is. [ər.] Kiçik şaquli xətt şəklində (düz, dairəvi və ya fiqurlu) qoşa durğu işarələrindən biri; həmin şəkildə qoşa riyazi işarələrdən biri
is. [ər.] klas. Dalğa, ləpə. Ağırağır bulud kimi fövclər; Gəlir, verir dərya kimi mövclər. A.Səhhət. [Xortdan:] …Suyun mövcləri gəmini qoz qabığı kimi
is. [ər.] klas. Səbəb, bais. □ Mövcib olmaq – səbəb olmaq, bais olmaq. Cahil oğlanların qız toyuna dürtülməsi yetişmiş qızlar tərəfindən … etiraza möv
qoş. köhn. Görə, əsasən, binaən. [Şah:] Qoşunun … məvacibi qibleyialəmin fərmanı mövcibincə və mənim imzam ilə vilayətlərin mədaxilindən həvalə olunur
“Mövclənmək”dən f.is
f. klas. Mövcə gəlmək, dalğalanmaq, ləpələnmək. Düzlərdə əkilmiş taxıl nəsimin qabağında oyan-buyana yatıb dəryatək mövclənirdi
sif. [ər.] 1. Var olan, göz qabağında olan, hazırda olan. Mövcud imkanlar daxilində. Mövcud quruluş. – Quşun … gözəlliyini təsvir etməyə nə mövcud rən
top. [ər. “mövcud” söz. cəmi] Var olan bütün şeylər; varlıqlar, kainat. Qüvvəyə bağlıdır aləmdə həyat; Qüvvədən nəşət edir mövcudat
[ər.] bax varlıq 1-ci mənada
is. Mövcud olma; mövcudiyyət, varlıq,
sif. [ər.] Əslində olmayıb xəyala gətirilən, xəyalda törəyən. Mövhum qüvvələr. – [Əşrəf] həm də mövhum bir xəyal deyil, parlaq bir həqiqət qarşısında
is. [ər. “mövhum” söz. cəmi] 1. Əslində olmayıb xəyala, fikrə gətirilən şeylər; xəyalat. 2. İnsanları cəhalətdə saxlayan dini görüşlər; xurafat, fanat
is. və sif. Dini mövhumata qapılmış (adam), mövhumata inanan (adam). [Yaşlı kişi:] …O zaman məni əhatə edən mühit mövhumatçı olduğu kimi, mövhumatçı b
is. Mövhumata inanma; fanatizm
[ər. mövhumat və fars. …pərəst] bax mövhumatçı. Şərqin çürük mövhumatpərəst və dedi-qodulu həyatı [Məhərrəmi] sıxdığından bu mühitdən uzaqlaşmaq üçün
is. [ər.] 1. Yer, məhəl. // Bir şeyin baş verdiyi, olduğu yer. 2. Hər hansı bir adamın cəmiyyətdə, ictimai həyatda yeri, rolu, vəziyyəti
is. [ər.] köhn. Duracaq yer, dayanacaq, stansiya. Çaparların vəzifəsi dəmiryol mövqifindən gəlib şəhərə və şəhərdən gəlib mövqifə gedən poçtu müşayiət
sif. [ər.] 1. din. Vəqf olunmuş, vəqf üçün ayrılmış (bax vəqf). 2. klas. Varlığı başqa bir şeyin varlığından asılı olan; asılı, bağlı, əlaqəli, əlaqəd
is. [ər. “mövquf” söz. cəmi] Vəqf edilmiş mal, mülk və s. Bunların qışda odunu mövqufatdan verilir. Ə
is. [ər.] klas. Allah, yaradan, tanrı. Hər kimin ki mövla olur köməyi; Nə işi var sultan ilə, xan ilə
is. [ər.] İslam şərqində bəzi görkəmli alim və şairlərə hörmət əlaməti olaraq verilən ad. [Əntiqfüruş:] Aha, indi anladım, ey müsafir, haqlısan! Mövla
sif. [ər.] XIII əsrdə Türkiyədə Mövlana Cəlaləddin Rumi tərəfindən əsası qoyulmuş həmin adlı təriqətə mənsub adam (dərviş)
is. [ər.] klas. Doğulmuş, anadan olmuş. □ Mövlud bayramı – Məhəmmədin anadan olma günü (müsəlmanların dini bayramı)
is. [ər.] 1. İlin dörd fəslindən hər biri; fəsil. Payız mövsümü. – Qış mövsümü qayət soyuq, yağmurlu bir havada; Gördü ancaq arvad, uşaq qalmış kənddə
is. Mövsüm işlərində işləyən fəhlə, daimi deyil, mövsümlə işləyən işçi
is. Daimi, müntəzəm deyil, mövsümdən-mövsümə aparılan iş üsulu. Mövsümçülüklə mübarizə
sif. [ər.] 1. Müəyyən mövsümlə bağlı olan, mövsüm üçün olan. Mövsümi palto. – [Zahidoğlu] bu gün öz nazik yay paltarından heç birini geyməli olmadı, m
sif. Mövsümün (2-ci mənada) yaxınlaşması ilə əlaqədar, bağlı. Mövsümqabağı işlər
sif. Bir mövsüm üçün olan, mövsümlə əlaqədar olan. Mövsümlük yığım norması
is. [ər.] klas. Ölüm, vəfat. Mövtünlə şad olurmu bu qəddar düşmənin; Ölsən də sən ürəklərimizdir nişimənin
is. Qurudulmuş üzüm. Yaqub mövücdən götürüb, dəmlənmiş tünd çayı ləzzətlə içməyə başladı. S.Vəliyev
is. Üzüm, əncir və s. qurudulan yer. Baba bağın bir guşəsində mövücalan qayırardı ki, külək şiddətli əsəndə sərgini külək aparmasın
is. Əsasən mövüc qurutmaq üçün işlədilən irigiləli üzüm növü. Baba isə xatını, … əsgəri, mövücü üzümləri dərib gətirər, tapdalayar və şirə yığardı
is. [fars.] klas. Saç, tük, tel. Saçına uymuş xəyalım çünki ənbərbu kimi; Ol səbəbdən incəlib qəddim olubdur mu kimi
[fr.] 1. İşıq düşəndə müxtəlif rəngli çalarlar verən sıx toxunmuş ipək və ya yarımipək parça. 2. Səthində basma naxışları olan kağız
is. [xüs. is.-dən] Triqonometrik şəkildə olan kompleks ədədi n-ci qüvvətə yüksəltmək üçün düstur
is. 1. Közərdilmiş dəmirin üst qabığı. 2. dan. Yanma, yanıb yığılma, büzüşmə. □ Mucul olmaq – mucullamaq
“Mucullanmaq”dan f.is
f. Yanıb yığılmaq; büzüşmək, yığılmaq. Yun yanıb mucullandı
is. [alm.] Sənayedə işlədilən elektrik və ya alovlu qızdırıcı soba
is. [fr.] Qoyun növü; dağ qoyunu
[alm.] 1. tex. Val, boru və s. kimi silindrik şeyləri bir-birinə rəbt etmək üçün metal halqa, bilərzik
is. [fars.] tar. Zərdüşt dininə mənsub adam; atəşpərəst, məcusi
is. [ər. məqam – mövqe] mus. 1. Bir neçə hissədən ibarət vokal-instrumental və ya instrumental Şərq musiqisi
[ər. “məqam” söz. cəmi] Muğam tərzində olan havalar. Muğamat çalmaq. – Xanəndə muğamat ilə bəyi təbrik edən əşarı oxuyur
1. is. Əsasən muğam oxuyan xanəndə. 2. bax muğamatşünas
is. [ər. məqamat və fars. …şünas] Muğamatları yaxşı bilən musiqişünas. O vaxt Şirvanda Mahmud ağa adında bir muğamatşünas var idi
sif. Muğama oxşayan, muğam tərzində olan. Muğamvari melodiya
[ər. müqəyyəd] : muğayat olmaq – qorumaq, gözü üstündə olmaq, zərər toxunmağa qoymamaq, göz olmaq. Uşaqdan muğayat ol
is. məh. Böyük uzun alaçıq. Comərd dəstəni lap kənardakı tək muxruya tərəf çəkdi. Ə.Abasov