Поиск по словарям.

Artemisia nitrosa (lat. Artemisia nitrosa) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.

Nitrobenzol, C6H5NO2 — ən sadə aromatik nitrobirləşmə. Açıq-sarı rəngdə yağlı mayedir. 5,7°S-də donur, 210,9°S-də qaynayır. Sıxlığı 25°S-də 1,987 q/sm³-dur. Suda pis həll olur. Üzvi həlledicilərlə yaxşı qarışır. Reduksiya etdikdə, şəraitdən asılı olaraq, anilinə və ya pidrazobenzola çevrilir. Nitrobenzol zəhərlidir, iş binalarının havasında onun miqdarının 3 mq/m³-dan, yaşayış yerlərinin havasında isə 0,008 mq/m³-dan artıq olmasına icazə verilmir. Əsasən, anilin alınmasında, az miqdarı isə indulin və s. istehsalında, bəzən də sürtgü yağlarının təmizlənməsində (selektiv həlledici kimi) işlədilir.

Nitrobirləşmələr — molekulunda karbon atomu ilə birləşmiş bir və ya bir neçə nitro qrupu — NO2 olan üzvi birləşmələr. Mono-, di-, tri- nə polinitrobirləşmələr var. == Qrupları == Nitrobirləşmələr bir neçə qrupa ayrılır: alifatik nitrobirləşmələr (məsələn, nitroparafinlər, nitroolefinlər), aromatik nitrobirləşmələr (məsələn, nitroanilinlər, nitrobenzol, nitrotoluol, nitrol naftalinlər), alifatik aromatik nitrobirləşmələr (məsələn, fenilnitrometan, nitrostirol) və. s.Aromatik nitrobirləşmələr sarımtıl maye və ya kristal maddədir, üzvi həlledicilərdə yaxşı, suda pis həll olur. Aromatik polinitrobirləşmələr partlayıcı maddə kimi işlədilir (məsələn, trinitrotoluol). Onların nitroqrupu reduksiya edildikdə boya maddələri istehsalında aralıq məhsul olan aminlər alınır. Sadə mononitroparafinlər xüsusi iyi olan rəngsiz mayedir. Nitroparafinlər asan reduksiya olunaraq hidroksilamin və aminlər əmələ gətirir, onlara qatı turşularla təsir etdikdə karbon turşularına çevrilir, aldehid və ketonlarla asan kondensasiya olunaraq nitrospirtlər əmələ gətirir, onların da dehidratasiyasından nitroolefinlər alınır. Bəzi nitrobirləşmələr zəhərlidir. == Alınması == Konovalova görə alkanlar 110....150oC-də duru nitratturşusu ilə nitrolaşırlar.

== Nitrofillər == Nitrofillər (lat. nitrogenium-azot və yun.phileo-sevirəm)-azotla zəngin olan torpaqlarda yayılmış bitki orqanizmlərinə deyilir. Məsələn, gicitkan, buğda, kətan, göbələklər nitrofillərdir.

Nitrolaşma reaksiyası – üzvi birləşmələrə nitroqrupun (-NO2) müxtəlif üsullarla daxil edilməsi prosesinə deyilir. Karbohidrogen atomunda bir və ya bir neçə hidrogen atomun nitroqrup ilə əvəz olunmasıdan əmələ gələn birləşmələrə nitrobirləşmələr deyilir. == Növləri == Nitroqrupun birləşdiyi karbohidrogen radikalından asılı olaraq nitrobirləşmələr 2 yerə bölünür: aromatik və alifatik nitrobirləşmələr. == Tətbiq sahəsi == Aromatik nitrobirləşmələr çox böyük tətbiq sahələrinə malikdir. Onlardan boyaq sənayesində, dərman preparatları, partlayıcı maddələr və s. istehsalında istifadə olunur. Nitrobenzol əsasən (90%-ə qədər) anilin istehsalına, boyaların sintezinə (2%-ə qədər), və s. sərf olunur. == Fiziki xassələri == Aromatik nitrobirləşmələr – rəngsiz və ya açıq sarı rəngdə yüksək temperaturda mayelərdir, ya da aşağı temperaturda əriyən bərk maddələrdir. Yüksək polyarlığına görə nitroarenlər yaxşı həlledicidirlər.

Nitronatrit — mineral, NaNO3. == Haqqında == Nitronatrit - triqonal. Habitus romboedrik. Ayrılması {101} üzrə mükəmməl. Aqreqat: dənəvər, qabıqcıqlar. Rəngi rəngsiz, qonur. Parıltısı şüşəli. Sərtliyi 1,5-2. Xüsusi çəkisi 2,29. Suda asanlıqla həll olur.

Nitroplus Co., Ltd. və ya nitro+ — Yaponiya videooyun istehsalı şirkəti. İstehsal etdiyi əsas məhsullar vizual romanlar və eroqelərdir. Şirkət həmçinin TYPE-MOON (digər bir videooyun yaradıcısı) şirkəti ilə əməkdaşlıq edərək "Fate/Zero" adlı ranobe seriyası nəşr etmişdir. Şirkət əsasən qaranlıq mövzulara — ölüm və qətl mövzularına müraciət edir. Şirkətin bir qolu olan Nitro+Chiral şirkəti isə yaoy vizual romanları işləyir. Qen Urobuçi kimi manqa, anime, roman və televiziya əsərləri üzərində işləmiş yazıçılar şirkət ilə əməkdaşlıq edirlər. Super Soniko Nitroplus tərəfindən keçirilən illik "Nitro Super Sonico" musiqi festivalının 2006-cı ildən talismanıdır. Nitroplus bu festivalı 2000-ci ildən keçirir. == İşlər == === 5pb. ===

Nitroqliserin — cox partlayici təsirə malik bir maddə. Onun 1 damcisi zərbə görərsə bir otaq qədər sahə məhv olar. Nitroqliserindən raketlərdə, dinamitlərin hazirlanmasinda istifadə olunur. Kimyəvi formulu: CHONO2(CH2ONO2)2.

Nitrotörəmələr - Aromatik birləşmələrə qatı azot turşusu ilə, ya da azot və kükürd turşularının qarışığı (nitrolaşdırıcı qarışıq) ilə təsir etdikdə benzol nüvəsindəki hidrogen asanlıqla nitroqrupla (-NO2) əvəz olunur və müvafiq nitrobirləşmələr alınır. == Nitrobenzol == Aromatik nitrobirləşmələrin ən sadəsi nitrobenzol açıq sarı rəngli şəffaf mayedir. 210oC-də qaynayır, kəskin acı badam iyi verir, suda həll olmur, sudan ağırdır. Xüsusi çəkisi 1,2-dir. Reduksiya olunduqda anilinə çevrilir: C6H5NO2 + 6H→C6H5NH2+2H2ONitrobenzol texnikada anilini almaq üçün işlədilir. Onu bəzən ətirli maddə kimi paltar sabununa qatır, nadir hallarda həlledici kimi, bəzən də oksidləşdirici kimi işlədirlər. == Dinitrobenzol == Dinitrobenzolun 3 izomeri vardır: 1,2-dinitrobenzoı və ya ortodinitrobenzol 1,3-dinitrobenzol və ya metadinitrobenzol 1,4-dinitrobenzol və ya paradinitrobenzolBunlardan üçü də bərk maddələrdir. Bunlardan metadinitrobenzol asan əldə edilir, çünki istər benzolun özünü, istərsə də nitrobenzolu nitrollaşdırdıqda,əsasən metadinitrobenzol alınır. Metadinitrobenzol metafenildiamin almaq üçün işlədilir. == Nitrotoluollar == Nitrotoluollardan, 221oC-də qaynayan ortonitrotoluol və 238oC-də qaynayan paranitrotoluol bərk maddə olub, müvafiq toluidinlər almaq üçün, toluidinlər isə boyaqlar almaq üçün işlədilir.

Nitrozobirləşmələr — tərkibində bilavasitə karbon atomuna birləşmiş nitrozo qrupu, —N=O olan üzvi birləşmələr. Məsələn, nitrozo-tretbutan (CH3)3C—N=O nitrozobirləşmədir. Nitrozobirləşmələrin reaksiyayagirmə qabiliyyətləri çox yüksəkdir. Onlar oksidləşdikdə nitrobirləşmələr, reduksiya olunduqda aminlər və ya hidroksilamin əmələ gətirir. Nitrozobirləşmələr asanlıqla aminlərlə kondensasiya reaksiyasına girir. Aromatik sıranın nitrozobirləşmələri boya maddəsi kimi (məsələn, nitrozoboyalar) və üzvi sintezdə, flüorlu nitrozobirləşmələr (məsələn, CF3NO) isə istiyədavamlı kauçuk istehsalında işlədilir.

3-Nitroxlorbenzol (meta-nitroxlorobenzol)- C6H4ClNO2 düsturu olan üzvi maddədir. == Fiziki xassələri == 3-Nitroxlorbenzol normal şəraitdə açıq sarı rəngdə bərk kristalik maddədir. Suda praktiki olaraq həll olunmur, isti etanolda, dietil efirində, benzolda, xloroformda, buzlu sirkə turşusunda, karbon disulfiddə sərbəst həll olunur. Soyuq etanolda qismən həll olunur. == Alınması == Laboratoriya şəraitində 3-nitroxlorbenzolu 3-nitroanilinin diazotlaşdırılması reaksiyası ilə, ardınca Zandmeyer reaksiyasına uyğun olaraq diazonium qrupunun xlor atomu ilə əvəz edilməsi yolu ilə əldə edilir. Sənayedə 3-nitroxlorobenzolun alınması qızdırılaraq nitrobenzolun katalitik xlorlanmasından istifadə olunur; katalizator kimi FeCl3, SbCl3 və ya I2 istifadə edilə bilər. Yekun məhsula başqa, rektifikasiya yolu ilə ayrılan 3-nitroxlorbenzol və dinitroxlorbenzolların izomerləri ə alınır. == Kimyəvi xassələri == Ammonoliz reaksiyasına daxil olur, lakin 2- və 4-nitroxlorbenzollardan fərqli olaraq, 200 °C-yə qədər qızdırmaqdan və 30-40 atmosfer təzyiqdən daha ağır şərtlər tələb olunur. 1-(3-nitrofenil)-1n-imidazol əmələ gətirərək imidazol ilə nukleofil əvəzetmə reaksiyasına daxil olur. Reaksiya 120 °C-də kalium karbonat və mis (II) oksidin iştirakı ilə gedir.

Nitra (slovak. Nitra, alm. Neutra‎) — Slovakiyanın qərbində şəhər. Əhalisi 88 minə yaxındır. Nitra, Nitra çayı vadisində, Tribeç dağ massivinin yamacında yerləşir. Nitra bölgəsinin inzibati mərkəzidir. == Əhali == == Qalereya == == Məşhur nitralılar == Henrich Benčík (* 1978), futbolçu Ivana Bojdová (* 1985), futbolçu Igor Demo (* 1975), futbolçu Renáta Filová (* 1981), futbolçu Vilmos Fraknói (1843-1924), tarixçi Stanislav Hudec (* 1982), hokkeyçi Monika Katonová (* 1989), futbolçu Ľubomír Kolník (* 1968), hokkeyçi Tomáš Kóňa (* 1984), futbolçu Wilhelm Viktor Krausz (1878–1959), rəssam Anton Lehmden (* 1929), rəssam və qrafik ustası Jan Ivan Lelley (* 1936), mikoloq Monika Matysová (* 1981), futbolçu František Mikloško (* 1947), Politik Dušan Milo (* 1973), hokkeyçi Jan Mojto (* 1948), Mediameneceri və Filmprodüsseri Ľubomír Moravčík (* 1965), futbolçu Štefan Ružička (* 1985), hokkeyçi Stefan Schwartz (1851-1924), Venalı medalist Miroslav Stoch (* 1989), futbolçu Jozef Stümpel (* 1972), hokkeyçi Leopold Szondi (1893-1986), psixiatr == Qardaşlaşmış şəhərlər == İspaniya Qvadalaxara Polşa Keltse Serbiya Baçki-Petrovats Çexiya Çeske-Budeyoviçe Avstraliya Qosford Çexiya Kromerjij ABŞ Nepervill Xorvatiya Osiek Slovakiya Spişska Nova Ves Polşa Zelyona-Qura Niderland Zutermer == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Internetseite der Stadt Nitra NitraLive!

Adi toppuztikan (lat. Echinops ritro) - toppuztikan cinsinə aid bitki növü.Echinops ritro L.- ( = E. ruthenicus Bieb.) – Adi toppuztikan (Toppuztikan, qara südotu) == Botaniki xarakteristikası == Toppuztikan kökümsovulu çoxillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 2 m-ə qədərdir. Gövdəsinin yuxarı hissəsi budaqlanan, ağımtıl- hörümçək toruna bənzəyən naxışlıdır. Yarpaqları növbəli, yuxarı hissəsi yaşıl, enli-neştərşəkilli, dərin lələkvari-bölümlü, uzunluğu 25 sm, eni isə 6 sm-ə qədər kənarları tikanlı və tikanlı-dişcikli, aşağı yarpaqları saplaqlı olub, əsası oturaqdır. Şarabənzər başcıqlı növünün yarpaqları hər tərəfdən kələ-kötür, nahamar, metalabənzər tükcüklü olub, yapışqanlıdır. Təkçiçəkli səbətciyi sıx, şarabənzər başcıqlı, 4-6 sm diametrində olub, gövdənin və budaqcıqların təpəsində yerləşir. Səbətciyi çoxcərgəli, üç formalı yarpaqcıqlı: xarici yarpaqcıqları qılaoxşar, ölçüsü daxildəkindən bir neçə dəfə qısa, orta yarpaqcıqları yarpağabənzər, demək olar ki, xarici yarpaqcıqlarla bərabər, daxili yarpaqcıqları isə neştərvari, tacın uzun borucuğuna bərabər olur. Adi toppuztikanın daxili yarpaqcıqları göyümtül, şarabənzər başcıqlı digər yarpaqları isə açıq-mavidir. Bütün çiçəkləri boruşəkilli, kasacığı kəkilli adi toppuztikanın tacı isə göyümtül, şarabənzər başcıqlı növündə isə ağdır. Meyvələri tükcüklü, silindrik toxumlu olub, 7-9 mm, eni isə 2 mm olmaqla, kasavari kəkildən ibarətdir.

In vitro (lat. vitrum — "şüşə", azərb. şüşənin içində‎) — eksperimental biologiyada canlı orqanizmlərdən kənarda, sınaq şüşəsində təcrübələrin aparılması texnologiyası. Təcrübələrin canlı orqanizmlər, insan və ya heyvanlar üzərində aparıldığı in vivo terminin əksidir. Molekulyar biologiya, biokimya, farmakologiya, tibb, genetika və digər sahələrə aid olan bir çox eksperimentlər in vitro, canlı hüceyrələrin və ya hüceyrəsiz modellərin üzərində aparılır. == Üstünlükləri == Canlı orqanizmlər həddən artıq mürəkkəb funksional sistem olub, on minlərlə gendən, zülal və RNT molekullarından, kiçik üzvi birləşmələrdən, qeyri-üzvi ionlardan, çoxhüceyrəli orqanizmlərdə isə orqanlar sistemindən ibarətdirlər. Canlı orqanizmin yaşaması üçün bu saysız-hesabsız komponentlər bir-biri ilə və ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqədə olmaqla qida əldə etmək, tullantıları çölə atmaq, başqa orqanizmlərə, işığa, səsə, istiyə və s. reaksiya vermək bacarığına sahib olmalıdır. Canlı orqanizmlərin belə xüsusi mürəkkəbliyə sahib olması onların müxtəlif komponentlərinin təyin edilməsi və əsas bioloji funksiyalarının öyrənilməsində çətinliklər yaradır. In vitro təcrübənin əsas üstünlüyü isə tədqiq olunan sistemin istənilən səviyyədə sadələşdirilməsinin mümkünlüyü və tədqiqatçının çox kiçik komponentlər üzərində işləməsinə şərait yaratmasındadır.

Nitra — Slovakiya futbol klubu. == Tarixi == "Nitra" klubu 1909-cu ildə yaradılıb. Bu komandanın ölkə çempionatlarında ən böyük uğuru iki dəfə bürünc medal qazanmasıdır. "Nitra" bu uğurlara 1962-ci ildə Çexoslovakiya, 2008-ci ildə isə Slovakiya çempionatında "imza atıb". Komanda iki dəfə avrokuboklarda qüvvəsini sınayıb. İlk dəfə 1989-1990-cı illər mövsümündə UEFA kubokuna qatılan "Nitra" Almaniyanın "Köln" klubuna hər iki oyunda məğlub olub. 2006-2007-ci illər mövsümündə İntertoto kubokunun ilk mərhələsində Lüksemburqun "Qrevanmaher" klubunu iki oyunda darmadağın edən "Nitra" ikinci mərhələdə "Dnepr"i keçə bilməyib. 2008-2009-ci illər mövsümündə isə sonuncu İntertoto kubokunun ilk mərhələsində Neftçi Bakı klubuna məğlub olaraq mübarizəni dayandırıb. == Mənbə == "Nitra" necə klubdur?

Nitra diyarı (slovak. Nitriansky kraj) — Slovakiyada birinci dərəcəli inzibati–ərazi vahidlərindən biri. Diyarın inzibati mərkəzi Nitra şəhəridir. Sahəsi 6343 km², əhalisi isə 713 422 nəfər (2001) təşkil edir. Nitra diyarı Slovakiyanın cənub-qərbində yerləşir. Diyar cənubda Macarıstan ilə həmsərhəddir. == İnzibati bölünmə == Nitra diyarı "okres" adlanan 7 rayona bölünür: Komarno rayonu Levitse rayonu Nitra rayonu Nove Zamki rayonu Şalya rayonu Topolçanı rayonu Zlate Moravtse rayonu == Coğrafiya == Diyar Slovakiyanın cənub-qərbində, Ortadunay düzənliyinin şərqində yerləşir. Fiziki-coğrafi olaraq, diyarı iki regiona bölünür: Dunay düzənliyi və Jitnı adası cənubda, Dunay yüksəkliyi isə şərqdə və mərkəzdə yerləşir. Diyarın ərazisində həmçinin Povajski İnovets (şimal-qərbdə), Tribeç (Nitra şəhərindən şimalda), Pohronski İnovets (şimal-şərqdə) və Ştyavnitske Vrhi dağ massivləri yerləşir. Diyar ərazisindən axan əsas çaylar - Dunay, Qron, Vaq, Nitra və İpeldir.

Nitra diyarı (slovak. Nitriansky kraj) — Slovakiyada birinci dərəcəli inzibati–ərazi vahidlərindən biri. Diyarın inzibati mərkəzi Nitra şəhəridir. Sahəsi 6343 km², əhalisi isə 713 422 nəfər (2001) təşkil edir. Nitra diyarı Slovakiyanın cənub-qərbində yerləşir. Diyar cənubda Macarıstan ilə həmsərhəddir. == İnzibati bölünmə == Nitra diyarı "okres" adlanan 7 rayona bölünür: Komarno rayonu Levitse rayonu Nitra rayonu Nove Zamki rayonu Şalya rayonu Topolçanı rayonu Zlate Moravtse rayonu == Coğrafiya == Diyar Slovakiyanın cənub-qərbində, Ortadunay düzənliyinin şərqində yerləşir. Fiziki-coğrafi olaraq, diyarı iki regiona bölünür: Dunay düzənliyi və Jitnı adası cənubda, Dunay yüksəkliyi isə şərqdə və mərkəzdə yerləşir. Diyarın ərazisində həmçinin Povajski İnovets (şimal-qərbdə), Tribeç (Nitra şəhərindən şimalda), Pohronski İnovets (şimal-şərqdə) və Ştyavnitske Vrhi dağ massivləri yerləşir. Diyar ərazisindən axan əsas çaylar - Dunay, Qron, Vaq, Nitra və İpeldir.

Nitra knyazlığı (slovak. Nitrianske kniežatstvo, Nitriansko, Nitrava; mac. Nyitrai Fejedelemség), həmçinin Nitra hersoqluğu — siyasi mərkəzi Nitra şəhərində cəmləşən, müasir Slovakiya ərazisində yerləşən qərbi slavyan knyazlığı. VIII əsrdə yaranmışdır. IX əsrin əvvəllərində knyazlığın ərazisi müasir Slovakiyanın demək olar ki, bütün ərazisini (Zaqorye istisna olmaqla), həmçinin Zakarpatiyanın və şimal-şərqi Macarıstanın bir hissəsini əhatə edirdi. 833-cü ilə qədər knyazlıq öz müstəqilliyini saxlamış, sonra Nitra knyazı Pribina Moraviya böyük knyazı I Moymir tərəfindən qovulmuş və knyazlıq Böyük Moraviyanın tərkibinə daxil edilmişdir. 907–925-ci illərdə Böyük Moraviyanın süqutundan sonra knyazlıq Macarıstan knyazlığının tərkibinə daxil edilmişdir. 1108-ci ildə Nitra knyazlığı öz suverenliyini itirmişdir.

Nansi Niro (21 sentyabr 1966) — Kanadalı qadın ağır atlet. 58 kq çəki dərəcəsində yarışır və beynəlxalq yarışlarda Kanadanı təmsil edir. Nansi Niro dünya çempionatlarında iştirak etmişdir. Son dəfə 1999 Ağır atletika üzrə Dünya Çempionatında mübarizə aparmışdır.

Robert de Niro (17 avqust 1943[…], Qrinviç Villic[d], Nyu-York ştatı) — ABŞ aktyoru. == Həyatı == 1943-cü il 17 avqustda Nyu-Yorkda anadan olub. İstedada malik valideynlərin övladı olsa da demək mümkündü ki, uşaqlıq dövrlərindən onun üçün heç də parlaq xatirələr qalmayıb. Əksinə balaca Robert cürbəcür sıxıntılar yaşayıb. Üç yaşı olar-olmaz atası ilə anası ayrıldılar və onun uşaqlığı Manhettendə "Balaca İtaliya" adlanan məhəllədə keçdi. Və Robertin təlim-tərbiyyəsi ilə bütövlükdə anası məşğul oldu. Həmin dövrlərdə o, digər uşaqlardan seçilmirdi, arıq, sısqa bir oğlan idi. Əksər uşaqlar kimi Robert də məktəbə getdi. Dərslərində həmyaşıdlarından o qədər seçilməsə də kiçik De Niro məktəbdə, həm də küçə teatr truppalarınin hazırladığı tamaşalarda iştirak edirdi. Və bütün bunları gələcək şedevrin ilk rolları da adlandırmaq olardı.

Echinops elbursensis (lat. Echinops elbursensis) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin toppuztikan cinsinə aid biki növü. == Sinonim == Echinops ritro var.

Bistro (fr. bistro, bəzən bistrot) - sadə yeməklərin verildiyi Parisin balaca restoran-kafeləri belə adlanır. İlk əvvəl bistro sözü bu cür müəssisələrin sahibini də bildirirdi. Bistro - istirahət etmək, ünsiyyət üçün vacib yerdir, hətta onun parislilərin həyatında oynadığı sosial rolu barədə xüsusi tədqiqatlar aparılmışdır. Bu gün bistro sözü fransız ictimai qida müəssisəsi kimi işlədilir. Bu kafelərin əsas özəlliyi ondadır ki, burada yeməklər standart reseptlərə uyğun olaraq tez bir zamanda hazırlanır. == Adın mənşəyi == Populyar etimoloji versiyaya görə, bistro sözünü rus dilində işlədilən "быстро" (tez,cəld) sözü ilə əlaqələndirirlər. Belə ki,1814-cü ildə Parisin Rusiya tərəfindən mühasirəsi zamanı rus zabitləri və ya kazaklar fransız ofisiantlarından onlara tez qulluq etmələrini tələb etmişdir. Beləliklə, sifariş verildikdən dərhal sonra hazırlanan və süfrəyə verilən yeməklərin verildiyi yer belə adlanmağa başlamışdır. Fransız dilində "I" səsi olmadığından, fransızlar rus sözü olan "быстро" bistro kimi tələffüz etmişdilər.

Deni Didro (5 oktyabr 1713[…], Lanqr[d][…] – 31 iyul 1784[…], Paris) — görkəmli Fransa maarifçisi, filosof və yazıçısı, ensiklopedist. == Həyatı == Fransız maarifçilərinin görkəmli nümayəndəsi olan Deni Didro (1713–1784) sənətkar ailəsində doğulmuşdur. D. Didro əvvəl "Fəlsəfi düşüncələr" ardınca isə "Korların məktubu və gözlülərə nəsihət" adlı əsərlərini yazır. İctimai formasiyanın tənqidinə həsr olunan əsər hökumət tərəfindən mənfi reaksiya görür. Bu əsərə görə də onu həbs edirlər. O, həbsdən sonra həyatını elm, incəsənət və sənət ensiklopediyasını nəşr etmək işinə həsr edir. Fransız maarifçilərini çox vaxt ensiklopediyaçılar adlandırırlar. Onların çoxu ensiklopediya və ya elm, incəsənət və sənətlərin izahlı lüğətinin hazırlanmasında iştirak etmişlər. Didro dövrünün tanınmış intellektuallarını ensiklopediya ətrafına toplayırdı. Ensiklopediya tərəqqidə olan yeni cəmiyyət arasında böyük nüfuza malik idi.

Dnipro (ukr. Дніпро; rus. Днипро; 1775 - : Екатеринослав / Ekaterinoslav və ya Yekaterinoslav) — Dnepr çayının sahilində yerləşən, Ukraynanın Dnepropetrovsk oblastının idarə mərkəzidir.

Metro — şəhər sərnişin nəqliyyatı vasitəsi, küçədənkənar rabitədə şəhərdaxili yeraltı sərnişin daşımalarını yerinə yetirən sərnişindaşıma nəqliyyatı növüdür. Adətən, əhalisinin sayı 1 milyon nəfərdən çox olan şəhərlərdə tikilir. Metropoliten ən baha başa gələn şəhər nəqliyyatı növüdür. Dünyada ən uzun metro xətləri Şanxay (538 km) və Pekin metropolitenindədir (465 km). == Metronun tarixi == İlk metro stansiyası 1863-cü ildə Londonda açılıb və 2013-cü ildə metronun 150 illiyi qeyd edilib.XX əsrin 30-cu illərinin əvvələrində Bakı təkcə Qafqazın deyil, həm də bütün keçmiş SSRİ-nin əhalisi çox olan sənaye, mədəni və elmi mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir. Buna görə də Moskva və Leninqrad şəhərlərində metropoliten tikintisindən sonra — 1932-ci ildə Bakı şəhərinin inkişafının Baş Planının ilkin variantlarında metropolitenin tikintisi qərara alındı.Lakin bir qədər sonra başlanan 1941–1945-ci illərin müharibəsi həmin niyyətlərin həyata keçirilməsinə mane oldu. Yalnız 1947-ci ildə, dağıdıcı müharibədən 2 il sonra hökumət layihə-axtarış işlərinin aparılmasının başlanması barədə qərar qəbul edir. 1949-cu ildə metropolitenin tikinti bazasının yaradılması başlanır. 1954-cü ildə isə birinci xəttin texniki layihəsi təsdiq olunur və metropolitenin 12,1 km-lik xəttinin inşası başlanır. Baş yolun xətləri dəniz sahilindən 500–700-m aralı keçərək buxtaya paralel surətdə uzanıb gedirdi.

Nikko (Nikkō (日光市, Nikkō-shi)) — Yaponiyanın müqəddəs şəhəri. == Ümumi məlumat == Nikko – Yaponiyanın müqəddəs məkanlarından biridir. Toçiqi prefekturasında yerləşir. Nikko ("günəş işığı") şəhəri qeyri-adi gözəlliyə malik ərazidə, qar basmış zirvələrlə əhatə olunan hündür dağların ətəyində yerləşir. Burada rast gəlinən ağacların əksəriyyəti 300 ildən çox tarixə malikdirlər. Bu ərazidə yerləşən və Yaponiyanın şintoizm məbədlərindən hesab olunan Tosyoqu məbədi də həmin ağaclarla həmyaşıddır. Nikko şəhərinin buddizm və şintoizm məbədləri YUNESKO-nun dünya mədəni irs siyahısına daxil edilmişlər. Nikko şəhəri Tokiodan 140 km.lik məsafədə yerləşir. Nikko şəhərində yerləşən "Nikko Milli Parkı" öz ərazisindəki 97 metr hündürlüyündə olan Keqon şəlaləsi və Tyudzendi gölü diqqəti xüsusilə cəlb edir. Şəlaləyə aparan yol isə 1300 m hündürlüyündədir.

Ninbo — Çin Xalq Respublikasında Zhejiang əyalətinin şərqində yerləşən şəhər. Qeyri-rəsmi hesablamalara görə şəhərdə 7.605.700 insan yaşayır. Hangzhou körfəzinin cənubunda yerləşən Ninbodan Şərqi Çin dənizi də keçir.

Nitsa (fr. Nice) — Fransada şəhər. Fransız Rivyerasının ən çox səyahət edilən şəhəri – Nis şəhəri soyuq şimal küləklərindən qoruyan Dəniz sahili Alp dağları ilə əhatə olunan Mələklər buxtasının sahilində yerləşir. == Coğrafiyası == Nitsa Avropa qitəsinin cənubunda və Fransanın cənub-şərq hissəsində yerləşir. Nitsa – Alp, Provans, Korsika və İtalyanın görüşdükləri yerdir. Şəhər Mavi sahilin ən mənzərəli mərkəzi hissəsində yerləşir. Arxa planda Alp dağlarının zirvələri görünür. Bu zirvələrdən bəzilərinin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 3000 metrə çatır. Nitsa əlverişli iqlimə malikdir. Nitsanın iqlimi mülayim və sabitdir (havanın temperaturu +10 dərəcədən aşağı, yayda isə +25 dərəcədən yuxarı olmur).

Niutao (ing. Nui) — Tualu adalarının şimal-qərbində yerləşən mərcan adası. Tualu dövlətinin inzibati vahidliyini təşkil edir. == Coğrafiya == Ada dairəvi formaya malikdir. Niutao adasının uzunluğu 1,6 km-dir. Adada çoxlu sayda quru bitkilər və manqrov ağacları vardır. Ətrafını mərcan rifləri büsbütün örtmüşdür. == Tarixi == Niutao 1825-ci ildə Obed Starbak balina ovlayan gəmi kapitanı tərəfindən kəşf edilir. == Əhalisi == 2002-ci ildə Nui adasının əhalisi 663 nəfər təşkil etmişdir. Yaşayış məntəqələri — Kulia (224 nəf.) və Teava (439 nəf.).

Nizrol (fr. Nizerolles) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Le-Meye-de-Montan kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vişi. INSEE kodu — 03201. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 330 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 198 nəfərdən (15—64 yaş) 325 nəfəri iqtisadi cəhətdən, 149 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 75,3 %, 1999-cu ildə 69,6%). 325 fəal şəxsdən 289 nəfəri (156 kişi və 133 qadın), 36 nəfəri işsiz (11 kişi və 25 qadın) idi. Aktiv olmayan 129 nəfər arasında 31 nəfər şagird və ya tələbə, 61 nəfər təqaüdçü, 37 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.

Nuoro — Sardiniyada şəhər.

Nikto, təhlükəli fayllar/CGI-lər, köhnəlmiş server proqram təminatı və digər problemlər üçün veb-serverləri skan edən pulsuz proqram təminatının komanda xətti zəiflik skaneridir. Ümumi və server tipli xüsusi yoxlamaları həyata keçirir. O, həmçinin qəbul edilən kukiləri çəkir və çap edir. Nikto kodunun özü pulsuz proqramdır, lakin proqramı idarə etmək üçün istifadə etdiyi məlumat faylları isə xeyr. 1.00 versiyası 27 dekabr 2001-ci ildə buraxılmışdır. == Xüsusiyyətləri == Nikto 6700-dən çox potensial təhlükəli fayl/CGI aşkarlaya bilər, 1250-dən çox serverin köhnəlmiş versiyalarını yoxlayır və 270-dən çox serverdə versiyaya aid problemləri yoxlayır. O, həmçinin çoxsaylı indeks fayllarının və HTTP server seçimlərinin mövcudluğu kimi server konfiqurasiya elementlərini yoxlayır və quraşdırılmış veb serverləri və proqram təminatını müəyyən etməyə çalışır. Skan elementləri və plaginlər tez-tez yenilənir və avtomatik olaraq yenilənə bilər. == Növləri == Nikto-nun bəzi varsiyaları var, onlardan biri MacNiktodur. MacNikto, Apple-ın Xcode və Interface Builder proqramında qurulmuş, GPL şərtlərinə uyğun olaraq buraxılmış AppleScript GUI şell skript paketidir.

Üzvi kimyada nitril -C≡N funksional qrupu olan hər hansı üzvi birləşmədir. Nitril kauçuk, yanacaq və yağlara davamlı olduğundan avtomobil və digər contalarda da geniş istifadə olunur. Tərkibində birdən çox nitril qrupu olan üzvi birləşmələr siyanokarbonlar kimi tanınır.

Qara xardal (lat. Brassica nigra) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Brassica brachycarpa P.Candargy Brassica bracteolata Fisch. & C.A.Mey. Brassica elongata var. longipedicellata Halácsy ex Formánek Brassica nigra var. abyssinica Alexander Br. Brassica nigra var. bracteolata (Fisch. & C.A.Mey.) Spach ex Coss.

Qara xardal (lat. Brassica nigra) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Brassica brachycarpa P.Candargy Brassica bracteolata Fisch. & C.A.Mey. Brassica elongata var. longipedicellata Halácsy ex Formánek Brassica nigra var. abyssinica Alexander Br. Brassica nigra var. bracteolata (Fisch. & C.A.Mey.) Spach ex Coss.

Təbii şəraitdə Alp, Karpat dağları və Balkan yarımadasında dəniz səviyyəsindən 1100–1400 m yüksəkliklərdə qarışıq və təmiz meşəliklər yaradır. Hündürlüyü 20–40 m-ə, gövdəsinin diametri 60 sm-ə çatan ağacdır. Çətiri piramidalıdır, yaşlandıqca çətiri tədricən oval şəkil alır. Gövdəsinin qabığı qalın, qara-boz, dərin yarıqlı, qeyri-bərabər çatlıdır. İki-üçillik zoğları tünd-qonur və ya tünd-bozdur, qınların xırda yarpaqları açıq-sarıdır. İynəyarpaqları uzun (8–14 sm), tünd-yaşıl, parlaq olmaqla budaqda cüt-cüt yerləşir, duz və ya bir az əyilmiş, bəzən burulmuşdur. Qısa saplaqlı qozalar budaqlarda üfüqi (8x3 sm) yerləşir, sarı-qonur, parlaqdır, uzunluğu 5–8 sm və qalınlığı 3–5 sm-dir, üçüncü il yetişir, ağacın üzərində 4–5 il qalır. Toxumları parlaq, tünd-bozumtul rənglidir, uzunluğu 4–6 mm olub, 1000 ədəd toxumun çəkisi 14 qr-dır. Toxum qabıqlarının apofizləri yuxarı kənarında yumrudur. Sıx iynəyarpaqlaırna və gövdənin tünd rənginə görə adi şama nisbətən daha qaranlıq, kölgəli əkinlər üçün yararlıdır.

Salix nigra (lat. Salix nigra) — söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Amerina caroliniana Raf. Amerina houstoniana Raf. Amerina nigra Raf. Salix ambigua Pursh Salix denudata Raf. Salix dubia Trautv. [Invalid] Salix falcata Pursh Salix flavovirens Hornem. Salix ligustrina F.Michx. Salix ludoviciana Raf.

Retro ( lat. Retro «geriyə», «geriyə yönəlmiş») — mədəni və maddi dəyər kəsb edən, gündəlik həyatda az rast gəlinən, köhnə əşyaları və ya halları xarakreiska etmək üçün abstrakt bədii-tarixi termin. == Məmbə == «Стиль ретро» в Интерактивной Энциклопедии современного языка Жаргон.

Nıtva — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər. Perm diyarına daxildir.