bax tikə-tikə. □ Tikəparça eləmək – tikə-tikə eləmək, əzib tökmək. Küçələrdə ildırım kimi çaxıyan avtomobillər axır vaxtlarda başlayıblar uşaqları əzi
zərf Parça-parça, doğramdoğram, tikə-parça. Kağızı tikə-tikə etmək. – [Pəri Cadu:] İtil gözümün qabağından
sif. Tikilmiş. Tikili paltar. Qoyun dərisindən tikili kürk
is. Bina, tikinti; tikilmiş ev, bina və s. Daş tikili (daşdan tikilmiş bina, ev və s.). – [Şəhər] gözəl bir səhranın ortasında idi, yaxşı başıqübbəli
is. Paltar və s. tikmə; tikmə işi, tikmə tərzi; tikim. Paltarın tikilişi
is. Tikilmə, inşaat, tikinti; tikmə işi. Məktəbin tikilişi. – İşçilər yığılıb, hökumət sarayı tikili-şinə baxmağa getdilər
“Tikmək1”dən məch. Boş yerlərdə indi çoxlu ev tikilmişdir. – Qoyuldu özüllər, boylandı tağlar; Tikildi divarlar, şumal dirəklər
“Tikmək2”dən məch. Paltar yaxşı tikilmişdir. Şalvar çox enli tikilib. – [Tahirin] pencəyi təzə dəbdə, uzun və gen tikilmişdi
bax tikiliş2. Paltonun tikimi
is. 1. Bina, tikili. Möhtəşəm tikintilər; Qurulur ölkəmizdə. M.Seyidzadə. 2. Tikmə, inşaat. Nümayəndə heyəti əvvəlcə tikinti işləri ilə maraqlandı
bax kanifol. Baxşı cəld durur ayağa, kamançanı alır, çəkilib oturur dizi üstə, cibindən tikirtgə çıxarıb kamanı çəkir tikirtgəyə… C
is. 1. Tikmək işi, tikmə, tikim. Tikiş dərnəyi. Tikiş maşını. – [Gülnisə:] Bu saat duraram, ana, tikişimin bir azca yeri qalıb, onu qoy qurtarım
is. Tikiş sənayesi işçisi; dərzi. Tikişçilərin bayramqabağı əmək nailiyyətləri. // Sif. mənasında
sif. 1. Tikişləri olan, bitişik, bənd edilmiş yerləri olan, bütöv olmayan. Tikişli boru. 2. Qırış, qırışıq (cərrahiyyə əməliyyatı nəticəsində)
sif. Tikişi, tikiş yeri olmayan, bütöv hazırlanmış. Tikişsiz boru
“Tikmək2”dən f.is. 2. is. Parça üzərində rəngbərəng saplarla müxtəlif naxışlar salmaqdan ibarət xalq sənəti, habelə belə məmulatın özü
“Tikmək1”dən f.is
is. Tikmə ustası (bax tikmə2 2-ci mənada)
f. 1. Tikmə işi görmək, tikişlə məşğul olmaq. Tikiş maşınında tikmək. İynə ilə tikmək. 2. Parçanın, dərinin və s
f. 1. Daşdan, kərpicdən, taxtadan və s.-dən bina, divar və s. ucaltmaq, qurmaq. Ev tikmək. Məktəb tikmək
sif. Tikməsi olan, tikmə tikilmiş, tikmə naxışlı, tikmə ilə bəzədilmiş (bax tikmə2 2-ci mənada). Tikməli yaylıq
is. 1. Kənar, qıraq. Yolun tili. – İndi Şamo gah cığırla… və gah da cığırın tili ilə gedirdi. S.Rəhimov
is. [ər.] Quranı avazla oxumaq
is. Taxtanın iynə kimi iti uclu kiçik hissəsi. Rüxsarə yaxına gəlib [Kosanın] əlinə diqqətlə baxdı. Onun ovcunun içi doğrudan da qaralmışdı, orada odu
bax qalaq. Bəzi Para xırmanlarda döyülən taxıllar xüsusi yığanlarla toplanır və qabaq tərəfdə till vurulurdu
“Tilləmək”dən f.is
bax qalaqlamaq
is. Balıq tutmaq üçün ucu iti çəngəl; qarmaq. [İmamverdi Nurəddinə:] Sənə tilov qayıracağam, hər gün çayda balıq tutarsan
is. [ər.] Mövhumatçılara görə, sehrli qüvvəyə malik söz və s.; ovsun, sehr (ən çox nağıllarda işlənir)
sif. [ər. tilsim və fars. bənd] Tilsimlənmiş, tilsimə salınmış, ovsunlanmış, ovsunlu. Qəmər vəzir də bilirdi ki, qız tilsimbənddi
is. və sif. Nağıllarda: tilsim edən adam; sehrbaz, ovsunçu. Tilsimçi qoca üzüyü özü üçün götürüb, çətirlə xurcunu Əhməd Mirzəyə verib dedi… (Nağıl)
“Tilsimləmək”dən f.is
f. Tilsim etmək, tilsim oxumaq, tilsimə salmaq, ovsunlamaq
“Tilsimlənmək”dən f.is
məch. Tilsim edilmək, tilsimə salınmaq, tilsimə düşmək, ovsunlanmaq
f.sif. Tilsimə salınmış, tilsim edilmiş, sehrlənmiş, ovsunlanmış
sif. Tilsim edilmiş, tilsimə salınmış, tilsimlənmiş. [Padşah:] O Qaçaq Nəbi girinizə keçən kimi onun, o güllə batmayan tilsimli Boz atının şəklini də
is. məh. Bir şeyin iti çıxıntısı, tini
sif. məh. İti çıxıntısı, tini olan
is. [lat.] Səciyyəvi iyi olan rəngsiz kristal maddə
is. [yun.] Qədim zərb musiqi aləti
is. [ər.] zool. Tropik və subtropik ölkələrdə yaşayan qalın və sərt dərili sürünən yırtıcı iri heyvan
is. [ər.] 1. Nümunə, örnək, misal. 2. Məsəl, zərbi-məsəl. Məşədi Həsən əmi əlavə olaraq… tat şivəsi ilə bir timsal da söylədi
“Timsinmək”dən f.is
f. məh. Tələsmək. [Dərviş:] …Qoca qarı balasının imdadına çatmaq qəsdi ilə timsindi. A.Divanbəyoğlu
is. 1. Bir şeyin iki xarici tərəfinin birləşdiyi, kəsişdiyi yer. Şkafın tini. // İki küçənin kəsişdiyi yer
is. zərf Hər tində. Tinbaşı əl açardı adama dilənçilər. S.Rüstəm. // məc. Hər yerdə, hər addımda. Hər tinbaşı Hacı Aslan xasiyyət… adamlar ortaya çıxm
sif. Tində olan, tində yerləşən. [Böyükoğlu:] Kağızı gətirdim o tindəki aptekə. Qantəmir
is. [ər.] klas. Xilqət, fitrət, təbiət, yaradılış. [Məhəmməd:] Qara torpaq olsa da ilk və axır yerimiz; Eşqdir tinətimiz, eşqdir cövhərimiz
is. Calaq vasitəsilə yetişdirilən ağac şitili. Alma tingi. – Tikinti rəisi hələ yazda Qubadan və başqa rayonlardan xeyli ağac tingləri gətirib küçələr