f. Daha sadə (bəsit) olmaq, bəsitləşmək; asanlaşmaq
is. 1. Sadə şeyin halı, bəsitlik. Layihənin sadəliyi. 2. məc. Sadədillik, safürəklilik, düzürəklilik, hiyləbilməzlik, avamlıq dərəcəsinə çatan sadəlöv
[fars. sadə və ər. lövh] 1. bax sadədil. Məryəm on iki yaşında, qırmızıyanaq, sadəlövh bir qız idi. Çəmənzəminli
zərf köhn. Sadəlövhcəsinə, avamcasına. Bir az sükutdan sonra Kərbəlayı Məhəmməd sadəlövhanə bir maraq ilə başladı
zərf Sadəlövh adam kimi; avamcasına, cahilcəsinə, sadədilliklə. Lalə qonşusunun sadəlövhcəsinə dediyi bu sözləri bəyənmədi
bax sadədillik. …Hətta millətin dərisini soyan adamlar da millətpərəstlikdən dəm vurub, millət belə gəldi, millət belə getdi deyirlər
sif. Ürəyi sadə olan, hər şeyə, hər kəsə tez inanan; sadəlövh, sadədil. …Müəllim on yaşında sadəürəkli və heç şeydən xəbəri olmayan bir uşağın sözünə
sif. [ər.] Sədaqəti olan, sədaqətli, vəfalı. Xacə Mübarək vaqiən çox saf və sadiq adam idi. M.F.Axundzadə
zərf [ər. sadiq və fars. …anə] Sədaqətlə, ürəkdən, sədaqətli bir dost, yoldaş kimi. Rövşən olan etila sabahı; Payına yetər bu qəm, bu möhnət; Yad et m
is. Sədaqətlilik, vəfalılıq, sədaqət, dostluqda sabitlik. Eşqdə sadiqlik izhar etdi dağın göstərib. Füzuli
[ər.] : sadir olmaq – çıxmaq, baş vermək, zahir olmaq. [Ağa Həsən:] Xanım, nə taqsır məndən sadir olubdur ki, məni özündən uzaq edirsən? M
Sadizmə tutulmuş adam. Bilirsənmi, Fərman bəy müəllimləri atının quyruğuna bağlayıb sürütdürür. Onun vərdişi belədir… O, çoxdanın sadistidir
[XVIII əsr fransız yazıçısı de Sad-ın adından] 1. Öz ehtiraslarını təmin etmək üçün o biri şəxsə əziyyət vermək, onu incitməkdən ibarət cinsi pozğunlu
is. [ər.] bax saat. İraq olsun yaman gözdən, nə xoş saətdir ol saət. Füzuli. Vaqif ilə döndü bir saətimiz; Nə səbrimiz qaldı, nə taqətimiz
sif. [ər.] 1. Tərkibi təmiz olan, heç bir qatışığı olmayan, xalis qatışıqsız. Saf qızıl. Saf inci. Saf metal
saf-çürük eləmək – 1) bir şeyin safını çürüyündən ayırmaq. Meyvəni saf-çürük eləmək; 2) məc. seçmək, ayırmaq, özlüyündə qiymətləndirmək, yaxşını pisd
[ər. saf və fars. dil] bax safürəkli. [Həsənqulu bəy:] …İndi mən onu demək istəyirəm ki, həmin o kənarda oturan Məşədi İbad həmin o safdil adamların ə
bax safürəklilik
sif. Qanı saf, təmiz; əsil, cins. Safqanlı minik atları
is. Qanı təmiz olma; əsillik, cinslilik
bax safürəkli. [Yaşlı kişi:] Anamın mənimlə [Şirinnazın] arasında tərcümanlıq etməsi safqəlbli bir kəndli qadın olan Şərəf xalaya xoş gəlmədi
“Saflamaq”dan f.is
f. Tərkibini qatışıqlardan təmizləmək, safları çürüklərdən ayırmaq, safçürük eləmək
sif. Saflaşdırma üçün olan, təmizləyici. Saflaşdırıcı maşın, qurğu
“Saflaşdırmaq”dan f.is
f. 1. Qatışıqlardan təmizləyib saf hala salmaq. 2. məc. Sağlamlaşdırmaq, gümrah etmək. [Piri baba:] Erkən durmaq yaxşı şeydir, bədəni saflaşdırır
“Saflaşmaq”dan f.is
f. Qatışıqlardan təmizlənmək, saf hala gəlmək, təmizlənmək. // Durulmaq, şəffaflaşmaq
is. 1. Saf olma, təmiz olma, qatışıqlardan təmizlənmiş, saf şeyin halı. Metalın saflığı. Qızılın saflığı
sif. Ürəyi saf, təmiz olan; səmimi, təmizürəkli, açıqürəkli. Safürəkli adam. – [Qız:] Aydın çox mütaliə sevən, yoldaşlıqda möhkəm, safürəkli bir gəncd
is. Səmimilik, ürəyiaçıqlıq, təmizürəklilik
sif. 1. Bədənin sol tərəfinin əksi olan hissəsində yerləşən. Sağ ayaq. Sağ göz. – Usta … sağ əlini qaldırıb, bir az havada fırladı
sif. 1. Diri, canlı, ölməmiş, salamat (ölü əksi). Atası hələ sağdır. Sağ qalsaq görərik. – Bəy xanımın əlini alıb … dedi: – Nə qədər mənim canım sağdı
zərf və sif. Heç bir xətər dəyməmiş, heç bir xataya, bəlaya uğramadan, saz. Sağ-salamat müharibədən qayıtmaq
is. 1. Salamatlıq, ölüm-itim olmama, əmin-amanlıq. Bizim tərəfdə sağ-salamatlıqdır. – [Gövhər xanım:] Hər nə olur olsun, ta ki sağ-salamatlıq olsun
is. Həm sağ, həm sol; hər iki tərəf, ətraf. Sağ-soluna baxmaq. Sağ-solunu yoxlamaq. – Gələn atlılar sağa-sola (z
sif. Sağaldan, şəfa verən, şəfaverici. Sağaldıcı dərman. Sağaldıcı amillər
“Sağalmaq”dan f.is
f. Xəstəlikdən qurtarıb ayağa durmaq, yaxşılaşmaq, şəfa tapmaq, sağlamlığını qaytarmaq. O gündən ziyarət başlandı
f.sif. Heç zaman sağala bilməyən, sağaldıla bilməyən, əlacı, dərmanı olmayan. Dedi: anlatmışam mətləbi mərdə; Olunacaq çarə sağalmaz dərdə
“Sağaltmaq”dan f.is
f. Müalicə vasitəsilə sağlamlığını bərpa etmək, ayağa qaldırmaq. Xəstəni sağaltmaq. – Rüstəm kişini əvvəlcə soyuqdəymədən müalicə edərək sağaltmışdıla
is. 1. Qaval, ələk, xəlbir və bu kimi dəyirmi şeylərə keçirilən çənbər; qasnaq. Dəf sağanağı. Xəlbir sağanağı
“Sağdırmaq”dan f.is
icb. Sağmağa məcbur etmək, başqasına sağma işi gördürmək. İnəyi sağdırmaq. Keçini sağdırmaq
is. Toy mərasimində: bəyin (oğlanın) və ya gəlinin sağ tərəfində oturan, yaxud onları müşayiət edən şəxs
is. Toy mərasimində: gəlinin və ya bəyin iki tərəfində oturanlar. Görüm, ay bəy, toyun mübarək olsun; Sağdışına-soldışına borc olsun
is. Sağdış vəzifəsi, sağdış işi. Toyda sağdışlıq etmək
is. İnəkləri sağan və onlara qulluq edən şəxs (əsasən qadın, qız). Onun təcrübəsini bütün sağıcılar arasında tətbiq edirdilər … Ə