is. tar. Qadın qohumluğu xəttinə əsaslanan və qadının hakim olduğu qəbilə qruplarından ibarət ibtidai icma quruluşu forması; matriarxat
[fr.] Fransada, 1917-ci il inqilabından qabaq isə Rusiyada və bəzi başqa ölkələrdə: adətən kübar qızların, yaxud subay qadınların adlarına qoşulan söz
[ital.] Katoliklərdə: İsanın anası sayılan Məryəmə verilən ad, habelə onun heykəli və ya şəkli
is. [fars.] Dişi at. Boğaz madyan. – Tağı əmi … atları suvarmağa göndərəndə, mənə də boz madyana minməyə izin verdi
is. Macarların özlərinə verdikləri ad
[ital.] Bəstəkara, dirijora və ya başqa görkəmli incəsənət xadiminə hörmət üçün verilən ad
[ər.] köhn. Başqa, əlavə. Bunlardan maəda, Vaqifin … yazdığı müxəmməsin məali-pürməzmunu həmişə doğruluq üzrə qalıb… F
is. [ər.] İmkan, macal. □ Mafar verməmək – tələsdirmək, macal verməmək. [Faytonçu:] Adə, çöllü balası, ağzını açıb hara baxırsan, otur gedək, yoxsa va
is. [ər.] İçərisinə tabut qoyulub aparılan xərək. Səlim qocanı yudu, kəfənlədi, sonra mafəyə qoydu, həmən dediyi gül ağacının dibində basdırdı
is. [ital.] Terror yolu ilə məqsədini həyata keçirən gizli təşkilat və ya cəmiyyət. Mağaraya təpilmiş neçin o qart canavar; …Mafiyası üstündə əsim-əsi
bax məfrəş. Bu xəbəri anam da eşidən kimi dinməz-söyləməz mafracını açdı və şeyləri bükdü, qoydu yerinə
sif. Etibarsız (əşya haqqında), korlanmış, xarab olmuş
[lat. magister – müəllim] Elmi dərəcə, habelə belə dərəcəsi olan şəxs
[lat. magistralis – yönəldici, əsas] 1. Hər hansı bir yolun əsas xətti. Dəmiryol magistralı. Su magistralı
is. [lat.] Sehrbazlıq, cadugərlik, ovsunçuluq
is. Toy, yas və s. məclislər üçün qurulan böyük çadır. Dəfn mərasimindən sonra, qurulmuş iri mağarda xeyrat verildi
is. [ər.] 1. Dağ və qayanın içinə doğru uzanan, yaxud yer altında olan geniş oyuq; zağa, kaha. Ayı mağarası
is. Sap çarxı, qarqara
is. [əsli ər. “məxazin”dən] Böyük dükan, iri ticarət müəssisəsi. Bakı universal mağazası. – Hər küçədə bir və ya iki xırda dükandan başqa … bütün mağa
“Heç olmazsa”, “nə yaxşı ki”, “əcəb ki” mənalarında işlədilən ara söz. [Abbas:] Qarı nənə, imanın kamil olsun, mağul dərdlilərin dərdinə qalırsan… “Ab
is. [fars.] Ay. // Klassik şeirdə gözəlin surətinə işarədir. Görsən üzün ol mahın, bas bağrına gərduntək; Dön başına yalvarəyalvarə, salam eylə! M
sif. [ər. mühal] Çətin əmələ gələn, mümkün olmayan, baş tutmayan, qeyrimümkün. Mahal işdir. – Cəhani tərk edərəm, cümlə dövlətü varı; Mahaldır eləmək
is. [ər. məhəll] tar. Dövlət ərazisinin müəyyən idarəçilik sahəsi (inzibatisiyasi, təsərrüfat, hərbi və s
is. [sanskr.] Hindistanda hökmdar titulu. Orta əsrlərdə iri feodallara, müstəqil knyazlıqların hakimlərinə, yeni və ən yeni dövrlərdə isə bəzi knyazla
is. [sanskr.] 1. Hind mifologiyasında dünya ruhu, “ilahi insan”. 2. Hindistanda görkəmli, xüsusi ehtiram bəslənilən adamların adına əlavə
sif. [ər.] Məharətli, bacarıqlı, qabiliyyətli, işini əla bilən, usta. Mahir çalğıçı. Mahir rəssam. – [Ağa Kərim:] Axır eşitdim ki, qardaşın arvadına v
zərf [ər. mahir və fars. …anə] Məharətlə, ustalıqla, mahircəsinə. Mahiranə təsvir etmək
bax mahiranə
“Mahirləşmək”dən f.is
f. Mahir olmaq, ustalaşmaq, məharət qazanmaq. Ovçuluqda mahirləşmək. – [Mirzə Həsən:] Uşaqlarımız əkinçilik işlərində də mahirləşirlər
is. Mahir olma; məharət, ustalıq. Mahirlik göstərmək. – Mollalardan o yana oturmuş hacılar başmaqların hər tərəfinə mahirlik ilə tutulmuş güləbətini g
is. [ər.] 1. Daxili məzmun, xüsusiyyət, əsil məna, məğz, əsas. Məsələnin mahiyyəti. – Ona arxayınsan ki, bu işlərin mahiyyətini və sirrini duymayacaql
is. [ər. məhluc] Çiyidi təmizlənmiş, çiyidsiz pambıq. Cərgə pambığından alaq vurulsun: Misir mahlıcından qalaq vurulsun
“Mahlıclamaq”dan f.is
f. Çiyidli pambığı maşında və ya başqa üsulla təmizləyib mahlıc halına salmaq, pambığın çiyidini təmizləmək
“Mahlıclanmaq”dan f.is
məch. Mahlıc halına gətirilmək, çiyidi təmizləmək (pambığın)
is. və sif. [fars. mah və ər. liqa] klas. Ayüzlü, gözəl. Pərdə çək çöhrəmə hicran günü, ey qanlı sirişk; Ki, gözüm görməyə ol mahliqadan qeyri
is. [ər.] 1. Xoruz və bəzi başqa quşların ayaqlarının arxasında sivri buynuz çıxıntısı. Xoruzun mahmızı sınıb
“Mahmızlamaq”dan f.is
f. 1. Mahmızla basmaq, dürtmək. Asəf atını mahmızlayıb böyük bir qəsrin qarşısında durdu və sarayı tərif etməyə başladı
sif. Mahmızı olan, mahmız taxılmış. Mahmızlı çəkmədən gəlir çınqıltı; Aralıqda olur xırda pıçıltı. H
is. dan. Bəhanə. Mahna axtarmaq. Mahna tapmaq. – Qızıldan tanası var; Əlində hanası var; Gözləyirəm, gəlməyir; Yəqin bir mahnası var
is. Nəğmə, hava, şərqi. Mahnı oxumaq. – Sovqat gətirər quşlar; Sizə gözəl mahnılar. A.Səhhət. [Vaqif:] Qapıçı, qapıçı, çağır gedəni! Oğul! Lap oyatdı
is. [fars.] Ay parçası (gözəlin epitetlərindən biri). Yüz qönçə dəhənli mahparə; Gül suyu səpərdi rəhgüzarə
is. və sif. [fars.] klas. Ayüzlü (gözəlin epitetlərindən biri). Sənin layiqin qəsri-şəhdir müdam; Kənizin ola mahrulər təmam
sif. bax mahru