is. [ər.] klas. Bir şeyin əsli, mahiyyəti, əsası, məğzi. Adəmin künhünü anlardı, qılardı səcdə. S.Ə.Şirvani
is. [ər.] Bir şəxsin adı, əslinəsəbi və s. kimi xüsusiyyətlərini göstərən qeyd (adətən ərəb dilində “əbu”, “ibn”, “ümm” sözləri ilə başlanan ləqəb)
is. Kürədə bişmiş sarı palçıqdan, gildən qayrılan iri saxsı qab. Su küpü. Bir küp sirkə. Küpü doldurmaq
is. 1. bax dibcik. Tüfəngin küpilə vurub boynuna; Əl salıb cibinə, həmi qoynuna… H.K.Sanılı. [Gödək kişi] tüfəngin küpünü yerə qoydu, sağ əlini [Qədir
is. Balaca küp, kürəcik. O qədər küp üstə küpçələr sınıb. (Ata. sözü)
is. İp və s. boyayan adam; boyaqçı
is. Küpçünün işi, sənəti, peşəsi; boyaqçılıq
is. dan. Tumurcuq. Ağacın küpəsinə baxmaq
is. Su, yağ və s. tökülən müxtəlif ölçülü saxsı qab. Yağı küpələrə doldurmaq. Küpənin ağzını bağlamaq
bax küpçə
is. bot. Parlaq, çox vaxt qırmızı çiçəkləri olan dekorativ kol-bitki
küpəgirən qarı folk. – hiylə, biclik, fırıldaq, ara vurmaq kimi işlərlə məşğul olan qarı (nağıllarda mənfi surət kimi işlənir)
“Küpələmək”dən f.is
f. Küpə qoymaq, küpə salmaq; bankalamaq. Xəstəni küpələmək
“Küpələnmək”dən f.is
məch. Küpə qoyulmaq, küpə salınmaq; bankalanmaq
bax küpələtmək
“Küpələtmək”dən f.is
icb. Küpə qoydurmaq, küpə saldırmaq; bankalatdırmaq
“Küpəmək”dən f.is
f. dan. 1. bax gopamaq 1-ci mənada. Qız almanı küpədi [Məlik Cümşüdün] dalınca. (Nağıl). 2. Acgözlüklə yemək, aşırmaq, tıxmaq, ötürmək
“Kürsəmək”dən f.is
bax küpəmək 1-ci mənada. Ağca xanım keçib uşağın qolundan tutdu, murdar bir pişik balası kimi çıxarıb eyvana qoydu, kürəyinə də bir yumruq küpsədi
sif. Pak, təmiz (su haqqında). Hovuz kürdür
sif. 1. Ağlağan, qışqırıqçı, şıltaq. Kür uşaq. 2. Hay-küyçü, zorakı, dediyini yeridən, inadkar. Kür adam
is. Azərbaycan, Türkmənistan, Suriya, İraq, İran, Türkiyə, Əfqanıstan və Pakistanda yaşayan irandilli xalq və bu xalqa mənsub adam
zərf və sif. Kürd dilində. Kürdcəazərbaycanca lüğət. Kürdcə danışmaq
is. mus. Əsasən kamançada ifa olunan lirik musiqi
is. mus. Aşıq musiqi formalarından biri
bax küləcə
is. mus. Yallı tərzində oyun havası. Kürdünağırı çalmaq
is. Qulaqları uzun (qoyun haqqında). Qoyun var kərə gəzər; Qoyun var kürə gəzər; Gedər, dağları gəzər; Gələr, evləri bəzər
is. [ər. kürrə] Yer kürəsi, üzərində sakin olduğumuz planet. Yer kürəsinin əhalisi. Geri fırlan, Yer kürəsi, zamandan küsüb; Nüşabənin kəcavəsi təpədə
is. [fars.] 1. Dəmiri qızdırmaq üçün körüklə odu közərdilən dəmirçi ocağı. Kürəni körükləmək. Dəmirçi kürəsi
is. 1. Balaca kürə, kiçik kürə; dairəcik. İki dozanqurdu mal təzəyini yumurlayıb aparırdı. Onlar başıaşağı durub, dal ayaqları ilə kürəciyi dığırlayır
is. Kürəyə xidmət edən adam; ocaqçı yaxud kürədə kərpic, qab və s. bişirməklə məşğul olan adam
is. Kürəçinin işi, peşəsi; ocaqçılıq. Kürəçilik eləmək
is. [fars.] köhn. 1. Gildən, palçıqdan hazırlanan şeylərin (məs.: saxsı qab, kərpic və s.) bişirildiyi yer
is. 1. Torpaq və s. atmaq üçün ağacdan qayrılmış uzundəstəkli alət. Kürəklə qar atmaq. Samanı kürəklə yığmaq
is. 1. Bədənin arxa hissəsinin yuxarısında olan üçkünc şəkilli yastı sümüklərdən hər biri. [Qəhrəman:] Güllə arxasından, kürəkləri arasından dəyib keç
cəm zool. Suda üzmək üçün ayaqları kürək şəklində olan məməli heyvanlar dəstəsi. Balinalar kürəkayaqlılara nisbətən su ilə daha çox əlaqədardır
is. Balaca kürək, kiçik kürək (bax kürək2). Kürəkciklə işləmək
bax avarçı
is. Qızın ərinin, qızın ata və anasına olan qohumluq münasibəti; yeznə. [İmran:] Hacı Murad, sən çox xoşbəxtsən ki, İmran kimi kürəkənin var
is. Kürəkənin öz arvadının ata-anasına olan qohumluq vəziyyəti
“Kürəkləmək”dən f.is
f. 1. Kürəklə atmaq, təmizləmək; kürümək. Qarı kürəkləmək. Buğdanı kürəkləmək. – Mühəndis qumu bir xeyli kürəklədi… Mir Cəlal
“Kürəklənmək”dən f.is
məch. 1. Kürəklə təmizlənmək, atılmaq; kürünmək. Tövlə kürəkləndi. 2. Kürək çəkilmək, avarlanmaq. Qayıq kürəkləndikcə irəliləyirdi
“Kürəklətmək”dən f.is