bax tavadaşı
is. İri, əsasən yastı daş; tava. Hamamın yeri təmiz yonulmuş ağ tavadaşılarla döşənmiş olardı. H.Sarabski
is. Ayrıca tavada bişirilən kiçik küftə və yumurtadan ibarət xörək. Uşaqlar Fatma xalanın onlar üçün hazırladığı ağ, təmiz bağlamanı açıb, çörək arası
is. Qayalıq, daşlıq. Tavalıqda xırman sürmək
is. Binanın daxilinin üst örtüsü; səqf. Bir qoca da zilləyərək gözlərini tavana; Ovuşdurub ovucunda tütün tökür qəlyana
is. [fars.] Güc, qüvvət, qüvvə (çox vaxt “tab” sözü ilə bərabər işlənir). Dedim, ayrılığa yoxdur tavanım; Ayrılıb getməsin sərvi-rəvanım
is. [fars.] 1. Maddi imkan, pul, var, dövlət. Ev boş, ev soyuq; Bircə şam almağa tavanası yox. B.Vahabzadə
sif. Maddi imkanı olan, varı, pulu, dövləti olan; pullu, dövlətli, varlı. [Qorxmaz:] Mən bu fikirdəyəm ki, biz daha iri, tavanalı və güclü bir kolxozd
sif. Maddi imkanı olmayan, pulu olmayan; kasıb
bax tavanalı. Naməlsəm məhəlləsinin camaatı ata-babadan yerli, tavanlı olub, günlərini müttəsil eyş və işrətdə keçirən bir xalq idi
sif. məh. İri, böyük, yekə
sif. məh. Çalışqan, bacarıqlı, zirək
is. Balaq (camış balası)
is. Sürtkü yağlarının bir növü
is. Krımın cənub hissəsinin qədim əhalisi
[yun. tauto – o özü və logos – söz] Əvvəl deyilən şeyin başqa şəkildə və ya başqa söz və ya ifadə ilə təkrarı
is. 1. Tək, bir. Öküzün taydı, işin aydı. (Ata. sözü). 2. Ümumiyyətlə, qoşa şeylərdən hər biri. Qırılmış cilovun, taydır üzəngin
is. Bab, bərabər, münasib, misl. [Züleyxa xanım:] …Altmış yaşında qoca ona taydı? N.Vəzirov. Xasay bir oğlandır, ona tay hanı? Var adı, qulluğu, şöhrə
is. 1. Kisəyə, yeşiyə və s.-yə qablaşdırılmış yük. Hər birinə ağır taylar çatdılar. Q.Zakir. …Gah da Aşqabadda Hacı Zeynalabdın Tağıyevin doqquz tay m
“Ta” (4-cü mənada) sözünün danışıq dilində işlənən forması. Hökumət adamları Nəbinin dalıncan tay kəndə gəlmirdilər
is. Bir yeri iki hissəyə bölən şeyin tərəflərindən biri. Divarın bu tayı. – Pərdənin o tayında da sükut vardı
bax bərabər 4-cü mənada. Bütün dağlılar arasında İskəndər bəyin adı söylənirdi. İgidlikdə, at çapmaqda, düşmən bağrı yarmaqda tay-bərabəri yox idi
bax taybatay. Geniş pəncərələr açılar tay-tay. S.Vurğun
sif. Taylarla, çox, çoxlu, kisələrlə, yeşiklərlə, top-top. İndi top-top, tay-tay parça, kisə-kisə şəkər, un, düyü daşınırdı
top. Həmyaş və ya hər cəhətdən bir-birinə uyğun olan adamlar, yaxın yoldaşlar, yaşıdlar. [Şahbaz bəy:] Mənim taytuşlarım tamam mərifət sahibi olub, qu
is. Üst-üstə yığılmış ot, taxıl, saman, odun və s. qalağı (yığını). Taxıl tayası. Küləş tayası. – Bir tərəfdən tayanın dibində su bardağı, çörək düyün
is. Kiçik taya, balaca taya. Ot tayacığı. Saman tayacığı
“Tayalamaq”dan f.is
f. Otu, küləşi, pambığı, taxılı və s.-ni saxlamaq üçün bir yerə toplayıb taya düzəltmək, taya vurmaq
“Tayalatmaq”dan f.is
icb. Ot, küləş, taxıl, pambıq və s.-ni saxlamaq üçün toplayıb taya düzəltdirmək, taya vurdurmaq. Qurumuş otu tayalatmaq
is. Ot, taxıl, pambıq və s.-dən taya düzəldən maşın və s. // Sif. mənasında. Tayavuran maşın
bax tayqılça(lı). Tayayaq qoca
zərf Hər iki tayı tamamilə açıq halda. Pəncərə taybatay açıqdır. – Mən özümü eşitməməzliyə qoyub, qapını taybatay açdım
bax birbuynuzlu1. Taybuynuz öküzün halı belədir ki, onun buynuzunun biri yoxdur və belə olan surətdə o yazıq, necə ki lazımdır, özünü xata və bəladan
sif. Cüt olmayan, komplekt olmayan, dəyişik salınmış. Taydəyişik tufli. □ Taydəyişik düşmək – bütövlüyü, tamlığı, komplektliliyi pozulmaq, birinin yer
is. [ər. taifə] 1. Sinifli cəmiyyətdən əvvəlki dövrdə adamların qohumluq münasibətinə, dil və ərazi ümumiliyinə əsaslanan birliyi; qövm
1. bax birgözlü 1-ci mənada. [Xan] qəbul otağına keçəndə taygöz yasavulbaşını qapıda gördü. M.Rzaquluzadə
bax taydəyişik. [Uşaqlar:] Molla əmi, başmağın niyə taykeşdir? Mir Cəlal
[yakutcadan] Avropa, Asiya və Amerikanın şimalında çətin keçilən iynəyarpaqlı meşələr zonası
sif. Bir qıçı olmayan, bir qıçı kəsik; birqıçlı. Bu ortaboylu, tayqıç, çalsaqqal kişinin qəribə tərcümeyihalı vardı
bax birəlli1 1-ci mənada. Tayqollu muzdur imperialları sanayıb gördü ki, iki yüz imperialdır. S.M.Qənizadə
sif. Bir qulağı olmayan, bir qulağı kəsik. Tayqulaq Kəblə Novruza rast gəldim. M.S.Ordubadi