məch. Növlərə ayrılmaq, növlər üzrə seçilmək
“Növləşdirmək”dən f.is
f. Növlərə ayırmaq. Taxılı növləşdirmək
is. [ər. “rövnəq” sözünün təhrif forması] Bəzək, yaraşıq, lətafət, gözəllik, parlaqlıq. Qar tutub Şah dağını; Don vurub növrağını; Çəkilib tülək tərla
sif. [fars.] 1. Yeni yetişmiş, təzə, novbar. Növrəs meyvə. 2. bax növrəstə. Dəhr vəqf etmiş məni növrəs cavanlar eşqinə
[fars.] 1. bax növrəstə. Növrəsidə, on üç, on dörd yaşında; Eyb olmaya kirpiyində, qaşında. M.P.Vaqif
sif. [fars.] Həddi-büluğa yetmiş, cavan, gənc. Növrəstə qız. Növrəstə oğlan. – Onda görürsən yıxılıb yanbayan; Bir neçə növrəstə cavan laybalay
is. dan. bax neft. [Qaçay:] Üç gündür Mirzə Cəmil nöyüt vermir, stansiyada da tapmırıq. Ə.Vəliyev
is. Nil çayı (Afrika) sahillərində yaşayan xalq və həmin xalqa mənsub olan adam
is. [ər.] Peyğəmbərlərdən birinin adı. Nuhun gəmisi
is. [fr.] Şəkər və qozdan hazırlanmış şirniyyat növü; qənnadı məmulatı
[latıncadan] Numizmatika mütəxəssisi; qədim sikkələri və medalları yığan və tədqiq edən alim
[lat. numisma – pul] Qədim sikkə və medalları toplayıb tədqiq edən elm. [Səməndər:] İsi dayı, siz özünüz numizmatikadan yaxşı baş çıxarırsınız
is. [ər.] Ərəb əlifbasında “ ن ” şəklində yazılan hərfin adı. // məc. Klassik şeirdə gözəlin qaşları bu hərfə – qövsə oxşadılır
is. [ər.] 1. Aydınlıq, işıq. Günəşin nuru ətrafı işıqlandırmışdır. – Yaz mövsümü endikcə səmadan yerə axşam; Gün nuru verir dağlara min rəngi-dilara
sif. [ər.] 1. Nurlu, işıqlı, aydın. 2. məc. Hörmətli, hörmətə layiq, müqəddəs simalı, üzündən nur yağan
is. Nurani və hörmətə layiq adamın halı. Beləliklə, günlər gəlib keçir. Mirzə Valehin dən düşmüş saqqalı dümağ olur, ətrafa bir nuranilik saçırdı
sif. [ər.] 1. Lap işıqlı. Ətraf nurələnnur idi. 2. məc. Yaxşıların yaxşısı, ən əla, ən yaxşı. Hanı mərd igidlər, boş qalıb yurdu; Səxavətdə Eldar nurə
köhn. Çox istəkli, çox əziz adama nəvazişlə müraciət məqamında, ya onun haqqında deyilir: gözümün işığı (nuru)
“Nurlandırmaq”dan f.is
f. 1. İşıqlı etmək, işıqlandırmaq. Canlı bir məşəl; Qaranlıq gecəni nurlandırırdı. M.Rahim. Göy üzünə səpələnmiş, çiçək kimi açılmış ulduzlar ətrafı n
“Nurlanmaq”dan f.is
f. İşıqlanmaq, parlamaq. Üfüqlər bahar günəşinin ilk şəfəqləri ilə nurlanıb aydınlaşır. M.Rzaquluzadə
f.sif. İşıqlanmış, işıq almış, işıq gəlmiş. Maya … ilahi məhəbbət duyğularının işığı ilə nurlanmış gözlərilə Qaraşı süzdü
“Nurlatmaq”dan f.is
f. İşıqlandırmaq, nura boyamaq, nura qərq etmək. Gecənin nurladacaq alnını ay, ulduzlar; Səni yad eyləyəcək nazlı gəlinlər, qızlar
sif. İşıqlı, aydın, parlaq. Doğrudan da bir an içində sabahın bu nurlu çağında hava qapqaranlıq oldu
sif. İşıq saçan, ziya saçan, nur səpən. Qoca Qaf dağından Şərqə nursaçan; Şanlı bir dövlətsən, azad, bəxtiyar
is. [fars.] 1. klas. Dadlı, şirin. Qeyrə eylər bisəbəb min iltifat ol nuş ləb; İltifat etməz mənə mütləq, nədir bilməm səbəb
[fars.] Çox vaxt “olsun” feli ilə canına nuş olsun! canına sinsin! Nuşcan olsun, qardaşlar, doyunca yeyin, doymasanız, yenə verərik
zərf Ləzzətlə, həvəslə, canına sinə-sinə. Nisə bərk acmışdı, əlin atıb armud ağacından bir neçə armud dərib nuşcanlıqla yedi
[fr.] Hər hansı bir şeydə (səsdə, rəngdə və s.-də) incə fərq; çalar. Nüans – musiqidə ayrı-ayrı frazalara – cümlələrə çox zərif tərzdə keçməyə deyilir
is. [ər. “nəcib” söz. cəmi] Nəcib adamlar, əsilli adamlar; kübarlar, zadəganlar. Belə idi adət əvvəl? Bəyə yalvarardı kasıb; Nücəbaləri görəndə ayağa
is. [ər. “nəcm” söz. cəmi] 1. Ulduzlar. Kövkəblər! Ey səmanı müzəyyən qılan nücum; Etmişmidir o yerlərə də seyli-qəm hücum? M
is. [ər.] Nadir olma, az tapılma, seyrəklik
zərf Nadir hallarda, nadir olaraq, bəzən, arabir, əyyamda bir dəfə. Nüdrətdə düşər şənbəyə novruz. (Məsəl)
zərf [ər.] 1. Hərdənbir, arabir, az-az, təsadüfdən-təsadüfə, nadir hallarda. Elə güman etmək lazım gəlmir ki, yuxarıda rəvayət olunan nüdrətən ittifaq
is. [ər. “nəfs” söz. cəmi] 1. Əhali, camaat. [İskəndərzadə:] …Bu arvad və uşaqlarına nüfus hesabı ilə nə qədər yer düşürsə, müəyyən edib versinlər
is. [ər.] 1. Bir adamın sözü keçmə, hörməti, etibarı, təsiri olma; hörmət, etibar, təsir; avtoritet. Naməlsəm camaatının arasında Əminin nüfuzu gündən
sif. Təsirli, təsiredici; ifadəli. Nüfuzedici baxış. – Amma yenə də [Əlyarov] oğrun-oğrun qocanı süzürdü, gah onun ağarmış topa saqqalına, gah çuxurla
sif. Nüfuzu, hörməti, etibarı olan; sözükeçən. Nüfuzlu adam. – [Qəhrəman:] Eşitdiyimə görə bu evin sahibi şəhərin ən böyük və nüfuzlu bəyi imiş
is. [ər.] klas. Uğursuzluq, bədbəxtlik, məşumluq, nəhslik. [Mövlana:] Qibleyi-aləm bu əyyami-nühusətdə, yəni novruzdan on beş gün keçənədək gərək özün
is. [ər.] klas. Bir sözdən, ibarədən, ifadədən dolayısilə çıxarılan gizli, incə məna. Bu pünhan nüktəni bir vaqifi-əsrar olandan sor
is. [ər. nüktə və fars. …dan] klas. Sözdən, danışıqdan dərin incə məna çıxara bilən adam. …Əhli-ürfan, nüktədan, şairsevən, aşiqpərəst; Bir müvafiq mə
sif. İçərisində incə və dərin, bilavasitə başa düşülməyən mənası olan. Nüktəli söz
sif. [fars.] klas. Görünən, zahir olan, aydın olan. Çay kənarında bir meşə qaralır; O biri yanda kənd nümayandır
is. [fars.] 1. Hər hansı bir kollektiv, təşkilat və s. tərəfindən seçilib bir yerə (məs.: konfransa, qurultaya və s
is. 1. Nümayəndə vəzifəsini, hüququnu yerinə yetirmə. 2. Hər hansı bir dövlətin, yaxud təşkilatın, idarənin və s