdirilməsi üçün əlverişli şərait yaratdı və bu da monqolların işğalarına böyük kömək etdi. Rus dövlətlərinə qarşı Tartar və Monqol yürüşləri 1260-cı illərdə Monqol İmperiyasının parçalanmasından daha sonralara qədər davam etmişdir. Digər ərazilərdə, Çində monqolların qazandığı əraziləri əldə saxlaması 14-cü əsrdə Yuan sülaləsinədək, İranda isə 15-ci əsrdə Teymurilər adı altında davam etmişdir. Hindistanda Monqol dövləti 19-cu əsrədək Muğal imperiyası adı altında mövcud olmağı bacarmışdır.

Monqol ləkəsi — insanın bel və arxa nahiyələrində rast gəlinən göyümtül ləkə. Bu əsasən melamin piqmentinin derma qatına yığılması ilə əlaqədardır. Bu adın verilməsi əsasən ilk dəfə monqol uşaqlarında aşkarlanması ilə əlaqədar olmuşdur. Əslinə qalanda isə nəyinki monqoloid irqinə mənsub insanlarda həm də digər irqin nümayəndələrində belə müşahidə edilir. == Təsvir == «Monqol ləkəsi» yeni doğulan uşaqlarda açıq-aşkar şəkildə müşahidə edilən bir izdir. Əsasən uşaqların 12-14 aylığında tamamən yoxa çıxır. Nadir hallarda zəif şəkildə yetkin insanlarda görünə bilir. Sarı-göy-qara rənglərinin yarışığına bənzəyir. Diametri elədə böyük olmayan qəpik böyüklükdə olur. Bəzən diametri 6-10 sm ola bilir.

Marmot və ya Monqol marmotu (lat. Marmota sibirica) — gəmiricilər dəstəsinin sincablar fəsiləsinə aid məməli heyvan növü. Uzunluğu 60 santimetrə çatır. Rusiyanın şərqində, Monqolustanda və Şimal-şərqi Çində yayılmışdır. Tarbağan taun xəstəliyi törədicisinin daşıyıcısıdır.

Quercus mongolica (lat. Quercus mongolica) — fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü.