“Toqqalanmaq”dan f.is
f. 1. Belinə toqqa (qayış, kəmər) bağlamaq. [Əlisgəndər] köynəyini geyib toqqalandı. Ə.Vəliyev. [Milis müvəkkili] şıq geyinmişdi, sığallanıb toqqalanm
sif. 1. Belinə toqqa bağlamış; qayışlı, kəmərli. Yaxası açıq, toqqalı, pencəksiz, nazik bir oğlan içəri girdi
“Toqquşdurmaq”dan f.is
f. Bir-birinə toxundurmaq, bir-birinə vurmaq. Maşınları toqquşdurmaq. // məc. Aralarında ziddiyyət yaratmaq, aralarını vurmaq, dalaşdırmaq, toqquşmala
1. “Toqquşmaq”dan f.is. 2. Mübahisə, münaqişə, sözə gəlmə, dalaşma, dava-dalaş. [Həcər xanım:] Şəmsinin fikrini anlayıram, o qorxur ki, yenə aralarına
f. 1. Qarşı-qarşıya hərəkət edərkən üz-üzə gələrək bir-birinə bərk toxunmaq, dəymək, çarpmaq. Qatarlar toqquşdu
[fr.] Damı örtmək üçün xüsusi tərkibli maddə hopdurulmuş karton
1. “Tolazlamaq”dan f.is. 2. bax atmaca. [Şamo:] Camaat içində mənə bir tolazlama söz atdı. S.Rəhimov
f. Əlini dala gərərək bir şeyi uzağa atmaq, tullamaq. [İmamverdi:] A qız [Sona], o nədir tolazlamısan səlbəni, gedib dəyib Haykanuşun danasının gözünə
[Yazıçı L.N.Tolstoyun adından] Qırçınları olan kəmərli, enli, uzun kişi üst köynəyi. Mirzə Mustafanın zahiri sifəti başqalarından seçilmirdi üzü qırxı
is. [Yazıçı L.N.Tolstoyun adından] Öz dövrünün ictimai quruluşunu və mədəniyyətini patriarxal kəndli mövqeyin ən tənqid və inkar edən və əxlaqi təkmil
is. [isp.] İyli, yanar rəngsiz maye
is. Bəzi quşların (o cümlədən bəzi toyuqların) başındakı kəkil. Laçın təki başda ala tomağa; Yaşmağı tutmaya dişə, dodağa
sif. Tomağası olan, kəkilli. Tomağalı toyuq
[isp.] Pomidor pastası (sousu). Tomatda bişirilmiş balıq
sif. Tomat tökülmüş, tomatla bişirilmiş. Tomatlı şorba
sif. dan. Ağ və yumşaq. Ağ tombul pambıqlar da; Açılar tarlalarda. N.Rəfibəyli. // Ağ və koppuş. Anuş o tombul, o pambıq əllərini mənə uzadırkən: – Bi
is. [yun.] Rengenoloji müayinə üsulu
is. [fr.] Bürüncün bir növü
[yun. tonos – səsin yüksəldilməsi] 1. fiz. Havanın dövraşırı titrəyişindən ibarət olub onun yüksəklik dərəcəsini müəyyən edən səs
[fr.] Metrik ölçü sistemdə 1000 kiloqrama bərabər çəki vahidi
is. xüs. Bir ton yükü bir kilometr məsafəyə aparmaq əsasında hesablanan yükdaşıma vahidi
is. dəniz. Bir ton yükü bir mil məsafəyə aparma əsasında hesablanan gəminin yükdaşıma vahidi
[yun.] 1. mus. Bir tondan başqa tona keçmə (bax ton2 1 və 5-ci mənalarda). 2. mus. və inc. Tonallığa aid olan (bax tonallıq)
is. 1. mus. Musiqi ladının (kökünün), xromatik qammanın bu və ya digər pərdəsinin düzülüşündən asılı olaraq çıxardığı səslərin səciyyəvi xüsusiyyəti
is. Yanan, yaxud yandırmaq üçün üst-üstə yığılmış odun, çör-çöp, şax-budaq və s. yığını. Bir neçə tayqada sönən tonqalın; İstisi şerimdə, sözümdə qald
is. bot. İri çiçək qrupu və sünbülcükləri olan ot-bitki
sif. Rəqəmlərdən sonra gələrək maşının neçə ton yük apardığını, kranın neçə ton qaldırdığını və s. bildirir
[fr.] 1. dəniz. Gəminin (gəmilərin) sututumu və ya yükgötürmə, yükdaşıma qabiliyyəti. Gəminin tonnajı
[lat. tonus, əsli yun. tonos – gərginlik] 1. fiziol. Sinir sisteminin və əzələ toxumalarının yorğunluq törətməyən uzunmüddətli qıcıqlanması (fəaliyyət
sif. 1500 kiloqram yük götürən. İsti və bürkülü iyun günlərinin birində tonyarımlıq yük maşını Dəmirçilər kəndində kolxoz idarəsinin qabağında dayandı
is. Bərk səthə dəyəndə geri sıçrayan elastik materialdan hazırlanmış bütöv və ya içiboş şar. Futbol topu
is. 1. Nazik taxtaya sarınmış və ya lülə şəklində parça, arşınmalı. 3 top ağ. – [Əsgər bəy:] Mən ki bilirəm, [Hacı Qara], Ağcabədidə üç aydır üç top ç
is. 1. Artilleriya silahlarının ümumi adı. Artilleriya topu. Zenit topu. – Evlərin ürəyi qopur yerindən; Sarsılır varlığı top səslərindən
sif. Çoxlu, toplarla. Burada nə yoxdur, qəfəslərdə top-top çit, parça… Ə.Əbülhəsən
is. Topla oynanılan uşaq oyunu; kos-kos. Səhər tezdən böyük bir həvəslə məktəbə axışıb gələn uşaqlar hələ meydançada top-top oynayırdılar
is. Artilleriya. Həm çalınır təbil, kusü nağara; Daldan gəlir top-topxana, qumbara. A.Səhhət
1. top. Toplar, tüfənglər, odlu silahlar. Top-tüfəng səsləri batandan bəri; Gəzir qayalarda dağ keçiləri
sif. Top və tüfənglə silahlanmış, odlu silahlı. Top-tüfəngli dəstə
sif. və is. 1. Qalaq, yığın. Torpaq topası. – Dəyədən bir az aralıda, topa şeylərin arasında Rüxsarə bükülüb uzanmışdı
sif. və zərf 1. Qalaq-qalaq, yığın-yığın. Aşağılarda kəndin üstündə … topa-topa buludlar hərəkət edirdi
is. Kiçik topa, kiçik qalaq. Pambıq topacığı. Qar topacığı
sif. bot. Çiçəkləri topa şəklində olan. Topaçiçək ot.□ Topaçiçək dəlicincilim bot. – üstü tüklə örtülü birillik ot bitkisi
sif. 1. Bir ayağı, ya bir qolu şikəst və ya o birindən qısa olan. [Məmmədin] ayaq barmaqları yanmış və ayaqları da topal bir şəkil almışdı
is. bot. Kökü xalq təbabətində işlədilən soğanaqlı bitki
“Topalamaq”dan f.is
f. Yığıb topa halına gətirmək, bir yerə yığmaq; qalaqlamaq, toplamaq. Otu topalamaq. Samanı topalamaq
“Topalanmaq”dan f.is
məch. Bir yerə yığılıb topa halına gətirilmək, bir yerə yığılmaq, toplanmaq. Qurudulmuş pambıq topalandı